Η ΘΕΣΗ ΗΘΟΠΟΙΟΥ - ΘΕΑΤΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥΣ

* «Ολοένα και λιγότερες καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης» - Studio Μαυρομιχάλη

Στέλλα Κρούσκα, Θανάσης Βλαβιανός και Μαρία Κορδώνη στην παράσταση του «Εμπρός»

Το ιδιόρρυθμο έργο του Μάρτιν Κριμπ μάς είναι γνωστό από την πρόσφατη παρουσίασή του στο «Εμπρός», πριν από δύο περίπου χρόνια. Τότε συναντήσαμε για πρώτη φορά το δημιούργημα του Αγγλου συγγραφέα, που έμοιαζε να συμπληρώνει τις παλιότερες «Απόπειρές» του αλλά και να επεκτείνει παραπέρα την αφηγηματική τους περιπέτεια.

Αν και πρόσφατη η πρώτη συνάντηση, το δεύτερο ανέβασμα μοιάζει να προκαλεί ξανά, στη μετάφραση της Χριστίνας Μπάμπου-Παγκουρέλη, την ίδια αινιγματική έλξη, την ίδια απροσδιόριστη γοητεία. Πρόκειται για σύνθεση τριών σύντομων ιστοριών, που βαδίζουν κλιμακωτά πάνω στον ίδιο άξονα: στη γένεση της βίας και την κυκλικότητά της μεταξύ θυμάτων και θυτών (σταθερά θέματα στο θέατρο της νέας, οργισμένης γενιάς Βρετανών συγγραφέων όπου ανήκει και ο Κριμπ), μια βία που όταν ερμηνεύεται εξωτερικά μοιάζει αποσπασματική και αδιέξοδη.

Το εύρημα του Κριμπ είναι ότι στις ιστορίες του παραλείπει τον συνδετικό ιστό ενός κεντρικού αφηγητή, που θα αναλάμβανε εκτός όλων των άλλων και το τελικό στόχο του έργου. Τώρα η θέση αυτή διαχέεται σε τρεις ομιλητές-σεναριογράφους, που αγωνίζονται σαν αφηγητές και αποδέκτες της αφήγησης τους, ατομικά όσο και συλλογικά, να κατανοήσουν το βαθύτερό της νόημα. Εις μάτην. Στην πρώτη ιστορία, η εικόνα μιας ολοκληρωμένης γυναίκας και μητέρας κρύβει μια ιστορία γυναικείας ματαίωσης και σχιζοφρένειας. Στη δεύτερη, η εικόνα ενός ολοκληρωμένου οικογενειάρχη αντιστρέφεται στο πρόσωπο ενός μακελάρη σφαγέα αθώων παιδιών. Στην τελευταία ιστορία, η εικόνα μιας ολοκληρωμένης, ασφαλούς οικογένειας αποκαλύπτει τη διαρκή κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, το παράλογο και ανερμήνευτο που κρύβει ή ακόμη και τρέφει στα σωθικά της. Το ερώτημα περιγράφεται, δεν ερμηνεύεται.

Δεν είναι διόλου άτοπο να δούμε το έργο του Κριμπ σαν ιδιοφυή μεταμπρεχτική σύνθεση που ζητά από τους ηθοποιούς και τους θεατές της εγρήγορση αλλά και βιωματική συμμετοχή. Δεν θα μπορούσα να φανταστώ καταλληλότερο τόπο για κάτι τέτοιο από το νέο χώρο της Μαυρομιχάλη. Μέσα στο εργαστήριο των ηθοποιών, μισοβυθισμένοι σε μια συντροφική και χειροποίητη παράσταση, παρακολουθούμε το έργο σαν συλλογική δοκιμασία με λόγο, χορό και τραγούδι.

Η σκηνοθεσία του Φώτη Μακρή είναι πριν απ' όλα ένα σκηνικό ερώτημα που αφορά τη θέση του ηθοποιού και το ρόλο του, τους όρους του θεάτρου, τη συμμετοχή των θεατών. Ακολουθώντας το, οι ηθοποιοί της παράστασης (Θανάσης Βλαβιανός, Μαρία Κορδώνη, Στέλλα Κρούσκα και ο ίδιος ο σκηνοθέτης) στέκονται κριτικά και αποστασιοποιημένα, στη θέση εκείνων που καθοδηγούν μάλλον παρά υποδύονται, που ψάχνουν και δημοσίως διαπορούν, έστω και με την πρόφαση της τέχνης τους. Δεν ωραιοποιεί βέβαια αυτό την ακατέργαστη και ημιτελή εικόνα της παράστασης, στηρίζει όμως μια ενδιαφέρουσα εκ μέρους της απόδοση ενός απαιτητικού έργου-άσκηση.* [Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, Ελευθεροτυπία,

2 - 14/06/2008]

Ο ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ ΣΤΟΧΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΠΡΕΧΤ

*«Αρτούρο Ούι - Πρώτο σχεδίασμα» - Θέατρο «Σχεδία»

Λίγο πριν από το τέλος της σεζόν, η παράσταση της «Σχεδίας» μάς έφερε σε επαφή με τον επίκαιρο στοχασμό του Μπρεχτ αλλά και το διεθνή μοντερνισμό της τελευταίας εσοδείας. Θυμίζοντας την πρόταση του θιάσου «Ασκηση» στον «Βυσσινόκηπο», ο Βασίλης Κανελλόπουλος παρέδωσε το πρώτο σχεδίασμα του «Αρτούρο Ούι» πάνω στο γνωστό επιθετικό, «υστερικό» ύφος που κάνει θραύση στις σκηνές του Βερολίνου, με τη μορφή ενός νέου, αναστημένου εξπρεσιονισμού.

Μερικά πράγματα μένουν βέβαια σταθερά από την εποχή του Μεσοπόλεμου. Οπως επιβάλλει ο εξπρεσιονισμός εδώ και έναν αιώνα, το κοστούμι των ρόλων φοριέται με το μέσα-έξω και ό,τι αποτελεί το υπόβαθρο του ρεαλισμού ανεβαίνει για μια ακόμη φορά στο βάθρο. Η σκηνή μετατρέπεται σε εργαστήρι ανατομίας, όπου οι θεατές, σαν σπουδαστές της Ιατρικής, εξετάζουν το μυϊκό και φλεβικό σύστημα του σκηνικού σώματος χωρίς την ανακουφιστική ωραιοποίηση του δέρματος.

Είναι απαραίτητη όμως στο σημείο αυτό μια παρατήρηση: Η πολλαπλή και αθροιστική προσέγγιση των κλασικών συγγραφέων λειτουργεί σαν δεξαμενή αναπλήρωσης του περιεχομένου, που κινδυνεύει να χαθεί πίσω από τη διόγκωση και την προβάδιση της φόρμας. Ο νέος εξπρεσιονισμός απευθύνεται κυρίως σε μυημένους και απαιτητικούς θεατές, οι οποίοι ζητούν, ή τουλάχιστον αποδέχονται, μια εκκεντρική μα καινοφανή απεικόνιση του κλασικού.

Ο Μπρεχτ, που αποτέλεσε το χρυσό παιδί του παλιού γερμανικού εξπρεσιονισμού, δεν έχει ασφαλώς πρόβλημα να αντιμετωπίσει το νέο κύμα του. Δεν είναι επομένως περίεργο ότι η προσέγγιση στη «Σχεδία» όχι μόνο δεν προβληματίζει με την εξτραβαγκάντσα της, αλλά αντίθετα μοιάζει να προωθεί τη φόρμα του έργου παραπέρα. Από τη μια τοποθετεί το έργο στο σημερινό περιβάλλον της εικονικής υστερίας των βιντεογκέιμ και της διαλυτικής τηλεοπτικής αισθητικής. Και από την άλλη, βρίσκει αναλογίες του επικού θεάτρου με τα σημερινά δεδομένα του τηλεοπτικού τοπίου.

Οπως είπαμε όμως, η απόδοση του Κανελλόπουλου προϋποθέτει ένα μυημένο κοινό, που γνωρίζει βασικά στοιχεία του έργου, τουλάχιστον την υπόθεση και τον κεντρικό προβληματισμό του. Αλλιώς, τα πράγματα γίνονται δύσκολα. Διαβάζοντας το δελτίο Τύπου της παράστασης, διαπιστώνουμε πως δεν έγινε καμιά παραχώρηση στο περιεχόμενο. Ο «Αρτούρο Ούι» δεν αποδόθηκε σαν ίντριγκα διαφθοράς και διαπλοκής αλλά σαν μια εξαιρετικά λεπτή ανάλυση του συστήματος χειραγώγησης σε μια απρόσωπη δημοκρατία, σαν στοχαστική ανατομία των δομών εξουσίας και των τρόπων ανάρρησης που σε μια σύγχρονη πολιτεία (προπολεμική Γερμανία, μεταπολεμική Αμερική ή σημερινή Ελλάδα, αδιάφορο) προωθούν τη βία και το φασισμό. Για να γίνει κατανοητό κάτι τέτοιο, ο απλός θεατής (που πιθανόν βλέπει για πρώτη φορά το έργο) οφείλει να διατηρεί τη συγκέντρωση και την επαφή του με το περιεχόμενο απερίσπαστα από την υπερδιογκωμένη φόρμα και τα ευρήματα του σκηνοθέτη.

Για μια ακόμη φορά είδαμε ένα σύνολο γενναίων ηθοποιών (Ντίνος Ποντικόπουλος, Κώστας Γεραντώνης, Ανδρονίκη Αβδελιώτη, Κωνσταντίνα Μάρα, Τζίνα Αποστολοπούλου, Χάικ Κασαρτζιάν) να διαθέτει εκτός από πίστη στο διακύβευμα (ώστε να ρισκάρουν ακόμα και τη σωματική τους ακεραιότητα), καλή φυσική κατάσταση και αμεσότητα. Η Ελένη Μακρή υπήρξε ένας πειστικός παραβολικός Αρτούρο Ούι, σαν είδωλο του κακού και σαν απρόσωπο και άφυλο σημάδι της παρακμασμένης δημοκρατίας μας.

Τα σκηνικά και κοστούμια του Οδυσσέα Καψάλου συντονίστηκαν έξυπνα με τις υψίσυχνες μεταδόσεις της τηλεοπτικής αισθητικής μας.* [Του ΓΡΗΓΟΡΗ ΙΩΑΝΝΙΔΗ, Ελευθεροτυπία, 2 - 14/06/2008]

«Αμλετ», και Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός κατακόκκινος»

Η Ρένη Πιττακή στο μονόπρακτο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός κατακόκκινος»

Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στο θέατρο της Πειραιώς 260, σήμερα, αύριο (9μμ) και τη Δευτέρα (7μμ), ο νεοϋρκέζικος θίασος «The Wooster Group» παρουσιάζει την παράσταση «Αμλετ», μια σύνθεση της κινηματογραφημένης παράστασης του σαιξπηρικού έργου σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Αγγλου ηθοποιού Τζον Γκίλγουντ, με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Μπάρτον (1964), αποσπασμάτων του σαιξπηρικού πρωτοτύπου και σκηνοθετικών παρεμβάσεων της Ελίζαμπεθ Λεκόντ, με τους ηθοποιούς του θιάσου να «συνδιαλέγονται» σχολιαστικά με την αισθητική της παράστασης του Γκίλγουντ.

