ΚΑΣ: «ΟΧΙ» ΣΕ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ

Το ΚΑΣ δεν θέλει να ενταχθούν τα αρχαία της σκηνής του θεάτρου στο σκηνικό

Το ΚΑΣ λέει και κάπου-κάπου ένα "όχι" προφανώς για να θολώσει τα νερά και για να μην εκτεθεί στα μάτια μας με τις αντεθνικές αποφάσεις του. Λοιπόν, «όχι» στο Εθνικό Θέατρο, που ζήτησε να αφαιρεθεί το προστατευτικό κάλυμμα της σκηνής του θεάτρου της Αρχαίας Επιδαύρου για τις ανάγκες της παράστασης «Οιδίπους Τύραννος και Οιδίπους επί Κολωνώ», απάντησε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Σύμφωνα με την πρόταση, τα αρχαία τα οποία έχουν καλυφθεί για την προστασία τους θα εντάσσονταν στην παράσταση ως σκηνικό της. Κατά τη συζήτηση όμως που έγινε στο ΚΑΣ διατυπώθηκαν αντιρρήσεις για το συγκεκριμένο αίτημα, δεδομένου ότι τα αρχαία διατρέχουν κινδύνους όχι τόσο κατά τη διάρκεια των παραστάσεων όσο κατά την αποξήλωση των σκηνικών από τα συνεργεία, κάτι που συνήθως γίνεται τη νύχτα και πολύ βιαστικά. Ως αρνητικό παράδειγμα μάλιστα αναφέρθηκε η περυσινή περίπτωση παράστασης του Λευτέρη Βογιατζή. Επιπλέον ισχύουν για την Επίδαυρο όλοι οι γνωστοί και από το Ηρώδειο περιορισμοί.

Οσον αφορά εξάλλου τη χρήση του ρωμαϊκού Ωδείου της Πάτρας για τη διοργάνωση φεστιβάλ, τα μέλη του συμβουλίου ζήτησαν τον περιορισμό των εκδηλώσεων σε 25 για λόγους καταπόνησης του μνημείου. Κάτι που θα ισχύσει από του χρόνου, αν βεβαίως οι αρμόδιοι υπακούσουν στις αποφάσεις.

ΛΥΡΙΚΗ - ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ: ΔΥΟ ΞΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΟΛΗ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΤΙΑ

Τρίτη χρονιά εφέτος που το αναγεννημένο Φεστιβάλ Αθηνών φορτίζει τον συνδυασμό των λέξεων πολιτισμός και καλοκαίρι με ριζικά διαφορετικό νόημα από αυτό που είχαμε καταντήσει να δεχόμαστε ως δεδομένο κατά τις προηγούμενες δεκαετίες. Ακόμη κι αν αυτό το νόημα αντιστοιχεί σε πολλά και διαφορετικά πράγματα για πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους, ακόμη κι αν υπάρχουν κάποιες σοβαρές αντιρρήσεις (που είναι υγιές και δημοκρατικό), όλοι συμφωνούμε ασυζητητί ότι πρόκειται για ένα ανεκτίμητο, καινούργιο ξεκίνημα που ισοδυναμεί με επανίδρυση. Ταυτόχρονα, η ομοίως πολύπαθη Εθνική Λυρική Σκηνή γνωρίζει τη δική της αναγέννηση μέσα από δύσκολες υπερβάσεις, αλλαγές πλεύσης και δρομολογήσεις αντίστοιχα σαρωτικής κλίμακας.

Οι δράσεις των δύο θεσμών αλληλοτέμνονται άπαξ του έτους κατά το ξεκίνημα των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών που, παραδοσιακά, αναλαμβάνει η ΕΛΣ (δεν λέω της «ανήκει»), προτείνοντας μία δική της, καινούργια παραγωγή όπερας. Τις δεκαετίες του '50 και του '60 αυτή η σημειακή συνάντηση/συμπορεία κρατιόταν σε υψηλό επίπεδο. Σήμερα, νέες ισορροπίες και νέες προοπτικές επιβάλλουν άμεσα τον επί της ουσίας συντονισμό των δύο θεσμών.

Το Φεστιβάλ Αθηνών του Γιώργου Λούκου επενδύει με ηρωική τολμηρότητα στον εκσυγχρονισμό και στην κάλυψη του ελλείμματος ενημέρωσης δεκαετιών για όσα συμβαίνουν διεθνώς σε θέατρο, χορό και (εν μέρει) μουσική. Με τη σειρά της, αν ενδιαφέρεται να αποτελεί μέρος αυτής της αλλαγής, οφείλει και η ΕΛΣ να μετακινηθεί άμεσα από τη λογική των ανυποψίαστα συμβατικών προτάσεων. Παρ' ότι και το ίδιο το Φεστιβάλ Αθηνών αντιμετωπίζει λίγο αμήχανα -και συχνά ανακόλουθα- το Ηρώδειο, σε κάθε περίπτωση αυτό δεν είναι η ρωμαϊκή αρένα της Βερόνας.

[ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΒΩΛΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 05/06/2008]

HELIX… ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΘΕΑΤΡΟ ΔΡΟΜΟΥ!

Η πρώτη και πιο οργανωμένη ομάδα θεάτρου δρόμου στην Ελλάδα είναι η «Helix». Αυτόν τον καιρό έχετε πολλές πιθανότητες να τους συναντήσετε καθώς περπατάτε, πίνετε τον καφέ σας ή κάνετε τα ψώνια σας στους δρόμους της πόλης σας. Το εντυπωσιακό τους θέαμα, που βασίζεται τόσο στο κείμενο όσο και στο εικαστικό στοιχείο, φιλοδοξεί να αποσπάσει για λίγο την προσοχή σας και να ανατρέψει στιγμιαία τους συνηθισμένους ρυθμούς της πόλης.

Βασισμένο σε πλανόδιους θεατρίνους και κλόουν μ' ένα ρευστό σενάριο και πολλούς αυτοσχεδιασμούς είναι το θέαμα δρόμου «Η τρέλα της ημέρας», που θα βρίσκεται την Παρασκευή στις Σέρρες.

Στο πλαίσιο του Global Beat Festival τα Σαββατοκύριακα του Ιουνίου, πάνω στα καινούργια τους σπάνια (υπάρχουν μόνο 200 ζευγάρια σε όλον τον κόσμο) «αεροδυναμικά» ξυλοπόδαρα, επισκέπτονται μεγάλες πόλεις της Ελλάδας. Ο θίασος μετρά ήδη ιστορία δύο δεκαετιών και συμμετοχές σε φεστιβάλ της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού (Εδιμβούργου, Λευκορωσίας, Πειραματικού Θεάτρου του Καΐρου, Malta στην Πολωνία, Κωνσταντινούπολης, Ινδίας κ.λπ.).

Σκηνοθέτης της ομάδας είναι ο Νίκος Χατζηπαππάς. Η ομάδα γεννήθηκε το 1987, και, όπως λέει, «από τυχαίους λόγους και ως μια δοκιμή», καθώς δεν υπήρχε στην Ελλάδα καμία τέτοια παράδοση. Ξεκίνησε ως δευτερεύουσα δραστηριότητα του θιάσου «Μαγικό θέατρο». «Τελικά το θέατρο του δρόμου είχε τόση επιτυχία, που μπορούσε να χρηματοδοτεί τη δραστηριότητά μας στον κλειστό χώρο. Ετσι συνεχίσαμε και σιγά σιγά έγινε συνήθεια».

Ποιες είναι όμως οι διαφορές της σκηνοθεσίας στον κλειστό χώρο με το θέατρο του δρόμου; «Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι πως ο χώρος είναι ρευστός, όχι αυστηρά οριοθετημένος. Πρέπει να τον στήσεις και να παλέψεις με το ίδιο το περιβάλλον, με τη διαρκή αλλαγή, να μπορείς να προσαρμόζεσαι», λέει ο Νίκος Χατζηπαππάς. «Ολα τα μέλη του θιάσου, εκτός από ηθοποιοί, είναι ταυτόχρονα ζογκλέρ και ακροβάτες. Οσοι ασχολούνται με το θέατρο του δρόμου πρέπει να έχουν καλή φυσική κατάσταση ώστε να μπορούν να ισορροπούν πάνω στα ξυλοπόδαρα και ανάλογα με την παράσταση να κάνουν μέχρι και εναέρια ακροβατικά νούμερα. Το θέαμα που προκύπτει δεν είναι καθόλου τυχαίο. Πίσω του κρύβεται μια αυστηρά σκηνοθετημένη παράσταση. Βέβαια, ανάλογα με το έργο, ίσως υπάρχει η δυνατότητα για μεγαλύτερους ή μικρότερους αυτοσχεδιασμούς».

