Το 1984 δύο παραστάσεις ξεσήκωσαν το κοινό: Η «Αλκηστις» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Γ. Χουβαρδά, όπου η Αννα Συνοδινού εγκατέλειψε το θέατρο διερχόμενη από την ορχήστρα, και η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Γ. Ρεμούνδου. «Οιδίπους Τύραννος» το 1989 όπου από... φόρτιση ο Αγγελος-Αννα Μακράκη ανάβει τσιγάρο υπακούοντας στον σκηνοθέτη Ρ. Στούρουα. Γιούχα ειχαμε στην «Ηλέκτρα» με τους Καζάκο-Καρέζη, ενώ το 1997 έρχεται ο Μ. Λάνγκχοφ με μια προκλητική συνέντευξη κι έναν γυμνό Διόνυσο να ταράξει το φιλοθέαμον κοινό.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι αυτό που ζήσαμε στην πρεμιέρα της, κατά Ανατόλι Βασίλιεφ, ευριπίδειας «Μήδειας» με πρωταγωνίστρια τη Λυδία Κονιόρδου, δεν έχει προηγούμενο. Αρένα θύμιζε όχι μόνον το σκηνικό του Διονύση Φωτόπουλου αλλά και η αντιπαράθεση που δημιουργήθηκε μεταξύ ορχήστρας και κοίλου. Και τι δεν έγινε όσο παιζόταν η παράσταση αλλά κι όταν τελείωσε. Η σχεδόν τετράωρη διάρκεια, σε συνδυασμό με την εννοιολογικά και φορμαλιστικά πρωτότυπη προσέγγιση, δοκίμασε τα νεύρα και την αντοχή των θεατών. Οι αποχωρήσεις στο πάνω διάζωμα είχαν ξεκινήσει στο πρώτο κιόλας μισάωρο. Οσο περνούσε η ώρα, η επί τούτου αποδραματοποίηση του έργου, η ιδιαίτερη εκφορά του λόγου από τους ηθοποιούς, η πληθώρα στοιχείων και συμβολισμών έφεραν κούραση και δυσαρέσκεια. Το πρώτο σημάδι εκτόνωσης ήταν τα γέλια, αλλά μετά τη σκηνή του Αιγέα ήξερες ότι η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη. Ο κόσμος «μάζευε» και ξέσπασε:
«Αίσχος», «Εξω οι Ρώσοι», «Ντροπή, Λυδία», ένα παιδάκι φώναζε «αν θα τελειώσει ποτέ αυτό», ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος υπερθεμάτιζε, ενώ αρκετοί αποχωρούσαν. Το ποτήρι ξεχείλισε όταν η αγγελική ρήση έγινε ταυτόχρονα στα ελληνικά, στα γαλλικά και στα αγγλικά. Επί δυόμισι λεπτά καθαρού χρόνου ο τρίγλωσσος λόγος ακούγονταν παράλληλα και, ως εκ τούτου, ακατάληπτα. Η κατάσταση έγινε σχεδόν ανεξέλεγκτη με κωμικοτραγικά επεισόδια που ελάμβαναν χώρα κυρίως ανάμεσα στους θεατές. Το «αυτογκόλ» μπήκε από τον Νίκο Ψαρρά, ο οποίος άνοιξε κουβέντα με το κοινό, ζητώντας μάλιστα έλεος! Αμφίσημη ικεσία που του επεστράφη μέσω μιας στεντόρειας φωνής θεατή: «Ελεος ζητάμε εμείς».
Αν και σοκαρισμένοι, οι ηθοποιοί τα έβγαλαν πέρα. Μετά απ' όλα αυτά, ικανοποιημένος, πραγματικά ευτυχής, ήταν μόνον ο Ανατόλι Βασίλιεφ που δήλωσε: «Αυτό ακριβώς ήθελα, να προκαλέσω»... Ωστόσο τα τραγελαφικά συνεχίστηκαν. Συγγενείς ηθοποιών τσακώνονταν με φωνασκούντες ανταλλάσσοντας... επιχειρήματα. «Τι δουλειά έχουν τα μπουζούκια στην Επίδαυρο» ούρλιαζε κάποιος για να πάρει την απάντηση: «Οταν τα ακούτε χορεύοντας πάνω στα τραπέζια στα σκυλάδικα σας αρέσει. Εδώ σας ενόχλησε».
Αλλά πώς τα πράγματα οδηγήθηκαν σ' αυτό το σημείο; Αρκετά στοιχεία πρέπει να έπαιξαν τον ρόλο τους: Η ιδέα του Ανατόλι Βασίλιεφ να αντιμετωπίσει το έργο σαν ένα μεταφυσικό θεατρικό παιχνίδι, στο οποίο ο θεός Διόνυσος έχει ένα δυναμικό «παρών». Οι προκλητικές, κατά πολλούς, συνεντεύξεις του σκηνοθέτη σχετικά με τη βοήθεια που δεν έλαβε από το Φεστιβάλ για την προετοιμασία της παράστασης. Η διάρκεια, η οποία ιδιαιτέρως έχει επιβαρύνει το κοινό στις παραστάσεις του φετινού Φεστιβάλ.
Η τρίγλωσση αγγελική ρήση ήταν επώδυνη κυρίως για τον ομιλούντα την αγγλική Ιρανό Βασίλη Κουκαλάνι, ο οποίος πήρε την κρυάδα πολλαπλώς... Είχε χάσει τη γενική πρόβα επειδή παρουσίασε στομαχικά προβλήματα και η επεισοδιακή πρεμιέρα τον βρήκε και άρρωστο και κραγμένο... Εν τω μεταξύ, μια μέρα πριν, ο ούγγρος ενδυματολόγος Τσάμπα Αντάλ μεταφέρθηκε κατεπειγόντως σε νοσοκομείο της Αθήνας, όπου διαπιστώθηκε πνευμονική εμβολή!
Πάντως πολλές ιδέες του σκηνοθέτη δεν πραγματοποιήθηκαν, επειδή προσέκρουσαν στις σθεναρές αντιρρήσεις ηθοποιών. Ο Α. Βασίλιεφ ήθελε τη Μήδεια να φοράει καπέλο με υψωμένο φαλλό που κάποια στιγμή θα τον έκοβε στη μέση και από τους όρχεις θα έτρεχε πάνω της αίμα! Στο φινάλε, επίσης, τη φανταζόταν γυμνή...
Ολοι λένε ότι η αντίδραση του κοινού είναι δημοκρατικό δικαίωμά του. Υπάρχει άραγε όριο στις εκδηλώσεις δυσαρέσκειας; Είναι θέμα καθωσπρεπισμού ή ουσίας η διατήρηση του μέτρου και της ευπρέπειας; Οι καλλιτέχνες-θεατές της «Μήδειας» πάντως εμφανίστηκαν μάλλον σοκαρισμένοι. «Είναι η ακαλλιέργητη μάζα, το τηλεοπτικό κοινό που έχει εκπαιδευθεί να αντιδρά κατ' αυτόν τον τρόπο».
No comments:
Post a Comment