Στο «Σχολείον» (Πειραιώς 52) παρουσιάζει το Φεστιβάλ (17-21/6) το μονόπρακτο έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός κατακόκκινος», σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, σκηνικά -σκηνικό - κοστούμι Αγγελου Μέντη, φωτισμούς Λευτέρη Παυλόπουλου, με ερμηνεύτρια την Ρένη Πιττακή. Θυμίζουμε ότι το έργο πρωτοανέβασε το Εθνικό Θέατρο, με ερμηνεύτρια την Βέρα Ζαβιτσιάνου.

ΕΘΝΟΣ: ΑΠΟΚΟΜΜΑΤΑ...

ΦΟΥΑΓΙΕ

Σε διπλό ταμπλό θα «χτυπήσει» -για την ώρα- τον χειμώνα ο Γιάννης Ιορδανίδης. Μέχρι τώρα θα ανεβάσει τον «Ματωμένο γάμο» του Λόρκα στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος με την Αντιγόνη Βαλάκου στον ρόλο της μάνας.

Ο Γιάννης Ιορδανίδης

Τις μέρες αυτές, όμως, συμφώνησε να υπογράψει σκηνοθετικά και μια αθηναϊκή παράσταση και δη εξαιρετικά φιλόδοξη. Πρόκειται να ανεβάσει στο θέατρο «Αλφα» τον «Θάνατο του εμποράκου» του Μίλερ, με πρωταγωνιστή τον Θύμιο Καρακατσάνη, που είχε ενσαρκώσει και παλαιότερα τον Εμποράκο δεξιοτεχνικά και που τώρα βάζει, με τον Ιορδανίδη στο πλάι του, ένα νέο στοίχημα. Στην ίδια παράσταση θα παίξουν απ ό,τι έμαθα ο Μιχάλης Μαρκάτης και ο Γρηγόρης Σταμούλης. Για τον ρόλο της μάνας βολιδοσκοπείται η Αφροδίτη Γρηγοριάδου.

Πολλές θεατρικές προτάσεις είχε η Τάνια Τρύπη για τη θερινή σεζόν, μα δυστυχώς δεν μπόρεσε να τις αποδεχτεί, επειδή δεν θα μπορούσε να περιοδεύσει ανά την Ελλάδα. Βλέπετε, πρέπει να κρατήσει τις δύο κόρες της και ήταν απαγορευτικό να πρωταγωνιστεί σε παράσταση που την ήθελε σχεδόν όλο το καλοκαίρι επί ποδός! Ετσι είπε δύο όχι, ένα στην πρόταση που της έγινε από το ΚΘΒΕ να υποδυθεί την Ελένη στον «Ορέστη» -τον ρόλο πήρε τελικά η Ναταλία Δραγούμη- και ένα σε αυτήν που της έγινε να παίξει στο έργο «Του Κουτρούλη ο γάμος» στο πλάι του Παύλου Χαϊκάλη -τον ρόλο κέρδισε η Κατερίνα Μάντζιου. Για τους ίδιους λόγους, όμως, δεν μπορεί να αποδεχτεί και μια δελεαστικότατη πρόταση που της έγινε για τον χειμώνα. Της ζητήθηκε να πρωταγωνιστήσει στον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ και είπε με βαριά καρδιά όχι, αφού δεν μπορούσε να αφήσει τα παιδιά της για τόσο καιρό. Τάνια - μάνα κουράγιο.

Δεν θα δούμε τελικά το «Λεωφορείον ο Πόθος» της Αντζελας Μπρούσκου στο «Μικρό Παλλάς», γιατί η σκηνοθέτρια της εναλλακτικής παράστασης, που κέντρισε το θεατρικό κοινό τον χειμώνα, αποφάσισε ότι δεν μπορεί να χωρέσει η δουλειά στο εν λόγω θέατρο και ψάχνει γι άλλη στέγη. Ποια είναι η παράσταση που θα ανοίξει τελικά τη σεζόν σε αυτό το θέατρο; Οι μακροβιότατοι και επιτυχημένοι «Ηρωες», που έχει σκηνοθετήσει η Ελένη Γκασούκα, με τον Θανάση Αλευρά να ηγείται ενός ισχυρότατου θιάσου που κλέβει την παράσταση!

Η Νένα Μεντή

Η «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» μετακομίζει τον επόμενο χειμώνα στο θέατρο «Βασιλάκου». Η μεγάλη καλλιτεχνική και εισπρακτική επιτυχία που γνώρισε η παράσταση, που ανέβασε στη σκηνή τη ζωή και το έργο της σπουδαίας στιχουργού, της άναψε το «πράσινο φως» για να παιχτεί και του χρόνου για όσους δεν την είδαν και όσους θέλουν να την ξαναδούν. Μόνο που δεν θα φιλοξενείται και πάλι στο «Ιλίσια - Βολανάκης» αλλά στο θέατρο «Βασιλάκου», Δευτέρες και Τρίτες. Η Νένα Μεντή, που πέτυχε ερμηνεία-κέντημα στη δουλειά με την καθοδήγηση του Πέτρου Ζούλια, είναι χαρούμενη που θα «συναντήσει» εκ νέου την Ευτυχία, που της έφερε αληθινή θεατρική ευτυχία!

Ο «ουρανός κατακόκκινος» θα γίνει την επόμενη Τρίτη -έως το Σάββατο- στο «Σχολείον» και το θεατρικό αυτό ραντεβού είναι δίχως άλλο από τα πιο ενδιαφέροντα του Ελληνικού Φεστιβάλ. Η Ρένη Πιττακή «συναντά» έπειτα από χρόνια τη Λούλα Αναγνωστάκη δίνοντας σάρκα και οστά στον έξοχο μονόλογό της «Ο ουρανός κατακόκκινος» με τη σκηνοθετική φροντίδα του Νίκου Χατζόπουλου. Η Ρ. Πιττακή είχε δεκάδες προτάσεις για τη σεζόν -όπως και για την κάθε σεζόν!-, αλλά θέλησε να ξαναπαίξει κείμενο της λατρεμένης της Αναγνωστάκη. Αλλωστε, εκείνη σφράγισε με ερμηνείες της έργα της πολύ σημαντικά, όπως η «Νίκη» αλλά και ο «Ηχος του όπλου».

ΚΘΒΕ: ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ 3 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ!

Δύσκολες μέρες περιμένουν το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, που ζητεί αύξηση της ετήσιας επιχορήγησης. Ο απολογισμός του χειμώνα και το ρεπερτόριο 2008-2009.

Κακά μαντάτα για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, καθώς, αν δεν βρεθούν -από το υπουργείο Πολιτισμού- μέχρι το τέλος Αυγούστου 3.263.000 ευρώ για τον μηδενισμό των υποχρεώσεων κι αν δεν αυξηθεί η ετήσια επιχορήγηση από τα 7.500.000 ευρώ στα 10.500.000 ευρώ, οι επόμενες μέρες θα είναι δύσκολες.

Παρουσιάζοντας, χθες, τον απολογισμό της καλλιτεχνικής περιόδου του περασμένου χειμώνα, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ, κ. Τσακίρογλου, είπε ότι δόθηκαν 836 παραστάσεις, τις οποίες παρακολούθησαν 135.786 θεατές και μόνο από τα εισιτήρια και τις πωλήσεις προγραμμάτων μπήκαν στα ταμεία του θεάτρου 1.305.826 ευρώ. Αναφορικά με τον προγραμματισμό της νέας καλλιτεχνικής περιόδου, ο κ. Τσακίρογλου υπόσχεται... μια από τα ίδια, καθώς επιμένει στην άποψή του «ένα κρατικό θέατρο πρέπει να παρουσιάζει κλασικό ρεπερτόριο».

Φέτος, το ΚΘΒΕ θα συνεργαστεί με τον Ανδρέα Βουτσινά (φωτογραφία) για το έργο του Πιραντέλο «Ερρίκος Δ», με τον Στ. Λιβαθινό για τον «Βασιλιά Λιρ» του Σαίξπηρ, με τον Γ. Ιορδανίδη για τον «Ματωμένο γάμο» του Λόρκα, με τον Σ. Χατζάκη για τον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ, με τον Π. Ζούλια για τη «Rock Star Οpera» της Λ. Βιτάλη, που αποτελεί αυτοβιογραφία του Π. Σιδηρόπουλου, ενώ θα επαναληφθούν και κάποιες από τις περσινές παραστάσεις.

Παράλληλα, κατά τη χειμερινή καλλιτεχνική περίοδο στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών θα παρουσιαστούν δύο ελληνικά έργα νέων συγγραφέων, το «Δεύτερη Ευκαιρία» του Γ. Ηλιόπουλου και «Πού είναι ο Τάσος που ερωτεύτηκα;» της Χ. Αποστολίδου, καθώς και δύο βρετανικά, τα: «Επιστροφή στον Παράδεισο» του Φ. Ρίντλεϊ, και «Dogs Βarking» του Ρ. Ζάιντλικ.

Ακόμη, θα φιλοξενηθούν το Εθνικό Θέατρο του Βελιγραδίου με την τραγωδία «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή, το Κρατικό Θέατρο της Αγκυρας με το «Ρεμπέτικο» του Κ. Φέρρη και ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου με το «Οι έρωτες της κ. Μαγκουάιρ» του Μπ. Φρίελ.

Οσο για τις παιδικές σκηνές του ΚΘΒΕ, οι μαθητές θα απολαύσουν το έργο του Θ. Μουμουλίδη «Ο πειρατής Ραφταπάτρα» σε σκηνοθεσία δική του και μια λυρική προσέγγιση στον κόσμο του Αριστοφάνη με τίτλο «ΑριστοFUΝης, ένα ταξίδι στη χώρα της ουτοπίας», που αποτελεί μια ιδέα του Ν. Διαμαντή, ο οποίος έκανε και τη σκηνοθεσία.

ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ

Το «Πεθαίνω σαν χώρα» η πρώτη ελληνική συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βιέννης

Την παράσταση του έργου του συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη «Πεθαίνω σαν χώρα», που είχαν ανεβάσει στις 6 και 7 Ιουνίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στο Θέατρο Πειραιώς 260, παρουσιάζουν Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή [13, 14 και 15/6], στο Διεθνές Φεστιβάλ Βιέννης, ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός και το Theseum Ensemble.

Πρόκειται για τη διεθνή πρεμιέρα του έργου και την πρώτη γενικά ελληνική συμμετοχή στο Φεστιβάλ Βιέννης, ενός έργου, το οποίο, όπως δήλωσε η διευθύντρια θεάτρου του Φεστιβάλ, Στεφανί Καρπ, στα αυστριακά ΜΜΕ, βρίσκεται ιδιαίτερα μέσα στην καρδιά της, με το «μεγάλο» κείμενο του Δημήτρη Δημητριάδη και τη «συγκλονιστική» σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού.