Για παράδειγμα, η «Τρέλα της ημέρας», που παρουσιάζουν αυτόν τον καιρό, είναι ένα θέαμα χωρίς λόγια που βασίζεται στους πλανόδιους θεατρίνους και κλόουν. Με αφετηρία ένα ρευστό σενάριο οι ηθοποιοί μπορούν να αυτοσχεδιάσουν και να εντάξουν τους θεατές σε σημεία της δράσης.Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζουν είναι «ελληνικό φαινόμενο», σχολιάζει ο σκηνοθέτης τής ομάδας. Δεν υπάρχει έμψυχο υλικό για τη στελέχωση και την εκπαίδευση ενός θεάτρου του δρόμου. «Είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός σταθερού θιάσου». Γι' αυτό και στα σχέδια της ομάδας περιλαμβάνεται η λειτουργία ενός στούντιο, μιας σχολής θεάτρου δρόμου, «ενός χώρου προεργασίας και προετοιμασίας νέων ηθοποιών ώστε να αποκτήσει το θέατρο του δρόμου στην Ελλάδα μια παράδοση αλλά και να γίνει γνωστό στο κοινό».

Πέρα από τις αυτονόητες αναφορές και επιρροές από την κομέντια ντελ άρτε, αγαπημένο θέμα του θιάσου αποτελεί και η μυθολογία. Τα δύο σημαντικότερα έργα τους είναι ο «Προμηθέας», βασισμένο σε κείμενα του Νίκου Καζαντζάκη, του Ησιόδου, του Αισχύλου και του Ευριπίδη και ο «Αιών», βασισμένο στη «Θεογονία» και «Κοσμογονία» του Ησιόδου. Με αυτά τα θεάματα, η ομάδα συνεχίζει την πορεία της στο εξωτερικό. Ο «Αιών» θα παρουσιαστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου στη Σόφια και ο «Προμηθέας» θα ταξιδέψει τον Οκτώβριο ώς την Κίνα για το Φεστιβάλ των Εθνών.

«Θέλουμε να συμμετέχουμε σε περισσότερα φεστιβάλ στο εξωτερικό. Η δυσκολία όμως είναι να βρεθεί η χρηματοδότηση», λέει ο Νίκος Χατζηπαππάς. Και προσθέτει: «Ο θίασος επιχορηγείται με λίγα χρήματα που δεν ανταποκρίνονται στις τεράστιες πλέον παραγωγές που πολλές φορές απαιτούν μεγάλες σκηνογραφικές εγκαταστάσεις. Φανταστείτε ότι τα σκηνικά του "Αιώνα" περιλαμβάνουν πισίνες, σιντριβάνια και εναέρια ακροβατικά».

*Τις επόμενες μέρες η ομάδα θα βρεθεί στις πόλεις Σέρρες (6-8/6), Θεσσαλονίκη (13-15/6), Βόλο (20-22/6) και Τρίπολη (27-29/6).[ΕΛΕΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 04/06/2008]

ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΧΕΑΡ «ΑΝΑΣΑ ΖΩΗΣ» ΣΤΟ ΑΠΛΟ ΘΕΑΤΡΟ

Για πρώτη φορά μαζί

Τις δύο ηρωίδες του έργου του Ντέιβιντ Χέαρ «Ανάσα ζωής» θα ερμηνεύσουν οι Φωτοπούλου - Οικονομίδου. Τις ενώνει η παρουσία-απουσία ενός άνδρα, που για τη μία υπήρξε σύζυγος, για την άλλη εραστής

Δύο ιδιαίτερα σημαντικές ερμηνεύτριες του θεάτρου μας, η Λυδία Φωτοπούλου και η Ράνια Οικονομίδου, θα συναντηθούν στη σκηνή του Απλού Θεάτρου την ερχόμενη θεατρική περίοδο. Θα ενσαρκώσουν τις Φράνσις Μπιλ και Μαντλίν Παλμέρ αντίστοιχα, τις δύο ηρωίδες από το έργο του Ντέιβιντ Χέαρ «Ανάσα ζωής», που θα παρουσιαστεί σε μετάφραση Γιώργου Δεπάστα και σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα.

Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο Χέιμαρκετ του Λονδίνου το 2002, ενώ στην Ελλάδα παρουσιάστηκε πέρυσι από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας στη Θεσσαλονίκη σε σκηνοθεσία Ανδρέα Βουτσινά, με τις Αλεξάνδρα Λαδικού και Μαρία Σκούντζου.

Θα προηγηθεί στην κεντρική σκηνή του Απλού Θεάτρου (από τον Οκτώβριο ώς τον Ιανουάριο), μία από τις μεγάλες επιτυχίες της σεζόν που μας πέρασε, το «Ταξίδι μιας μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» του Ευγένιου Ο' Νιλ, με τους Δημήτρη Καταλειφό, Ράνια Οικονομίδου, Αλκη Κούρκουλο, Κώστα Βασαρδάνη και Σοφία Καλεμκερίδου (απόδοση Νίκου Γκάτσου και σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα). Το ρεπερτόριο της Νέας Σκηνής θα ανακοινωθεί σύντομα.

ΚΛΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ, ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ

Δέκα δημιουργοί από το εξωτερικό αφήνουν το στίγμα τους σε ένδεκα παραστάσεις στο Φεστιβάλ Αθηνών

Αριστερά: οι Μabou Μines DollΗouse βασίστηκαν στο υλικό από τη «Νόρα» ή «Το Κουκλόσπιτο» του Ιψεν για την παράστασή τους με σχεδόν νάνους άνδρες και θεόρατες γυναίκες (21-24 Ιουλίου, Πειραιώς 260, Χώρος Δ). Δεξιά: «Λυσσασμένη Γάτα» του Τενεσί Γουίλιαμς από τον Τόμας Οστερμάιερ και τη Σαουμπύνε αμ Λένινερ Πλατς (30 Ιουνίου, 1-2 Ιουλίου, Πειραιώς 260, Χώρος Δ)

Δέκα ξένοι σκηνοθέτες με ένδεκα παραστάσεις, είτε με τις δικές τους ομάδες είτε σε συνεργασία με έλληνες ηθοποιούς, είναι ο εφετινός (εισαγόμενος) θεατρικός απολογισμός του Φεστιβάλ Αθηνών. Παλιοί γνώριμοι και νέοι επισκέπτες, Ευρωπαίοι στην πλειονότητά τους, δίνουν ραντεβού με το ελληνικό κοινό από τα μέσα Ιουνίου ως τα μέσα Αυγούστου. Για δύο μήνες δεκάδες ξένοι καλλιτέχνες θα κινούνται ανάμεσά μας στήνοντας τις παραγωγές τους στην Επίδαυρο (μικρή και μεγάλη), στο Σχολείον και στους χώρους της Πειραιώς 260. Και αν κάποτε η έλευσή τους στη χώρα μας έμοιαζε απίθανη, σήμερα είναι όχι μόνο δεδομένη αλλά και πλούσια.

Από τις ένδεκα παραγωγές, η μία επανέρχεται από πέρυσι: Είναι οι «Ευτυχισμένες Μέρες» του Σάμιουελ Μπέκετ από το Εθνικό Θέατρο της Μεγάλης Βρετανίας σε σκηνοθεσία της Ντέμπορα Γουόρνερ, με τη Φιόνα Σο στον ρόλο της Γουίνι (4-5 Ιουλίου, Επίδαυρος)... [ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 4/6/2008]

...ΑΦΟΥ ΑΝΟΙΞΑΝ ΟΙ ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΟΡΤΕΣ!

