Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑΣ

Πέντε δεκαετίες μετά την πρεμιέρα της στη Νέα Υόρκη, η θρυλική παράσταση της Μάρθας Γκράχαμ εμπνευσμένη από την ηρωίδα του Αισχύλου αναβιώνει σε παγκόσμια πρεμιέρα στο Μέγαρο Μουσικής

Το ΒΗΜΑ, 19/10/2008, σελ. 2-3

Πενηντάχρονη και θρυλική

ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

---

Σκηνή από τη σύγχρονη παραγωγή που θα παραουσιαστεί στο Μέγαρο Μουσικής. Η Φανγκ Γι Σου, αριστερά, στον ρόλο της Κλυταιμνήστρας

---

Ηταν γι' αυτούς ένα κομμάτι ανθολογίας από τη μακρινή εποχή του 1950, μια εποχή που ταυτίζεται με τον αμερικανικό μοντερνισμό και που σήμερα θεωρείται κλασική. (Ακόμη και ο τότε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντουάιτ Αϊζενχάουερ εξέφραζε έναν modern republicanism.) Αυτή ακριβώς ήταν η εντύπωση - το μοντέρνο που είναι πια κλασικό - των φοιτητών και της κοινότητας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, του NYU, στο θέατρο του οποίου, το Skirball Center for the Performing Arts, στην πλατεία Ουάσιγκτον, είδαμε το preview του χοροδράματος «Κλυταιμνήστρα» της Μάρθας Γκράχαμ στις 19 Σεπτεμβρίου. Δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερο κοινό, νέο και δυναμικό, για να δοκιμαστεί ένα μπαλέτο που πρωτοπαρουσιάστηκε πριν από 50 χρόνια και του οποίου η παγκόσμια πρεμιέρα της αναβίωσης θα γίνει στο Μέγαρο Μουσικής της Αθήνας στις 23 Οκτωβρίου. Η Τζάνετ Αϊλμπερ, καλλιτεχνική διευθύντρια του Martha Graham Dance Company και πρώτη χορεύτρια της Μάρθας Γκράχαμ την περίοδο του 1970 και του 1980, στην οποία οφείλεται η τωρινή αναβίωση, είχε κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένη όταν τη συναντήσαμε λίγο μετά το τέλος της παράστασης στο ελληνικό εστιατόριο της περιοχής του Γκράμερσι «Περιγιάλι». «Ο σύγχρονος χορός καλλιεργεί την αντίληψη του καινούργιου» λέει η Τζάνετ Αϊλμπερ. «Να όμως που συνειδητοποιούμε ότι το σύγχρονο έχει κιόλας την ιστορία του, έργα που είναι πια κλασικά και αριστουργήματα».

Η ταύτιση με τον ρόλο

Πενήντα χρόνια πριν, την Πρωταπριλιά του 1958, στο θέατρο Αντέλφι της Νέας Υόρκης, στη γωνία της 6ης λεωφόρου και της 54ης οδού, στην ίδια θέση όπου σήμερα βρίσκεται το ξενοδοχείο «Hilton», οι 1.500 θεατές της πρεμιέρας της «Κλυταιμνήστρας» έβλεπαν πραγματικά ένα μοντέρνο θέαμα, που από την κριτική αντιμετωπίστηκε όμως αμέσως ως κλασικό, τουλάχιστον ως προς την πρόθεση της Μάρθας Γκράχαμ να πλησιάσει το μέγεθος της ελληνικής τραγωδίας. Η Μάρθα Γκράχαμ, η οποία ήταν τότε 65 ετών (είχε γεννηθεί το 1893), χόρευε η ίδια τον ρόλο της αρχαίας βασίλισσας, ίσως μέσα από μια διαδικασία ταύτισης ερμηνεύτριας και ηρωίδας. Η Τζάνετ Αϊλμπερ μάς επιβεβαιώνει σήμερα ότι πράγματι το φορτίο της βιογραφίας βαραίνει ιδιαίτερα στον ρόλο αυτόν. Η Μάρθα Γκράχαμ φανταζόταν ότι η Κλυταιμνήστρα θα είχε πάνω-κάτω την ίδια ηλικία με αυτήν όταν δούλευε τον ρόλο. Αλλωστε όλη η δουλειά της Μάρθας Γκράχαμ επάνω στην ελληνική μυθολογία (ένας «ελληνικός κύκλος» με 17 χορογραφίες) είχε ως στόχο την ανάδειξη της γυναικείας προσωπικότητας μέσα από μια σύγχρονη γυναικεία ματιά. «Η Μάρθα Γκράχαμ ήταν εκ φύσεως φεμινίστρια, πριν από τον φεμινισμό» λέει τώρα η Τζάνετ Αϊλμπερ. «Και η "Κλυταιμνήστρα" της μοιάζει να εικονογραφεί μια σημερινή κατάσταση έχοντας στο κέντρο μια γυναικεία ηγετική μορφή».

Ο ελληνικός κύκλος

---

Η Μάρθα Γκράχαμ και ο Ντέιβιντ Γουντ σε σκηνή από την πρώτη παράσταση του 1958

---

Η Μάρθα Γκράχαμ άρχισε να δουλεύει τα ελληνικά θέματά της το 1946, στην προσπάθειά της να προσεγγίσει την αρχετυπική γυναίκα. Είχε προηγηθεί ένας μεγάλος κύκλος διερεύνησης της αμερικανικής ταυτότητας, του οποίου αποκορύφωμα ήταν το μπαλέτο «Ανοιξη στα Απαλάχια Ορη», σε μουσική Ααρον Κόπλαντ, το 1944. Στον ελληνικό κύκλο, η «Κλυταιμνήστρα» αποτελεί σίγουρα την επιτομή. Η Μάρθα Γκράχαμ είχε σχεδόν αφοσιωθεί στον ρόλο. Είχε πει ότι «η Κλυταιμνήστρα είναι κάθε γυναίκα που σκοτώνει». Από την αυτοβιογραφία της (Blood Memory) ξέρουμε ότι περνούσε ολόκληρες ημέρες στο στούντιό της δουλεύοντας τον ρόλο, τοποθετώντας στο πάτωμα μεγάλα κομμάτια από κόκκινο υλικό, κυρίως ύφασμα. Το βλέπουμε αυτό πολύ καλά στο κατακόκκινο κοστούμι της Κλυταιμνήστρας στη σκηνή του εφιάλτη που η ίδια σχεδίασε.

Πιο κοντά στο θέατρο

Αυτό το μπαλέτο είναι περισσότερο χοροθέατρο ή χορόδραμα. Οπωσδήποτε πιο κοντά στο θέατρο. Η Μάρθα Γκράχαμ δούλεψε πολύ επάνω στην κίνηση που αποτυπώνεται σε αρχαία τεκμήρια, κυρίως σε αγγεία ή σε ειδώλια. Δούλεψε επίσης πολύ πάνω σε φόρμες του παραδοσιακού ανατολικού θεάτρου του Καμπούκι και του Νο. Θυμίζουμε ότι την ίδια χρονιά η Μαρία Κάλλας προσπαθεί να προσεγγίσει την τραγωδία μέσα από την όπερα «Μήδεια» του Κερουμπίνι και για τη σκηνική της στάση μιμείται τις κινήσεις των αρχαίων ειδωλίων. Για τα σκηνικά η Μάρθα Γκράχαμ συνεργάστηκε με τον γλύπτη και αρχιτέκτονα Ιζάμου Νογκούσι (1904-1988), στενό συνεργάτη της την περίοδο 1944-1967. Ο αμερικανός γλύπτης (από ιάπωνα πατέρα και ιρλανδέζα μητέρα) σχεδίασε έναν σκηνικό χώρο πολύ λιτό, όπου βασικό ρόλο έχει το ύφασμα αλλά και τα αντικείμενα - σύμβολα εξουσίας, σύμβολα δύναμης αλλά και όργανα εγκλήματος - που παραπέμπουν σε αφρικανική ή ασιατική τέχνη. Εκείνη την εποχή η κοινωνία της Νέας Υόρκης παθιαζόταν με τις περιπέτειες του νεαρού γόνου Μάικλ Ροκφέλερ στη Νέα Γουινέα, όπου και τελικά πέθανε (εξαφανίστηκε; δολοφονήθηκε;) το 1961 και ο οποίος είχε φέρει στη Νέα Υόρκη δείγματα της «πρωτόγονης» τέχνης της Ασίας, σαν αυτά που σχεδίασε ο Νογκούσι.

Για τη μουσική η Μάρθα Γκράχαμ απευθύνθηκε στον νέο τότε αιγύπτιο συνθέτη Χαλίμ ελ Νταμπ. Ο Ελ Νταμπ, ο οποίος έχει γεννηθεί το 1921, ο μόνος που ζει από αυτή τη θρυλική ομάδα του 1958, έγραψε μια μουσική με στέρεα κλασική βάση αλλά με πολλά έθνικ στοιχεία, ιδιαίτερα ανατολικής μουσικής. Το 1958 αυτή η παρτιτούρα θα ακουγόταν πολύ πρωτοποριακή, ίσως και εξωτική, αλλά σήμερα ακούγεται εντελώς σύγχρονη, σαν να έχει βγει μέσα από έναν δίσκο του Κουαρτέτου Κρόνος.

Ανατροπή του μύθου

---

Η Γιουρίκο Κιμούρα ενσάρκωσε την Κλυταιμνήστρα σε μεταγενέστερες παραστάσεις, στη διάρκεια της δεκαετίας του '70

---

Το καστ της «Κλυταιμνήστρας» περιλαμβάνει 21 χορευτές. Αν και ο μύθος είναι από την πλευρά των γυναικών, οι άνδρες, ιδιαίτερα ο Ορέστης αλλά και ο Αδης, ο θεός του Κάτω Κόσμου, έχουν βασικούς ρόλους. Το μπαλέτο αρχίζει στον Κάτω Κόσμο, όπου η Κλυταιμνήστρα προσπαθεί να ερμηνεύσει το παρελθόν και τη μοίρα, συνεχίζεται στις Μυκήνες, στο υπνοδωμάτιο της Κλυταιμνήστρας, και κλείνει πάλι στον Κάτω Κόσμο, όπου η Κλυταιμνήστρα επιλύει τις τρομερές συγκρούσεις της ζωής της και της καρδιάς της.

Η Τζάνετ Αϊλμπερ αναβίωσε πιστά αυτή τη χορογραφία, ακόμη και τους φωτισμούς. Αλλωστε πώς θα μπορούσε να κάνει επεμβάσεις ή εκπτώσεις σε ένα έργο που θεωρείται ολικό θέατρο; Παρ' όλα αυτά, έκανε μια επέμβαση: πήρε όλο το κείμενο για την εξέλιξη του μύθου που ήταν δημοσιευμένο στο πρόγραμμα της πρεμιέρας και το έκανε υπέρτιτλους που προβάλλονται στη διάρκεια της παράστασης. Οπως ακριβώς γίνεται στην όπερα. Αλλωστε έχει στοιχεία όπερας η «Κλυταιμνήστρα» της Μάρθας Γκράχαμ καθώς υπάρχουν κομμάτια που τραγουδιούνται, αν και η κίνηση είναι η πρωταρχική γλώσσα του έργου.

«Η νέα γενιά σήμερα έχει ανάγκη από πληροφορίες, ζει με τις πληροφορίες, μέσα από το Internet κτλ. Οι υπέρτιτλοι παίζουν αυτόν τον ρόλο» λέει η Τζάνετ Αϊλμπερ.

Εκείνο το βράδυ του Σεπτεμβρίου στο εστιατόριο «Περιγιάλι» της Νέας Υόρκης, στο ίδιο τραπέζι με τον σύζυγό της, τον σεναριογράφο του Χόλιγουντ Τζον Γουόρεν, η Τζάνετ Αϊλμπερ αγωνιά για το ποια θα είναι η υποδοχή αυτής της αναβίωσης (για την ακρίβεια reconstruction) στην Αθήνα. Εφτασε η ώρα.

Ο μύθος της ηρωίδας

Η Μάρθα Γκράχαμ δούλεψε τη δική της Κλυταιμνήστρα με βάση τον Αισχύλο. Αν στον Ομηρο η Κλυταιμνήστρα είναι μια αδύναμη γυναίκα σε σχέση με τους άνδρες, στον Αισχύλο παίρνει διαστάσεις μιας δυναμικής γυναίκας, μιας ηγετικής μορφής έτσι όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Είναι μια μορφή που εκδικείται τον κόσμο των ανδρών, τόσο για τη βιαιότητά τους όσο και για την προδοσία τους. (Ο Αγαμέμνονας δεν διστάζει να σκοτώσει την κόρη τους Ιφιγένεια και να φέρει στο σπίτι μια άλλη γυναίκα, την Κασσάνδρα.) Χάρη στον Αισχύλο η Κλυταιμνήστρα περνά στην παγκόσμια τέχνη ως αρχέτυπο έρωτα, προδοσίας και φόνου. Η μορφή της διαπερνά τη δυτική τέχνη σε πλήθος έργων. Μετά τον Γιουνγκ και τον Φρόιντ γίνεται ένα μοντέλο αρχετυπικών ερμηνειών και ψυχαναλυτικών συνδρόμων.