Η ίδια η Στεφανί Καρπ έχει ζήσει αρκετά χρόνια στην Αθήνα και, κατέχοντας την ελληνική γλώσσα, προσέγγισε τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία ώστε να έχει στη συνέχεια τη μεγάλη επιθυμία να φέρει στη Βιέννη, και μάλιστα στο ξακουστό Φεστιβάλ της, σύγχρονο ελληνικό θέατρο και προπάντων αυτή τη συγκεκριμένη θεατρική παραγωγή που την ενθουσίασε.

Στην αυριανή διεθνή πρεμιέρα και στις δύο ακόμη παραστάσεις, στην «Αίθουσα Ε» της φημισμένης «Συνοικίας των Μουσείων» της αυστριακής πρωτεύουσας, το θεωρούμενο από τους κριτικούς στην Ελλάδα ως αιρετικό αριστούργημα του Δημήτρη Δημητριάδη «Πεθαίνω σαν χώρα» θα παρουσιαστεί - με τη συμμετοχή και του συγγραφέα - σε ελληνική γλώσσα με γερμανικούς υπέρτιτλους.

Στη θεατρική αυτή υπερπαραγωγή, με μια τεράστια ουρά ανθρώπων που είναι και ο πραγματικός πρωταγωνιστής του έργου - στην αυστριακή έκδοσή της με 150 ερασιτέχνες - συμμετέχουν πολλοί, γνωστοί Έλληνες ηθοποιοί, ανάμεσά τους οι ερμηνευτές του συγγραφέα, Θεοδώρα Τζήμου, Γιώργος Ζιώβας και Μπέμπα Μπλανς.

Στην παραγωγή αυτή του Φεστιβάλ Αθηνών και του Theseum Ensemble, η σκηνοθεσία είναι Μιχαήλ Μαρμαρινού, τα σκηνικά Kenny Mac Lellan, κοστούμια Ντόρα Λελούδα, μουσική Δημήτρη Καμαρωτού, χορός Βάλια Παπαχρήστου, κινηματογραφική σκηνοθεσία Νίκου Αναγνωστόπουλου και φωτισμοί Ηλία Κωνσταντακόπουλου.

Μετά την παράσταση του «Πεθαίνω σαν χώρα», το βράδυ του Σαββάτου, είναι προγραμματισμένη συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές της και κυρίως με το συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη και τον σκηνοθέτη Μιχαήλ Μαρμαρινό, τους οποίους φιλοξένησε σήμερα ως συνομιλητές στο κεντρικό μεσημβρινό δελτίων ειδήσεων της και η δημόσια Αυστριακή Ραδιοφωνία.

ΣΕΞΠΙΡ ΚΑΙ ΛΑΜΠΙΣ

Ο θίασος «5η Εποχή» θα ανεβάσει την παράσταση «Δωδέκατη νύχτα ή ό,τι θέλετε». Η σαιξπηρική κωμωδία μεταφέρεται στην εποχή του μεσοπολέμου. Μουσικές, τραγούδια, διασκευές τζαζ κομματιών, χορός, ατμόσφαιρα άλλης εποχής. Μετάφραση Παναγιώτας Πανταζή, σκηνοθεσία - διασκευή Θέμη Μουμουλίδη, σκηνικό - κοστούμια Παναγιώτας Κοκκορού, μουσική Θοδωρή Οικονόμου, χορογραφία Ελενας Γεροδήμου, φωτισμοί Νίκου Σωτηρόπουλου. Παίζουν: Πάνος Σκουρολιάκος, Γωγώ Μπρέμπου, Φώτης Σπύρος, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Κώστας Κάππας, Νίκος Ορφανός, Ευριπίδης Λασκαρίδης, Μαριάνθη Φωτάκη, Σαράντος Γεωγλερής, Νικόλας Στυλιανού, Νάντια Κοντογεώργη. Η πρεμιέρα θα δοθεί στις 26/6 (θέατρο «Πέτρα» της Πετρούπολης). Ακολουθεί περιοδεία.

Το «Θέατρο της Ημέρας» ανεβάζει το «Ταξίδι γύρω από τη χύτρα μου» του Ευγενίου Λαμπίς, σε μετάφραση - σκηνοθεσία Ανδρομάχης Μοντζολή. Η παράσταση θα περιοδεύσει το καλοκαίρι. Δραματουργική επεξεργασία: Ζακλίν Ραζγκόνικοφ, μουσική - τραγούδια Χρήστος Θεοδώρου, στίχοι Διαμαντής Γκιζιώτης, σκηνικά - κοστούμια Νίκος Κασαπάκης. Παίζουν: Στάθης Αναστασίου, Τάκης Βαμβακίδης, Κατερίνα Γαβαλλά, Σταμάτης Γαρδέλης, Δανάη Δασκαλάκη, Παντελής Τσόγκας.

ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΕΣ «ΖΑΚΥΝΘΙΝΕΣ ΟΜΙΛΙΕΣ»

Η Ελένη Γερασιμίδου θα παρουσιάσει τις κωμωδίες «Πρώτη νύχτα γάμου», «Ντοτόρος» και «Τα πιστρόφια της νύφης» του Ζακυνθινού συγγραφέα Νίκου Γουσέτη, με γενικό τίτλο «Ζακυνθινές Ομιλίες». Οι ζακυνθινές ομιλίες, ως θεατρικό είδος, εμφανίζονται το 17ο αιώνα. Αναπτύσσονται παράλληλα με το λόγιο θέατρο, παρουσιάζονται σε υπαίθριες παραστάσεις στο νησί, «για ξεφάντωμα των φίλων» και αποτελούν μέχρι σήμερα προσφιλέστερη διασκέδαση των ανθρώπων του μόχθου.

«Διαλέξαμε» - σημειώνει η Ελένη Γερασιμίδου - «τις συγκεκριμένες ομιλίες πιστεύοντας στην αυθεντική κωμικότητά τους, στην καυστική σάτιρα και, κυρίως, γιατί θέλουμε να ξεφαντώσουμε με τους φίλους μας - τους θεατές των παραστάσεών μας. Στην παράσταση διατηρούμε τα βασικά χαρακτηριστικά του παραδοσιακού αυτού είδους, τιμώντας έτσι ένα αξιόλογο κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς μας».

Παίζουν: Ελένη Γερασιμίδου, Αντώνης Ξένος, Αγγελική Ξένου, Δημήτρης Προδρόμου, Αδριανή Τουντοπούλου. Με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Ελένη Γερασιμίδου. Σκηνικά: Ντίνος Παρηγόρης. Κοστούμια: Κώστας Βελινόπουλος. Χορογραφίες: Σίμων Πάτροκλος.

350.000 ΕΥΡΩ ΧΡΩΣΤΑΕΙ ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ

Περισσότερα από 350.000 ευρώ χρωστάει το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στη Μονή Λαζαριστών από την ενοικίαση των χώρων του για τις παραστάσεις και τη δραματική του σχολή.

Αυτό κατήγγειλε χθες ο νομάρχης Θεσσαλονίκης, Π. Ψωμιάδης, προσθέτοντας μάλιστα ότι κατά δήλωση του υπουργού Πολιτισμού τα χρήματα αυτά τα έχει εισπράξει το ΚΘΒΕ από το υπουργείο, αλλά δεν τα καταβάλλει επί 1,5 χρόνο τώρα. Ο κ. Ψωμιάδης χαρακτήρισε αδιανόητο το γεγονός και επιφυλάχτηκε για τη στάση που θα κρατήσει εν όψει της έναρξης της νέας καλλιτεχνικής περιόδου, αν δεν βρεθεί λύση.

Σε συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του φετινού Φεστιβάλ Μονής Λαζαριστών, ο νομάρχης εξέφρασε παράλληλα την έντονη δυσαρέσκειά του για τη μη χρηματοδότηση της νομαρχίας για δράσεις πολιτισμού και αθλητισμού, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Αν από τον περασμένο Σεπτέμβριο πήρα έστω και ένα ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού και τον κ. Λιάπη, παραιτούμαι». Το φετινό Φεστιβάλ ξεκινάει την ερχόμενη Τετάρτη 19 Ιουνίου με το παιδικό παραμύθι «Το ασχημόπαπο».

Οι μπουρδολογίες πάντως του νομάρχη επεκτείνοται... Δήθεν διαμαρτύρεται για το γεγονός ότι το υπουργείο Πολιτισμού δεν του έχει δώσει χρήματα και πως αν βρεθεί ότι πήρε έστυω και έναν ευρώ... θα παραιτηθεί! Τι δουλειά έχει η αλεπού στο παζάρι; Δεν τον φτάνει η φάμπρικα που έχει ανοίξει με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης; Ας αφήσει ήσυχον τον πολιτισμό...

Michael Frayn in the theatre

Michael Frayn's work as a journalist and novelist mark him out as one of the great talents of the last 50 years. But his plays, ranging from farce to translations to thoughtful and challenging explorations of politics, philosophy and science, are perhaps his greatest achievement. In pictures and the words of Michael Billington, we look back over his dramatic work as his new play Afterlife begins its run at the National Theatre...

'A play that hilariously explores, and exploits, the insane rituals of theatre' ... Natalie Walter and Aden Gillett in the National Theatre's revival of Noises Off. Photograph: Tristram Kenton/Guardian

'Somerset Maugham said that writers should sit with their back to the window. I sit sideways on most of the time. Moderation in this, as in all things' ... Michael Frayn's writing room. Photograph: Eamonn McCabe/Guardian

'A play that shows how the divided selves of chancellor and spy echo the contradictions of the two Germanies' ... Roger Allam in Michael Blakemore's National Theatre production of Democracy. Photograph: Conrad Blakemore/National Theatre

'Gloriously makes a bonfire of the genres and produces a kind of propulsive madness' ... Samantha Bond, Edward Petherbridge and Mark Addy in the West End revival of Donkeys' Years. Photograph: Tristram Kenton/Guardian

Afterlife

Lyttelton, London

Michael Billington. Wednesday June 11, 2008. The Guardian

Morality play... Roger Allam in Afterlife at the National Theatre. Photograph: Tristram Kenton

Theatre itself has been a key metaphor in Michael Frayn's work - from the farcical Noises Off to the philosophical Look Look. Now Frayn turns his attention to the legendary Austrian director Max Reinhardt, whose production of Everyman outlives its creator by playing annually in Salzburg's Domplatz. But, while Frayn's play ripples with invention and is beautifully staged by Michael Blakemore, it is difficult to discover universal resonance in Reinhardt's career.

Frayn tackles the problem head-on by using the framework of Everyman, a medieval morality play adapted by Hugo von Hofmannsthal, to explore Reinhardt's life. We first see the Jewish director in 1920 persuading Salzburg's Catholic archbishop of the need for a public spectacle about the human capacity for change. And Frayn draws constant parallels between the play's hero and its director. Reinhardt, like Everyman, is an acquisitive materialist, and just as the symbolic figure of Death claims Everyman, so Reinhardt's career is destroyed by the 1938 Anschluss.

You can see what Frayn is driving at: to suggest that art offers an equivalent to the religious afterlife and that the survival of Reinhardt's visionary idea of theatre as a waking dream matches Everyman's ultimate redemption. But, in practice, it does not quite work, because Frayn seems straitjacketed by the morality play format. He focuses too much on Reinhardt's latter-day reputation as a creator of baroque spectacles, ignoring his early work, and also implies that Reinhardt's American exile was one of impoverished despair: in reality, he went on working to the last. In seeking to transform Reinhardt into Everyman, Frayn is forced to be factually selective.

