«Αγαμέμνων», το πρώτο έργο της τριλογίας του Αισχύλου «Ορέστεια», κλείνει την Παρασκευή και το Σάββατο το Φεστιβάλ Επιδαύρου. Την παράσταση σκηνοθετεί η Αντζελα Μπρούσκου, καταθέτοντας την πρώτη της δουλειά στο αργολικό θέατρο, με πρωταγωνιστές τους Αμαλία Μουτούση, Μηνά Χατζησάββα, Παρθενόπη Μπουζούρη, Μάξιμο Μουμούρη, Κωνσταντίνο Αβαρικιώτη.
Συναντήσαμε την Αμαλία Μουτούση σ' ένα καφέ στην Κηφισιά την ημέρα του ρεπό της. Μιλήσαμε για την Κλυταιμνήστρα που ερμηνεύει στην παράσταση, τη σημασία των μεγάλων ρόλων στη γεμάτη θεατρική της ζωή, τη σημασία των μικρών πραγμάτων που δίνουν χαρά στην προσωπική της ζωή. Φεύγοντας, μια σκέψη μας ακολουθούσε στην άδεια Κηφισίας: ο τρόπος που η Αμαλία Μουτούση αντιλαμβάνεται τη ζωή κρύβει το ίδιο σοφό ταλέντο μ' αυτό που τη βλέπουμε να ξεδιπλώνει στο θέατρο.
«Νιώθω σαν χαζή. Με τα χρόνια το έχω συνηθίσει και δεν έχω πρόβλημα επικοινωνίας με τους δημοσιογράφους. Μοιάζει σαν να περιμένει κανείς να δώσω ένα σόου, να πω ωραία πράγματα που θα γεννήσουν τίτλους παιχνιδιάρικους ή "ποιοτικούς". Κουραστική δουλειά, εκατέρωθεν. Κινούμεθα μεταξύ ωραιοποίησης ή ολοκληρωτικής απόρριψης. Η σοβαροφάνεια καλύπτει την υπέροχη σοβαρότητα, που δεν είναι παρά ελαφράδα, χιούμορ, σαρκασμός. Γιατί να μην είναι όλα πιο κανονικά; Το ίδιο το έργο γεννά ερωτήσεις και απαντήσεις σε μια κουβέντα απλή και ουσιαστική. Αν δεις τη Φιόνα Σο στον δρόμο, δεν ξεχωρίζει καθόλου από τούς άλλους διαβάτες. Κι αν αποπειραθείς να το πεις σε μια συνέντευξη σού κολλούν την ταμπέλα της σεμνής. "Πώς νιώθεις πηγαίνοντας στην Επίδαυρο;" ίσως με ρωτήσεις. "Χαίρομαι, τίποτα άλλο" θ' απαντούσα. Αλλωστε αν νιώθεις φόβο ή δέος δεν μπορείς να το πεις. Λες τα λιγότερα μήπως σ' αυτά υπάρχει κάτι αληθινό».
- Η Κλυταιμνήστρα πέρασε στην ιστορία από τη μεριά των «κακών». Είναι μόνον η ψυχρή και αδίστακτη συζυγοκτόνος;
«Η Κλυταιμνήστρα είναι τόσο ψυχρή και αδίστακτη όσο και το τσουνάμι.... Για μένα είναι η ίδια η φύση που εκδικείται. Το ένστικτο αποτελεί κινητήριο δύναμη. Οταν σου σκοτώνουν το παιδί, γίνεσαι φύση. Η πράξη της δεν είναι δράση αλλά αντίδραση. Αδικείς το έργο αν επιχειρήσεις εύκολες, μονοδιάστατες περιγραφές ψυχολογικού περιεχομένου, όπως εξουσιομανής, κυνική κ.λπ. Αυτά είναι χαρακτηρισμοί πράξεων, όχι προσώπων».
- Πώς παίζεται λοιπόν η Κλυταιμνήστρα;
«"Η καλή μέρα απ' το πρωί φαίνεται"· έτσι λέει η Κλυταιμνήστρα πηγαίνοντας να σκοτώσει τον Αγαμέμνονα... Πώς την παίζεις λοιπόν; Πρέπει να παραδεχτούμε ότι αδυνατούμε να κατανοήσουμε το ποιητικό δράμα με την αντίληψη του σύγχρονου πολιτισμού. Το παράλογο του μύθου απ' όπου προέρχεται ο "Αγαμέμνων", στην ορθολογιστική εποχή μας, δεν βοηθά να σκεφτούμε πάνω στα πρόσωπα. Πιστεύω ότι όσο περισσότερο βγαίνεις από τον ρόλο, τόσο τον ελέγχεις, δημιουργείς χώρο για να βλέπεις με μάτι καθαρό, όχι μέσα από τον εαυτό σου. Γιατί ποιος είναι ο εαυτός σου; Ας συμφωνήσουμε ότι η ελευθερία για σκέψη και δράση είναι σχετική. Ετσι θα ξέρουμε πώς θα χειριστούμε αυτή τη φυσική ανεπάρκειά μας».