Η «Κλυταιμνήστρα» της Μάρθας Γκράχαμ είναι ίσως το πιο σημαντικό έργο του 20ού αιώνα που έχει ως κεντρική ηρωίδα τη βασίλισσα των Μυκηνών. Πρωταγωνιστεί βέβαια σε πλήθος έργων που μπορεί ο τίτλος να είναι «Ηλέκτρα», όπως η φερώνυμη όπερα του Ρίχαρντ Στράους σε λιμπρέτο του Χούγκο φον Χόφμανσταλ. Δεν πρέπει όμως να αγνοούμε και τις προσεγγίσεις του Μιχάλη Κακογιάννη. Δεν είναι τυχαίο ότι στον ιστότοπο του Martha Graham Dance Company (marthagraham. org/company) βίντεο από ταινίες του Κακογιάννη δίνουν στον σύγχρονο χρήστη του μύθου όψεις ερμηνείας της Κλυταιμνήστρας με κύρος και άποψη.

Παρασκήνιο...

Στη μπούκα. ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ, Το ΒΗΜΑ, 19/10/2008

---

Αγλαΐα Παππά

---

Μετά τη δεύτερη ανάγνωση αποχώρησε από τις «Βάκχες» η Αγλαΐα Παππά, η οποία είχε αναλάβει τον ρόλο της Αγαύης στην παράσταση με την οποία ο Δόλιχος του Δημήτρη Τάρλοου θα γιορτάσει τα δεκάχρονά του - στο θέατρο Πορεία.

***

Η αποχώρηση ήρθε ως αποτέλεσμα της «ζωής με τον Ανατόλι Βασίλιεφ» και μου φαίνεται πολύ λογική: μετά τις πολύμηνες πρόβες και τις «πολύπαθες» παραστάσεις, η Αγλαΐα Παππά - Αγγελιοφόρος στην «ιστορική» πλέον τρίγλωσση σκηνή της «Μήδειας» -, μετά την εμπειρία της δουλειάς με τον ρώσο σκηνοθέτη, χρειαζόταν χρόνο για να ανασυνταχθεί. Πώς να περάσεις από τον κόσμο ενός σκηνοθέτη στον κόσμο ενός άλλου - στη συγκεκριμένη περίπτωση, της Αυστριακής Ρενάτε Τζετ;

***

---

Ναταλία Καποδίστρια

---

Ετσι την Αγαύη θα υποδυθεί η Ναταλία Καποδίστρια, η οποία μετά τους περυσινούς «Αγνοουμένους» επανέρχεται στο σανίδι για να συμμετάσχει στο ενδιαφέρον εγχείρημα του Δημήτρη Τάρλοου, ο οποίος βρίσκεται στο Σαράγεβο: χθες το «Δάφνις και Χλόη: Ταξίδι αναψυχής» άνοιξε το διεθνές Mess Festival, ένα από τα παλαιότερα φεστιβάλ της Ευρώπης.

***

Είναι η δεύτερη συνεχής χρονιά που η παράσταση ταξιδεύει στο εξωτερικό. Πέρυσι ήταν η Τιφλίδα και το Gift Festival, εφέτος το Σαράγεβο. Αντε, και του χρόνου!..

***

Εξακόσιες είναι οι επαγγελματικές θεατρικές ομάδες σε όλη την Ελλάδα που από το 2004 έχουν δώσει έστω και μία παράσταση. Αυτούς τους υπολογισμούς έχει κάνει το ΕΚΕΘΕΧ, αν και ως τώρα στη χαρτογράφηση του τοπίου έχει συμμετάσχει μόνο το ένα τέταρτο (150) από τις ομάδες. Φαίνεται ότι υπάρχει και μια δυσπιστία - μήπως καταθέτοντας στοιχεία για την ταυτότητα μιας θεατρικής ομάδας στο ΕΚΕΘΕΧ... έρθει η Εφορία! Η θεατρολόγος και κριτικός Ειρήνη Μουντράκη έχει αναλάβει εκ μέρους του Κέντρου τον συντονισμό της δουλειάς - θέλει κουράγιο.

***

Στεγάστηκε λοιπόν και το ΕΚΕΘΕΧ, στην οδό Κωλέττη, στα Εξάρχεια. Κάθησαν και οι ιθύνοντες στα γραφεία τους και περιμένουν τώρα τα 14+1,5 = 15,5 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό για να υλοποιήσουν τα σχέδια και τα προγράμματά τους.

***

Μοναδικός κίνδυνος: ο έλεγχος του θεάτρου.

***

Το όνειρο της Ακαδημίας Τεχνών πάγωσε για τα καλά: αν δεν υπάρξει δυνατότητα συνεργασίας των υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας, τα πράγματα όλο και κάπου θα σκοντάφτουν.

***

Λένε ότι μαζί με τον ανασχηματισμό θα ενοποιηθούν τα δύο υπουργεία. Για να δούμε...

***

Η μεταφράστρια Χριστίνα Μπάμπου-Παγκουρέλη συμμετέσχε στο (32ο) Παγκόσμιο Συνέδριο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου που έγινε τον περασμένο μήνα στη Μαδρίτη και εξελέγη αντιπρόεδρος. Από το 1951, οπότε ιδρύθηκε το Ινστιτούτο και η χώρα μας έγινε ενεργό μέλος, είναι η πρώτη φορά που έχουμε εκπρόσωπο στο προεδρείο. Pas mal...

• ΥΓ.: Masterclass θεάτρου από τον Ανδρέα Μανωλικάκη από τις 7 ως τις 10 Ιανουαρίου 2009. Πληροφορίες στα τηλ. 210 3680.071-052.

Χρύσας Σπηλιώτη «ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟ» για δεύτερη χρονιά στο θ. ΑΛΜΑ

Φωτιά και Νερό Της Χρύσας Σπηλιώτη

Θέατρο ΑΛΜΑ, Β' ΣΚΗΝΗ, ΕΝΑΡΞΗ : ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008

Στη Β' Σκηνή του θεάτρου ΑΛΜΑ θα παρουσιαστεί για δεύτερη χρονιά, από τη Δευτέρα 10 Νοεμβρίου, το έργο της Χρύσας Σπηλιώτη, «ΦΩΤΙΑ ΚΑΙ ΝΕΡΟ», σε σκηνοθεσία Άσπας Τομπούλη. Η παράσταση θα παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη.

Είναι φυσικό να υπάρχει αντιπαλότητα ανάμεσα σ' Ανατολή και Δύση, όπως υπάρχει στη φύση ανάμεσα στη φωτιά και το νερό ή όχι;

Τι θα γίνει αν βρεθεί ένας μουσουλμάνος στο χριστιανικό παράδεισο κι ένας χριστιανός στο μουσουλμανικό;

Ένας Άραβας αιχμαλωτίζει έναν Ευρωπαίο στον δικό του τόπο, τη Δύση για να του μάθει αραβική ιστορία. Δυο κόσμοι παγιδευμένοι στο μίσος, βρίσκουν ξαφνικά δρόμο βαθιάς επικοινωνίας. Κλεισμένοι στην ίδια φυλακή που έχουν φτιάξει ο ένας για τον άλλον οι δυο άντρες, θα βρουν διέξοδο με τη βοήθεια μιας γυναίκας που ξέρει να μεταμορφώνει την πραγματικότητα σε παραμύθι. Στη μικρή φυλακή εισβάλλει η μαγεία απ' τις Χίλιες και μια Νύχτες και μαζί της ο έρωτας κι η βία. Η έκρηξη είναι λυσσαλέα και οδηγεί σε πόλεμο μέχρις εσχάτων. Οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη, μέχρι να παιχτεί η μοίρα όλης της ανθρωπότητας σε μια παρτίδα σκάκι.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Σκηνοθεσία: Άσπα Τομπούλη, Σκηνικά-Κοστούμια: Μαρία Κονομή, Μουσική Επιμέλεια: Νίκος Βίττης, Επιμέλεια Κίνησης: Φώτης Νικολάου, Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας, Βοηθός Σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Κοέν

ΔΙΑΝΟΜΗ :
Χαγιάτ: Κάτια Γέρου, Ξένος: Μάνος Ζαχαράκος, Σαϊντ : Βασίλης Κουκαλάνι

ΘΕΑΤΡΟ «ΑΛΜΑ»
Αγ. Κωνσταντίνου και Ακομινάτου 15 -17
τηλέφωνο : 210-5220100
B' ΣΚΗΝΗ

ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Υπηρέτησε το όνειρο ενός δικαιότερου κόσμου

1964. Στο υπόγειο θέατρο με την επωνυμία «Θέατρο Φωτόπουλου», το γνωστό σήμερα «Άλφα», ανεβάζει τον «Δον Καμίλο» με μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία

Υπήρξε ένας διαχρονικός μάγκας, ποιητής και δημιουργός, που με την προσωπική στάση ζωής και με όχημα την τέχνη του υπηρέτησε το όνειρο ενός δικαιότερου κόσμου. Ενας γνήσια λαϊκός και πολύπλευρος καλλιτέχνης, αμετακίνητος στη σοσιαλιστική ιδεολογία του, ο Μίμης Φωτόπουλος υπηρέτησε επί πενήντα χρόνια το θέατρο, βιώνοντας την άμεση και ουσιαστική επικοινωνία του με τις καρδιές των θεατών, εισπράττοντας ταυτόχρονα την αγάπη τους, είτε παίζοντας τον «Κατά φαντασίαν ασθενή» του Μολιέρου, είτε στους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη, είτε παίζοντας στα «Παντρολογήματα» του Γκόγκολ, είτε στον «Εχθρό του λαού» του Ιψεν, κρατώντας πάντα τη σοφία ενός γνήσιου μάγκα. Δίκαια θεωρείται ως ένας λόγιος, αλλά, ταυτόχρονα, βαθιά λαϊκός ηθοποιός, με υποκριτικό σήμα αναγνωρίσιμο από το πλατύ κοινό.

Είκοσι δύο χρόνια συμπληρώνονται στις 29 Οκτώβρη που «έφυγε» από τη ζωή ο σπουδαίος ηθοποιός, αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ο άνθρωπος που ακόμη χαρίζει το γέλιο στους θεατές. Ο ίδιος πίστευε ότι έγινε καλός κωμικός λόγω της παιδικής του θλίψης και από τις αναμνήσεις των προσφύγων, κυνηγώντας με πάθος τις μικρές στιγμές ευτυχίας με τη χάρη, τη δημιουργικότητα και την πρωτοτυπία ενός «Καλού στρατιώτη Σβέικ». «Εφυγε» έχοντας ζήσει μια ζωή γεμάτη, αληθινή, ουσιαστική, πλήρη δημιουργίας και ιδανικών. Μια ζωή που αντιστρατεύτηκε «αυτούς που θέλουν να γίνει η ζωή του λαού μας νάιλον, από τις τροφές, μέχρι τις ιδέες» - όπως είχε πει σε συνέντευξή του στον «Ρ».

Τα πρώτα του βήματα

Μίμης Φωτόπουλος

Γεννήθηκε στη Ζάτουνα της Γορτυνίας στις 20 Απρίλη του 1913. Τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα, καθώς έμεινε νωρίς ορφανός από πατέρα. Ξεκίνησε να σπουδάζει στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, αλλά την παράτησε στο δεύτερο έτος. Η καλλιτεχνική του φύση τον οδήγησε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (τότε Βασιλικού Θεάτρου). Απογοητεύεται νωρίς και φεύγει πηγαίνοντας στη Δραματική Σχολή του Κουνελάκη, παίρνοντας μαζί του το προσωνύμιο «γέρος» λόγω της ιδιαίτερης μπάσας φωνής του. Πρεμιέρα στη θεατρική του καριέρα έκανε στο 1932, στην παράσταση «Λοκαντιέρα», με το θίασο Κουνελάκη. Το 1934 κάνει την πρώτη του περιοδεία με το θίασο «Δράματος, κωμωδίας, κωμειδυλλίου και επιθεωρήσεως» του Θεμιστοκλή Νέζερ, ως αντιγραφέας και πέμπτος κατά σειρά κωμικός στην αυστηρή ιεραρχία που επικρατούσε τότε στα θέατρα. Ακολουθεί η περίοδος που ο ηθοποιός περιφέρεται στην ελληνική επαρχία με θιάσους μπουλουκιών με πενιχρά μεροκάματα, αλλά αποκτώντας μια πολύτιμη πείρα σκηνής και ζωής. Το 1945 εκδίδει μια σειρά ποιημάτων με τίτλο «Τα μπουλούκια». Το 1939 παίζει στο «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ με τον πρωτοεμφανιζόμενο θίασο του Κάρολου Κουν.

Λίγο πριν τον πόλεμο του '40, ξαναρχίζει η περιπλάνησή του με μικρούς θιάσους και μετά κάνει ένα σύντομο πέρασμα απ' το χώρο του βαριετέ και το θέατρο της Κατερίνας, συμμετέχοντας σε πολεμικές επιθεωρήσεις και μουσικές ηθογραφίες. Μεταπηδάει στο θίασο Αργυρόπουλου, παίζοντας το ρόλο του Ασλάκσιν στον «Εχθρό του λαού» του Ερρίκου Ιψεν.