Επεσε η αυλαία με ένα πάρτι στο Αμόρε

Κανείς δεν ήταν λυπημένος. Κανείς δεν απογοητεύτηκε. Αντιθέτως όλοι χόρεψαν, ήπιαν, γέλασαν, συνάντησαν φίλους και διασκέδασαν. Το αποχαιρετιστήριο πάρτι του Αμόρε το βράδυ της περασμένης Δευτέρας ήταν ένα γνήσιο πάρτι που σε τίποτε δεν θύμιζε «μνημόσυνο». Το κλείσιμο του θεάτρου ύστερα από 17 χρόνια εξαιρετικής πορείας στα ελληνικά θεατρικά δρώμενα ήλθε σαν το κλείσιμο ενός κύκλου που οδηγεί στο άνοιγμα των επόμενων. Για τον καθένα πλέον ξεχωριστά και αισιόδοξα. Το μαρτυρούσαν άλλωστε και τα μπλουζάκια των παιδιών του θεάτρου στα οποία αναγραφόταν σε κύκλο η φράση «Τhe end is the beginning the beginning is the end»... [ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΓΡΑΜΜΕΛΗ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 4/6/2008]

ΧΡΥΣΟΠΟΙΚΙΛΤΗ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ Η «ΤΟΥΡΑΝΤΟΤ»

Μήπως τελικά η πριγκίπισσα Τουραντότ ήταν μια κοπέλα που (νόμιζε ότι) δεν ήθελε να παντρευτεί; Δεν εξηγείται διαφορετικά η προσήλωσή της σε έναν αιμοσταγή θεσμό με τρία αινίγματα και κομμένα κεφάλια υποψήφιων γαμπρών. Οταν όμως ο Κάλαφ βρίσκει τη λύση, εκείνη αρνείται να του δοθεί – στην αρχή…

Ολ’ αυτά συνέβησαν στο Ηρώδειο, στην πρεμιέρα της «Τουραντότ», παραγωγής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Η παράσταση θα επαναληφθεί απόψε, μεθαύριο, καθώς και στις 7 και 8 Ιουνίου. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η ντίβα Ρενάτα Σκότο. Σε συνέντευξή της στην «Κ», μιλούσε για «μινιμαλισμό» στην προσέγγισή της. Ηταν το μόνο που δεν είδαμε. Την ίδια στιγμή, το glam δεν ήταν ακριβώς glamorous: Κάτι σχοινιά που συγκρατούσαν τα αυτοκρατορικά σκαλοπάτια, κάτι χρυσοποίκιλτες πύλες του παλατιού που ανέμιζαν σαν τσιγαρόχαρτα, ένας συνωστισμός στη σκηνή που δεν είχε ακριβώς την άνεση μας χορογραφημένης κίνησης, μας άφηνε με ένα αίσθημα αμηχανίας.

Η Ρ. Σκότο ξάφνιασε με την ιδέα της να κάνει την πρώτη της εμφάνιση η πριγκίπισσα ψηλά στις κερκίδες, κατά τα άλλα όμως, υπήρχε κάτι συμβατικό, στατικό στη σκηνοθετική της ματιά. Κάποιοι εντυπωσιάστηκαν από τον πληθωρισμό χρωμάτων και μορφών στη σκηνή – ταπεινή μας αίσθηση, το θετικό στοιχείο της νέας αυτής παραγωγής της ΕΛΣ ήταν απλώς οι φωνές των συντελεστών. Επιβλητική, αέρινη παρουσία η Τζάνις Μπερντ ως Τουραντότ, ανταποκρίθηκε στο δύσκολο φωνητικό έργο που είχε. Ανάλογα, πολύ καλά στάθηκαν μουσικά και ερμηνευτικά η Ελενα Κελεσίδη και ο Φράνκο Φαρίνα, ενώ μεστή ήταν η διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού. Εν ολίγoις, πλούσιο το μενού αλλά κάτι έλειπε. [Ηλιας Μαγκλινης, Η Καθημερινή, 3/6/2008]

Ουσιώδης και αιχμηρή «Μήδεια»

Η αισθητική της νέας παράστασης του Δ. Παπαϊωάννου είναι λιτή, με μία ερωτική σκηνή σπάνιας ομορφιάς

Το Φεστιβάλ Αθηνών ευτύχησε φέτος να ανοίξει την αυλαία του με μια πολύ δυνατή παράσταση: τη «Μήδεια» του Δημήτρη Παπαϊωάννου στο Θέατρο Η της οδού Πειραιώς 260. (Μία τουλάχιστον, γιατί στην εναρκτήρια βραδιά, προχθές Κυριακή, παίχτηκαν επίσης, σε άλλες σκηνές του Φεστιβάλ, η «Τουραντότ» της Λυρικής και το «Πάσο Ντόμπλε» των Νατζ - Μπαρσελό).

Βασισμένη στην προ 15ετίας λαμπρή «Μήδεια» της Ομάδας Εδάφους, η τωρινή παράσταση του Παπαϊωάννου έκοψε την ανάσα ακόμη και όσων είχαν δει την παλαιότερη εκδοχή.

Γιατί δεν πρόκειται για «αναβίωση» ούτε για «ξανακοίταγμα» και ανανέωση. Πρόκειται για άλλη εκδοχή, που απλώς ξεκινάει από την ίδια βασική σύλληψη, τον ίδιο «σκελετό». Αλλά πώς αυτή η βασική σύλληψη εξειδικεύεται στα καθέκαστα, πώς αυτός ο σκελετός γεμίζει, είναι κάτι άλλο και σε πολλά σημεία ουσιωδώς διαφορετικό πράγμα.

Το πρώτο που θα είχε κανείς να παρατηρήσει είναι η αφαίρεση. Κοιταγμένη η παλαιότερη εκδοχή από ένα μάτι (του δημιουργού της βέβαια) που εν τω μεταξύ και χρόνο συνέλεξε και «άστεα» περισσότερα είδε, φάνταξε προφανώς κάπως «μπαρόκ» σήμερα, κάπως φορτωμένη με πολλά διακοσμητικά - σε κάθε επίπεδο: εικαστικό, κίνησης, μουσικής, ύφους. Ετσι, η σημερινή «Μήδεια» είναι ξαλαφρωμένη από πολλά «μαλάματα» παράσταση - πράγμα που τη βοηθάει να πάει σε ακόμα μεγαλύτερο βάθος. Και να ακουμπήσει εκεί πράγματα ουσίας και μαζί νου και καρδιά του θεατή της... [Του Βασιλη Αγγελικοπουλου, Η Καθημερινή, 3/6/2008]

Χοροθεατρική «Ηλέκτρα αυτουργός»

Η νέα παραγωγή του χοροθεάτρου «Ροές», «Ηλέκτρα αυτουργός», θα παρουσιαστεί (9/6) στην Ευπατόρια της Κριμαίας, στο θέατρο «Πούσκιν», στο πλαίσιο των «10ων Βοσπορικών Αγώνων». Για πρώτη φορά στους «Αγώνες» αυτούς συμμετέχει ελληνικό σχήμα. Το έργο βασίζεται στην ευριπιδική «Ηλέκτρα». Αποτελεί σπουδή στις πολύπλοκες σχέσεις εξουσίας, πάθους και μίσους που αναπτύσσονται μεταξύ Ορέστη, Κλυταιμνήστρας και Ηλέκτρας. Για την παράσταση η χορογράφος Σοφία Σπυράτου συνεργάστηκε με τον συνθέτη Michael Nyman, που έγραψε πρωτότυπη μουσική. Επεισόδια, χορικά, μονόλογοι και video συγκροτούν το αφηγηματικό νήμα της παράστασης. Θα ακολουθήσει περιοδεία: (7/7 Γιάννενα, 9/7 Τρίκαλα, 17/7 Αττικό Αλσος, 21/7 Μαρούσι κ.α.).

