Ο Νίκος Περέλης...

Είχα μια οφειλή στον φίλο Νίκο Περέλη. Μετά από δική του πρόσκληση έχω παρακολουθήσει τα τελευταία χρόνια τις δουλειές του στο θέατρο κι έχω εκτιμήσει το πάθος του και την άσβηστη φλόγα για αληθινό θέατρο προσανατολισμένο στις ανάγκες του σημερινού κοινού. Ο Νίκος είναι ιδεολόγος, κι όχι απλώς ένας τεχνίτης του θεάτρου. Όταν γράφει ένα θεατρικό έργο, πιστεύει ότι αυτό ανταποκρίνεται στην αγωνία του θεατή που είναι καταπιεσμένος, κουρασμένος, πονεμένος και ωστόσο θέλει να αναδιοργανώσει τη ζωή του.

Είχα δει πέρσι τον Εχθρό του λαού του Ibsen που σκηνοθέτησε ο ίδιος ο Περέλης και ερμήνευσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο και είχα μείνει ενθουσιασμένος. Δεν είχα πού να γράψω τις εντυπώσεις μου γι' αυτό και τώρα, αναδρομικά, κάνω αυτή την αναφορά.

Φέτος παρακολούθησα στο Θέατρο της Ημέρας μια έξοχη παράσταση με τον τίτλο "Η πόλη στον πάτο", όπου παρουσιάστηκαν τα μονόπρακτα του Δημήτρη Κεχαϊδη "Κατάσταση μη αναστρέψιμος", του Κώστα Μουρσελά "Χαλί Μπουχάρα" και του Νίκου Περέλη τα μονόπρακτα "Ο πλασιέ", "Ανασφάλεια", "Τιμή ευκαιρίας", "Ληστείες", "Ο Καραγκιόζης και ο Πασάς" και "Φως ιλαρόν επί πάτου". Οι συντελεστές της παράστασης: Νίκος Περέλης (σκηνοθεσία), Ανδρέας Σαραντόπουλος (επιμέλεια σκηνικού - κοστούμια), Κώστας Καραμπερόπουλος (μουσική), Πολυξένη Καρακατσάνη (βοηθός σκηνοθέτη), Ν. Περέλης - Γιώργος Σηφάκης (φωτισμοί). Στη διανομή: Βαγγέλης Μητρέλιας, Τζένη Κολλάρου, Νίκος Σταθόπουλος, Νίκος Νικολαϊδης, Έφη Κεραμίδα, Μπάμπης Αλατζάς, Π. Καρακατσάνη.

Αλλά πρέπει να μην ξεχάσω να μιλήσω και για το "παράπονο" του Νίκου που δεν επιχορηγήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού. Αδίκως, λέω εγώ. Και πού να πει τον πόνο του; Πώς τον έκριναν τα μέλη της αρμόδιας επιτροπής του ΥΠΠΟ αφού αποδεδειγμένα δεν έχουν παρακολουθήσει τη δουλειά του;

Αυτό όμως είναι σύνηθες πλέον στον τόπο μας. Δίνονται βραβεία π.χ. σε συγκεκριμένα λογοτεχνικά βιβλία, δίχως η κριτική επιτροπή να έχει βάλει κάτω τον κώλο της να διαβάσει όλη την εκδοτική παραγωγή της χρονιάς που κρίνει. Το αλισβερίσι δίνει και παίρνει και κανείς δεν ντρέπεται. Και στο θέατρο, λοιπόν, το ίδιο γίνεται.

Ο Περέλης είναι αυτόνομο, και ανεξάρτητο πνεύμα και δεν ενδίδει σε οτιδήποτε. Μην "παραπονιέται" για την αταξία. Κάποια στιγμή θα τον θυμηθούν και θα του πετάξουν ένα ξεροκόμματο. Το ζήτημα είναι κάποτε ν' αρχίσουν να λειτουργούν ίδια μέτρα και σταθμά για όλους. Ο Νίκος, βέβαια, έχει μια κακή εμπειρία κι αυτή έχει σχέση με το πέρασμά του από το Εθνικό Θέατρο. Αυτός ξεκίνησε την "περιπέτεια" της Πειραματικής Σκηνής, κι ο μακαρίτης Κούρκουλος τον άδειασε κάποια στιγμή... Τέλος πάντων. Ο Νίκος είναι γνώστης των τεκταινομένων και παρ' όλα αυτά, συνεχίζει και να γράφει και να σκηνοθετεί και να παίζει. Γεια σου Νίκο, μαζί σου!