«Ματωμένο κομμάτι ζωής»

Στη διάρκεια της Κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Τα Δεκεμβριανά, η εξορία του στην Ελ Ντάμπα, το εμφυλιακό κλίμα, οι διώξεις των ΕΑΜιτών ηθοποιών, τον κρατούν για δύο χρόνια μακριά από την πρωταγωνιστική του θέση. Η Συμφωνία της Βάρκιζας τον βρίσκει πίσω από τα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου. Στα τέλη Μάρτη του 1945, παίρνει το δρόμο του γυρισμού. «Εμείς που ήρθαμε τελευταίοι» - γράφει στην αυτοβιογραφία του - «είχαμε περάσει πάνω από δυόμισι μήνες στην έρημο. Είχαμε δοκιμάσει πολλούς εξευτελισμούς, πολλούς πόνους, πολλά βάσανα. Και στα σύρματα είχαμε αφήσει ένα ματωμένο κομμάτι της ζωής μας».

1950. Ο Μίμης Φωτόπουλος συμμετέχει στην πρώτη σπονδυλωτή ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, την «Κάλπικη Λίρα»

Το 1947 παντρεύεται την Δήμητρα Τσάλα και αποκτά την πρώτη του κόρη. Με τον θίασο του Κουν κάνει επιτυχημένες παρουσίες, στον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ, αλλά και στα «Παντρολογήματα» του Ν. Γκόγκολ. Η αναγνώριση στο θέατρο έρχεται το καλοκαίρι του 1948, αφού είχε κάνει και το ντεμπούτο του στο σινεμά σ' ένα μικρό ρόλο στο φιλμ «Οι Γερμανοί ξανάρχονται», με το νούμερο που κάνει στην επιθεώρηση «Ανθρωποι - άνθρωποι» των Σακελλάριου - Γιαννακόπουλου πλάι στους Ορέστη Μακρή, Μαυρέα, Τσαγανέα, Ηλιόπουλο, Βρανά.

Το 1950-51 ο Φωτόπουλος ήταν, ήδη, ταιριαστό θεατρικό δίδυμο με τον Ντίνο Ηλιόπουλο, όταν κάνουν στο «Ρεξ» την «Αννα των χιλίων ημερών», με σκηνοθέτη τον Δημήτρη Μυράτ. Στη συνέχεια παίζει για πρώτη φορά δίπλα στην Κοτοπούλη, στην «Καινούρια ζωή». Το 1967 γράφει και παρουσιάζει στη Θεσσαλονίκη το πρώτο του θεατρικό έργο «Ενα κορίτσι στο παράθυρο», σε μουσική Μάνου Λοΐζου.

«Ταξιδιώτης» με πολλές αποσκευές

Λαμπρή ήταν η καριέρα του και στον κινηματογράφο. Συνολικά συμμετείχε σε 101 ταινίες, σε δύο από τις οποίες είχε γράψει και το σενάριο. Από τις μεγάλες επιτυχίες του θεωρούνται οι ταινίες «Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές», «Κάλπικη Λίρα», «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο», «Ο Πατούχας», «Το σωφεράκι», «Ο γρουσούζης» κ.ά. Εμφανίστηκε, επίσης, και στην τηλεοπτική σειρά «Ο θείος μας ο Μίμης» (1984). Το λογοτεχνικό του ταλέντο μάς χάρισε 7 βιβλία (4 ποιητικές συλλογές: «Μπουλούκια» 1940, «Ημιτόνια» 1960, «Σκληρά τριολέτα» 1961 και ο «Θάνατος των ημερών» 1976) και 3 αυτοβιογραφικά («25 χρόνια θέατρο» 1958, «Το ποτάμι της ζωής μου» και «Ελ Ντάμπα - Ομηρος των Εγγλέζων» 1965) και δύο θεατρικά έργα.

Υπήρξε μέλος του ΔΣ του ΣΕΗ, μέλος της Πανελλήνιας Ενωσης Ελευθέρου Θεάτρου και πρόεδρος του ΔΣ Αρματος Θέσπιδος. Τιμήθηκε με τα παράσημα Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α` και Σταυρό του Αποστόλου Μάρκου Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας.

Η γυναίκα του Μαργαρίτα Τσάλα, με την οποία απόκτησε δύο κόρες, είχε εξοριστεί στη Γυάρο, κατά τη διάρκεια της χούντας. Τότε έμεινε μόνος του με τις δύο κόρες του. Εκείνη την περίοδο ασχολήθηκε με αξιοσημείωτη επιτυχία με την τεχνική του κολάζ και μάλιστα με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο, τη χρήση «ψηφίδων» από γραμματόσημα με τις οποίες έφτιαξε μεγάλο αριθμό ζωγραφικών πινάκων.

Το 1975 γράφει και ανεβάζει, με το θίασο «Αυλαία», το δεύτερο έργο του «Πελοπίδας ο καλός πολίτης». Το ταξίδι του στο θεατρικό σανίδι τελειώνει με τις επιθεωρήσεις «Το ΠΑΣΟΚ της Χάιδως» και «Του ΠΑΣΟΚ τους το χαβά» των Λάκη Λαζόπουλου - Γιάννη Ξανθούλη (1984). Πέθανε ξαφνικά από ανακοπή καρδιάς, στις 29 Οκτώβρη του 1986.

Κι όμως αυτός ο άνθρωπος με πενήντα χρόνια σκληρής δουλειάς, το 1981, όταν θέλησε να συνταξιοδοτηθεί, δε στάθηκε δυνατόν. Είχε μόνο 1.400 ένσημα, που δεν αρκούσαν ούτε για τη μικρότερη σύνταξη. Επρεπε να δουλέψει άλλα πέντε χρόνια για να συμπληρώσει τη βάση. Δούλεψε. Τα συντάξιμά του συμπληρώθηκαν διά της βίας με τις τελευταίες ραδιοτηλεοπτικές εμφανίσεις τους και με μια τιμητική σύνταξη από το ΥΠΠΟ, που όμως δε χάρηκε παρά ελάχιστα, αφού τα προβλήματα υγείας του τον πρόδωσαν.

Σε μια συνέντευξή του το 1983 γύρω από το θέατρο, υπογράμμιζε: «Η Ελλάδα ήταν πάντοτε πνευματική αποικία. Και δυστυχώς εξακολουθεί να είναι... Το θέατρο ήταν και είναι μια παγκόσμια θρησκεία που αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους της Γης. Κι εμείς τούτη τη θρησκεία την κάναμε "οίκον εμπορίου και οίκον απωλείας". Στον τόπο μας ποτέ η τέχνη δεν έγινε κτήμα του λαού. Αυτό δε συνέφερε την άρχουσα τάξη».

Σ. ΑΔΑΜΙΔΟΥ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Κυριακή 19 Οχτώβρη 2008

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

19/10/2008

-- Υπηρέτησε το όνειρο ενός δικαιότερου κόσμου

30/5/2007

-- Αφιέρωμα στον Μίμη Φωτόπουλο

Η ισχύς εν τη ενώσει

AUDIO

Ακούστε ηχογραφημένα αποσπάσματα της συνέντευξης των συντελεστών του «8 γυναίκες»

Μια εξαιρετική διανομή, ένα all star cast, ένας φόνος (;), οχτώ άντρες ηθοποιοί όπως δεν τους έχετε ξαναδεί κι ένας λαγός (Θανάσης Ιωάννου) να αφήνει πίσω του νέα ενοχοποιητικά στοιχεία. Οι «8 γυναίκες» σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου επιστρέφουν στον τόπο του εγκλήματος, στην Πειραιώς 260, για είκοσι μόνο παραστάσεις. Η συνέντευξη που ακολουθεί φέρει τη σφραγίδα τους: τολμηρή, χαλαρή, απροσδόκητη. Προχωρήστε με δική σας ευθύνη.

• Ως γυναίκα νιώθω…

Αιμίλιος Χειλάκης: Αδιάθετη.
Χρήστος Στέργιογλου: Η πιο όμορφη.
Νίκος Χατζόπουλος: Ανολοκλήρωτη.
Αργύρης Ξάφης: Ως γυναίκα νιώθω. Τελεία.
Νίκος Καραθάνος: Πόνο στα πόδια. Από τα τακούνια.
Χρήστος Λούλης: Εγώ πόνο στα σκέλια.
Κοσμάς Φοντούκης: Γριά. Αλλά δεν το βάζω κάτω.
Γιάννης Κότσιφας: Απροσάρμοστη.
(Ο λαγός σκάβει το λαγούμι του)

• Ποια είναι η πιο όμορφη;

Χρ. Στ.: Μα θέλει και ερώτημα; Εγώ, φυσικά!
Κ.Φ.: Οχι, η Λουίζ (Λούλης) είναι.
Αιμ. Χειλ.: Διαφωνώ. Η Σανέλ (Χατζόπουλος) είναι.
Χρ. Στ.: Μα, είστε χαζές; Εγώ δεν είπαμε ότι είμαι η πιο όμορφη;
(Ο λαγός κρυφογελάει)

• Ποια έκανε το φόνο τελικά;

Χρ. Λ.: Χθες ο Χρήστος (Στέργιογλου) έκανε ένα σαρδάμ στην πρόβα που τα λέει όλα: «Ο πατέρας σκοτώθηκε πριν γεννηθεί».
Ν.Χ.: Σκοτώθηκε κανείς;
Αργ. Ξ.: Καλά, τώρα κάνετε ότι δεν ξέρετε τίποτα για το φόνο…
Γ.Κ.: Ο Καραθάνος τον έκανε. Αυτός δεν μας έβαλε να παίξουμε στο έργο;
Ν.Κ.: Ο λαγός τον έκανε.
Χρ. Στ.: Ναι, ρίξ’ τα τώρα στην πανίδα.
(Ο λαγός δείχνει τα δόντια του)

• Τι σας είπε ο Καραθάνος και σας «έψησε»;

Χρ. Λ.: Οτι θα φορέσουμε τακούνια.
Ολοι: Οτι θα είμαστε οι συγκεκριμένοι άνθρωποι μαζί.
Κ.Φ.: Εγώ αρχικά δεν ήθελα να παίξω τη γιαγιά.
Ν.Χ.: Εμένα, πάντως, μου είπε: «Ο Γιώργος Γάλλος (Σανέλ) δεν θα είναι μαζί μας φέτος».
Χρ. Στ.: Το ρόλο της Σανέλ (Χατζόπουλος) στην αρχή ήταν να τον παίξει ο Κουρής.
Αιμ. Χειλ.: Αρα, ο Χατζόπουλος είναι σαν άρωμα: Σανέλ Νο 3.
(Ο λαγός ξύνει το δεξί αφτί του)

• Η πιο αστεία στιγμή;

Χρ. Λ.: Τι να πρωτοπώ; Τότε που τσακώνονταν ο Νίκος με τον Αιμίλιο φορώντας μόνο τα τακούνια και τα σώβρακα;
Χρ. Στ.: Ή στις αρχές των προβών που φορούσαμε περούκες (σ.σ.: τώρα δεν φορούν στην παράσταση) και χαστουκιζόμασταν με τον Ξάφη και δώσ’ του να πέφτουν τα χαστούκια, και ξανά μανά να πέφτουν και οι περούκες.
Ν.Χ.: Εχει πολλή βία η παράσταση.
Αιμ. Χειλ.: Να πούμε, επίσης, για τους καρδιακούς ότι πέφτουν τρεις πυροβολισμοί.
Ν.Κ.: Πάντως, η πιο αστεία στιγμή ήταν όταν κάναμε την πρώτη ανάγνωση του έργου.
Αργ. Ξ.: Είχαμε μείνει άναυδοι με αυτό που πηγαίναμε, που τολμούσαμε να κάνουμε.
(Ο λαγός κρύβεται κάτω από το τραπέζι)

• Ποιο γυναικείο χαρακτηριστικό θα θέλατε να είχατε ως άντρες;

Αιμ. Χειλ.: Κατ’ αρχάς, να πούμε ότι το έργο δεν πολυκολακεύει τις γυναίκες. Ειλικρινά, δεν θα ήθελα να είμαι γυναίκα.
Χρ. Στ.: Σε καλό δρόμο βρίσκεσαι, Αιμίλιε.
Ολοι: Αιμίλιε, δεν είσαι γυναίκα! Παίζεις τη γυναίκα!
Αργ. Ξ.: Εγώ πάλι ζηλεύω την άμεση σχέση που έχουν οι γυναίκες με τη ζωή και την πραγματικότητα.Χρ. Λ.: Ναι, οι άντρες είμαστε πιο ονειροπαρμένοι.Ν.Κ.: Αυτή την ανάγκη επιβίωσης εκτιμώ κι εγώ στις γυναίκες.
Χρ. Στ.: Εμένα μου αρέσει το πώς διεκδικούν και καταφέρνουν τα πράγματα που θέλουν.
Χρ. Λ.: Η υπομονή τους και η επιμονή τους είναι αξιοθαύμαστες. Ποιότητες αμιγώς γυναικείες.
Αιμ. Χειλ.: Γιατί ένας παντρεμένος άντρας δεν έχει υπομονή;!
(Ο λαγός κάτι σκαλίζει κάτω από το τραπέζι)

• Πόσο Κοσμά Φοντούκη έχει η γιαγιά;

Κ.Φ.: Πολύ. Εγώ, βέβαια, δεν είμαι τσιγκούνης στη ζωή μου, δεν ζω εις βάρος άλλων, δεν έχω χρήματα κρυμμένα στο κρεβάτι μου.