Παραστάσεις ΔΗΠΕΘΕ και «Θέατρο πέρα από τα όρια»

• «Πάπισσα Ιωάννα» από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας

«Εντα Γκάμπλερ» από το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου

Εχοντας ασκηθεί, πολύ επιτυχώς, με τη θεατροποίηση της παπαδιαμαντικής «Φόνισσας» και ποικίλων λαϊκών (εθιμικών και θρησκειολογικών) δρώμενων, ο Σωτήρης Χατζάκης πέτυχε ένα ακόμη δύσκολο εγχείρημα. Τη θεατροποίηση του πεζογραφικού αριστουργήματος του Ροΐδη «Πάπισσα Ιωάννα». Το έργο - αντλημένο από εκκλησιαστικά κείμενα, με πρωτοπόρα κριτική τόλμη, εκπληκτικά εύγλωττη καθαρεύουσα - σκόπιμα τη χρησιμοποίησε ο δημοτικιστής Ροΐδης για να σαρκάσει την καθαρευουσιάνικη «ηθική» και «κουλούρα» της υποκριτικής, αμαρτωλής, γλωσσικά ωμής και αθυρόστομης στα παρασκήνια και τους αντιανθρώπινους «κανόνες» της εκκλησιαστικής ιεραρχίας, απαγορευμένο ως «αιρετικό» από την ελλαδική Εκκλησία - συμπυκνώθηκε ευφυώς με την κειμενική διασκευή και την καλομετρημένα «παιγνιώδη» σκηνοθεσία του Σ. Χατζάκη. Η μυθ-ιστορία, το ήθος, η υπονοηματικότητα, η ειρωνεία της γλώσσας, το σαρκαστικό χιούμορ του Ροΐδη, ευτύχησαν με όλους τους συντελεστές της παράστασης. Με το θαυμάσιας απλότητας, συμβολιστικό και λειτουργικό σκηνικό (Ερση Δρίνη), τα όμορφα κοστούμια (Γιάννης Μετζικώφ), τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς (Αντώνης Παναγιωτόπουλος), την «περιπαικτική» μουσική (Ευγένιος Βούλγαρης) και τις συνολικά καλές ερμηνείες. Κυρίαρχες ήταν η εξαιρετικά σύνθετη - ειρωνική, χιουμοριστική, μελαγχολική - ερμηνεία της Μαρίας Κατσιαδάκη (πάπισσα) και οι δραστικά χιουμοριστικές των Αρη Τρουπάκη και Αλέξανδρου Τσακίρη. Γόνιμοι ερμηνευτικά και οι: Δήμητρα Λαρεντζάκη, Μαριάνθη Φωτάκη, Χρήστος Μαλάκης, Μαρία Πανουργιά, Γιώργος Μάρκου, Λευτέρης Παπακώστας.

• «Εντα Γκάμπλερ» από το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου

«Πάπισσα Ιωάννα» από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας

Το 1890 ο Ερρίκος Ιψεν, ο τολμηρός κριτής των θεσμών και αξιών της αστικής τάξης, υπερασπιστής της εργασιακής και κοινωνικής χειραφέτησης της γυναίκας, ακόμα και με εγκατάλειψη της συζυγικής εστίας («Νόρα»), γράφει την «Εντα Γκάμπλερ». Κρίνει και μ' αυτό το έργο το διαβρωμένο - και λόγω του χρήματος - θεσμό του γάμου. Εκθέτει τις ολέθριες συνέπειες ενός γάμου που δε στηρίζεται ούτε στον αμοιβαίο έρωτα, όπως στη «Νόρα», ούτε στην κοινή ταξική καταγωγή, αντίληψη και συμπεριφορά. Πρόκειται για γάμο μεταξύ μιας άεργης, εγωπαθούς, φιλάρεσκης, επηρμένης, παρασιτικής, ξεπεσμένης μεγαλοαστής, με έναν φτωχό, ορφανεμένο, συντηρούμενο από τις μικροαστές θείες του, άσημο επιστήμονα. Εκείνος, αγνοώντας το ερωτικό παρελθόν της, ερωτευμένος μαζί της, αλλά και ελπίζοντας το «όνομά» της να βοηθήσει στην κοινωνικο-επιστημονική άνοδό του, καταχρεώνεται για να ζήσουν σε ένα αρχοντικό, με πολυτελή επίπλωση και υπηρέτρια. Αυτά, όμως, δεν «οικοδομούν» ένα γάμο ψυχών, σωμάτων, κοινής ταξικής αντίληψης. Η Εντα ουσιαστικά περιφρονεί τον άντρα της και ό,τι της πρόσφερε. Οργίζεται και απελπίζεται, αφού μην έχοντας άλλη διέξοδο ζωής «πουλήθηκε» σε έναν άντρα που δεν την ελκύει ερωτικά ή διανοητικά, όπως ο - επίσης «παρακατιανός» της ταξικά - αλλά γοητευτικός και ιδιοφυής Λέβμποργκ. Η συμπτωματική επανεμφάνιση του Λέβμποργκ, οδηγεί την Εντα στην καταστροφή κάθε καλού και στην καθαρτήρια αυτοχειρία της. Αυτό το αριστούργημα, στην έξοχη μετάφραση του Μίνου Βολανάκη, ανέβασε στο ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, ο Βασίλης Νικολαΐδης, σεβαστικά, σεμνά, λιτά, ρεαλιστικά, με τη συμβολή του Γιάννη Μετζικώφ (καλαίσθητο σκηνικό και κοστούμια), με συνολικά αξιόλογες, καλοδουλεμένες ερμηνείες από τους Γιάννη Κρανιά, Λουκία Πιστιόλα, Πένη Παπουτσή, Ζαχαρία Ρόχα, Αλέκα Τουμαζάτου, Βασίλη Ευταξόπουλο.

• «Θέατρο πέρα από τα όρια»

«Περιμένοντας το όνειρο»

Στο φετινό φεστιβάλ «Θέατρο πέρα από τα όρια», στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», ο θεατρικά «οικείος» μας Πίτερ Μπρουκ, απέδειξε την τεράστια σκηνοθετική «προίκα» του. Με την παράσταση «Varum Varum», «εκμυστηρεύτηκε» την αγάπη του για τον Σαίξπηρ. Τη «θεμελιακή» επίδραση της σαιξπηρικής ρήσης «όλος ο κόσμος μια σκηνή» στη σκηνοθετική του «φιλοσοφία». Ρήση που τον οδήγησε σε μακρόχρονη, ανά τον κόσμο, παραστασιακή έρευνα και δημιουργία του για τις τελετουργικές και πρωτόγονες θεατρόμορφες παραδόσεις διαφόρων πολιτισμών, και τη συνεργασία του, με Αφρικανούς, κυρίως, αλλά και άλλων φυλών καλλιτέχνες. Ο Μπρουκ θεωρεί το θέατρο ως σπουδαίο μέσο «διερεύνησης» και «ερμηνείας» των ανθρωπίνων πραγμάτων και του κόσμου. Χιουμοριστικά στο κείμενο που συνέθεσε (με σπαράγματα έργων του Σαίξπηρ και άλλων μεγάλων δημιουργών), ο Μπρουκ λέει ότι μετά την έβδομη μέρα της δημιουργίας, ο «θεός» μη έχοντας τι άλλο να κάνει και θέλοντας να «παίξει» είπε: «Γεννηθήτω το θέατρο». Και εγεννήθη το θέατρο χάρη στη δημιουργική φλόγα του ανθρώπου και στη βαθύτατα διαλεκτική Απορία του: «Γιατί» συμβαίνει ό,τι συμβαίνει και πώς ερμηνεύεται και αναπαρασταίνεται; Ετσι ο Μπρουκ, συνθέτοντας ένα σύντομο, πυκνό νοηματικά κείμενο, με μόνα σκηνικά αντικείμενα μια καρέκλα, ένα ξύλινο τελάρο πόρτας και ένα υπέροχο ηχητικά μεταλλικό, παράξενο, πρωτόγνωρο στην Ελλάδα, ελβετικό παραδοσιακό μουσικό όργανο, και με μοναδική ερμηνεύτρια την αφρικανικής καταγωγής, πολύπειρη, λαμπερή σκηνικά, ηθοποιό Μίριαμ Γκόλντσμιθ, έστησε μια απόλυτα αφαιρετική και γοητευτική παράσταση, αποδείχνοντας ότι πολύ καλό θέατρο γίνεται και με «φτωχά», απλά, ελάχιστα μέσα. Η αληθινά στοχαστική, ανάλαφρου και λεπτού χιούμορ παράστασή του ήταν μια εξομολόγηση της αγάπης του για το θέατρο, της «φιλοσοφίας» και του τρόπου δουλειάς του, ως προς τα «γιατί» του αέναου κύκλου γέννησης, ακμής, φθοράς, θανάτου της φύσης, της κοινωνίας, του ανθρώπου, όπως και για τα αέναα «γιατί» του νου, της ψυχής, των πράξεων και έργων του ανθρώπου.