There remain, as you would expect in Frayn, delicious ironies such as Reinhardt's simultaneous attempt to play God and appeal to the common man. Blakemore's superbly marshalled production also contains some exquisite moments: best of all is one in which Reinhardt directs his footmen and maids in a mealtime minuet. This also allows the excellent Roger Allam to demonstrate that Reinhardt was most vibrantly alive when confronted by practical staging problems, but remained a shadowy, elusive figure in his private life. Peter Forbes as his long-suffering business manager and David Schofield as his demonic opponent, who turns into a Nazi Gauleiter, are equally impressive. But, while the play draws attention to a neglected theatrical master, it leaves you feeling that Frayn has been circumscribed rather than liberated by his chosen morality-play structure.

ΚΑΤΕΡΡΕΥΣΕ Η ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

Λίγο μετά τις εννέα απόψε [11/06/2008], κατέρρευσε η στέγη του Δημοτικού Θεάτρου Λευκωσίας, το οποίο είχε ανακαινισθεί μόλις τον περασμένο χρόνο. Δεν σημειώθηκαν θύματα, γιατί απόψε δεν υπήρχε παράσταση και το θέατρο ήταν κλειστό. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, εκτός από τη στέγη κατέρρευσε και ο εξώστης του Θεάτρου και θρυμματίστηκε η υάλινη πρόσοψη της εισόδου. Το Δημοτικό Θέατρο, κτίσμα νεοκλασικού ρυθμού, λειτούργησε το 1967 και φιλοξένησε τις παραστάσεις του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ), παραστάσεις ξένων θιάσων και συναυλίες διάσημων καλλιτεχνών. Οι εργασίες ανακαίνισης άρχισαν το 2005 και κράτησαν σχεδόν δύο χρόνια, έναντι δαπάνης αρκετών εκατομμυρίων ευρώ.

ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΩΔΩΝΗΣ

Κινητοποίηση, διεκδικώντας την άμεση επαναλειτουργία του αρχαίου θεάτρου Δωδώνης, πραγματοποίησαν προχτές κάτοικοι του Δήμου Δωδώνης έξω από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων. Απαίτησαν την άμεση έναρξη εργασιών συντήρησης και αναστύλωσης, που κωλυσιεργούν χρόνια τώρα εξαιτίας και της απουσίας κονδυλίων, με αποτέλεσμα ένα από τα εναπομείναντα και ιδιαίτερης πολιτιστικής αξίας και κληρονομιάς μνημείο να ερημώνει. Κατάσταση που αποτυπώνει με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο τις συνέπειες από την πολιτική απαξίωσης και υποβάθμισης της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς, της υποχρηματοδότησης και της μη λήψης άμεσων και ουσιαστικά μέτρων συντήρησης και ανάδειξης ιστορικών μνημείων, όπως είναι το αρχαίο θέατρο της Δωδώνης, που εδώ και δέκα χρόνια δε λειτουργεί.

Στην προχτεσινή του συνεδρίαση το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο απέρριψε ομόφωνα το αίτημα του δήμου για πραγματοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων στο αρχαίο θέατρο λόγω της κατάστασής του. Γι' αυτήν την κατάσταση όμως ευθύνεται το ΥΠΠΟ. Ενώ το Δεκέμβρη του 2004 το ΥΠΠΟ «πανηγύριζε» ότι η αναστύλωση του αρχαίου θεάτρου Δωδώνης «έχει μπει σε καλό δρόμο», το Μάρτη του 2006, το ΚΑΣ διαπίστωνε, ότι το μνημείο μετατρέπεται σε... χαλίκια! Συγκεκριμένα, συζητώντας την προμελέτη για τη στερέωση και αποκατάσταση του θεάτρου, διαπιστώθηκε ότι το μάρμαρο έχει εξελικτική φθορά, ενώ οι ρωγμές εντείνουν τα σπασίματα, τα οποία, στην κερκίδα α΄ π.χ. θα φτάσουν το 20% τα επόμενα χρόνια. Επιπλέον, το 70% των λίθων θα μετατραπούν σε χαλίκι μέσα στην επόμενη 20ετία. Το κωμικοτραγικό της υπόθεσης είναι ότι το ΥΠΠΟ θεωρούσε το έργο ως «προτεραιότητά» του...

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

9/3/2006

-- «Απουσία συντήρησης»...

7/12/2004

-- Για να γίνει ... «ελκυστικό»

16/3/2000

-- Και η Δωδώνη στο Ταμείο...

14/9/1999

-- Τα "τραύματα" μεγαλώνουν...

28/4/1999

-- Με ρυθμούς Επιτροπών...

ΟΙ ΣΚΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ «ΑΜΛΕΤ»

Το αμερικανικό Γούστερ Γκρουπ παρουσιάζει στην Αθήνα Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Ελίζαμπεθ Λεκόντ

Περισσότερο παραπέμπει στις παραστάσεις που φέρουν την υπογραφή του Γούστερ Γκρουπ παρά στις παραστάσεις έργων του Σαίξπηρ. Ο λόγος για τον «Αμλετ» που θα παρουσιαστεί στην Αθήνα από τον νεοϋορκέζικο θίασο σε σκηνοθεσία της Ελίζαμπεθ Λεκόντ, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Πρόκειται για μια παραγωγή του 2006, που πρωτοανέβηκε στη Βαρκελώνη και έκτοτε ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη, στο Παρίσι, στο Βερολίνο και στο Αμστερνταμ. Από τα ιδρυτικά μέλη του Γούστερ Γκρουπ, η 64χρονη σήμερα Ελίζαμπεθ Λεκόντ (πρώην σύντροφος του ηθοποιού Γουίλεμ Νταφόε, με τον οποίο έχει έναν γιο, τον 26χρονο Τζακ Νταφόε ) ανήκει στους σκηνοθέτες που συνδυάζουν το θέατρο με τον κινηματογράφο, επιλέγοντας γρήγορους ρυθμούς «μονταρισμένων» πλάνων: η τεχνολογία και τα πολυμέσα βρίσκουν στις δικές της παραστάσεις, αλλά και σε εκείνες της ομάδας, πρόσφορο έδαφος. Και ο δικός τους «Αμλετ» έρχεται να το επιβεβαιώσει, καθώς για να αντιμετωπίσει το σαιξπηρικό έργο ανατρέχει στο παρελθόν και σε προηγούμενες προσεγγίσεις του. Ανάμεσα στο παλιό και στο νέο, η παράσταση επιχειρεί να ισορροπήσει: θέλει να είναι πιστή στο πρωτότυπο και ανατρεπτική. Γίνεται;

Στην αφετηρία αυτής της δουλειάς βρίσκεται κινηματογραφημένη η θεατρική εκδοχή του σαιξπηρικού έργου, στην παραγωγή του 1964 και σε σκηνοθεσία του Τζον Γκίλγουντ, με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον στον ομώνυμο ρόλο. Το έργο εκτυλίσσεται στον καμβά, ενώ ο θίασος συνδιαλέγεται με τους ήρωες στον καμβά, μιμείται, παρωδεί, παίζει, σχολιάζει τα τεκταινόμενα. Στην αρχή όλα μοιάζουν πε ρίεργα, καθώς ο θεατρικός ηθοποιός που υποδύεται τον Αμλετ σχολιάζει τον «συνάδελφό του» στη μεγάλη οθόνη, ενώ τους ρόλους της Οφηλίας και της Γερτρούδης υποδύεται η ίδια ηθοποιός. Να όμως που με τη σκηνοθετική της μπαγκέτα η Λεκόντ καταφέρνει να μεταστρέψει το κλίμα και να προκαλέσει σκέψεις για το ίδιο το θέατρο αλλά και για τον χρόνο που περνά. Γεμάτη σκιές και φαντάσματα, η παράσταση γεννά ποικίλα ερωτήματα- αλήθεια, πώς έβλεπε ο Σαίξπηρ τις γυναίκες; Η συνέχεια στη σκηνή και στην οθόνη...

«Αμλετ» του Σαίξπηρ από το Γούστερ Γκρουπ, σε σκηνοθεσία Ελίζαμπεθ Λεκόντ, με τους Σκοτ Σέφερντ, Κέιτ Βοκ, Αρι Φλιάκος κ.ά. Πρεμιέρα την Παρασκευή, στις 21.00.

Παραστάσεις ως και τις 16 Ιουνίου, στο κτίριο της οδού Πειραιώς 260 (Χώρος Δ). Στα αγγλικά, με ελληνικούς υπέρτιτλους.

Η ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΑΠΟΨΕ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΣΟΦΟΚΛΗ

Στο Σχολείον με «Οιδίποδα Τύραννο»

Ασχολείται με το αρχαίο δράμα πολλά χρόνια. Οχι μόνο ερμηνεύοντας ρόλους. Η Ασπασία Παπαθανασίου έχει αφιερώσει μεγάλο κομμάτι της ζωής της στην προαγωγή της θεωρητικής μελέτης και έρευνας γύρω από το αρχαίο δράμα, την καταγραφή και ανάδειξη της κληρονομιάς του, τη διερεύνηση της σκηνικής παρουσίασής του, την ερμηνεία, αλλά και τη διάδοσή του σε ολόκληρο τον κόσμο. Ηταν το 1991 όταν το διοικητικό συμβούλιο του θιάσου της Ασπασίας Παπαθανασίου Δεσμοί (οι οποίοι είχαν ιδρυθεί από το 1975) αποφάσισαν την ίδρυση του Κέντρου με τη μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας.

Οι Δεσμοί ως και σήμερα παράγουν έργο και όχι μόνο εντός ελληνικών συνόρων. Αν και η μεγάλη ηθοποιός δεν συμμετέχει πλέον ενεργά, έχει βρει άλλους τρόπους για να βρίσκεται κοντά στο αντικείμενο που αγάπησε. Απόψε στο Σχολείον η ελληνίδα τραγωδός διαβάζει «Οιδίποδα Τύραννο». «Το να κάνω θεατρικό αναλόγιο ήταν κάτι που ήλθε με τον καιρό. Δεν νομίζω πλέον ότι είμαι σε θέση λόγω ηλικίας- να ερμηνεύσω ρόλο σε παράσταση αρχαίας τραγωδίας. Δεν διαθέτω πλέον την απαραίτητη ενέργεια. Υστερα, δεν έχω εμπιστοσύνη στη μνήμη μου, δεν μπορώ να θυμηθώ τα λόγια του ρόλου, κάτι που άλλωστε πάντα φοβόμουν» εξομολογείται. [...] Η Ασπασία Παπαθανασίου διαβάζει την τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους Τύραννος» σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη απόψε στο Σχολείον στο πλαίσιο του Ελληνικού Φεστιβάλ. Ωρα έναρξης: 21.00. Πληροφορίες στο τηλ. 210 3272.000. [ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΓΡΑΜΜΕΛΗ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 11/6/2008]

ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ Κ.Θ.Β.Ε.