• Πόσο Νίκο Καραθάνο έχει η Αυγούστα;

Ν.Κ.: Πάντα με γοήτευε στην Τέχνη η σύγκρουση. Εδώ έχουμε οχτώ γυναίκες που λένε τα πιο αστεία ή γελοία πράγματα με αφορμή ένα θάνατο. Αυτή η σύγκρουση και αυτή η κακία που βγάζουν αυτές οι γυναίκες με γοητεύουν γιατί βγαίνουν στην επιφάνεια τέρατα. Δαγκώνουν τον εαυτό τους και η μία την άλλη.

• Πόσο Χρήστο Λούλη έχει η Λουίζ;

Χρ. Λ.: Οσο Λουίζ έχει και ο Χρήστος. Οι αδυναμίες, οι εμμονές ή οι φαντασιώσεις μου μπήκαν σε ένα σχήμα μέσα σε ένα παιχνίδι που κάνουμε πάνω στη σκηνή.

• Πόσο Αργύρη Ξάφη έχει η Σουζόν;

Αργ. Ξ.: Από την κορυφή μέχρι τα νύχια, και μέσα και έξω. Εχουμε κοινές αξίες με τη Σουζόν. Κι εμένα μου αρέσει να φέρνω χαρά στους ανθρώπους, όπως επίσης έχω έντονο το αίσθημα της δικαιοσύνης.

• Πόσο Γιάννη Κότσιφα έχει η Κατρίν;

Γ.Κ.: Ποτέ δεν ήμουν σαν την Κατρίν. Ακόμα και ως έφηβος ήμουν καλό παιδί, σεμνό, ντροπαλό.

• Πόσο Νίκο Χατζόπουλο έχει η Σανέλ;

Ν.Χ.: Οσο σηκώνει η Σανέλ.Αργ. Ξ.: Και δεν σηκώνει και πολλά η Σανέλ. Εχει ένα χέρι…

• Πόσο Αιμίλιο Χειλάκη έχει η Πιερέτ;

Αιμ. Χ.: Εχει 100% Αιμίλιο η Πιερέτ σε σχέση με το πώς κυνηγάει τα θέλω της. Επίσης, επειδή υποδύομαι μια γυναίκα που αφήνεται να εννοηθεί ότι είναι πόρνη, θα σου πω το γνωστό που λέμε μεταξύ μας οι ηθοποιοί: πως εμείς και οι πόρνες βγαίνουμε στο κλαρί ψάχνοντας δουλειά, μόνο που αυτές βγάζουν περισσότερα χρήματα από εμάς.

• Πόσο Χρήστο Στέργιογλου έχει η Γκάμπι;

Χρ. Στ.: Σε απόλυτο βαθμό, διότι είναι η πιο όμορφη, η πιο πλούσια, έχει σύζυγο, έχει και εραστή. Ολα αυτά είμαι εγώ. Για να σοβαρευτούμε, όμως, αυτό που έχω καταλάβει όλα αυτά τα χρόνια που βρίσκομαι στο σανίδι είναι ότι σε κάθε ρόλο ό,τι μπορώ κάνω.
Αργ. Ξ.: Τα υπόλοιπα τα κάνει η υπηρέτρια.
(Ο λαγός σφυρίζει αδιάφορα)

• Τι φοράτε κάτω από τα φορέματά σας;

Χρ. Στ.: Δεν το λέμε! Καμιά φορά φαίνεται…
Χρ. Λ.: Εμένα θα δείτε.
Χρ. Στ.: Κι εμένα επίσης.
Αιμ. Χ.: Εμένα, αν δεν πληρώσετε, δεν βλέπετε τίποτα.
Αργ. Ξ.: Εμένα όχι.
Χρ. Στ.: Κι εσένα φαίνεται. Το είδα στα χαστούκια στις πρόβες.
Κ.Φ.: Φαίνεται όταν το δείχνεις. Κατά λάθος…
Χρ. Στ.: Ε, μερικές το κάνουν και επίτηδες…
Ν.Χ.: Κανείς δεν ξέρει τι φοράμε από κάτω κι ούτε θα το μάθει.
(Ο λαγός ησυχάζει απότομα)

• Γιατί να έρθει ο κόσμος στην παράστασή σας;

Χρ. Στ.: Γιατί έχει πολλή πλάκα.Αργ. Ξ.: Γιατί αυτή η μάζωξη σε επίπεδο παρέας είναι σπάνιο φαινόμενο.
Κ.Φ.: Και γιατί δεν πρόκειται να μας ξαναδούν ποτέ έτσι εμάς του «σοβαρού θεάτρου» σε τέτοια σαχλαμάρα.
Αιμ. Χειλ.: Ναι, μέχρι να κάνουμε την «Μπερνάρντα Αλμπα». Πάντως, η αλήθεια είναι ότι καλύπτουμε ένα δημόσιο, σχεδόν πανελλαδικό, αίτημα. Είναι, συνεπώς, μια πολιτική κίνηση αυτή η παράσταση.
Χρ. Λ.: Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να έρθει να μας δει ο κόσμος, όπως δεν υπάρχει κανένας προφανής λόγος, πέρα από την προσωπική ευχαρίστηση, να φας ένα ωραίο φαγητό ή να πιεις πολύ ωραίο κρασί.Ν.Κ.: Εμείς, πάντως, εδώ θα είμαστε.
(Ο λαγός σπάει τη σιωπή του)

Λαγός: Γιατί ακόμα και ο λαγός μπορεί να έχει κάνει το φόνο.

INFO:
Πειραιώς 260 (Χώρος Δ).
Κρατήσεις εισιτηρίων: τηλ. 210 3272000
Πρεμιέρα: 6/11.

ΜΠΛΑΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Σάββατο, 18.10.08

ΣΟΦΙΑ ΦΙΛΙΠΠΙΔΟΥ: «Υπάρχουν φούσκες πολιτιστικές»

• O τίτλος του έργου δίνει τη βασική ιδιότητα της ηρωίδας ως οικοδέσποινας του σπιτιού. Πόσο όμως ορίζει η Ιοκάστη τα του οίκου της και τα του εαυτού της;

Νομίζω ότι η ζωή της της έχει ξεφύγει από τα χέρια της. Παντρεύτηκε, έκανε παιδιά, τα μεγάλωσε, παρασύρθηκε από τις επιταγές της αγοράς και τους επιφανειακούς νόμους του κοινωνικού φαίνεσθαι, απατήθηκε κατά κόρον από τον άντρα της κι έτσι πέρασε η ζωή της από δίπλα της, άδεια από γεύσεις και χρώματα. Η Ιοκάστη είναι μια απελπισμένη κοσμική κυρία που αντικατοπτρίζει το τηλεοπτικό φαινόμενο της μανιακής ενασχόλησης με την επιφάνεια, με το ευτελές, το τετριμμένο. Σε μια εποχή όπου όλα καταρρέουν μέσα σε μια σύγχυση, όπου δεν έχουμε βρει καμία ευχαρίστηση μέσα σε όλο αυτό το ξόδεμα του lifestyle, η Ιοκάστη κυλάει μαζί με όλους τους άλλους στο κίτρινο ποτάμι της ανιαρής ζωής της.

• Στο fast food – fast pace σύγχρονο κόσμο, πόσο «νόστιμες» μπορεί να είναι οι ανθρώπινες σχέσεις;

Η εποχή μας, όπου εκτός από τα οικονομικά και τα τραπεζικά συστήματα καταρρέουν και οι ανθρώπινες σχέσεις, όπου εκτός από τις οικονομικές μας επενδύσεις χάνονται και οι επενδύσεις ζωής, είναι κατάλληλη για να δούμε λίγο πιο σοβαρά τα πράγματα. Αισθάνομαι ότι υπάρχει ένα έντονο πολιτικό, με την ευρύτερη έννοια, αίτημα: να πάρουν την κατάσταση υπεύθυνα στα χέρια τους οι πολιτικοί. Έχουμε μεγάλη ανάγκη από έξυπνους, νέους, τίμιους, «υγιείς» πολιτικούς. Τώρα που καταρρέει το πολιτικοοικονομικό σύστημα όπως το ξέραμε ως τώρα πρέπει να αρπάξουμε την ευκαιρία να ανασυνταχτούμε, να επαναπροσδιορίσουμε τι πάει να πει πολιτισμός, παιδεία, οικογένεια. Εκτός από τους πολιτικούς όμως πρέπει κι εμείς να γίνουμε συνειδητοποιημένοι πολίτες. Γιατί τα λάθη μας ή τις αβλεψίες μας όλοι μας τα πληρώνουμε ή θα τα πληρώσουμε. Δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τις συνέπειες των πράξεών μας. Και είναι πολύ αισιόδοξο να βρισκόμαστε στο τέλος αυτής της παρακμής. Και θα χαρώ πολύ να ζήσω μια νέα Αναγέννηση. Γιατί πιο κάτω δεν πάει.

• Μιλήσατε για επαναπροσδιορισμό του πολιτισμού μας. Ποιο είναι το πολιτιστικό μας στίγμα σήμερα;

Κάθε εποχή δημιουργεί το δικό της πολιτισμικό στίγμα και καθρεφτίζεται ανάλογα στις τέχνες της. Εμείς αναπόφευκτα φτιάξαμε τον πολιτισμό που μας αξίζει. Ως λαός εμείς οι Ελληνες πρέπει να είμαστε περήφανοι για την πολιτιστική μας κληρονομιά, αλλά αν δεν μπορείς να την κατανοήσεις και δεν μπορείς να την κουβαλήσεις μπορεί να γίνει και βαρίδι που δεν σε αφήνει να ανοίξεις τα φτερά σου. Στο βαθμό βέβαια που έχεις να προτάξεις μια νέα πρόταση, να δημιουργήσεις κάτι νέο από το παλιό. Εμείς ακόμα δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τη μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά μας. Μας τραβάει το βάρος της προς τα κάτω.

Ως θεατής και ως πολίτης αισθάνομαι ότι υπάρχει αρκετό ψέμα γύρω από την υπόθεση «τέχνη». Και όπως υπάρχουν τραπεζικές «φούσκες», υπάρχουν και πολιτιστικές. Θα ήταν αφελές να θεωρούσαμε ότι, ενώ όλα καταρρέουν, μόνο ο πολιτισμός πάει καλά. Με τα μάτια μου έχω δει πολλές «φούσκες», πολλά παραφουσκωμένα πολιτιστικά προϊόντα, τα οποία, αν ήδη δεν έχουν σκάσει, θα ακουστεί ο κρότος τους όπου να ’ναι.

• Σε ένα ιδανικό δείπνο ποιους θα καλούσατε και τι θα τους μαγειρεύατε;

Επειδή ζούμε στην εποχή της αποθέωσης του gourmet, θα τους μαγείρευα κάτι απλό, με καλές πρώτες ύλες. Θα ζύμωνα διάφορα ψωμάκια, θα είχα ελιές και τυριά απ’ όλη την Ελλάδα. Θα προσπαθούσα να τους θυμίσω τις πρώτες τους γεύσεις, από τη μαμά τους ή τη γιαγιά τους, για να τους γοητεύσω. Θα έκανα λοιπόν τηγανητές πατάτες σε καλό λάδι και κεφτεδάκια της γιαγιάς με μπόλικο δυόσμο. Νομίζω κανείς άντρας δεν μπορεί να αντισταθεί στα σπιτικά κεφτεδάκια. Και φυσικά καλό ελληνικό κρασί, με μουσική υπόκρουση Χατζιδάκι, τον «Μεγάλο Ερωτικό». Και μετά θα διαβάζαμε ποίηση. Ο καθένας τον αγαπημένο του ποιητή. Τώρα, ποιους θα καλούσα… Αγαπώ πολύ κάποιους ανθρώπους που δεν είναι εν ζωή. Το έργο και η σκέψη τους με συντροφεύουν όταν είμαι μόνη μου. Είναι μεγάλη παρηγοριά. Σε ένα ιδανικό δείπνο, λοιπόν, θα καλούσα σίγουρα τον Ευριπίδη, χωρίς να θέλω να θυμώσει ούτε ο Αισχύλος ούτε ο Σοφοκλής. Μετά, τον Βαν Γκογκ για την εκρηκτική προσωπικότητά του, τον Λιστ γιατί είναι και όμορφος άντρας κι έχει γράψει θαυμάσιες συνθέσεις, τον ποιητή Νίκο Καρούζο γιατί είναι απελπισμένος και περιθωριακός, τον Τόμας Μαν γιατί είναι διαστροφικός και σπουδαίος λογοτέχνης, οπωσδήποτε τον Έλβις Πρίσλεϊ γιατί είναι μεγάλος σταρ. Βέβαια, ο μεγαλύτερος σταρ για μένα είναι ο Ιησούς, αλλά μήπως είναι ιεροσυλία να τον προσκαλέσουμε; Όμως, αν μου έκανε την τιμή, πολύ ευχαρίστως να τον δεξιωνόμουν σπίτι μου. Έστω το πνεύμα του… Α, να βάλουμε κι ένα Γάλλο, τον Μολιέρο, για την αλέγρα και κυνικούλικη γραφή του, αλλά και γιατί έχει σατιρίσει θαυμάσια το αντρικό φύλο. Θα τον φέρω να τον ρωτήσω γιατί δεν έφτιαξε μεγάλους γυναικείους ρόλους.