«Περιμένοντας το όνειρο». Μαθητεύοντας, από παιδί, δίπλα στον πατέρα της, η Ιρίνα Μπρουκ απέδειξε ότι η εκσυγχρονιστική διασκευή ενός κλασικού έργου είναι θεμιτή και αποτελεσματική, αν υπάρχει φαντασία, ταλέντο, γνώση και σεβασμός του ήθους, του περιεχομένου και της μορφής του πρωτοτύπου. Η Ιρίνα Μπρουκ διασκευάζοντας επιδέξια - με αίσθηση του κωμικού, και διατηρώντας την οργιαστικής φαντασίας μυθοπλοκή του - το σαιξπηρικό «Ονειρο θερινής νύχτας», έστησε μια παράσταση «φτωχού θεάτρου» κι όμως εξαιρετικά πλήρους και απολαυστικού. Αντιμετώπισε το έργο σαν «θέατρο μέσα στο θέατρο». Σαν λαϊκό θέαμα ενός εξαμελούς, περιοδεύοντος ανδρικού θιάσου (όπως στον καιρό του Σαίξπηρ που απαγορευόταν η συμμετοχή γυναικών στους θιάσους), που χωρίς σκηνικά και κοστούμια, φορώντας δικά τους ρούχα, νάιλον σακούλες και μικροπράγματα που έχουν στις βαλίτσες τους, αυτοσχεδιάζοντας, αυτοσαρκαζόμενοι, ζητώντας την επιείκεια των θεατών για το «χάλι» τους, παρουσιάζουν το πολυπρόσωπο σαιξπηρικό έργο, παίζοντας όλοι πολλούς ρόλους. Η διασκευή αλλά και η «παιγνιώδης», γοργόρυθμη, ανάλαφρη κινησιολογικά σκηνοθεσία διέθετε πληθωρικό και ευρηματικό χιούμορ, αναδεικνύοντας και τις ερμηνευτικές ικανότητες των ηθοποιών. Πιστεύοντας η Ι. Μπρουκ ότι το θέατρο δε γνωρίζει όρια (χώρας καταγωγής και φυλής), χρησιμοποίησε - ισότιμα - μαύρους και λευκούς ηθοποιούς, των οποίων το υποκριτικό ταλέντο ευεργέτησε τη σκηνοθεσία της.

«Μολόρα». Ετσι τιτλοφόρησε ο νοτιοαφρικανικός θίασος «Johannesburg Market Theatre» την, εμπνευσμένη από την αισχυλική τριλογία «Ορέστεια», παράστασή του. Παράσταση ενδιαφέρουσα και συγκροτημένη αισθητικά, με καλούς ερμηνευτές στους ρόλους των Κλυταιμνήστρας και Ηλέκτρας, αλλά ελλειμματική δραματουργικά και ιδεολογικο-πολιτικά... ακίνδυνη. Η λέξη «μολόρα» σε μια νοτιοαφρικανική διάλεκτο σημαίνει «στάχτη», «τέφρα» και παραπέμπει στις τραγικές συνέπειες του απαρχάιντ. Η διασκευή και σκηνοθεσία (Yael Farber) επιχείρησε, όμως, το αδύνατο: Να μιλήσει για τις «στάχτες» που κληροδότησε το απαρτχάιντ στη μετά απαρχάιντ Νότια Αφρική. Να μιλήσει μέσω της μυθολογικής και μυθοπλαστικής σύμπηξης και των τριών τραγωδιών («Αγαμέμνονα», «Χοηφόρες», «Ευμενίδες»). Με αφηγηματική και διαλογική σύνοψη των επεισοδίων, με κατάργηση - ουσιαστικά - όλων των Χορικών και υποκατάσταση του Χορού με την ορχηστική (την παραδοσιακή μουσικο-τραγουδιστική) παρουσία επτά γυναικών μιας νοτιοαφρικανικής φυλής. Επιλογή - ιδεολογική ουσιαστικά - της διασκευής ήταν να προσπεράσει τους σοβαρούς πολιτικοϊδεολογικούς συμβολισμούς του «Αγαμέμνονα», να σταθεί λίγο στις «Χοηφόρες» για να εκφράσει (με πραγματική συμπάθεια αλλά ελάχιστα) για τα πάθη και την οργή - εξέγερση των μαύρων κατά του απαρτχάιντ, και τελικά να αξιοποιήσει τις «Ευμενίδες», προκειμένου να προβάλει την ανάγκη για ειρηνική συμβίωση, σήμερα, του νοτιοαφρικανικού λαού - μαύρων και λευκών. Η διασκευή (από πρόθεση ή αδυναμία;) αφήνει άκριτα και τα ακραία απάνθρωπα ταξικά αίτια του απαρτχάιντ, αλλά και τη σημερινή καπιταλιστική Ν. Αφρική και προβάλλει ως σωτήρια «οδό» συνύπαρξης λευκών και μαύρων της Ν. Αφρικής σήμερα, την «ταξική ειρήνη». Κλείνει, μάλιστα, το έργο με τη φράση: «Ο καθένας να μπορεί να κάνει τη δουλειά του»... Λες κι είναι ίσοι κι όμοιοι ο εκμεταλλευτής και ο εκμεταλλευόμενος, ίσα κι όμοια η δουλειά των εκμεταλλευτών και η δουλεία των εκμεταλλευόμενων.

[ΘΥΜΕΛΗ, Ριζοσπάστης, 4/6/2008]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

7/5/2008

-- Μπρουκ και νοτιοαφρικανική «Ορέστεια»

30/4/2008

-- Παίζουν... εκτός έδρας

28/2/2007

-- Κλασικό και σύγχρονο έργο

1/11/2006

-- ΑΤΙΤΛΟ

Οκτώ μαρτυρίες «Εδώ», στο τροχόσπιτο του Ελληνικού Φεστιβάλ

Εδώ γεννηθήκαμε, εδώ ζούμε, αλλά παραμένουμε ξένοι

Μια έγχρωμη νέα κοπέλα, γεννημένη στην Ελλάδα από γονείς Κενυάτες, κλείνει τα 18, αλλά δεν μπορεί να βγάλει ταυτότητα στη γενέθλιο χώρα· ο ελληνικός νόμος δεν την αναγνωρίζει. Κυκλοφορεί με ένα χαρτί στην τσέπη, όπου αναγράφεται ότι «γεννήθηκα στο μαιευτήριο "Αλεξάνδρα"».

Ο Γιώργος Νανούρης στο τροχόσπιτο, πλαισιωμένος από τους ηθοποιούς του, Αννίτα Καπουσίζη, Βαγγέλη Κοντομού και Σοφία Κεφαλληνού

Ενας Αφρικανός αθλητής, που ζει από 5 ετών στη χώρα μας, αν και πρώτης κατηγορίας, δεν κάνει προκοπή. Οι ομάδες, παρ' ότι διακρίνουν τις δυνατότητές του, διαρκώς τον απορρίπτουν, αφού δεν έχει χαρτιά. Ενας Αλβανός έρχεται στην Ελλάδα και κάνει εγχείρηση στο μάτι του. Σε συμπλοκή με αστυνομικούς, τραυματίζεται στο χειρουργημένο μάτι και πρέπει να χειρουργηθεί ξανά. «Γνώρισα μια Ελλάδα όπου σου βάζουν το μάτι και μια Ελλάδα όπου στο βγάζουν», λέει σήμερα αφοπλιστικά.