- Μεγάλοι ρόλοι, μεγάλα βάρη για τους ηθοποιούς;
«Μεγάλο βάρος δεν είναι ο ρόλος, όσο ο υποκριτικός μύθος -κακώς- που κουβαλάει. Αυτά τα έργα και τα πρόσωπα είναι κληρονομιά που έρχεται απ' τα βάθη των αιώνων. Το έγκλημα της Κλυταιμνήστρας ανάγεται σ' έναν πολιτισμό όπου υπήρχε τελετή, μυστήριο, ιερό και ανίερο. Πώς να εννοήσουμε αυτή τη βεντέτα, τον κύκλο αίματος; Μπορεί ο άνθρωπος να αποκοπεί από τη φύση, το ένστικτό του; Οι νόμοι αρκούν; Αποδίδουν δικαιοσύνη, αλλά με το αίσθημα δικαίου τι γίνεται;»
- Πώς αποδίδονται αυτοί οι προβληματισμοί στην παράσταση;
«Με τον απλούστερο τρόπο και γλώσσα κατανοητή. Η παράσταση δεν εξηγεί, αλλά αφηγείται όσο πιο καθαρά γίνεται μια ιστορία σ' ένα σύγχρονο πλαίσιο. Αλλά αυτό μην το θεωρούμε τόσο εύκολο. Αντιλαμβάνομαι τον ηθοποιό ως αναβάτη και άλογο συγχρόνως. Το πρώτο μέρος είναι η λογική και το δεύτερο το ένστικτο. Νομίζω ότι σε ό,τι αφορά τις επιλογές μου αποφασίζει το άλογο, ενώ ο αναβάτης έρχεται μετά να κρίνει».
- Σας έχει προδώσει ποτέ το «άλογο»;
«Μπορείς να φανταστείς τον αναβάτη εσαεί όρθιο; Εννοείται ότι πέφτεις, τραυματίζεσαι, πονάς, μαθαίνεις, σηκώνεσαι, ξανατρέχεις. Η ματαιοδοξία, σύμφυτη στον άνθρωπο, τροφοδείται απ' το θέατρο. Ομολογώ ότι δεν είναι από τα βασικά μου ελαττώματα. Ωστόσο παλεύω με τον εαυτό μου για δεκάδες πράγματα. Σήμερα τα καταφέρνω, αύριο γίνομαι χειρότερη... Να 'ναι καλά οι φίλοι που αγαπούν και λένε αλήθειες. Η νέα γενιά μού δίνει ελπίδα. Εχει ανοιχτό πνεύμα, χιούμορ, αυτοσαρκασμό».
«Η κοροϊδία είναι θέμα λεπτότητας, αποτέλεσμα ευγένειας και αίσθησης του μέτρου για τη ζωή. Εγώ αυτά ψάχνω στη ζωή μου. Οταν τα χάνω, δεν μου αρέσω καθόλου, γιατί γίνομαι μίζερη και κουραστική».
- Στο θέατρο όμως τα πράγματα, συνήθως, είναι πολύ... σοβαρά.
«Μεγάλωσα ανάμεσα σε ηθοποιούς. Ξέρω καλά τη νοοτροπία. Φαγητό μετά την παράσταση, κουβεντολόι γύρω απ' αυτήν, πρόσωπα και πράγματα. Εμένα αυτό δεν μ' αρέσει και δεν το κάνω. Οταν τελειώνει η δουλειά μου, αρχίζει η ζωή μου. Δεν πηγαίνω σε στέκια καλλιτεχνών -ούτε ξέρω αν υπάρχουν- αλλά σε άσχετα μέρη με φίλους, ηθοποιούς ή μη».
«Προσπαθώ να φεύγω»
- Ξεχωρίζετε ως καλλιτέχνις αλλά και με τη στάση ζωής σας. Υπάρχουν πράγματα που σας ενοχλούν στον χώρο της δουλειάς σας;
«Είμαι τυχερή, γιατί αγαπώ αυτό που κάνω. Η δουλειά σε σπρώχνει να ξεπεράσεις τα όρια, τις αντοχές σου με όποιο κόστος, αλλά εγώ δεν μπορώ να φανταστώ το θέατρο χωρίς χαρά, ευφορία. Αν με ενοχλούν πράγματα, τοποθετούνται στο καθεστώς της δουλειάς, που όμως είναι ακριβώς εκείνα που δυσαρεστούν πολλούς και σε άλλους εργασιακούς χώρους: ασυναρτησία, αμορφωσιά, ημιμάθεια, έλλειψη γενναιοδωρίας και σεβασμού, ενώ αντίθετα ο θαυμασμός δίνει και παίρνει...»
- Το αίσθημα καθήκοντος σάς κινητοποιεί;
«Σήμερα ήταν η αργία μου. Ξύπνησα το πρωί και πήγα στην Τροχαία να πληρώσω ένα πρόστιμο. Από ένα αίσθημα καθήκοντος περιποιήθηκα τον εαυτό μου. Χτενίστηκα, ντύθηκα προσεκτικά, που τόσες μέρες στις πρόβες είμαι αναμαλλιασμένη και ατημέλητη. Το χάρηκα, μου έκανε καλό αυτή η ιδιαίτερη φροντίδα. Είναι ωραίο να παίζεις μερικές φορές με τα πράγματα. Μετά την Τροχαία πήγα βόλτα στον Μαραθώνα και ήπια τον καφέ μου κοιτάζοντας τη λίμνη. Μη σκεφτείς ποτέ ότι μετά την Κλυταιμνήστρα θα μπω στην αγωνία για τον επόμενο μεγάλο ρόλο! Προσπαθώ να φεύγω από την πόλη όσο γίνεται. Λείπω μεγάλα διαστήματα. Πέρσι τον χειμώνα ήμουν σχεδόν πέντε μήνες στη Φολέγανδο. Δεν θέλει πολλά ο άνθρωπος: λίγο ελεύθερο χρόνο να βγάλει έναν αναστεναγμό, να ταξιδέψουν τα μάτια του στον ουρανό».
No comments:
Post a Comment