• Από Ανατολή θα προσκαλέσουμε κανέναν;

Νομίζω τον Γκάντι. Γιατί είναι ο μεγαλύτερος πασιφιστής μετά τον Χριστό.

• Βέβαια, έχετε προσκαλέσει μόνο άντρες στο τραπέζι σας.

Εκανα τέτοιο πράγμα; Αυτό αν το άκουγε ένας ψυχολόγος θα μου έβγαζε ότι έχω χίλια προβλήματα. (γελάει) Πάντως είναι αλήθεια ότι μου αρέσει η αντρική παρέα. Μου αρέσει να μαγειρεύω για άντρες, γιατί ξέρουν να εκτιμούν και να χαίρονται ένα καλό πιάτο.

• Από μικρή προτιμούσατε την παρέα των αγοριών από των κοριτσιών; Αγοροκόριτσο, με άλλα λόγια;

Εντελώς. (γελάει) Βέβαια, είχα και πολύ καλές φίλες. Αλλά η παιδική μου ηλικία είναι γεμάτη με πολλά σκαρφαλώματα σε δέντρα και σε βράχια και πολύ κυνηγητό. Δηλαδή γδαρμένα γόνατα, σκισμένες σχολικές ποδιές, διαλυμένες κάλτσες, λασπωμένα παπούτσια, χώματα στα ρούχα, αναμαλλιασμένη.

• Ο εφιάλτης ή το καμάρι της μαμάς;

Ο εφιάλτης φυσικά. (γελάει) Είχα και μια μεγάλη αδελφή, πάντα πεντακάθαρη και καλοβαλμένη, σαν κούκλα. Και μετά ήρθα εγώ, αυτό το περίεργο πλάσμα, που η μαμά μου δεν μπορούσε να πιάσει από πουθενά, ένα αερικό δηλαδή. Ήμουν πάντα η ψυχή της παρέας και του παιχνιδιού στη γειτονιά. Αλλά όλα αυτά μού κόπηκαν όταν έγινα 13 ετών, γιατί με τρόμαξαν. Και μετά έγινα «κανονικός» άνθρωπος.

• Μέχρι που ανακαλύψατε ξανά τη χαρά και την ανεμελιά του παιχνιδιού στο θέατρο;

Ε ναι. Δεν γινόταν να ξέφευγα. Ήξερα ενστικτωδώς ότι σε αυτόν το χώρο θα ξαναέβρισκα το παιχνίδι, μέσα από τη σύμβαση τη θεατρική πια.

• Εκτός από τους ρόλους σας, με τι άλλο παίζετε στη ζωή σας;

Με τους ανθρώπους. Είμαι φρόνιμο παιδί, αλλά ανοίγομαι πολύ και αμέσως. Φανερώνομαι στους άλλους, για να δώσω το στίγμα μου γρήγορα γρήγορα, και θέλω να δω πώς ανταποκρίνονται και οι άλλοι σε αυτό το άνοιγμά μου. Κι αν μπορέσω μέσα από αυτή τη διαδικασία να συναντηθώ κάπου με τον άλλον, το θεωρώ μεγάλο κέρδος.

ΜΠΛΑΤΣΟΥ ΙΩΑΝΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Σάββατο 18.10.08

Το «Τάβλι» του Δημήτρη Κεχαΐδη στη Σόφια

Tο έργο του Δημήτρη Κεχαΐδη παραμένει πάντα επίκαιρο, απόδειξη ότι το «Τάβλι» παρουσιάζεται αυτόν τον καιρό στη σκηνή του θεάτρου «Βαζράζντανε» της Σόφιας, σε σκηνοθεσία του Σβετοσλάβ Πέεφ, ο οποίος εργάζεται τα τελευταία χρόνια ως ηθοποιός στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Οπως αναφέρει σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Κλάσα», είναι η πρώτη παράσταση του Ελληνα δραματουργού σε βουλγαρική σκηνή και υλοποιήθηκε με τη συνδρομή των Δήμων της Σόφιας και της Αθήνας, αποτελώντας το πρώτο βήμα ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου πολιτιστικής συνεργασίας μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας. Η μουσική είναι του Γιούρι Στούπελ.

Τρικυμία εν ποτηρίω

*«Μη γελάτε... είναι σοβαρό» του Νόελ Κάουαρντ, θέατρο «ΒΡΕΤΑΝΙΑ»

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 2 - 18/10/2008

Ο Γρηγόρης Βαλτινός στην παράσταση του έργου τού Νόελ Κάουαρντ

Αλλοτινό έργο, αλλοτινού συγγραφέα, άλλων, αλλοτινών καιρών διάλεξε ο Γρηγόρης Βαλτινός για να εγκαινιάσει τη συνεργασία του με το θέατρο «Βρετάνια». Ο Νόελ Κάουαρντ υπήρξε κατά βάση συγγραφέας του Μεσοπολέμου, χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της ζωικής ενέργειας της περιόδου και της προτίμησής της -μετά τα φοβερά χρόνια του πολέμου- για ό, τι επίπλαστο, κοσμοπολίτικο, επιφανειακό και εκτονωτικό. Μπορεί το «Μη γελάτε... είναι σοβαρό» («Present Laughter», ο πρωτότυπος τίτλος) να γράφτηκε στο τέλος αυτής της εποχής, το 1939, και στην αρχή μιας άλλης, φοβερότερης, κουβαλά όμως τα υλικά ενός ήδη παλιού κόσμου. Κυρίως κουβαλά τη διάθεση του κάρπε ντίεμ. Ο ίδιος ο τίτλος εξάλλου το δείχνει: ξεσηκωμένος από ένα τραγουδάκι του Σέξπιρ στη «Δωδέκατη Νύχτα», υμνεί το γέλιο και τη χαρά της στιγμής, την ενέργεια του σήμερα και την αδιαφορία τού αύριο.

Και βέβαια κουβαλά τον πυρήνα του χαριτωμένου εκείνου, άστατου και επιπόλαιου σκηνικού ολοκληρώματος που ονομάζεται βουλεβάρτο. Μην ξεγελά η επίφαση μιας κάποιας σοβαρότητας στο τέλος ή η τυπική υπαρξιακή αναζήτηση που επιδεικνύει το έργο. Είναι τυπικό στοιχείο του βουλεβάρτου να αναζητεί αραιά και πού τις παλιές αστικές ρίζες του, την επαφή του με το θέατρο του σοβαρότερου προβληματισμού. Καθαρά προσχήματα όλα αυτά· πρόκειται για καθαρό θέατρο διασκέδασης, που φλερτάρει από τη μια με τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του Μεσοπολέμου και από την άλλη με τον σαμπανιζέ αφρό τής ακόμα παλιότερης φάρσας τής μπελ επόκ.

Η υπόθεση με δυο λόγια: ένας κακομαθημένος, φιλήδονος και ματαιόδοξος ηθοποιός περνά το κρίσιμο πέρασμα στην ωριμότητα μέσα στα σαλόνια και τα μπουντουάρ του οίκου του, με τακτικές συναντήσεις με κάθε λογής ερωμένες και θαυμάστριες, με την αυστηρή γραμματέα του και με την πρώην σύζυγο και νυν ατζέντισσά του. Στο διάστημα των τριών πράξεων του έργου θα προσπαθήσει να αντισταθεί σε όσους πειρασμούς η ίδια η γοητεία του θέτει εμπρός του, εις μάτην. Προς το τέλος μόνο θα περάσει μια διόλου πειστική υπαρξιακή γκρίνια, σαν κλάμα μωρού που περιμένει το μητρικό στήθος να το χορτάσει εκ νέου. «Τρικυμία εν ποτηρίω» έλεγαν οι παλιοί κριτικοί: στο τέλος όλα ισορροπούν ξανά με την τυπική επιστροφή του μεσοπολεμικού ασώτου στον οίκο της αστικής αποκατάστασης και τον γάμο.

Γράφτηκε κάποτε πως ο Κάουαρντ είναι ένας επαγγελματίας που γράφει για επαγγελματίες. Πιστεύω ότι στους ηθοποιούς αυτό το είδος δημιουργεί μεγαλύτερη ευχαρίστηση απ' ό,τι στους πάντα επιφυλακτικούς απέναντί του θεωρητικούς. Από τη μεριά μου θα εκφράσω την απορία μου για την επιλογή ενός έργου που μοιάζει κατώτερο σε σχέση με εκατοντάδες άλλα παρόμοια. Ούτε πρωτότυπο είναι ούτε ιδιαίτερα γελαστικό. Ο Γρηγόρης Βαλτινός προσπαθεί βέβαια όπως πάντα να υποδυθεί τον κεντρικό ήρωα με εντιμότητα και ευσυνειδησία, είναι φανερό όμως πως δεν αναπνέει άνετα στο είδος του Βασίλη Τσιβιλίκα. Οι ερμηνείες των υπολοίπων είναι, δυστυχώς, εξαιρετικά επίπεδες και κρύες (Πέγκυ Σταθακοπούλου, Αντιγόνη Γλυκοφρύδη, Κώστας Φλωκατούλας, Βύρων Κολάσης, Χρήστος Ευθυμίου, Τζένη Θεωνά, Ιωάννα Χιώτη). Μόνο όταν το είδος στρέφεται στη φάρσα, ο Φώτης Σπύρου κατορθώνει να δημιουργήσει μια ενδιαφέρουσα μορφή ανισόρροπου συγγραφέα. Υπάρχει βέβαια και το σκηνικό του Γιάννη Μετζικώφ. Αναλαμβάνει τον ρόλο ταχυδακτυλουργού, σε ένα θέατρο που εγκλωβίζει την πραγματικότητα έξω από τις κουίντες του.*

Η ξεχασμένη τέχνη του ηθοποιού

* «Η γυναίκα με τα μαύρα» στο θέατρο «ΜΕΛΙ»

Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ / 2 - 18/10/2008

Ο Δάνης Κατρανίδης και ο Γιώργος Κέντρος στην παράσταση του έργου τής Σούζαν Χιλ, που διασκεύασε ο Στίβεν Μάλατρατ

Για δεύτερη χρονιά στο θέατρο «Μέλι» και για δεύτερη φορά στην καριέρα του ο Δάνης Κατρανίδης ανεβάζει φέτος το περίφημο έργο τρόμου «Η γυναίκα με τα μαύρα». Η επιτυχία ήταν κι αυτή τη φορά αναμενόμενη. Το μυθιστόρημα της Σούζαν Χιλ, που διασκεύασε υποδειγματικά ο Στίβεν Μάλατρατ για το θέατρο δημιουργώντας έκτοτε μία από τις σταθερές αναφορές του Γουέστ Εντ, είναι μια ευρηματική κατασκευή θεάτρου, ένα είδος σκηνικού κύβου τού Ρούμπικ που στηρίζεται σε δύο αντίθετους πόλους: από τη μια ζητάει την πλήρη, ει δυνατόν, απορρόφηση του θεατή προκειμένου να πετύχει τον μέγιστο βαθμό προσήλωσης και επομένως συμμετοχής του στο θρίλερ. Και από την άλλη, θέλει να δημιουργήσει ένα παιχνίδι θεάτρου, μια αποστασιοποιημένη ματιά σ' ένα αυτοσχέδιο θέατρο. Στόχος του είναι να διατυπώσει με αυτό τον τρόπο ένα αληθινό ψέμα: πώς η ιστορία της γυναίκας με τα μαύρα, πολύ τυπική από μόνη της και χωρίς ιδιαίτερες προεκτάσεις, μπορεί να απλωθεί στο χώρο του αληθινού, μπορεί να βγει από τους εφιάλτες και να καταλάβει την πραγματικότητα. Αυτό που πέτυχε η «Γυναίκα με τα μαύρα», το στοιχείο στο οποίο στήριξε την πολυετή γοητεία της, δεν ήταν άλλο από την κατάργηση των ορίων που έχουν τεθεί μεταξύ θεάτρου και κόσμου, η υπενθύμιση της παλιάς παραβολής τού theatrum mundi.

Ούτε ιδιαίτερα χρήσιμο είναι ούτε κομψό για έργο ανατροπής και μυστηρίου να μεταφέρει κανείς με λεπτομέρειες την υπόθεση. Θα πούμε μόνο ότι έχει να κάνει με την ιστορία ενός καθημερινού ανθρωπάκου, ο οποίος χάνει την οικογένειά του με τρομερό τρόπο και απευθύνεται σ' ένα θεατράνθρωπο για να παραστήσει την περιπέτειά του. Από εκεί και πέρα μπλέκεται ένα κουβάρι από μυστηριώδεις αφηγήσεις, που δύσκολα καταλαβαίνει κανείς ποιες είναι αληθινές, ποιες ψεύτικες και ποιες στο ανάμεσά τους.

Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί που θα αποφύγουν τα δίχτυα της θεατρικής αυτής παγίδας (τα οποία υφαίνουν από κοινού οι ηθοποιοί με τον Γιώργο Πάτσα). Κι αν κρίνω από τον εαυτό μου, πιστεύω ακόμα πως το έργο θα κάνει πολλούς να βουλιάζουν στο κάθισμά τους (αυτό είναι το στοίχημα άλλωστε) με πράγματα που, όταν τα σκεφτούν αργότερα, θα γελάσουν ίσως με την αφέλειά τους. Είπαμε όμως, το έργο πράγματι λειτουργεί ως επιβεβαίωση του πόσο παιδιά μπορούμε (και θέλουμε) να γίνουμε όταν θέλουμε (και μπορούμε) να πιστέψουμε στο θαύμα της μεταμόρφωσης.