Ο Κενυάτης Ηλίας έχει καημό να ενσωματωθεί στην ελληνική κοινωνία - όχι ότι τα καταφέρνει. Ομως, υπάρχουν «παρενέργειες» και στον δικό του κύκλο. Εζησε τον ρατσισμό των συμπατριωτών του, με επικεφαλής τον πατέρα του· επειδή θεώρησε ότι προδίδει τη φυλή του, τον έδιωξε απ' το σπίτι. Η Μάγια από το Βελιγράδι. Η Ροζίνα από το Ιράν. Ο Ηλίας από την Κένυα. Ιστορίες αληθινές, με κοινό χωροχρόνο την Ελλάδα τού σήμερα, σκιαγραφούν χωρίς εμπάθεια, χωρίς μεροληψία ή ρητορία τη βία της ελληνικής αστυνομίας, τον παραλογισμό της εγχώριας γραφειοκρατίας, τον ρατσισμό της κρατικής μηχανής απέναντι στον μετανάστη, τις δυσκολίες αφομοίωσης αλλά και την άρνηση των αλλοδαπών για ενσωμάτωση... [Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, 3/6/2008]

Ζαν Πουαρέ; «Το κλουβί με τις τρελές», με Γιάννη Μπέζο και Σταμάτη Φασουλή

Ο Φασουλής βρήκε ποιους θα κλείσει στο «Κλουβί»

Το αδιαχώρητο γινόταν χθες μεσημεριάτικα στο θέατρο «Αλίκη». Κι όχι έξω, στις ουρές για το ταμείο, αλλά μέσα, στα σκαλάκια, στο φουαγιέ. Περίπου διακόσιοι νέοι άντρες, ντυμένοι με φόρμες, φανελάκια και αθλητικά παπούτσια, έκαναν «ζέσταμα», χορεύοντας ή απλά τεντώνοντας τους μύες. Παραδίπλα, άλλοι μουρμούριζαν σε πηγαδάκια, περιμένοντας να ακούσουν το όνομα τους για να ανεβούν στη σκηνή. Ο λόγος; Η ακρόαση του Σταμάτη Φασουλή, ο οποίος θα σκηνοθετήσει το διάσημο μιούζικαλ «La cage aux folles» («Το κλουβί με τις τρελές») του Ζαν Πουαρέ. Θα το δούμε τον Φλεβάρη στο «Παλλάς».

Οσοι από τους χορευτές επιλεγούν για να κάνουν τις «κλουβινέτες», θα πρέπει, εκτός από το να χορεύουν και να τραγουδούν, ν' αλλάζουν το ένα κοστούμι μετά το άλλο

Το θρυλικό πρωταγωνιστικό γκέι ερωτικό ζευγάρι θα υποδυθούν ο Γιάννης Μπέζος (ιδιοκτήτης του περίφημου καμπαρέ, όπου γίνονται τα ντραγκ σόου) και ο Σταμάτης Φασουλής (σταρ του σόου). Η ζωή του ζευγαριού ακροβατεί ανάμεσα στη φαντασμαγορία του καμπαρέ και στην οικογενειακή ρουτίνα, η οποία όμως θα ταραχτεί όταν ο στρέιτ γιος του ενός (Μέμος Μπεγνής), αποφασίζει να παντρευτεί. Ετσι στο σπίτι, όπου μένουν και οι τρεις, πλακώνουν η υποψήφια μνηστή (Σοφία Φαραζή), ο πεθερός (Αλέξανδρος Μυλωνάς) και η πεθερά. Και θα αρχίσει η σύγκρουση της εξτραβαγκάντσιας με την αστική ηθική, με λίγα λόγια... θα γίνει το έλα να δείς... [Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Ελευθεροτυπία, 3/6/2008]

«18 Ανω» με Μπρεχτ

Προς έπαινό του το Ελληνικό Φεστιβάλ ενέταξε στο πρόγραμμά του μια θεατρική παράσταση με ιδιαίτερο νόημα και αξία. Συγκεκριμένα, στο «Σχολείον», στις 5 και 6/6 (9μμ) η ομάδα του θεραπευτικού κέντρου «18 Ανω» - με την επωνυμία «18 Μποφόρ» - με σκηνοθεσία της ηθοποιού Ολιας Λαζαρίδου, θα παρουσιάσει το έργο του Μπρεχτ «Αυτός που λέει ναι - αυτός που λέει όχι». Ελπιδοφόρα και η προσπάθεια και το σημείωμα της ομάδας: «Το έργο, οι περιπλανώμενες μουσικές, το παραμύθι, ο χορός και όλοι μαζί επικεντρώνουμε στο στόχο, όχι μόνο να περάσουμε καλά, αλλά και να θυμηθούμε τη μυρωδιά και τον ήχο από εκείνα που αγαπήσαμε και που ονειρευτήκαμε και που χάσαμε στην πορεία, λέγοντας ένα λάθος ναι, ή ένα επιπόλαιο όχι... Καιρός να τα φέρουμε όλα πίσω...». [Ριζοσπάστης, 3/6/2008]

• Στο θέατρο «Τεχνουργείο», στις 7 και 8/6 (9μμ) θα παρουσιαστεί το έργο του Μπρεχτ «Η όπερα της πεντάρας». Η παράσταση είναι δουλειά των εργαστηριακών τμημάτων του θεάτρου. Είσοδος ελεύθερη.

«Οι χρονοφύλακες» του Νταν Κλάνσι

Ανθρώπινα δεσμά επί σκηνής

«Η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει» λέει η λαϊκή ρήση και οι δύο κρατούμενοι στο «Νησί» παρουσιάζοντας την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή θα τσακίσουν κόκαλα εξουσιαστών και βασανιστών, στέλνοντας παράλληλα παναθρώπινα μηνύματα

«Οι χρονοφύλακες» του Νταν Κλάνσι, τους οποίους θα παρουσιάσει (4 έως 8 Ιουνίου) το ισραηλινό Οcean of Sugar Εnsemble με φόντο ένα ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης, τονίζουν πωςμέσα από την αστείρευτη δίψα για ζωή που δίνει λάμψη στη ζοφερή καθημερινότητα δύο κρατουμένων και εκ διαμέτρου αντίθετων από πλευράς χαρακτήρων ανθρώπων- όταν η ζωή και η αξιοπρέπεια είναι πολυτέλειες, οι προκαταλήψεις παραμερίζουν ανοίγοντας δρόμο στη φιλία.

Η ανάγκη για επιβίωση θα φέρει κοντά τον Μπέντζαμιν, έναν συντηρητικό μεσόκοπο Εβραίο ωρολογοποιό και τον Χανς, έναν αισιόδοξο νε αρό Γερμανό ομοφυλόφιλο, ανεπάγγελτο και ανεπρόκοπο. Μπορεί να τους χωρίζουν πολλά. Η απόσταση μεταξύ τους όμως εξαλείφεται από τη λατρεία που έχουν αμφότεροι για την όπερα. Και με αφορμή επίσκεψη του Ερυθρού Σταυρού, παρουσιάζουν στο στρατόπεδο την όπερα «Δον Κάρλος» του Βέρντι- συγκεκαλυμμένη ωδή στην ελευθερία.

Στην κόντρα στηρίζεται επίσης και το- με πολιτικά μηνύματα- «Νησί» του Άθολ Φάγκαρντ (από τα σπουδαιότερα έργα της αφρικανικής ηπείρου κατά του απαρτχάιντ) που θα παρουσιάσει (11-15 Ιουνίου) ο νοτιοαφρικανικός θεατρικός οργανισμός Τhe Μarket. Ο Γουίνστον και ο Τζον, γηγενείς, είναι κρατούμενοι σε νησί- φυλακή, τόπο εξορίας πολιτικών κρατουμένων- αγωνιστών κατά του απαρτχάιντ.