Ο Sir Alan Ayckbourn...

Η αποπομπή του Στέφανου Λαζαρίδη από το τιμόνι της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (εδώ, δεν κρίνω το μέχρι σήμερα έργο του) και οι εμπνεύσεις του προέδρου του ΔΣ Οδυσσέα Κυριακόπουλου για έναν "μάνατζερ" στην ΕΛΣ, γεννά πολλά ερωτηματικά...

Προσφάτως διάβαζα σε βρετανική εφημερίδα κάτι που δεν ήξερα:

Ο Sir Alan Ayckbourn (στη φωτογραφία) πρόκειται να παραιτηθεί από καλλιτεχνικός διευθυντής του Stephen Joseph Theatre Scarborough μετά από 37 χρόνια. Θα εγκαταλείψει τη θέση του το επόμενο καλοκαίρι, αλλά θα συνεχίσει να σκηνοθετεί τα έργα του. Ο Ayckbourn, 68 χρονώ σήμερα, είναι καλλιτεχνικός διευθυντής από το 1971. Ο θεατρικός συγγραφέας είχε ένα ατύχημα πέρυσι τον Φεβρουάριο αλλά επέστρεψε στο πόστο του πέντε μήνες αργότερα, σκηνοθετώντας το νέο έργο του.

Θέλω να πω ότι επικεφαλής ενός θεάτρου ήταν ένας σημαντικός θεατρικός συγγραφέας. Στη δική μας θεατρική επικράτεια κάτι τέτοιο φαντάζει μάλλον αδιανόητο. Έχω βέβαια ένα παράδειγμα κι αυτό είναι ο Νίκος Περέλης που διευθύνει την (άστεγη) και δίχως κρατική επιχορήγηση ΑΛΛΗ ΣΚΗΝΗ του.

Τα έργα του Μπέκετ στον Faber & Faber

Ήδη ο εκδοτικός οίκος των έργων του Samuel Beckett, Faber και Faber ανήγγειλε ότι έχει ολοκληρώσει τις ρυθμίσεις με το ίδρυμα του Samuel Beckett, με τον εκδότη John Calder, και με εκδόσεις Minuit στο Παρίσι, για τη μελλοντική έκδοση όλων των έργων του Beckett, συγκεντρώνοντας κατά συνέπεια για πρώτη φορά στη Βρετανία τα δικαιώματα έκδοσης. Εξ ονόματος του ιδρύματος του Samuel Beckett, ο ανιψιός του μεγάλου Ιρλανδού, ο Edward Beckett είπε ότι τα φιλόδοξα σχέδια των εκδόσεων Faber & Faber για τη μελλοντική έκδοση του πεζογραφικού έργου και της ποίησης του Samuel Beckett, παράλληλα με τα θεατρικά έργα του, εξασφαλίζουν το κατάλληλο πλαίσιο για τη δημοσίευση του συνολικού έργου του Beckett στη Βρετανία. Ο 80χρονος εκδότης John Calder είπε ότι έφθασε σε μια ηλικία όπου πρέπει να αποσυρθεί από την επιχείρηση που ίδρυσε το 1949, και συμφώνησε να μεταφερθεί το έργο του Samuel Beckett –ο συγγραφέας με τον οποίο ο Κάλντερ συνδέθηκε με στενή και μακρά φιλία– στον Faber & Faber, για μια νέα εκδοτική σταδιοδρομία του μπεκετικού έργου στην αγγλική γλώσσα.

Σκηνογράφοι στην Πράγα!

Έξι νέοι σκηνογράφοι εκπροσωπούν την Ελλάδα στην 11η Διεθνή Εκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής, Prague Quadrennial 2007, που γίνεται στην Πράγα (14 έως 24 Ιουνίου). Οι Γιώργος Γαβαλάς, Κένι Μακλέλαν, Ελένη Μανωλοπούλου (δεξιά), Ελλη Παπαγεωργακοπούλου (αριστερά, κάτω), Γιώργος Σουγλίδης και Μαγιού Τρικεριώτη παρουσιάζουν στην τσεχική πρωτεύουσα τις σύγχρονες τάσεις και αναζητήσεις της σκηνογραφίας στο ελληνικό θέατρο.