Το στοίχημα επομένως που αφορά τους ηθοποιούς είναι να ανεβάσουν στη σκηνή τη διττή φύση που συναντούμε συνήθως στο παιδικό θέατρο. Η παράσταση στο «Μέλι» φέρνει στο νου την παλιά, ξεχασμένη τέχνη του ηθοποιού να δημιουργεί μόνος του το πάλκο που τον υψώνει. Ο Δάνης Κατρανίδης ακολούθησε πλήρως τη γραμμή της παράστασης που είχε ανεβάσει χρόνια πριν με τον Αλέκο Αλεξανδράκη στο «Μουσούρη» και το «Πόρτα». Τώρα έχει δίπλα του όμως έναν ηθοποιό διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας, τον Γιώργο Κέντρο. Είναι φυσικό να βαραίνει το ανέβασμα και να στρέφεται σε μια περισσότερο σκοτεινή ατμόσφαιρα, στο στοιχείο της προσωπικής εμπλοκής σ' έναν κόσμο εύθραυστο και εχθρικό. Η διασκέδαση δεν μειώνεται γι' αυτό: οι δυο ηθοποιοί συνθέτουν ένα ζευγάρι αντιθέτων, όχι αναγκαστικά ταιριαστό, πάντως σκηνικά λειτουργικό. Το όλο θέαμα πάντως φαίνεται να ασφυκτιά στον στενό χώρο του θεάτρου «Μέλι» και η εκ του σύνεγγυς παρακολούθησή του μειώνει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των εφέ. *

Συνέδριο Θεατρολογίας στο Ρέθυμνο

«Παράδοση και εκσυγχρονισμός στο Νεοελληνικό Θέατρο. Από τις απαρχές ώς τη μεταπολεμική εποχή»

Ο Θόδωρος Χατζηπανταζής δεν είναι απλώς ο επί σειρά ετών κριτικός θεάτρου της «Ε» (με το ψευδώνυμο Θόδωρος Κρητικός), αλλά και ο πρώτος καθηγητής Θεατρολογίας στην Ελλάδα και πρωτοπόρος στην έρευνα της ιστορίας του νεοελληνικού θεάτρου. Τι πιο φυσικό από το να αφιερωθεί σε αυτόν το Γ' Πανελλήνιο Θεατρολογικό Συνέδριο, που διοργανώνεται στο Ρέθυμνο (23-26 Οκτωβρίου) από το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών. Ο τίτλος του συνεδρίου είναι «Παράδοση και εκσυγχρονισμός στο Νεοελληνικό Θέατρο. Από τις απαρχές ώς τη μεταπολεμική εποχή». Οι θεματικές ενότητες καλύπτουν σημαντικές πτυχές της εξέλιξης του νεοελληνικού θεάτρου από τα χρόνια της Αναγέννησης ώς σήμερα: τις προσπάθειες ανανέωσης της δραματουργίας, την επαγγελματική κατάσταση του θεάτρου, την τέχνη του ηθοποιού και του σκηνοθέτη, την αναβίωση του αρχαίου δράματος, τη σχέση του θεάτρου με τις άλλες τέχνες, την πρόσληψή του από κοινό και κριτική. Συμμετέχουν συνολικά 62 σύνεδροι από ελληνικά πανεπιστήμια και το εξωτερικό (Κύπρος, ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιρλανδία, Αίγυπτος). Αξίζει να σημειωθεί ότι το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης συμπεριέλαβε από τις αρχές της δεκαετίας του '80 τη Θεατρολογία στο πρόγραμμα μαθημάτων του, ενώ το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών είναι το μοναδικό ερευνητικό κέντρο στην Ελλάδα που ασχολείται συστηματικά εδώ και 20 χρόνια με την ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου.

Πληροφορίες στο http://www.philology.uoc.gr/conferences/theatre2008

2 - 18/10/2008

ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΣΤΗ "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ"

Η ψυχή έξω από το σώμα

Σήμερα και αύριο (17 και 18 Οκτωβρίου), ώρα 10.00 μ.μ., στο Planet Music (Λ. Αρδηττού 44, στο Μετς), εμφανίζονται οι Περιστρεφόμενοι Δερβίσηδες. Οι Δερβίσηδες (μουσουλμάνοι μοναχοί) που χορεύουν περιστρεφόμενοι, πιστεύουν ότι ο στροβιλισμός γύρω από τον άξονα του σώματος είναι μια μέθοδος για να ζαλιστεί κανείς και να βγει η ψυχή από το σώμα.

«Το αμάρτημα της μητρός μου»

Με τον Ηλία Λογοθέτη πρωταγωνιστή και τον Κωστή Καπελώνη σκηνοθέτη, επαναλαμβάνεται από τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου στο «υπόγειο» του Θεάτρου Κουν, η περυσινή επιτυχία «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Γεωργίου Βιζυηνού.

Το ΥΠΠΟ ζητεί 14 εκατ. ευρώ

Στα 14 εκατ. ευρώ ανέρχεται το ποσό που έχει ζητήσει το υπουργείο Πολιτισμού από το Γιώργο Αλογοσκούφη, προκειμένου να ενισχυθεί, το 2009, το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού. Πρώτος στόχος, η εξόφληση των χρεών των ΔΗΠΕΘΕ, καθώς και του Ελεύθερου Χορού και του Θεάτρου.

Ενας «Αμερικάνος στο κεφάλι»

O «Αμερικάνος στο κεφάλι» είναι το δέκατο θεατρικό έργο που έχει γράψει ο γνωστός πρωταγωνιστής του θεάτρου Γιώργος Αρμένης, που, όπως και τα προηγούμενα έργα του, το ονομάζει κωμωδία.

Πολιτιστική γέφυρα

Ο «Μήνας Θεάτρου-Κρατικές σκηνές Ν.Α. Ευρώπης» που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη κλείνει τον κύκλο του, με παραστάσεις από το Κρατικό Θέατρο Αγκυρας που παρουσιάζει το «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη σε σκηνοθεσία του ίδιου, μια παράσταση βασισμένη στην πασίγνωστη, ομώνυμη ταινία, η οποία μεταφέρθηκε στο θέατρο ως ένα μεγάλο λαϊκό δρώμενο, με 60 ηθοποιούς και μουσικούς επί σκηνής, με ζωντανή μουσική.

Αγγέλων Βήμα: Η ψυχή της γυναίκας

Το θέατρο «Αγγέλων Βήμα» (Σατωβριάνδου 36) θα παρουσιάσει για τη χειμερινή περίοδο 2008 - 2009, από την Πέμπτη (16 Οκτωβρίου), το έργο των Thomas Middleton και William Rowley, «Οι Αλλοπαρμένοι», σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη.

Αγάπη, σεξ και τύχη

Με το έργο του Πάτρικ Μάρμπερ «...Πιο Κοντά...», κάνει πρεμιέρα αύριο Σάββατο (11 Οκτωβρίου) το Θέατρο Αθηνών, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη. Τα δύο ζευγάρια του έργου έχουν περάσει την πρώτη «παραδεισένια» φάση του έρωτά τους και στην περίοδο που ακολουθεί, διαφαίνεται ένα αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στις απόψεις των ανδρών και των γυναικών για το σεξ και την αγάπη.

Θύμα μιας ψευδαίσθησης

Με την τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος» συμμετέχει το Εθνικό Θέατρο Βελιγραδίου στον «Μήνα Θεάτρου-Κρατικές Σκηνές ΝΑ Ευρώπης» που διοργανώνει το ΚΘΒΕ. Το έργο σε σύγχρονη μετάφραση, έκανε πρεμιέρα ακριβώς ένα χρόνο πριν στο Βελιγράδι.

Οι πρεμιέρες των επαναλήψεων...

Σε αυτές τις εποχές των αμφίβολων θεατρικών επιδόσεων, είναι ανακουφιστικό να γινόμαστε πάλι θεατές παραστάσεων που κέρδισαν τις εντυπώσεις πέρυσι. Μία από αυτές είναι αναμφίβολα η παράσταση «Ερωτευμένη νεκρή» του Θεόφιλου Γκοτιέ, σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Ευαγγελάτου και με πρωταγωνίστρια την πάντα ξεχωριστή Στεφανία Γουλιώτη.

Τιμή στον Θανάση Βέγγο

Η Πλατεία της ΔΕΗ στο Νέο Φάληρο παίρνει το όνομα ενός από τους δημοφιλέστερους κωμικούς μας, που έχει πλουτίσει το ελληνικό σινεμά με το ταλέντο του. Η πλατεία, θα ονομάζεται στο εξής «Πλατεία Θανάση Βέγγου» και είναι ό χώρος όπου γυρίστηκε μία από τις καλύτερες αντιπολεμικές ταινίες, η πολυβραβευμένη ταινία «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση».

[ Παλαιότερα άρθρα ]

«Φέρτε ελληνικό έργο να παίξουμε!»

Γράφει ο Γιώργος Δ. Κ. Σαρηγιάννης, ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2008

ΘΕΑΤΡΟ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ, ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ, ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ, ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ... ΚΑΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ ΜΠΛΕΓΜΕΝΟΣ ΦΕΤΟΣ ΣΤΗ ΔΙΝΗ ΤΟΥΣ

Τα βράδια παίζει στο «Μουσούρη» τον Ζήκο στον «Μπακαλόγατο» των Χρήστου και Γιώργου Γιαννακόπουλου που σκηνοθέτησε ο ίδιος - φίσκα το θέατρο για δεύτερη χρονιά. Στο «Ήβη» ετοιμάζει ως σκηνοθέτης, υπογράφοντας και τη μετάφραση- απόδοση, μια παλιά κωμωδία του Άλαν Έικμπορν- «Στις κουζίνες» ο ελληνικός τίτλος της. Πρωταγωνιστεί, σε σκηνοθεσία Νίκου Ζαπατίνα, στη σειρά του Μega «Λάκης ο γλυκούλης» που έρχεται πρώτη στην τηλεθέαση από τις εβδομαδιαίες. Και σε ενάμιση, πάνω κάτω, μήνα βγαίνει στις αίθουσες το ριμέικ, από τον Νίκο Ζαπατίνα επίσης, της ταινίας του Αλέκου Σακελλάριου «Ο Ηλίας του 16ου» όπου κρατάει τον επώνυμο ρόλο- η δεύτερη μόλις ταινία του. Στην καλύτερή του στιγμή ο Πέτρος Φιλιππίδης. Ο κορυφαίος κωμικός της γενιάς του! Κωμικός άμα τη εμφανίσει αλλά και θέσει κωμικός- που ξέρει καλά τι κάνει, δεν επαφίεται στο ένστικτό του μόνο-, ηθοποιός που το κωμικό αναβλύζει από μέσα του σαν από φρέαρ αρτεσιανό- τον βλέπεις στον «Μπακαλόγατο» και αγάλλεσαι με την ευρηματικότητα και την πλαστικότητά του.

• Γίνεται όμως να κάνει τόσα πράγματα μαζί; Δεν είναι σπατάλη δυνάμεων; Δεν κάνει αβαρίες για να τα προλάβει όλα;

Ναι, γίνεται. Αφού τα κάνω... Υπάρχει βέβαια και το αποτέλεσμα το οποίο είναι προς κρίσιν. Στο θέατρο ειδικά, που είναι άμεσα τα πράγματα και δεν έχεις τη δυνατότητα όπως στον κινηματογράφο και την τηλεόραση να τα κάνεις και να τα ξανακάνεις, το κοινό τις καταλαβαίνει τις αβαρίες. Όχι πως σκέφτομαι εκ του πονηρού και λέω «φορτσάρω στο θέατρο και στα άλλα κάνω εκπτώσεις...». Αυτό είμαι ο άνθρωπος που δεν μπορεί ούτε να το σκεφτεί.

• Παίζετε στον «Μπακαλόγατο», στο σινεμά κάνατε «Ηλία 16ου»- παλιές κωμωδίες-, ανεβάζετε Έικμπορν, στην τηλεόραση η σειρά που κάνετε είναι ισπανική πατέντα... Αυτό σημαίνει πως έχουμε έλλειμμα σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων που να γράφουν κωμωδία;

Στην τηλεόραση τα πράγματα είναι ξεκάθαρα: αποφασίζουν τα κανάλια και οι εταιρείες παραγωγής. Συνήθως σωστά, πιστεύω. Οι περισσότεροι, πάλι, από τους δικούς μας συγγραφείς που γράφουν κωμωδία είναι κατειλημμένοι.

• Μιλούμε όμως και για το θέατρο.