Η επιλογή νέων ηθοποιών για τη στελέχωση της δεύτερης περιόδου λειτουργίας του Θεατρικού Εργαστηρίου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, θα πραγματοποιηθεί με ακροάσεις σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα μέσα στον Ιούνιο του 2008.

Το Θεατρικό Εργαστήριο του Κ.Θ.Β.Ε. που ολοκλήρωσε με επιτυχία την πρώτη περίοδο της λειτουργίας του τον Απρίλιο του 2008, προσφέροντας σε νέους ηθοποιούς και καλλιτέχνες του θεάτρου ένα εύφορο πεδίο θεατρικής αναζήτησης και δημιουργικής έκφρασης, φιλοδοξεί να αποτελέσει, και στη δεύτερη περίοδο λειτουργίας του, πόλο θεατρικών ζυμώσεων και έρευνας αλλά και να συντελέσει στη διαμόρφωση του σύγχρονου θεατρικού τοπίου της Θεσσαλονίκης αλλά και της χώρας.

Η δεύτερη αυτή φάση της λειτουργίας του Θεατρικού Εργαστηρίου θα διαρκέσει από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 2008, με τρεις εργαστηριακούς κύκλους που θα διευθύνουν αντίστοιχα οι σκηνοθέτες: Peter Gothar (από το θέατρο Katona της Ουγγαρίας), Νίκος Διαμαντής και Στάθης Λιβαθινός.

Στόχο του Θεατρικού Εργαστηρίου στη δεύτερη αυτή περίοδο λειτουργίας του αποτελεί εκτός της υποκριτικής άσκησης και ερευνητικής δουλειάς σε κείμενα του παγκόσμιου δραματολογίου, η συστηματοποίηση και η διαμόρφωση κωδίκων προσέγγισης σύγχρονων θεατρικών θεμάτων και του σύγχρονου θεατρικού λόγου. Για το σκοπό αυτό, ο ένας από τους τρεις κύκλους του Θεατρικού Εργαστηρίου θα απασχοληθεί με ζητήματα δημιουργικής γραφής υπό την ευθύνη των σκηνοθετών: Νίκου Διαμαντή, Τάσου Ράτζου, Γιάννη Παρασκευόπουλου και Γλυκερίας Καλαΐτζή.

Στο Θεατρικό Εργαστήριο θα διδάξουν σημαντικοί Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες και θεωρητικοί του θεάτρου μεταξύ των οποίων οι: Θοδωρής Αμπαζής (μουσικός), Αριστείδης Αντωνάς (συγγραφέας), Απόστολος Βέττας (σκηνογράφος - καθηγητής Α.Π.Θ.), Χάρης Βλαβιανός (ποιητής – συγγραφέας), Γεράσιμος Βώκος (καθηγητής φιλοσοφίας), Δημήτρης Δημητριάδης (συγγραφέας), Νικολάι Κάρποφ (διευθυντής της έδρας σκηνικής κίνησης της Ρωσικής Ακαδημίας Θεάτρου της Μόσχας), Βασίλης Κατσικονούρης (συγγραφέας), Νίκος Παναγιωτόπουλος (συγγραφέας), Μάριος Ποντίκας (συγγραφέας), Θεόδωρος Στεφανόπουλος (καθηγητής πανεπιστημίου, μεταφραστής) κ.ά.

Όπως και κατά την προηγούμενη περίοδο, το Θεατρικό Εργαστήριο είναι επιδοτούμενο και απευθύνεται σε επαγγελματίες ηθοποιούς, αποφοίτους θεατρικών σχολών καθώς και αποφοίτους πανεπιστημιακών θεατρικών σχολών, έως 35 ετών, με πιστοποιημένη γνώση της αγγλικής γλώσσας.

Η επιλογή των ηθοποιών που θα συμμετάσχουν θα γίνει μετά από ακροάσεις που θα πραγματοποιηθούν στη Θεσσαλονίκη στις 15 Ιουνίου 2008 και στην Αθήνα στις 30 Ιουνίου 2007. Οι υποψήφιοι θα εξετασθούν σε μονόλογο, ποίημα, αυτοσχεδιασμό και τραγούδι.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δηλώνουν συμμετοχή έως τις 13 Ιουνίου 2008, στα γραφεία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος στα τηλέφωνα 2310-268307 και 2310-263359. [Δελτίο Τύπου ΚΘΒΕ]

«Αρτούρο Ούι - Πρώτο σχεδίασμα», «Αυτός που λέει ναι - Αυτός που λέει όχι», «Τροβατόρε»

Αξιόλογες σκηνικές προσπάθειες

«Αρτούρο Ούι - Πρώτο σχεδίασμα», από τη «Σχεδία»

Αριστερά:Η ομάδα «18 Μποφόρ», του «18 Ανω». Κάτω: «Αρτούρο Ούι-Πρώτο σχεδίασμα»

1929. Ο καπιταλισμός, στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, προετοιμάζει, για δεύτερη φορά μέσα στον 20ό αιώνα, τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι η εποχή ανόδου του ναζιστικού κόμματος και του κραχ στις ΗΠΑ. Ο λαός, στη Γερμανία όπως και στις ΗΠΑ, πεινά, εξαθλιώνεται. Ακόμα και το στοιχειώδες δικαίωμά του στην τροφή, βρίσκεται στα χέρα των «οργάνων» των καπιταλιστών - του Χίτλερ στη Γερμανία, της Μαφίας του εμπορίου στις ΗΠΑ. Ο Μπρεχτ γράφει το πρώτο σχεδίασμα του έργου «Αρτούρο Ούι», έργο που γράφοντας την τελική του εκδοχή, το 1940, προετοιμάζοντας τη διαφυγή του στις ΗΠΑ, τιτλοφόρησε «Η αποτρεπτή άνοδος του Αρτούρο Ούι» («αποτρεπτή» γιατί ο Μπρεχτ πίστευε ότι η άνοδος κάθε αποτρόπαιης εξουσίας μπορεί να αποτραπεί με την έγκαιρη συνειδητοποίηση και αντίσταση των λαϊκών μαζών).

Ο Μπρεχτ, σκόπιμα, τοποθέτησε τη δράση του έργου του όχι στη ναζιστική Γερμανία, αλλά στο γκανγκστερικό περιβάλλον του Σικάγου, όπου το επιχειρηματικό «μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό», με κεντρικό πρόσωπο έναν αρχιμαφιόζο. Ενα μαφιόζο, που με συνεργούς εκπροσώπους της μεγαλοαστικής τάξης, που κατέχουν και εξουσιαστικά αξιώματα (λ.χ. έναν μεγαλοαστό βιομήχανο και δήμαρχο), ελέγχει την παραγωγή, μεταφορά και εμπορία τροφίμων. Ενα σατανικό ανθρωποειδές, πλανευτής, θύτης, δολοφόνος αφελών, προκειμένου να αρπάξει την εξουσία. Πρόσωπο, που ο Μπρεχτ το φαντάστηκε σαν σαιξπηρικό Ριχάρδο Γ', το ονόμασε Αρτούρο για να παραπέμψει στον Χίτλερ και το γελοιοποίησε με την εξής επισήμανση: «Πρέπει να συντριβούν οι μεγάλοι πολιτικοί εγκληματίες κάτω από τη γελοιοποίηση, γιατί στην πραγματικότητα δεν είναι μεγάλοι πολιτικοί εγκληματίες, αλλά μόνο δράστες μεγάλων πολιτικών εγκλημάτων, πράγμα που δεν είναι καθόλου το ίδιο». Αυτό το άκρως, παγκοσμίως επίκαιρο σήμερα - λόγω των «μαφιόζικων» πολυεθνικών, κυρίως, αλλά και εγχώριων εταιρειών παραγωγής και εμπορίας τροφίμων - πρώτο σχεδίασμα του έργου ανέβασε ο θίασος «Σχεδία» στο ομώνυμο θέατρό του.

Η διασκευή και σκηνοθεσία του Βασίλη Κανελλόπουλου αντιμετώπισε το έργο με εκσυγχρονιστική «ματιά», χρησιμοποιώντας ζωντανό βίντεο, παραγόμενο από την παράσταση, ένα μεταμορφώσιμο κινούμενο σκηνικό - ριντό, συμβολικά κοστούμια, και ωθώντας τους ηθοποιούς σε μια έντονα εξπρεσιονιστική, δίκην σχολιαστικής «αποστασιοποίησης», κινησιολογική σήμανση και εκφορά του λόγου. Εκσυγχρονιστική «ματιά», που με τη «μεταμοντέρνα» αισθητική της όψη, την αδύνατη καθοδήγηση στην εκφορά του λόγου ώστε να αναδειχτεί σαφώς η διαλεκτική, τα νοήματα και μηνύματα του Μπρεχτ, αλλά και με την ανάθεση του ρόλου του Αρτούρο Ούι σε γυναίκα (μήπως λόγω της εκφραστικής κίνησης της Ε. Μακρή;), μάλλον έκανε δύσκολη την κατανόηση της επίκαιρης διδαχής του έργου. Στα θετικά της σκηνοθεσίας είναι η εύστοχη υπογράμμιση για τον ολέθριο, αηδιαστικά παραπλανητικό για το λαό, συνεργό στα σημερινά «μεγάλα πολιτικά εγκλήματα» ρόλο των σύγχρονων ηλεκτρονικών ΜΜΕ. Για τη φιλότιμη ερμηνευτική προσπάθειά τους, αξίζουν αναφοράς όλοι οι ηθοποιοί της παράστασης: Ελένη Μακρή, Ντίνος Ποντικόπουλος, Χάικ Κασαρτζιάν, Κώστας Γεραντώνης, Ανδρονίκη Αβδελιώτη, Κωνσταντίνα Μάρα, Τζίνα Αποστολοπούλου.

«Αυτός που λέει ναι - Αυτός που λέει όχι», με το «18 Ανω»

Πεπεισμένος μαρξιστής ο Μπρεχτ, έθετε στο ανατομικό τραπέζι της διαλεκτικής, κριτικής ανάλυσης τα πάντα, και τα έργα του. Εξ ου και οι διαφορετικές εκδοχές - γραφές πολλών έργων του. Το 1930 παρουσιάζεται σε διάφορα σχολεία και στο «Καρλ Μαρξ» στο Βερολίνο, το μικρό, μονόπρακτο διδακτικό μουσικό έργο «Αυτός που λέει ναι». Μια «αντι-όπερα», με μουσική του Βάιλ, με θέμα αντλημένο από ένα παλιό γιαπωνέζικο θρησκευτικό μύθο που πέρασε και στο παραδοσιακό γιαπωνέζικο θέατρο «ΝΟ».