Όταν ο νέος διευθυντής των φυλακών αναθέτει στους κρατουμένους να ανεβάσουν θεατρικό έργο, στο πλαίσιο προγράμματος «επανένταξής» τους, οι δύο φίλοι θα προτείνουν την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή που τα λόγια της θα ηχήσουν σαν χαστούκι για τον διευθυντή των φυλακών και τους καλεσμένων τους. [Χ.Ν.Ι., ΤΑ ΝΕΑ, 2/6/2008]

«Οff-Οff Αthens»: 21 ομάδες επί σκηνής

Νέοι καλλιτέχνες και θεατρικές ομάδες παρουσιάζουν τη δουλειά τους στο καλοκαιρινό φεστιβάλ με χαρακτήρα showcase ανοιχτού στο κοινό και τίτλο «Οff-Οff Αthens», με διάρκεια από σήμερα έως τις 19 Ιουλίου. Συμμετέχουν 21 ομάδες που έχουν στη διάθεσή τους τον χώρο και την τεχνική υποστήριξη δωρεάν, για δύο ημέρες. Σκοπός είναι, εκτός από την ψυχαγωγία του κοινού, η δυνατότητα οικοδόμησης νέων συνεργασιών για τον επόμενο θεατρικό χειμώνα. «Τι είπες;» (φωτογραφία) ρωτά το κοινό η περφόρμανς των Άννα Τζάκου και Έλενας Πάσσου, που ανεβαίνει στο θέατρο «Επί Κολωνώ» (Ναυπλίου 12 και Λένορμαν, τηλ. 210-5138.067) απόψε και αύριο στις 22.00, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ. Μια απόπειρα διερεύνησης για το τι γίνεται όταν τη θέση του κανονικού παίρνει το παράλογο.

Σπέρνει θέατρα... ο αρχιτέκτων Μάνος Περράκης

Με τον Αλέξη Μινωτή το 1972 ο αρχιτέκτων Μάνος Περράκης έκανε τη Νέα Σκηνή του Εθνικού, τα Θέατρα του Φιρκά και του Ρεθύμνου την Κρήτη. Με τον Μίνω Βολανάκη το πρώτο θέατρο σε νταμάρι, στον Βύρωνα. Με τον Κάρολο Κουν και τη Μελίνα Μερκούρη το Θέατρο της Οδού Φρυνίχου. Με τον Μάνο Χατζιδάκι, ένα θέατρο που ποτέ δεν άνοιξε. Με την Ειρήνη Παπά, το θεατρικό συγκρότημα στην οδό Πειραιώς. Έφθασε δε να εγκαταστήσει κινούμενα και κυκλικά θέατρα στην Ισπανία- τη Βαλένθια και το Σαγούντο- και δύο θέατρα στη Ρώμη, εν των οποίων το ένα κυκλικό. Δικά του και το Θέατρο του Δάσους στη Θεσσαλονίκη, το Θέατρο Μάνης κι ένα σωρό άλλα ανοιχτά θέατρα στην Ελλάδα. Κάπου είκοσι πέντε θέατρα αριθμεί το έργο του Μάνου Περράκη, που αφιέρωσε τη ζωή του στο θέατρο και τους ανθρώπους του. Και όμως, έχει την αίσθηση πως «Το όραμα είναι αφημένο πάντα γι΄ αργότερα». Μ΄ αυτό τον τίτλο θα πραγματοποιήσει απόψε στις 19.00 ομιλία- αναδρομή στη βραβευμένη δουλειά του, τα όνειρα που πραγματοποιήθηκαν κι αυτά που δεν έγιναν και τον σπρώχνουν διαρκώς να πάει παρακάτω, ύστερα από πρόσκληση του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων. Τόπος συνάντησης οι χώροι του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Βασίλη Θεοχαράκη (Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν) και σταθμοί τα πρόσωπα και τα έργα που τον ενέπνευσαν. [ Π.Κ., ΤΑ ΝΕΑ, 2/6/2008]

ΡΕΝΑΤΑ ΣΚΟΤΟ: «ΖΩ ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ»

Η γαλανή της ματιά εξακολουθεί να εκπέμπει λάμψη και γοητεία. Τα 70 και πλέον χρόνια της δεν πρόλαβαν να τη θαμπώσουν. Καλλιτέχνις που αγγίζει τα όρια του μύθου, μεγάλη ντίβα του λυρικού τραγουδιού, η κυρία Ρενάτα Σκότο δεν το βάζει κάτω.

Το διαπιστώνεις όταν τη συναντάς. Εχει έμφυτη ευγένεια, αλλά και ενεργητικότητα που αναβλύζει. Σκηνοθέτις παράλληλα εδώ και δύο δεκαετίες, η μεγάλη ντίβα βρήκε έναν ακόμα τρόπο για να υπηρετήσει την αγαπημένη της τέχνη. Ο ΕΤ.Κ είχε τη χαρά να τη συναντήσει και να μιλήσει μαζί της για την εναρκτήρια παράσταση του Ελληνικού Φεστιβάλ του οποίου είναι χορηγός, μαζί με τον ΕΤ και το City 99,5. Πρόκειται για τη μεγαλειώδη «Τουραντότ» του Πουτσίνι που ανεβάζει η Εθνική Λυρική Σκηνή, σε δική της σκηνοθεσία, στο Ηρώδειο, σήμερα 1η Ιουνίου, αλλά και στις 3, 5, 6, 7 και 8 του μήνα. Είναι απλή και πολύ φιλική. Τόσο που τη ρωτώ:

• Δεν νιώθετε σταρ της όπερας;

«Καθόλου… Τα αστέρια είναι εκεί ψηλά…», λέει και δείχνει τον ουρανό.

Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στην Ελλάδα, με την οποία διατηρεί ιδιαίτερη επαφή. Εχει τραγουδήσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, έχει σκηνοθετήσει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης τη «Λουτσία ντι Λαμερμούρ» του Ντονιτσέτι, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του ’70 είχε γεμίσει με την υπέροχη φωνή της το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής του Βερολίνου υπό τη διεύθυνση του Χέρμπερτ φον Κάραγιαν.

«Πάντα επιθυμώ πολύ να έρχομαι στην Ελλάδα», λέει η ίδια. Εχω υψηλά αισθήματα για τη χώρα σας. Οταν βρίσκομαι εδώ αλλά και όταν σκέφτομαι την Ελλάδα από μακριά νιώθω ότι η χώρα αυτή μας έδωσε υψηλό και σημαντικό πολιτισμό, έχει γράψει μεγάλη Ιστορία. Νιώθω πολύ κοντά σας».

• Ισως επειδή είστε και Ιταλίδα;

Εχει να κάνει κι αυτό. Η κουλτούρα μας είναι συναφής. Οταν πηγαίνω στη Σικελία και όταν πηγαίνω σε συγκεκριμένα μέρη στην Ιταλία, νιώθω σαν να έρχομαι στην Ελλάδα. Μου αρέσει να μαθαίνω για τη χώρα σας, να επισκέπτομαι τα μουσεία της.

• Επισκεφθήκατε κάποιο αυτή τη φορά;

Οχι, όχι, δεν είχα καθόλου χρόνο. Δουλεύω σαν… τρελή. Η «Τουραντότ» του Πουτσίσι που σκηνοθετώ για το Ηρώδειο, ένα τόσο μεγάλο θέατρο, αποτελεί μια μεγαλειώδη παραγωγή, στην οποία συμμετέχουν περισσότερα από 100 άτομα. Η «Τουραντότ» δεν είναι μια εύκολη όπερα. Εχω τόσους ανθρώπους στη σκηνή, για τους οποίους είμαι υπεύθυνη. Εκτός από τους πρωταγωνιστές, είναι και οι χορωδοί και οι χορευτές και πολλοί κομπάρσοι.

• Είναι η πρώτη σας σκηνοθεσία στην «Τουραντότ»;

Ναι, πράγματι, είναι η πρώτη φορά που σκηνοθετώ «Τουραντότ». Αγαπώ αυτή την όπερα. Είναι η τελευταία δουλειά του Πουτσίνι, στην οποία έβαλε πολλές από τις ιδέες του. Το λιμπρέτο έχει την υπογραφή του Κάρλο Γκότσι, του σημαντικότερου Ιταλού συγγραφέα του 18ου αιώνα. Ο Πουτσίνι ήταν πάντα τελειομανής, ακριβής και δύσκολος. Η μουσική του είναι εκπληκτική στην ανάπτυξή της, σε κάθε όπερα του. Εχω τραγουδήσει σχεδόν όλα τα έργα του. Ο Πουτσίνι είναι για το κοινό. Παθιασμένος. Το να έχω την ευκαιρία να σκηνοθετήσω «Τουραντότ» δεν είναι μόνο μεγάλη χαρά, αλλά και μεγάλη τιμή και μάλιστα εδώ στην Ελλάδα σ’ αυτό το τόσο σημαντικό θέατρο... [συνεχίζεται, Ελεύθερος Τύπος, 1/6/2008]

«Αν δεν πέσεις, δεν θα μάθεις να πετάς»

Με αφετηρία το λιμπρέτο του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Αυτός που λέει ναι- Αυτός που λέει όχι», η ομάδα που πέρασε από 18 κύματα αφήνοντας πίσω της τα σκοτεινά σοκάκια της εξάρτησης στήνει ένα μουσικοθεατρικό πανηγύρι στη λεωφόρο της ζωής και στο Σχολείο του Φεστιβάλ Αθηνών.