Ψάχνω να βρω σύγχρονο ελληνικό έργο και δεν βρίσκω. Πού ΄ν΄ το; Άκουσα γι΄ αυτή την κωμωδία που ανέβασε ο Σταμάτης ο Φασουλής, του Άκη Δήμου. Μπορεί ο Άκης Δήμου να γράψει άλλο ένα έργο να το παίξω; Με ενδιαφέρει πάρα πολύ το ελληνικό έργο. Φέρτε ελληνικό έργο να παίξουμε! Καλό ελληνικό έργο, εννοείται. Και δεν εννοώ το όποιο ελληνικό... Όπως δεν κάνω και το όποιο ξένο. Και να σας πω κάτι. Ζήτησα το «Με δύναμη από την Κηφισιά» του Κεχαΐδη και της Χαβιαρά. Θα το σκηνοθετούσα. Δεν μου δόθηκε. Δεν ντρέπομαι να το πω. Τώρα σκέφτομαι τον Διαλεγμένο.

• Και το έργο του Έικμπορν που ανεβάζετε; Δεν είναι πολύ Άγγλος; Μπορεί να παιχτείαπό Έλληνες ηθοποιούς χωρίς να προδοθεί; Ή το έχετε εξελληνίσει;

Όχι, δεν έκανα κόλπα εξελληνισμού. Νομίζω πως μπορεί να παιχτεί. Και πολύ επιτυχημένα. Επειδή είναι του ΄74, είναι πια πολύ κοντά μας. Και για το ελληνικό κοινό σήμερα μπορεί να είναι πολύ πιο επίκαιρο. Ο Εγγλέζος δεν είναι τόσο Εγγλέζος όσο νομίζουμε...

• Ζήκος, Ηλίας του 16ου: δύο ρόλοι, ο ένας μετά τον άλλο, που έκανε πρώτος ο Κώστας Χατζηχρήστος. Τυχαίο ή νιώθετε πιο κοντά στον Χατζηχρήστο από τους παλιούς;

Τυχαίο. Στο «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες» όπου έπαιξαν ο Χατζηχρήστος και ο Ηλιόπουλος, όταν το κάναμε στο Εθνικό με τον Τσιάνο, τον ρόλο του Ηλιόπουλου έπαιξα. Όχι, δεν αισθάνομαι πιο κοντά στον Χατζηχρήστο. Πολύ πιο κοντά στον Βουτσά αισθάνομαι. Ή και σε άλλους. Παρά στον Χατζηχρήστο.

info:

● «Ο μπακαλόγατος ή Της κακομοίρας» στο θέατρο «Μουσούρη» (πλατεία Καρύκη 7, τηλ. 210 3310936).
● «Στις κουζίνες» από 30 Οκτωβρίου στο «Ήβη» (Σαρρή 27, τηλ. 210-3215127).
● «Ο Ηλίας του 16ου» από 27 Νοεμβρίου στους κινηματογράφους.
● «Λάκης ο γλυκούλης» στο Μega κάθε Τρίτη στις 21.00.

«Έτοιμος να σκηνοθετήσω και αρχαία τραγωδία»

Ο Πέτρος Φιλιππίδης έχει αρχίσει να σκηνοθετεί και έργα στα οποία δεν παίζει.

• Σας ενδιαφέρει η σκηνοθεσία τελικά;

Ναι, πολύ. Χωρίς να έχω την πρόθεση να σταματήσω να με σκηνοθετούν άλλοι. Τη «Μαρία Πενταγιώτισσα» με τον Κώστα τον Τσιάνο την έκανα. Δεν μπορώ να φανταστώ πως δεν θα με ξανασκηνοθετήσει ο Κώστας. Ή ο Βασίλης Παπαβασιλείου, που είναι μεγάλη μου η επιθυμία να κάνουμε μια δουλειά μαζί (σ. σ. έχει συνεργαστεί μαζί του τον καιρό που ο Βασίλης Παπαβασιλείου είχε την «Εποχή» του), όπου πολύ θα ήθελα να παίζει και ο ίδιος. Ή και άλλοι σκηνοθέτες. Πάντως, ναι, η σκηνοθεσία με ενδιαφέρει. Νιώθω έτοιμος ακόμα και αρχαία τραγωδία να σκηνοθετήσω. Και ξέρω ότι μπορώ να το κάνω με επιτυχία. Και θα το κάνω. Μόνος μου. Χωρίς να περιμένω κανέναν να με καλέσει.

Όνειρό του- «μέχρι να πεθάνω αυτό θα είναι»-, να κάνει με το «Θέατρο Τέχνης» τους «Αχαρνείς», αναβίωση της παράστασης του Κάρολου Κουν- στην οποία συμμετείχε ως μαθητής της δραματικής σχολής του «Τέχνης» - ερμηνεύοντας τον Δικαιόπολι. «Με όλους τους παλιούς - Δεγαΐτη, Καρακωνσταντόγλου, Παντελή Παπαδόπουλο...-, ει δυνατόν και με τον Γιώργο Αρμένη και με νέους, με τα σκηνικά και τα κοστούμια του Διονύση Φωτόπουλου, με τη μουσική του Χρήστου Λεοντή...».

«Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΜΕΣΟΝ»

Έχω δει τελευταία στον κινηματογράφο καινούργιες ελληνικές κωμωδίες που έκαναν χιλιάδες εισιτήρια και που όταν τις έβλεπα ντρεπόμουν και αναρωτιόμουνα ποια σχέση έχουν με την τέχνη του σινεμά. Τον ρωτώ ποιες ήταν οι προθέσεις τους με τον «Ηλία του 16ου»; Μια ταινία που «να πιάσει τα λεφτά της» ή κάτι περισσότερο;

«Ε, δεν θα πω πως δεν θέλουμε και να κάνει επιτυχία! Αλλά το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Όσο για τις ταινίες που λέτε, έστω κι αν δεν τις ξέρω γιατί δεν πάω σινεμά επειδή δεν έχω χρόνο, αποδεικνύεται αυτό που χρόνια λέω: πως δεν είναι το μέσο- ο κινηματογράφος- που ισχυροποιεί τον καλλιτέχνη ή τον κάνει καλλιτέχνη. Ο καλλιτέχνης κάνει το μέσον. Γίνεται καλύτερη τηλεόραση από τις ταινίες που μου λέτε. Δεν πρέπει να υποτιμάμε την τηλεόραση»

Από τη Χίο στο «Πιτσιμπούργκο»

Η Νάντια Μουρούζη και ο Ζαχαρίας Ρόχας σε στιγμιότυπο της παράστασης «Πιτσιμπούργκο».

Για δεύτερη χρονιά συνεχίζεται στην Αθήνα, ενώ το καλοκαίρι παίχθηκε και στην περιφέρεια, το έργο «Πιτσιμπούργκο» της Σώτης Τριανταφύλλου. Ένα αφήγημα σε μορφή επιστολών που μας γυρίζει πίσω στις αρχές του 20ού αιώνα. Μέσα σε έναν μικρό χώρο και μέσω της αλληλογραφίας ενός ζευγαριού που ο άνδρας φεύγει μετανάστης στην Αμερική και η γυναίκα του μένει πίσω στη Χίο, ζωντανεύει μια ιστορία μικρή και μεγάλη, μια ιστορία παγκόσμια και προσωπική.

«Με χιούμορ, αθωότητα και αμεσότητα», λέει η Νάντια Μουρούζη που παίζει την Ελέγκω, «το έργο πραγματεύεται την περιπέτεια της μετανάστευσης». Τα ονόματα των δύο ηρώων (Ελέγκω - Δημοστένης) έρχονται να επιβεβαιώσουν τη χιώτικη ντοπιολαλιά, στην οποία είναι γραμμένο το έργο και προσδίδουν μουσικότητα στην παράσταση. «Μέσα από παράλληλους μονολόγους», συνεχίζει η ηθοποιός, «ο ένας βυθίζεται στη ζωή του άλλου, ενώ μια σειρά από ιστορικά γεγονότα σχολιάζονται με τον τρόπο τους». Σαν μια πρόκληση αντιμετώπισε το «Πιτσιμπούργκο» τόσο η Νάντια Μουρούζη όσο και ο Ζαχαρίας Ρόχας. «Δύσκολο έργο για να παιχθεί, και λόγω της ντοπιολαλιάς και γιατί είναι ποιητικό. Αλλά μας παρέσυρε και βυθιστήκαμε» καταλήγει.

Κάθε Δευτέρα, στις 21.30 στο θέατρο Αλεκτον (Σφακτηρίας 23, Κεραμεικός). Ως το τέλος Ιανουαρίου.

Όπερα ντυμένη με επώνυμες υπογραφές ό

Διάσημοι μετρ υπέγραψαν τα κοστούμια για το γκαλά της Ρενέ Φλέμινγκ στη Νέα Υόρκη

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2008

1. Η μόδα συναντά την όπερα στο γκαλά της Μet με τη Ρενέ Φλέμινγκ. 2. Η διάσημη υψίφωνος ως Κοντέσα διά χειρός Τζον Γκαλιάνο. 3. Ο Κριστιάν Λακρουά την έντυσε ως Βιολέτα από την «Τραβιάτα». 4. «Εδειχνε λαμπερή μέσα στην αρ ντεκό κάπα που σχεδίασε γι΄ αυτήν ο Τζον Γκαλιάνο» ανέφεραν οι «Νew Υork Τimes». 5 και 6. Ως Μανόν με δημιουργίες του Καρλ Λάγκερφελντ. ΝΥΤ/WWW.ΙΜL.GR ΚΕΝ ΗΟWΑRD/ΜΕΤRΟΡΟLΙΤΑΝ ΟΡΕRΑ ΝΥΤ/WWW.ΙΜL.GR ΝΥΤ/WWW.ΙΜL.GR ΚΕΝ ΗΟWΑRD/ΜΕΤRΟΡΟLΙΤΑΝ ΟΡΕRΑ ΝΥΤ/WWW.ΙΜL.GR

Για εβδομάδες προτού η βραδιά πάρει σάρκα και οστά τα σχόλια στα blogs λυρικών ανησυχιών έδιναν και έπαιρναν: «επίδειξη μόδας με τη Ρενέ Φλέμινγκ» ήταν ένας από τους χαρακτηριστικούς τίτλους που οι bloggers έδιναν στο γκαλά της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης (Μet), με το οποίο θα ξεκινούσε η νέα σεζόν. Και αυτό γιατί, εκτός από one woman show, η βραδιά την περασμένη εβδομάδα σηματοδοτούσε ένα «άνοιγμα» στον χώρο της μόδας που υπογράμμιζε τον φαντασμαγορικό χαρακτήρα της. Τρεις από τους διασημότερους σχεδιαστές των καιρών μας, ο Τζον Γκαλιάνο, ο Καρλ Λάγκερφελντ και ο Κριστιάν Λακρουά, κλήθηκαν να σχεδιάσουν τα κοστούμια των τριών ρόλων που ερμήνευσε η Ρενέ Φλέμινγκ σε πλήρως σκηνοθετημένες επιλογές από την «Τραβιάτα» του Βέρντι, τη «Μανόν» του Μασνέ και την «Καπρίτσιο» του Στράους.

Όπερ και εγένετο. Για πρώτη φορά οι τρεις designers συνεργάστηκαν με μία από τις μεγαλύτερες Οπερες του κόσμου σχεδιάζοντας κοστούμια που αποτέλεσαν ένα από τα σημεία αναφοράς μιας, ούτως ή άλλως, λαμπερής βραδιάς. Η πρεμιέρα της 125ης σεζόν της Μet ανέδειξε άφθονες διασημότητες στον κόκκινο τάπητα της εισόδου, όπως ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μάικλ Μπλούμπεργκ, η ηθοποιός Ελεν Μίρεν ή ο Χένρι και η Νάνσι Κίσινγκερ, και αναμεταδόθηκε ζωντανά στη Βόρεια Αμερική και στην Αργεντινή, ενώ δεκάδες θεατές είδαν την παράσταση σε ταυτόχρονης μετάδοσης γιγαντοοθόνες που είχαν στηθεί στη γειτονική πλατεία Φόρντχαμ.

Μία υψίφωνος, τρεις ρόλοι. Μπορεί ορισμένοι, όπως ο προσφάτως διορισθείς γενικός διευθυντής της Οπερας Πίτερ Γκελμπ, να μίλησαν για «ένα είδος πεπαλαιωμένης γιορτής», εννοώντας ότι ένας μεγάλος λυρικός οργανισμός πρέπει να ανοίγει τη σεζόν με μια φιλόδοξη νέα παραγωγή, η Ρενέ Φλέμινγκ όμως παραμένει ένα από τα πιο δημοφιλή αστέρια του: έχει τραγουδήσει 18 ρόλους και έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 150 παραστάσεις της Μet. Και η Οπερα είχε δεσμευθεί για την πραγματοποίηση αυτής της βραδιάς. Όσο για την ίδια την ντίβα, ήταν φανερό ότι προσδοκούσε την ξεχωριστή βραδιά και επιθυμούσε να γίνει όσο πιο διασκεδαστικά πολυτελής γινόταν. «Η συνεργασία με τους δασκάλους του design Γκαλιάνο, Λακρουά και Λάγκερφελντ είναι μια αληθινή απόλαυση» ανέφερε η Ρενέ Φλέμινγκ. Ο Γάλλος Λακρουά σχεδίασε δύο κοστούμια για τον ρόλο της Βιολέτας για καθεμία από τις δύο σκηνές της δεύτερης πράξης της «Τραβιάτα», ο Γερμανός Λάγκερφελντ, «ψυχή» του ιστορικού οίκου Chanel, σχεδίασε το κοστούμι της Μανόν και ο ανατρεπτικός Βρετανός Τζον Γκαλιάνο, σχεδιαστής του οίκου Dior, δημιούργησε το κοστούμι της τελευταίας πράξης της «Καπρίτσιο». Η συνεργασία των τριών μετρ με τη Μet έγινε για πρώτη φορά, πολλοί διάσημοι σχεδιαστές ωστόσο έχουν σχεδιάσει κοστούμια για τη Ρενέ Φλέμινγκ, τόσο για τις εκτός όσο και για τις εντός σκηνής εμφανίσεις της. Μεταξύ αυτών οι Τζιανφρένκο Φερέ, Ισέι Μιγιάκε, Μπιλ Μπλας, Βίβιαν Γουέστγουντ, Οσκαρ ντε λα Ρέντα. Στον κατάλογο τώρα προστίθενται ο Λάγκερφελντ και ο Λακρουά, ο οποίος, σημειωτέον, έχει ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα βιογραφικά στη δημιουργία κοστουμιών για θεατρικές και λυρικές παραστάσεις, όπως «Οθέλλος», «Οι γάμοι του Φίγκαρο», «Κάρμεν», «Ετσι κάνουν όλες», «Ντον Τζιοβάνι» κ.ά. Με τις ευλογίες των παραπάνω, ως εκ τούτου, η Ρενέ Φλέμινγκ έχει εισέλθει στη λίστα των πλέον καλοντυμένων της κυρίας Μπλάκγουελ από το 2001.