Ο γιαπωνέζικος μύθος μιλά για ένα αγόρι που ταξιδεύοντας στα βουνά αρρωσταίνει και που σύμφωνα με μια παλιά θρησκόληπτη παράδοση, για το καλό των συνταξιδιωτών του δέχεται, συμφωνεί να το πετάξουν σε έναν γκρεμό. Στο μπρεχτικό έργο το αγόρι, προκειμένου να βρει φάρμακα για την άρρωστη μάνα του ταξιδεύει μαζί με άλλους στα βουνά. Εκεί αρρωσταίνει και δέχεται να το ρίξουν στον γκρεμό, παρακαλώντας τους συντρόφους του να βρουν εκείνοι τα φάρμακα για τη μάνα του. Διαπιστώνοντας ο Μπρεχτ ότι πολύ βόλευε ο μύθος του, «χριστιανούς», αστική τάξη και το ναζιστικό γέννημά της, πρόσθεσε στο αρχικό έργο του, αντιπαραθετικά βέβαια, ένα δεύτερο μέρος, με τίτλο «Αυτός που λέει όχι». Το αγόρι δε συμφωνεί να μεταβληθεί σε ένα ακόμη θύμα μιας παλιάς, άκριτης, απάνθρωπης παράδοσης. Λέει «όχι» και ζητά από τους συντρόφους του να τον συντρέξουν στην αρρώστια του και να βρουν τα φάρμακα για τη μάνα του και κάθε άρρωστο στον τόπο τους.

Η στήλη χαιρετίζει το γεγονός ότι μια ομάδα απεξαρτημένων από τα ναρκωτικά ατόμων του θεραπευτικού φορέα «18 Ανω» διάβασαν το δίπτυχο μπρεχτικό έργο, «μυήθηκαν» στη διδαχή του για το δικό τους «όχι» στη «ναρκ(ω)-θέτηση» και στη γενικότερη, πολύμορφη θυματοποίηση από κάθε λογής εκμεταλλευτή - έμπορο της ζωής και των δικαιωμάτων των σημερινών νέων ανθρώπων και παράλληλα μυήθηκε στην αξία της συλλογικής προσπάθειας και της ερασιτεχνικής δημιουργίας. Η ομάδα, με την επωνυμία «18 Μποφόρ», διασκεύασε εύστοχα και ανέβασε το έργο, δύο μόνο βραδιές στο «Σχολείον» (με ελεύθερη είσοδο), στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών. Συμπαραστάτες της ερασιτεχνικής παράστασης της ομάδας ήταν η κριτικός θεάτρου Σωτηρία Ματζίρη (μετάφραση), η ταλαντούχα ηθοποιός Ολια Λαζαρίδου (σκηνοθετική -καλλιτεχνική επιμέλεια), ο μουσικός Γιώργος Μαρκόπουλος (μουσική σύλληψη και συμμετέχοντας στην παράσταση ως μουσικός παίζοντας διάφορα όργανα, όπως και μέλη της ομάδας), η Μαρία Χανιωτάκη (λιτό σκηνικό -κοστούμια), ο Παναγιώτης Φαφούτης (σκηνοθεσία βίντεο).

Επαιξαν οι: Κατερίνα Κορμαρή, Κώστας Κουρτάρας, Αντώνης Κουτούζης, Γιάννης Μασκλαβάνος, Κώστας Παπαϊωάννου, Βαγγέλης Ράπτης, Ντορίνα Σπανού, Θανάσης Τσιώλης. Η παράσταση της ομάδας ασφαλώς δεν επιτρέπεται να κριθεί με αυστηρούς όρους, όπως των επαγγελματιών καλλιτεχνών, αλλά με τα «μέτρα» της ομόθυμης, συνειδητής ψυχικής «κατάθεσης», της - πραγματικά συγκινητικής, με φαντασία, κέφι αλλά και πειθαρχία στις σκηνοθετικές οδηγίες - ατομικής και συλλογικής ερασιτεχνικής προσπάθειας των μελών της ομάδας, τα οποία, με την επιλογή αυτού του έργου, όχι μόνο αναγνωρίζουν αλλά και απέδειξαν την κοινωνική χρησιμότητα του θεάτρου και του πανανθρώπινου και διαχρονικού διδάγματος του μπρεχτικού έργου. Η στήλη συγχαίροντας αυτήν την αξιέπαινη, δημιουργική προσπάθεια, εύχεται να συνεχιστεί και να «μπολιάσει» και άλλους εξαρτημένους.

«Τροβατόρε» από τις «Οπερες των ζητιάνων»

Το λυρικό θέατρο, κυρίως η όπερα στη Δύση, από γενέσεώς της και επί αιώνες όχι μόνο προοριζόταν, αλλά και προσαρμοζόταν στα θεματολογικά και αισθητικά γούστα της εκάστοτε άρχουσας τάξης και παρουσιαζόταν στα μέγαρά της. Στην πορεία της, κάποιοι δημιουργοί τόλμησαν μερικές «λοξοδρομήσεις» της προς το λαό, είτε με λαϊκής θεματολογίας έργα είτε με παραστάσεις εκτός των κτιρίων της άρχουσας τάξης. Στον 20ό αιώνα έγιναν περισσότερες απόπειρες απομυθοποιητικής αναμόρφωσης και προσέγγισης του είδους με τις λαϊκές μάζες. Ριζοσπαστικότερη όλων (και θεωρητικά τεκμηριωμένη) υπήρξε η περίφημη αντι-όπερα του Μπρεχτ «Οπερα της πεντάρας», που βασίζεται στην τολμηρή για την εποχή της (με την κοινωνική κριτική που ασκούσε) όπερα του Τζον Γκαίυ «Οπερα του ζητιάνου» (1728).

«Συγγενής» με τις απόπειρες του παρελθόντος (συγγενής γιατί και σήμερα, στον τόπο μας, τίποτα δε βοηθά την αλληλοπροσέγγιση του λυρικού είδους με το ελληνικό λαϊκό) ήταν το πολύ ενδιαφέρον και τελικά επιτυχές εγχείρημα του θιάσου «Οι όπερες των ζητιάνων» να παρουσιάσει στη (μη διαμορφωμένη ως θεατρική) αίθουσα του «Bios», χωρίς σκηνικά και με τους ερμηνευτές να φορούν ρούχα της ζωής τους, τον «Τροβατόρε» του Τζουζέπε Βέρντι. Ιδεολογοαισθητικά επαναστάτης ο Βέρντι συνέθεσε τον «Τροβατόρε», βασιζόμενος στο θεατρικό έργο «Ο τροβαδούρος» του Αντόνιο Γκαρθία Γκουτιέρες.

Εργο εμπνευσμένο από ένα λαϊκό τσιγγάνικο μύθο. Μύθο, με τον οποίο ο Βέρντι στην ανοησία, στην έπαρση, στην τυραννία και τη δολοφονική μανία των αρχόντων αντιπαραθέτει τη γενναιότητα, την ανθρωπιά και την αυτοθυσία των λαϊκών ανθρώπων. Με αυτή την υπέροχη όπερα, ενορχηστρωμένη για πενταμελή ορχήστρα, με διδασκαλία και διεύθυνση του Χαράλαμπου Γωγιού, σκηνοθετημένη απέριττα, σαν θέατρο πρόζας, από τον Εκτορα Λυγίζο, ερμηνευμένη από ικανούς λυρικούς καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς και 25 εθελοντές χορωδούς, ο θίασος «Οπερες των ζητιάνων», έκανε μια αξιέπαινη και απολαυστική αισθητικά παράσταση - πρόταση λαϊκού «φτωχού λυρικού θεάτρου».

[ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 11/06/2008]

ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΘΕΟΔΩΡΟ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟ

Η Τηλεόραση της Βουλής τιμά τον σκηνοθέτη Θεόδωρο Τερζόπουλο, παρουσιάζοντας επί τρεις εβδομάδες, από τις 14 ως τις 27 Ιουνίου, κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή, ένα μεγάλο αφιέρωμα στον ίδιο και το έργο του. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει τις παραστάσεις: «Βάκχες» του Ευριπίδη, «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, «Πέρσες» του Αισχύλου, «Μήδειας Υλικό», «Ηρακλής» και «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μύλερ, «Τελευταία Μάσκα» του Κώστα Λογαρά, «Τρίπτυχο (Νανούρισμα, Οχάιο Ιμπρόμπτου, Αυτοσχεδιασμός)» του Σάμιουελ Μπέκετ και «Επίγονοι», μια σύνθεση αποσπασμάτων από χαμένες τραγωδίες του Αισχύλου. Παράλληλα θα προβληθούν τα ντοκυμαντέρ «Το ταξίδι του Διόνυσου», «Τόπος μνήμης» και «Στα ίχνη των Αργοναυτών» της Λουκίας Ρικάκη, «Απέναντι στο βλέμμα» του Νίκου Αναγνωστόπουλου , «Θ. Τερζόπουλος - Η συνάντηση» του Γιάννη Μισουρίδη καθώς και οι εκπομπές της ΕΡΤ «Δρόμοι» με τον Αρη Σκιαδόπουλο, «Στο μάτι του κυκλώνα» με τον Γιώργο Βέλτσο, σε σκηνοθεσία της Βρισηίδας Δανάλη, «Δημιουργώντας το αύριο» σε σκηνοθεσία του Κώστα Χαραλάμπους, «Αλλος λόγος» με την Τέα Βασιλειάδου σε σκηνοθεσία της Βρισηίδας Δανάλη, «Το σωματικό θέατρο του Θ. Τερζόπουλου» της Ελένης Πετάση και η εκπομπή «Εστιν Ουν» του Ηλία Μαλανδρή.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Το έργο του Βασίλη Χριστοφιλάκη «Ιnoubliable», το οποίο παίχτηκε τη σεζόν που μόλις ολοκληρώθηκε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία Β. Χριστοφιλάκη και Πέτρου Καλογήρου , προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο Φεστιβάλ Νέων Εργων από την Ευρώπη, που γίνεται κάθε δύο χρόνια στο Βισμπάντεν της Γερμανίας. Στο φεστιβάλ συμμετέχουν νέα έργα από ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία επιλέγονται από έγκριτους συγγραφείς και ανθρώπους του θεάτρου που συνεργάζονται με τη διοργάνωση. Το «Ιnoubliable» παρακολούθησαν στην Αθήνα ο συγγραφέας Τάνκρεντ Ντορστ, σημαντική μορφή του γερμανικού θεάτρου, και η συνεργάτις του Ούρσουλα Ελερ, η γνώμη των οποίων έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην τελική επιλογή. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στη Γερμανία στις 18 και 19 Ιουνίου.

Ο ΓΑΛΛΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ ΤΗΣ ΕΞΑΩΡΗΣ «ΟΡΕΣΤΕΙΑΣ»

Ο Ολιβιέ Πι ανεβάζει την τριλογία του Αισχύλου στο παρισινό θέατρο Οντεόν που διευθύνει ο ίδιος

Σκηνή από την «Ορέστεια» που ανεβάζει ο Ολιβιέ Πι στο θέατρο Οντεόν στο Παρίσι

ΤΗΣ BRΙGΙΤΤΕ SΑLΙΝΟ

O Ολιβιέ Πι υποβάλλει τον εαυτό του σε δοκιμασία: σκηνοθετεί την «Ορέστεια» του Αισχύλου στη σκηνή του θεάτρου Οντεόν στο Παρίσι, ένα θέατρο που ο ίδιος διευθύνει από την 1η Μαρτίου 2007. Η παραγωγή παίζεται σε δύο μέρη τις καθημερινές και τα Σαββατοκύριακα σε ενιαία παράσταση (από τις 16.00 ως τις 22.15, με πολλά διαλείμματα).