Εκτός από την ενότητα της σκηνογραφίας, η Ελλάδα συμμετέχει και στις ενότητες θεατρικής αρχιτεκτονικής και σκηνογραφίας στην εκπαίδευση. Στη θεατρική αρχιτεκτονική παίρνει μέρος ο αρχιτέκτονας, σκηνογράφος και καθηγητής σκηνογραφίας του ΑΠΘ Απόστολος Βέττας, ο οποίος μετέτρεψε την αίθουσα του παλιού κινηματογράφου «Κλειώ» σε θέατρο-studio για τις ανάγκες των πρακτικών μαθημάτων και των δημόσιων παρουσιάσεων των φοιτητών.

Η Διεθνής Έκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής της Πράγας, που θεωρείται το σημαντικότερο γεγονός σε παγκόσμιο επίπεδο για τη σκηνογραφία και τη θεατρική αρχιτεκτονική, ξεκίνησε το 1967 με πρωτοβουλία του Τσέχικου Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Έλληνες καλλιτέχνες έχουν αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις. Ανάμεσά τους οι Διονύσης Φωτόπουλος, Μάνος Περράκης και Γιώργος Πάτσας. Το 2003 το ελληνικό περίπτερο βραβεύτηκε με ειδική διάκριση για την ποιότητα σχεδιασμού και παρουσίασης των εκθεμάτων του. [Από την Ελευθεροτυπία]

Και η Κύπρος στην Πράγα

Συμμετέχει και η Κύπρος με την παρουσία καλλιτεχνών της νέας γενιάς Κυπρίων σκηνογράφων και διοργανωτή το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Με επιλεγμένες δημιουργίες τους κατά την περίοδο των τελευταίων τεσσάρων χρόνων οι εννέα σκηνογράφοι Γιώργος Τσάππας, Εδουάρδος Γεωργίου, Έλενα Κατσούρη, Κωνσταντίνος Κουννής, Μαρίζα Παρτζίλη, Μαρία Χατζηκλεάνθους, Μαρίνα Νικολαΐδου, Μελίτα Κούτα και Χάρης Καυκαρίδης θα εκπροσωπήσουν την Κύπρο στην «Έκθεση Σκηνογραφίας και Αρχιτεκτονικής Θεάτρου Κουατριεννάλε Πράγας». Στην έκθεση, εκτίθενται οι σύγχρονες προτάσεις σκηνογραφίας και αρχιτεκτονικής θεάτρου.

Με τη φετινή 11η έκθεση, οι διοργανωτές, το Ινστιτούτο Θεάτρου του Υπουργείου Πολιτισμού της Τσεχίας γιορτάζουν 40 χρόνια ζωής με ένα ρεκόρ συμμετοχής καλλιτεχνών από 60 χώρες.

ΘΟΚ, Φεστιβάλ Επιδαύρου και σκηνογραφία

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 35 χρόνια λειτουργίας του, διοργανώνει στο Σπίτι της Κύπρου (Ηρακλείτου 10, Κολωνάκι) έκθεση σκηνογραφίας με θέμα την 25άχρονη παρουσία του Οργανισμού στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, με αναφορές στις παραστάσεις και στους συντελεστές που άφησαν εποχή μέσα από μια πολυετή προσφορά στο Αργολικό Θέατρο. Τα εγκαίνια θα τελέσει ο υπουργός Πολιτισμού, την Πέμπτη 5 Ιουλίου, στις 7.00 μ.μ.

Ανάμεσα στα εκθέματα, το κοινό θα μπορεί να θαυμάσει: κοστούμια από τις παραστάσεις: «Ικέτιδες», «Μήδεια», «Εκάβη» και «Φόνισσες» του Ευριπίδη, «Βάτραχοι» και «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, «Επτά επί Θήβας», «Μυρμιδόνες», «Νηρηίδες» και «Φρύγες» του Αισχύλου, «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, «Επιτρέποντες» του Μενάνδρου. Μακέτες σκηνικών από τις παραστάσεις: «Φοίνισσες» και «Ικέτιδες» του Ευριπίδη, «Σφήκες» του Αριστοφάνη, «Σαμία» και «Δύσκολος» του Μενάνδρου.

Οι φωτογραφίες είναι από την Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη, ο που Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου θα παρουσιάσει την Παρασκευή 3 και το Σάββατο 4 Αυγούστου στο Αργολικό Θέατρο, σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη, μουσική Θάνου Μικρούτσικου και σκηνοθεσία Γιάννη Μαργαρίτη. Στο ρόλο της Ιφιγένειας η Στέλα Φυρογένη και στο ρόλο του Ορέστη ο Νεοκλής Νεοκλέους. Σκηνικά: Άντης Παρτζίλης και κοστούμια: Σταύρος Αντωνόπουλος.