Οταν διαφωνούν τα έντερα με το νεφρό...

Οι «Εχθροί εξ αίματος», το πρώτο θεατρικό έργο του Αρκά, παρουσιάζονται από το Θέατρο του Νέου Κόσμου την Τετάρτη

ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, Σάββατο, 18 Οκτωβρίου 2008

Κάτι δείχνει το παχύ έντερο του Λαέρτη Μαλκότση ενώ συνομιλεί με το λεπτό έντερο του Ανδρέα Κωνσταντίνου- πιο πίσω, το δεξί νεφρό του Παντελή Δεντάκη. Η σκηνή είναι από τις πρόβες του έργο του Αρκά «Εχθροί εξ αίματος» που σκηνοθετεί ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος στον Πάνω Χώρο του Θεάτρου του Νέου Κόσμου

Με το κόκκινο και το λευκό να δεσπόζει στον χώρο και ήχους από φυσικές λειτουργίες του ανθρώπου να διαχέονται στην ατμόσφαιρα, ξεκινά ακόμη ένα πέρασμα της παράστασης. Λίγες ημέρες πριν από την πρεμιέρα, και όλοι παρατηρούν και διορθώνουν τις λεπτομέρειες. Στον Πάνω Χώρο του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, το έργο του Αρκά «Εχθροί εξ αίματος», που σκηνοθετεί ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, έχει αποκτήσει πλέον την τελική του μορφή. Και ας τους δυσκόλεψε όλους στην αρχή...

«Η αρχική ιδέα ήταν ότι ήθελα έναν χώρο σαν φουσκωτό στρώμα,ένα τεράστιο πουφ ίσως - το οποίο όμως θα ήταν προβληματικό για τους ηθοποιούς, γιατί θα έπρεπε να μη βουλιάζουν» . Μαζί με τη σκηνογράφο Μαγιού Τρικεριώτη έφθασαν στο αποτέλεσμα που έχουμε μπροστά μας και που από την πρώτη κιόλας πρόβα εκμεταλλεύθηκαν οι ηθοποιοί: Κάθισαν πάνω σε αυτό το κόκκινο φουσκωτό στρώμα, δεν βούλιαξαν, προσπαθώντας να καταλάβουν πώς είναι το εσωτερικό του οργανισμού μας. «Εξ αρχής πίστευα ότι αυτό το έργο δεν μπορούσε να παιχθεί σε έναν φυσιολογικό χώρο.Καθισμένοι λοιπόν ξεκινήσαμε τις αναγνώσεις δουλεύοντας παράλληλα πολλούς αυτοσχεδιασμούς- κυρίως σωματικούς. Ηταν καλύτερο να είναι ξαπλωμένοι οι ηθοποιοί ή να σέρνονται,παρά να κάθονται». Στο κέντρο της σκηνής διαγράφεται η λευκή ραχοκοκαλιά, ενώ από πάνω κρέμονται τριχοειδή αγγεία σε μεγέθυνση... Ο χτύπος της καρδιάς υπενθυμίζει ότι ο ασθενής ζει. Ολα συμβαίνουν στο εσωτερικό της κοιλιακής χώρας ύστερα από ένα τρακάρισμα.

Παρά τις πρώτες φοβικές αντιδράσεις των ηθοποιών, ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος θέλοντας να αποφύγει τα κόμικς αλλά και οτιδήποτε θα προσέδιδε στην παράσταση στοιχεία ενός «κακού παιδικού θεάματος», προχώρησε σε λύσεις πρακτικές, ενώ δεν θέλησε να στερήσει από το έργο την κωμική του πλευρά- μαζί με τη χαρά του παιχνιδιού. «Με δεδομένη τη σύμβαση ότι οι ρόλοι είναι ζωτικά όργανα, είχαμε να αντιμετωπίσουμε αυτά τα “πλάσματα” και να βρούμε τον τρόπο που συμπεριφέρονται» , πράγμα όχι και τόσο εύκολο.

Πώς να δώσεις σάρκα και οστά, πνοή και κίνηση στα όργανα που κρύβονται μέσα μας; Το εγχείρημα τολμηρό, με σουρεαλιστικές πινελιές, διαθέτει και χιούμορ. Μέσα στο σκοτάδι, το στομάχι ορίζει μια κοινωνία, παράλληλη με αυτή της καθημερινότητάς μας. «Δεν ξέρω αν οι άνθρωποι μιμούνται τα όργανα ή τα όργανα τους ανθρώπους,αλλά όλα που συμβαίνουν εκεί μέσατα ζούμε στη δική μας κοινωνία». Αντιπαραθέσεις, καλοί και κακοί, αγώνας για επιβίωση, επικράτηση του εγώ. Ετσι, το παχύ έντερο του Λαέρτη Μαλκότση συνομιλεί με το λεπτό έντερο του Ανδρέα Κωνσταντίνου, ενώ το δεξί νεφρό του Παντελή Δεντάκη ελπίζει σε μια μεταμόσχευση... Τα ευγενή όργανα δίνουν τη μάχη της ζωής, τη στιγμή που το νεφρό παλεύει για τη δική του επιβίωση, αδιαφορώντας για τους άλλους. Και εκεί που η λύση φαντάζει δεδομένη, ο οργανισμός ανατρέπει τα δεδομένα...

Θεατρικές ιστορίες

«Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» στο θέατρο «Βασιλάκου»

Μια συγκινητική ιστορία για τη μεγάλη κυρία του ελληνικού τραγουδιού, την «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» που με επιτυχία ενσάρκωσε πέρσι η Νένα Μεντή, επαναλαμβάνεται φέτος (κάθε Δευτέρα και Τρίτη), στο θέατρο «Βασιλάκου». Ενας μονόλογος γεμάτος μεγάλα τραγούδια, τραγούδια που γράφτηκαν με ψυχή από μια γυναίκα που έζησε με πάθος τη ζωή. Το βιβλίο της Ρέας Μανέλη «Η γιαγιά μου η Ευτυχία», προσέφερε το υλικό της θεατρικής αφήγησης. Κείμενο-Σκηνοθεσία: Πέτρος Ζούλιας. Σκηνικά-κοστούμια: Αναστασία Αρσένη.

• Το θέατρο «Αγγέλων Βήμα» θα παρουσιάσει για δεύτερη χρονιά από τη Δευτέρα (κάθε Δευτέρα, Τρίτη, 7.15 μ.μ.) για περιορισμένες παραστάσεις τέσσερις συγγενικούς μονολόγους, με γενικό τίτλο «Φωνές», σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη. Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές. Παίζουν: Δημήτρης Καραμπέτσης («Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη»), Σμαράγδα Σμυρναίου («Κρεβάτι ανάμεσα στις φακές»), Χαρά Κεφαλά («Η ευκαιρία της ζωής της»), Ολγα Τουρνάκη («Μια κυρία των γραμμάτων»).
• Για 2η χρονιά στο θέατρο «Κάτια Δανδουλάκη» παρουσιάζεται το έργο των Αλέξανδρου Ρήγα - Δημήτρη Αποστόλου «Παρακαλώ... ας μείνει μεταξύ μας», σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Ρήγα. Μουσική και στίχοι του Σταμάτη Κραουνάκη. Παίζουν: Κάτια Δανδουλάκη, Γιώργος Μαρίνος, Κώστας Σπυρόπουλος, Κατιάνα Μπαλανίκα, Αλέξανδρος Μπουρδούμης κ.ά.
• O θίασος «Νέος λόγος» παρουσιάζει, τη Δευτέρα, την «Κληρονομιά» του Μαριβό, στο Studio Μαυρομιχάλη. Μετάφραση: Ανδρέας Στάικος. Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής. Σκηνικά - κοστούμια: Γιώργος Λυντζέρης. Χορογραφία: Στέλλα Κρούσκα. Μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος. Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης. Παίζουν: Αλέξανδρος Αλπίδης, Μαρία Κορδώνη, Στέλλα Κρούσκα, Φώτης Μακρής, Μαρία Μαλταμπέ, Δημήτρης Πλειώνης.
• Η mikriskini παρουσιάζει από τη Δευτέρα, στο «Θέατρο της Ανοιξης» την παράσταση «Σκουίκ II - Ενα παραμύθι τρελής αγάπης» (όπως ορίζεται από τον Andre Breton) σε ρυθμούς... Jazz. Κείμενο, σκηνοθεσία, σκηνογραφία, μουσική επιμέλεια: Νικόλας Μαραγκόπουλος - Γεωργία Γεωργαντοπούλου. Παίζουν: Γεωργία Γεωργαντοπούλου, Νικόλας Μαραγκόπουλος, Αννα Βασιλείου, Ηλίας Γκογιάννος κ.ά.
• Το έργο του Μπερνάρ Μαρί Κολτές «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι» ανέβασε η ομάδα «Ονομα του ρόδου» (Πλάτωνος 1, πλατεία Δαβάκη, Καλλιθέα 210-9595006). Ενας ντίλερ και ένας ανυποψίαστος περαστικός. Δύο πλάσματα αντίθετα που σχοινοβατούν στο μισοσκόταδο και αυτοαποκαλύπτονται, μη έχοντας να δώσουν και να πάρουν τίποτα. Το έργο παίζεται κάθε Δευτέρα και Τετάρτη.

«Το αμάρτημα της μητρός μου» «Θέατρο Τέχνης-Κ.Κουν»

• «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Γεωργίου Βιζυηνού, το έργο που συγκίνησε κοινό και κριτικούς την περσινή θεατρική χρονιά, επαναλαμβάνεται και φέτος, από τη Δευτέρα, στο «Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν» (Υπόγειο - Πεσμαζόγλου 5) σε σκηνοθεσία Κωστή Καπελώνη. Παίζουν: Ηλίας Λογοθέτης, Μαρία Ζαχαρή, Κώστας Βελέντζας, Εύα Οικονόμου, Βάλια Παπακωνσταντίνου, Διονύσης Κλάδης, Ορφέας Χατζηδημητρίου.
• Τη Δευτέρα, επίσης, στη Β΄ σκηνή του Θεάτρου «Ιλίσια - Βολανάκη» αρχίζουν οι παραστάσεις του έργου της Εντνα Ο Μπράιαν «Τρίπτυχο», που παρουσιάζει η θεατρική εταιρεία «Αμφιάρειο», σε σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου. Παίζουν: Ηρώ Μουκίου, Τατιάνα Παπαμόσχου, Αντρια Ζένιου.

Τη Δευτέρα (9.30 μ.μ.) ξεκινά η δεύτερη περίοδος των παραστάσεων της πρόσφατης παραγωγής του χοροθεάτρου «Quasi Stellar», με τίτλο «Electric Girl». Οι παραστάσεις δίνονται καθημερινά, έως και τις 31/10 στο θησείον, «Ενα Θέατρο για τις τέχνες» (Τουρναβίτου 7, Αθήνα). Σκηνοθεσία και χορογραφία: Αποστολία Παπαδαμάκη. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Blaine Reininger. Σκηνογραφία: Κωνσταντίνος Ζαμάνης. Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη. Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος. Ερμηνεύουν: Χαρά Κότσαλη, Blaine Reininger.

• Το «Αντιθέατρο» της Μαρίας Ξενουδάκη θα παρουσιάσει τον «Ακατονόμαστο» του Σάμουελ Μπέκετ. «Δεν είμαι διανοούμενος...», λέει ο Μπέκετ, «είμαι μονάχα μια ευαισθησία, συνέλαβα το Μολλόυ και τους άλλους την ημέρα που συνειδητοποίησα την ηλιθιότητά μου». Μετάφραση Αλεξάνδρας Παπαθανασοπούλου, σκηνοθεσία Μαρίας Ξενουδάκη, σκηνικά - κοστούμια Σοφίας Ζούμπερη, μουσική επιμέλεια Ιάκωβου Δρόσου. Παίζουν: Σπύρος Κατηφόρης, Ειρήνη Τζαβάρα, Μαρίνα Σωκράτη, Μαρία Ξενουδάκη.