Αν κάτι αξίζει να δείτε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών, πέρα από τις δουλειές των τρανταχτών ονομάτων της παγκόσμιας αλλά και της ελληνικής θεατρικής σκηνής, είναι η μουσικοθεατρική παράσταση «Αυτός που λέει ναι - Αυτός που λέει όχι», σε καλλιτεχνική επιμέλεια Ολιας Λαζαρίδου και μουσική σύλληψη και εκτέλεση Γιώργου Μαρκόπουλου. Γιατί; Επειδή θα δείτε μη επαγγελματίες ηθοποιούς να κάνουν πράξη την τέχνη της ζωής έχοντας γνωρίσει τη σκοτεινή πλευρά της. Βλέπετε, η ομάδα «18 Μποφώρ» έχει δημιουργηθεί από άτομα που έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα απεξάρτησης του θεραπευτικού κέντρου «18 Ανω». (Ο μουσικός Αρης Ποταμιάνος μπορεί να μην προέρχεται από κάποια ομάδα απεξάρτησης, αλλά αποτελεί ενεργό μέλος της ομάδας.)

Η Ολια Λαζαρίδου θυμάται πώς ξεκίνησε αυτή η ιδιαίτερη καλλιτεχνική συνεύρεση: «Ηρθα σε επαφή με τα παιδιά των “18 Μποφώρ” πέρυσι, όταν αρχίσαμε να κάνουμε κάποια θεατρικά μαθήματα. Η επαφή εξελίχθηκε σε δεσμό, φιλία και τώρα συνεργασία. Αυτό που ευχόμαστε όλοι είναι το κοινό να έρθει και να ευχαριστηθεί από την ίδια την παράσταση».

Εγώ πάντως ευχαριστήθηκα μια πρόβα τους πριν από δύο εβδομάδες, καθώς όση σκηνική εμπειρία τούς λείπει τόσο μεταδοτικό κέφι διαθέτουν. Η ομάδα «18 Μποφώρ» μάς ξεναγεί στα δικά της «ναι» και «όχι» λίγο πριν μας αφηγηθεί από σκηνής το δικό της παραμύθι:
Ολια Λαζαρίδου (καλλιτεχνική επιμέλεια)

«Ζούμε σε μια εποχή που κινείται στην γκρίζα ζώνη. Βρισκόμαστε συνέχεια αντιμέτωποι με διλήμματα. Είμαστε μέρος του διλήμματος. Λέμε πολύ εύκολα “ναι” και “όχι” στα “μικρά” της ζωής, που δεν τα εννοούμε. Είμαστε εντελώς ανέτοιμοι για τα μεγάλα “ναι” και “όχι”, αυτά για τα οποία μιλούν οι ποιητές, αυτά που κρίνουν τη ζωή μας και την αλλάζουν.Το απόλυτο μέγεθος δεν χωράει ούτε στην κοινωνία ούτε στην καθημερινότητά μας. Όμως χωρίς αυτό η ζωή μοιάζει πολύ επιφανειακή, ανούσια. Αγαπώ τους ανθρώπους που μπορούν να λένε “ναι” και “όχι” και τα εννοούν, χωρίς να φοβούνται τη δέσμευση που αυτά συνεπάγονται. Το έργο του Μπρεχτ είναι ένα παραμύθι. Και από μικρή τα παραμύθια τα είχα σε πολύ μεγάλη υπόληψη»... [Από την Ιωάννα Μπλάτσου, φωτό Χρήστος Κισατζεκιάν Ελεύθερος Τύπος, 31/5/2008]

Λούλας Αναγνωστάκη «Ουρανός κατακόκκινος»

Εκεί, στη φυλακή

Σ' έναν άδειο χώρο πότε κάθεται και πότε κινείται μια γυναίκα έντονα μακιγιαρισμένη, φορώντας ένα φόρεμα βελούδινο ή μεταξωτό, άσπρες κάλτσες και μποτάκια. «Ιδού εγώ» συστήνεται η Ρένη Πιττακή, ξεκινώντας τη θεατρική της αφήγηση. Είναι το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ουρανός κατακόκκινος» που θα παρουσιαστεί από τις 17 μέχρι και τις 21 Ιουνίου στο «Σχολείο» σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου.

Το κείμενο γραμμένο στη γνωστή υπαινικτική γραφή της Λούλας Αναγνωστάκη, μέσα σε λίγες σελίδες δημιουργεί κόσμους, χαρακτήρες, εποχές, απουσίες, εικόνες, συνειδήσεις. Η ιστορία της ηρωίδας ξετυλίγεται απλά, ήσυχα μέσα από σύντομες αλλά περιεκτικές αναφορές σε γεγονότα του παρελθόντος και μέσα από πολλές αποσιωπήσεις. Επίσης, το ειρωνικό, εκλεπτυσμένο χιούμορ της συγγραφέως είναι απολαυστικά παρόν.

Το έργο πρωτοπαίχτηκε στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου το 1998 σε σκηνοθεσία Βίκτορα Αρδίττη και με ερμηνεύτρια τη Βέρα Ζαβιτσάνου, στην οποία αφιερώνεται και η φετινή παράσταση του Φεστιβάλ. Η Ρ. Πιττακή είχε στο μυαλό της το έργο εδώ και χρόνια. «Η Βέρα Ζαβιτσάνου άφησε εποχή με την ερμηνεία της», μας λέει.

«Το κείμενο είναι ένα διαμάντι, απ' τα καλύτερα της Αναγνωστάκη. Χαίρομαι που συνεργάζομαι με τον Νίκο Χατζόπουλο, ένα σκηνοθέτη καλλιεργημένο, ευαίσθητο και κυρίως ουσιαστικό. Με συγκινεί, με ιντριγκάρει ο θυμός της ηρωίδας, της καθωσπρέπει Σοφίας Αποστόλου, η εσωτερική διαδρομή της μέσα από μια σειρά γεγονότων, το πώς έκανε τη μεγάλη στροφή στη ζωή της. Μετέρχεται μιας μεγάλης γκάμας συμπεριφορών: προκλητική, αλαζονική, απαθής, αξιοπρεπής, ψύχραιμη, αποφασισμένη, επαναστάτρια με αιτία. Το έργο θα μπορούσε να διαδραματίζεται οπουδήποτε. Σε μια πλατεία, στο δρόμο, σ' ένα μπαλκόνι. Γι' αυτό και ο σκηνογράφος Αγγελος Μέντης προσανατολίζεται σ' έναν ουδέτερο χώρο».

Η Σοφία Αποστόλου, γόνος αστικής οικογενείας, υπήρξε καθηγήτρια γαλλικής στο Δημόσιο αλλά απολύθηκε όταν συστηματικά άρχισε να πίνει μέσα στην τάξη. Συνέχισε ιδιαίτερα στο σπίτι, απεξαρτήθηκε από το αλκοόλ και σιγά σιγά παράτησε κάθε δραστηριότητα. Εβλεπε τηλεόραση, άλλαζε τις κουρτίνες, μαγείρευε πότε πότε, αλλά βασικά έπληττε. Πάντα έπληττε. Ο άντρας της, «κομμουνιστής αλλά τσαχπίνης», πέθανε πριν ακόμα κλείσει τα σαράντα. Ο γιος της ο Γιαννάκης είναι «άσχημος, άτυχος, ούτε κοπέλα, ούτε λεφτά, ούτε γράμματα, ούτε τίποτα»... [συνεχίζεται, Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ φωτ.: Π. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 7 - 01/06/2008]