Πεθαίνω σα χώρα αλλά, με συμβουλές Μαρμαρινού...

Σας αρέσει το θέατρο; Θα θέλατε να ζήσετε την εμπειρία του ανεβάσματος μιας παράστασης και να λάβετε ενεργά μέρος σε αυτήν; Ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός (φωτογραφία) και το Theseum Ensemble σάς δίνουν την ευκαιρία να βγάλετε τα (θεατρικά) απωθημένα σας. Θα παρουσιάσουν, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και στο Θέατρο Πειραιώς 260, την παράσταση του έργου του Δημήτρη Δημητριάδη «Πεθαίνω σαν χώρα» (μια παράσταση για 760 ηθοποιούς και ένα μικρόφωνο), στις 30 και 31 Ιουλίου. Το όλο εγχείρημα, όπως το έχει συλλάβει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, θα είναι πολυπληθές και πολυπρόσωπο, μια και ο πραγματικός πρωταγωνιστής του έργου θα είναι μια τεράστια ουρά ανθρώπων που εκτείνεται σαν ένα φίδι στην οδό Πειραιώς και στους δρόμους γύρω της, καταλήγοντας σε ένα σκαλάκι κι ένα μικρόφωνο. Ο στόχος είναι να συμπεριληφθούν στην ουρά όσο το δυνατόν «περισσότερες» φωνές. Και μέσα από αυτήν τη συνολικότητα μιας ουράς να φανερωθούν οι οξύτατες μονάδες που τη συνιστούν. Για δηλώσεις συμμετοχής (έως 22 Ιουνίου) στο theseum@otenet.gr ή 6945374464.

Δεν είμαι σε θέση να συλλάβω την έκταση και το "βάθος" του σκηνοθετικού εγχειρήματος. Ωστόσο, επειδή το θέατρο είναι προπαντός... ελευθερία, τότε δεν έχω παρά να χειροκροτήσω την πρωτοβουλία του Μαρμαρινού να συμπαρασύρει στα σκηνοθετικά του οράματα όσους θεατρόφιλους είχαν ή έχουν θεατρικά απωθημένα. Εθελοντική είναι η προσέλευση, και είναι φυσικό η οργάνωση του όλου θεάματος να έχει λιγοστό κόστος. Μάλλον δεν θα βρίσκομαι στην Αθήνα, αλλά στο βουνό. Θα διαβάσω εντυπώσεις ή θα ρωτήσω κανέναν φίλο μου...

Η Μάγια Λυμπεροπούλου...

Ήταν ανάγκη να βάλουν την εκπομπή τα μεσάνυχτα για να τη δουν όσοι θα μπορέσουν να κρατηθούν ξύπνιοι; Μια έξοχη γυναίκα και άνθρωπος του θεάτρου, η Μάγια Λυμπεροπούλου ξετυλίγει τη ζωή της και μιλάει για τους γονείς της, την αγαπημένη της αδελφή και τους παιδικούς της φίλους στην εκπομπή «Ταξίδια στη μνήμη». Η αφήγησή της ξεκινάει στο κέντρο της Αθήνας, μέσα στο βιβλιοπωλείο «Ιανός», έναν χώρο στον οποίο περνάει τις περισσότερες ώρες της μέρας της, ψάχνοντας και διαβάζοντας βιβλία. Στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης αναπολεί τα πρώτα της χρόνια στη Σχολή, θυμάται τον μεγάλο δάσκαλο της, τον Κάρολο Κουν, τον Γιώργο Λαζάνη και τους άλλους σπουδαίους συναδέλφους της. Μιλάει για την πρώτη της εμφάνιση στο σανίδι και τους ρόλους που την καθιέρωσαν. Θυμάται τα χρόνια της στο Παρίσι, όπου σπούδασε σκηνοθεσία, αλλά και τη σταδιακή απομάκρυνσή της από το θέατρο, την επιστροφή της στην Αθήνα, τη σημαντική της δουλιά στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, τις παραστάσεις που ανέβασε, την αγάπη της για τον κινηματογράφο. Ακόμα, αναπολεί τους αγαπημένους της φίλους που δεν υπάρχουν πια. (Τετάρτη, 20/6/2007, ΕΤ-1, 24.00)