Βαρύ, με μεγαλόστομα αλλά και γκραν-γκινιόλ στοιχεία, το θέαμα αποτελεί δοκιμασία για το κοινό που αποχωρεί από την αίθουσα με ένα αίσθημα θλίψης. Είναι το ίδιο αίσθημα που νιώθει εκείνος που πέρασε δίπλα από μια μεγάλη ιστορική στιγμή, τη γέννηση της δημοκρατίας, εκείνος που βρέθηκε στην καρδιά του «σπαρασσόμενου ανθρώπου», σύμφωνα με τον γάλλο ελληνιστή Ζαν-Πολ Βερνάν, του ανθρώπου που φέρει μέσα του ο καθένας μας, που είναι ζυμωμένος με ερωτήματα και θέλει να αναλάβει τις ευθύνες του.

Μέσα στην «Ορέστεια» υπάρχει ένας διπλός τρόπος να δει κανείς τα πράγματα: πολιτικός και προσωπικός. Εργο μεγαλοφυές και η μοναδική τριλογία που διασώθηκε- «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι», «Ευμενίδες»-, γράφτηκε το 458 π.Χ. Ο Πι, όπως έκαναν πολλοί πριν από εκείνον, την «ξανάγραψε» στα γαλλικά χρησιμοποιώντας λέξεις απλές. Και αν η Αριάν Μνουσκίν, το 1988, σκηνοθέτησε την «Ορέστεια» σε μια μεγαλειώδη απόδοση, ο Πι προτίμησε ένα λεξιλόγιο της καθημερινότητας. «Θεοί, απαλλάξτε με από τους πόνους. Μια ολόκληρη χρονιά, σαν το σκυλί, έστηνα ενέδρα από τη στέγη στο παλάτι των Ατρειδών».

Ο ίδιος άλλωστε ο σκηνοθέτης κράτησε για τον εαυτό του τον ρόλο του Φρουρού που ανακοινώνει την πτώση της Τροίας και την επιστροφή του Αγαμέμνονα. Αυτό το «καλό νέο» βαμμένο στο χρώμα του αίματος. Είναι το αίμα της Ιφιγένειας, του Αγαμέμνονα. Είναι το αίμα τους από το φονικό του Ορέστη για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του...

Από δολοφονία σε δολοφονία, η οικογενειακή εκδίκηση τρέφει την κατάρα των Ατρειδών ως τη στιγμή που παρεμβαίνει η θεά Αθηνά για να σώσει τον Ορέστη από τις Ερινύες που τον κυνηγούν. Μαζί με τον Απόλλωνα οι δύο θεοί θα υπερασπισθούν τον μητροκτόνο και η δημοκρατία θα γεννηθεί. Ετσι φθάνει στο τέλος της η «Ορέστεια» και, σύμφωνα με τον γάλλο σκηνοθέτη, ερμηνεύεται εν μέρει και στα ελληνικά από τέσσερις ηθοποιούς στον Χορό.

Να λοιπόν ένας εύσχημος τρόπος να λύσει κανείς έναν δύσκολο γρίφο, όπου σκοντάφτουν σκηνοθέτες και σκηνοθεσίες. Γιατί όμως να ντουμπλάρεις τα χορικά ζητώντας από τους ηθοποιούς να μιμηθούν την πράξη με την ενίσχυση συμβολικών κινήσεων και με τον κίνδυνο να γελοιοποιηθεί το θέαμα; Μέσα σε ένα κακό σκηνικό - ένας ατσάλινος κινούμενος τοίχοςστήνεται ένα «υστερικό» παιχνίδι όπου η πολιτική και το προσωπικό στοιχείο μπλέκονται και καταλήγουν σε κραυγές. Κάποια στιγμή ο τόνος πέφτει: είναι στις «Χοηφόρες». Εκεί ξαναβρίσκουμε το ταλέντο του Ολιβιέ Πι, την πίστη του στο θέατρο. Αλλά αυτό δεν φθάνει για να συνθηκολογήσουμε με την «Ορέστειά» του, που ίσως βρει τελικά τον δρόμο της μέσα από τη δοκιμασία των παραστάσεων. Οπως βρήκε τον δρόμο της η δημοκρατία μέσα από τη δοκιμασία των βαρβάρων... Οι παραστάσεις της «Ορέστειας» ολοκληρώνονται στις 21 Ιουνίου. Πληροφορίες στο τηλ. 0033(0) 14485.4040.

[ΤΟ ΒΗΜΑ, 10/6/2008]

ΕΠΤΑ ΞΕΝΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ

Νάνοι, ψηλές γυναίκες και μια «αγία οικογένεια»

Η Νόρα και ο νάνος: από το κατά Λι Μπρούερ «Κουκλόσπιτο» του Ίψεν

Επτά παραστάσεις «εισαγωγής» πέντε ξένων θιάσων, υπογραμμένες από πέντε σκηνοθέτες με όνομα στο εξωτερικό έως διάσημους, περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών 2008.

Δύο «Άμλετ» μέσα σε ένα καλοκαίρι; Μήπως πρόκειται περί υπερβολικής δόσης; Σας διαβεβαιώνω πως όχι. Οι δύο παραστάσεις της σαιξπηρικής τραγωδίας που θα δούμε στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, αν και οι δύο μοντερνιστικής γραμμής, σίγουρα παρασάγγας απέχουν μεταξύ τους. Άλλωστε, το κορυφαίο ίσως δραματουργικό επίτευγμα του θεάτρου που υπογράφει ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ δεν δικαιούται δύο διαφορετικές εκδοχές στους δύο μήνες ενός φεστιβάλ με κύρος όπως είναι πια το Φεστιβάλ Αθηνών; Αφήστε που το κοινό το οποίο το Φεστιβάλ έχει διαμορφώσει μπορεί να ενδιαφέρεται να δει και τις δύο περισσότερο απ΄ όσο αν ήταν μόνο μία!

Επτά ξένες παραστάσεις- ανάμεσα στις οποίες και οι δύο «Άμλετ»- περιλαμβάνει το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών 2008. Έναντι δεκαεπτά ελληνικών. Θα δούμε, λοιπόν, μία «Ανδρομάχη» του Ευριπίδη, φρέσκια συμπαραγωγή την οποία έχει ανεβάσει ο Ζαν- Κριστόφ Σαΐς- σκηνοθέτης που έχει διακριθεί στη γαλλική σκηνή τα τελευταία χρόνια. Η ιστορία της Τρωαδίτισσας πριγκίπισσας που απειλείται από το εκδικητικό μένος του Μενέλαου και της κόρης του Ερμιόνης ερμηνεύεται ως μία σύγκρουση ανάμεσα στους κόσμους της Δύσης και της Ανατολής. Οι Έλληνες του έργου παίζονται από Γάλλους ηθοποιούς και μιλούν γαλλικά, οι Τρώες από Σύριους ηθοποιούς και μιλούν αραβικά. Στον επώνυμο ρόλο η Χάλα Ομράν, Ερμιόνη η Βαλερί Λανγκ, Ορέστης ο Ματιέ Ζενέ, Μενέλαος ο Ζιχάντ Σαάντ (22, 23/6, στις 21.00... [ Του Γιώργου Δ. Κ. Σαρηγιάννη, Τα Νέα, 10/6/2008]

Ο «ΠΛΟΥΤΟΣ» ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ...

Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου θα παρουσιάσει (16/7, Ηρώδειο), στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών, τον αριστοφανικό «Πλούτο». Μετάφραση Κωστή Κολώτα, σκηνοθεσία Νίκου Χαραλάμπους, σκηνικά-κοστούμια Γιώργου Ζιάκα, μουσική Μιχάλη Χριστοδουλίδη, χορογραφία Ισίδωρου Σιδέρη. Παίζουν: Ντίνος Λύρας, Νεοκλής Νεοκλέους, Αννίτα Σαντοριναίου, Στέλα Φυρογένη, Γιώργος Μουαΐμης, Ελενα Παπαδοπούλου, Αχιλλέας Γραμματικόπουλος, Ανδρέας Τσουρής, Νιόβη Χαραλάμπους κ.ά. Η επίσημη πρεμιέρα της παράστασης θα δοθεί (2/7) στο Αμφιθέατρο Μακάριου Γ΄ στη Λευκωσία.

Ο «Πλούτος», το τελευταίο σωζόμενο έργο του Αριστοφάνη, που γράφεται σε μια ταλαιπωρημένη Αττική, μορφολογικά διαφέρει από τα κλασικά χαρακτηριστικά της Αττικής Κωμωδίας. Ως «σκληρή, μελαγχολική και οργισμένη παρακαταθήκη του στην ανθρωπότητα, σχετικά με τη γελοιότητα κάθε σοβαροφανούς διεκδίκησης της απαλλαγής μας από την Πενία, ως πανάκεια για την εν γένει σωτηρία μας», βλέπει το έργο ο σκηνοθέτης.

ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ ΤΟΝ ΤΑΣΟ ΜΠΑΝΤΗ

Η δραματική σχολή «Εμπρός», από 18-21/6, δίνει τη δυνατότητα σε όποιον θέλει να παρακολουθήσει τις εξετάσεις των σπουδαστών και τον τρόπο δουλειάς των συνεργατών, συνδυασμένες με ένα μικρό αφιέρωμα στον αξέχαστο Τάσο Μπαντή, από τους μαθητές και συνεργάτες του. Σημειώνουμε ότι η τριετής σχολή εγκαινιάζει ένα τέταρτο αλλά προαιρετικό «έτος εφαρμογής», στην πράξη, των γνώσεων της τριετούς φοίτησης, δηλαδή με μια παράσταση των ίδιων των αποφοίτων, σε αθηναϊκό θέατρο. Στη μνήμη του Τάσου Μπαντή, η σχολή θέσπισε μια υποτροφία με το όνομά του, που θα δίνεται στον καλύτερο σπουδαστή του τρίτου έτους. Πληροφορίες για τις ώρες των παρουσιάσεων στη γραμματεία της σχολής: Ηπείρου 41, Α΄ όροφος, τηλ. - φαξ 210-3252676, 6936-813232. Info: www.empros-ergastirion.gr.

Iph ...

Mercury, Colchester

Lyn Gardner. Monday June 9, 2008. The Guardian

Off the boil... Iph... a Euripides play reworked. Photograph: Robert Day

If Sue Lefton's production of Colin Teevan's strikingly modern version of Iphigenia at Aulis was all as good as its final 15 minutes, it would be a marvel. As it is, it's like a kettle with a loose connection that has little surges of electricity but is mostly off the boil. It often left me stone cold.

First produced at the Lyric Belfast in 1999, where it was seen as a comment on 30 years of sectarian violence, Teevan's version of Euripides' last surviving drama has a play on words in its title that slices straight to the heart of the moral debate: what should happen if the good of the community rests on the sacrifice of a 14-year-old girl?

That is the dilemma facing Agamemnon, leader of the expedition to Troy to seize Helen, stolen from his brother Menelaus by Paris. But with the Greek soldiers fired up for a fight, the winds fail. The fleet is stalled at Aulis and only the sacrifice of Agamemnon's daughter, Iphigenia, to the goddess Artemis can save the day. Agamemnon must kill his child or face the wrath of troops who will turn on him and his family. Iphigenia's body becomes a moral minefield where the battle between the rights of the individual and the needs of society are played out, highlighting issues of self-interest and self-sacrifice.

Long neglected, Euripides' play is now back in fashion, with two major productions since the invasion of Iraq. There is nothing wrong with Teevan's version, which is sturdy and seasoned with its own cutthroat directness. Adrian Linford's design, with graffiti-covered walls, cleverly locates the drama in both past and present, and there is evocative lighting.

But the director gets in the way of the play, always signposting what should be implicit. First, she gives Teevan's latter-day chorus - a group of Essex girls on the razzle - lots of unnecessary choreographic embellishment; then she gets the actors playing Iphigenia and Clytemnestra to deliver their roles most oddly. Nadia Morgan's Iphigenia is a cross between Pollyanna and Lolita, while Shuna Snow's Clytemnestra is clearly a leading light in the Pony Club. These are not bad actors but good actors badly directed. That much is clear from the final moments, when both Morgan and Snow are magnificent, painfully demonstrating that even when willingly spilled, blood always begets more blood.

Η «WΟΟSΤΕR GRΟUΡ» ΜΕΤΑΛΛΑΣΣΕΙ ΤΟΝ ΣΑΙΞΠΗΡ ΣΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ

Ποιος πείραξε τον «Άμλετ»;

Του Γιώργου Δ. Κ. Σαρηγιάννη, ΤΑ ΝΕΑ, 9/6/2008

Η δηλητηρίαση του βασιλιά με... χωνί στον ανατρεπτικό «Άμλετ» του «Τhe Wooster Group»

Θέατρο ή κινηματογράφος; Και θέατρο και κινηματογράφος: ο «Άμλετ» του «Τhe Wooster Group». Ο πολυβραβευμένος πρωτοποριακός νεοϋορκέζικος θίασος μάς ξανάρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών, δύο χρόνια μετά το εξαιρετικά τολμηρό- αλλά και εξαιρετικά ενδιαφέρον- «Τo you, the Βirdie» από τη «Φαίδρα» του Ρακίνα, παράσταση βασισμένη στα πολυμέσα, που ξεσήκωσε αντιδράσεις.

Με έναν «Άμλετ» σε σκηνοθεσία, και πάλι, της καλλιτεχνικής διευθύντριάς του και εκ των ιδρυτικών στελεχών της ομάδας Ελίζαμπεθ Λεκόντ. Η οποία έχει συνδυάσει το θέατρο με τον κινηματογράφο σε μία παράσταση- κινηματογραφικό μοντάζ γρήγορων ρυθμών που απογειώνει για μία ακόμη φορά τα πολυμέσα και τις δυνατότητες που προσφέρουν. Για να γίνω πιο σαφής: Το 1964 ο περίφημος, «ειδικευμένος» στον Σαίξπηρ, Βρετανός ηθοποιός Τζον Γκίλγκουντ ανέβασε στο Μπρόντγουεϊ «Άμλετ» με τον σπουδαίο- και διάσημο από τον κινηματογράφο- συμπατριώτη του Ρίτσαρντ Μπάρτον στον επώνυμο ρόλο που και ο ίδιος ο Γκίλγκουντ είχε παίξει νεώτερος.

Η παράσταση, που είχε εξαιρετική επιτυχία, μαγνητοσκοπήθηκε ζωντανά με μία μέθοδο που υποτίθεται ό τι θα έφερνε τεχνολογική επανάσταση, την electronovision. Η συγκεκριμένη τεχνολογική επανάσταση, τελικά, απέτυχε. Έγινε αρχικά μία μετάδοση σε κλειστό τηλεοπτικό κύκλωμα και αργότερα η ταινία προβλήθηκε για λίγες μέρες στους κινηματογράφους. Το ουσιώδες είναι πως η παράσταση διασώθηκε.

Το «Τhe Wooster Group», πρωτοπόρο στη χρήση της νέας τεχνολογίας, έπιασε το νήμα αυτής της ιστορίας και χρησιμοποιεί ως βάση την ταινία- η οποία προβάλλεται σχεδόν ολόκληρη επί σκηνής- για να στήσει μία θεατρική παράσταση με τα σημερινά τεχνολογικά μέσα. Οι ηθοποιοί της παράστασης μιμούνται τις εκφράσεις των επί της οθόνης ηθοποιών, «τρέχουν» τις σκηνές που δεν τους ενδιαφέρουν και γενικά «συνομιλούν» με την ταινία στήνοντας τον δικό τους «Άμλετ» πάνω στον παλιό.

Η παράσταση, που δουλεύεται από τον Οκτώβριο του 2005, έκανε την πρεμιέρα της το 2006 στη Βαρκελώνη και έχει ήδη παρουσιαστεί εκτός από τη Νέα Υόρκη, σε Παρίσι, Βερολίνο, Άμστερνταμ. Τον επώνυμο ρόλο επωμίζεται ο Σκοτ Σέφερντ, η Κέιτ Βαλκ παίζει Γερτρούδη αλλά και Οφηλία. Κλαύδιο ο ελληνικής καταγωγής Άρι Φλιάκος.

«ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΟ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΚΙΝΕΖΟΥΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥΣ

Κινέζικη μύηση στην ελληνική τραγωδία

Θ' αρχίσω από το τέλος της άκρως εντυπωσιακής παράστασης του «Προμηθέα», που έστησε ο Θόδωρος Τερζόπουλος στο Πεκίνο με Κινέζους ηθοποιούς. Ενα τέλος με σκηνοθέτη και ηθοποιούς να αντιχαιρετούν το ενθουσιασμένο -νεανικό στην πλειονότητά του- κοινό υπό τους ήχους μουσικής των Μπίστι Μπόις που έδενε περίφημα με την κατά Τερζόπουλο αισχύλεια τραγωδία.

Δέκα μαυροντυμένοι Κινέζοι ηθοποιοί εκπροσωπούσαν στην παράσταση του Τερζόπουλου τον Προμηθέα, τους θεούς και το κράτος

Σαράντα μόλις ημέρες -χρόνος ρεκόρ- χρειάστηκαν στον Ελληνα σκηνοθέτη και τους απόφοιτους της Κεντρικής Ακαδημίας Δράματος της Κίνας για να «δεθεί» και να στηθεί η παράσταση που επί δέκα ημέρες τράβηξε στο (800 θέσεων) θέατρο της Ακαδημίας το ενδιαφέρον των θεατρόφιλων. Μια παράσταση με δέκα μαυροντυμένους άντρες, οι οποίοι εκπροσωπούσαν τον Προμηθέα, τους θεούς, το κράτος, και δέκα ασπροντυμένες γυναίκες - Ωκεανίδες, που εκπροσωπούσαν τη μεσαία τάξη των νεόπλουτων, με έμφαση στη σωματική κίνηση, μ' ένα λόγο λιτό σ' ένα υποβλητικό σκηνικό... [συνεχίζεται, ΑΠΟΣΤΟΛΗ στο ΠΕΚΙΝΟ. Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 09/06/2008]

ΑΓΚΑΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΡΕΧΤ...

Ο Μπρεχτ και τα ηλιέλαια

Ειλικρινώς, αναρωτιέμαι: στην εποχή της ακρίβειας, της φτώχειας και της κρίσης των τροφίμων τι θα μπορούσε να είναι πιο επίκαιρο από τη διαφθορά στο χρηματιστήριο των τροφίμων που ζωντανεύει παραβολικά δεκαετίες πριν στον «Αρτούρο Ούι» ο Μπρεχτ; Τι θα μπορούσε να μας υπενθυμίσει καλύτερα τα οικεία δεινά μας από τα μπρεχτικά τραστ των λαχανικών (καλπάζουν οι τιμές τους στα ελληνικά μανάβικα!) που θέλουν να εισχωρήσουν, να διαφθείρουν το Δημόσιο;

Ο Βασίλης Κανελλόπουλος, σκηνοθέτης video artist, φωτογράφος (ποτέ δεν απουσιάζει σε ό,τι κάνει κάποια από τις τρεις ιδιότητες) σαν να είχε προβλέψει τη χιονοστιβάδα των διατροφικών σκανδάλων ανέβασε στο θέατρο «Σχεδία», με το γνώριμο σκηνικό ιδίωμά του (σωματικότητα, παραβολή, βίντεο, εγκατάσταση), το προφητικό έργο του Μπρεχτ: τα βίντεο κατέχουν σε τέτοιο βαθμό κυρίαρχη θέση μέσα στο σκηνικό γεγονός που θα μπορούσαν να σταθούν αυτόνομα, ενώ η μπρεχτική αποστασιοποίηση γίνεται σπουδή σε διαρκή εφαρμογή.

Η επικαιροποίηση του κειμένου εντείνεται κι από τη μεταμόρφωσή του στο «μεγαλύτερο γκάνγκστερ σόου», το οποίο παρακολουθούμε εμβρόντητοι μαζί με την τηλεπαρουσιάστριά του λεπτό προς λεπτό σε ζωντανή μετάδοση μέσα από κρυφές κάμερες και χωρίς μοντάζ. Ακόμη κι ο Αρτούρο Ούι, που τον υποδύεται η Λένα Μακρή, ορμά στη σκηνή δηλώνοντας με οργή «κανένα κανάλι δεν με παίζει».

Αποχωρώντας απ' την παράσταση που αποτελεί «Πρώτο Σχεδίασμα» (θα ανεβεί το φθινόπωρο σε μια εντελώς νέα μορφή) οι θεατές αντικρίζουν σε μακέτα την πόλη του Ούι φτιαγμένη από τρόφιμα αεροστεγώς συσκευασμένα, τα οποία μέρα με τη μέρα αποσυντίθενται. [ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΤΙΑ, ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 09/06/2008]

Sir Jonathan Miller hits out at West End theatres putting celebrity ahead of quality

From The Times, June 9, 2008. Dalya Alberge, Arts Correspondent

West End theatre producers have such “an obsession with celebrity” that they are turning down acclaimed productions with unknown actors because they lack a star from television or film. It is “the merely famous” that attracts them.

The damning cricitism was voiced to The Times by Sir Jonathan Miller, one of the world’s eminent directors, who said that audiences in the capital were missing out on seeing much praised productions from the provinces.

Sir Jonathan, 73, was made an associate director at the National Theatre by Laurence Olivier and showered with Olivier awards for his Old Vic productions. Two of his recent productions, Hamlet in Bristol and The Cherry Orchard in Sheffield, received rave reviews yet he could not get a London producer interested because his cast had no famous names.

Yet Jamie Ballard in the title role of Hamlet at the Tobacco Factory in March prompted critics to hail him as an “exceptional talent” and the entire cast, down to the walk-ons, as excellent. The Times described Ballard as “intelligent and incisive” while The Mail on Sunday called him “the most moving, sexy and sensitive young Hamlet since Jonathan Pryce in 1980”... [article continues]

ΟΙ "ΦΩΝΕΣ" ΤΟΥ ΑΛΑΝ ΜΠΕΝΕΤ...

Ο «μαμάκιας» και η κοτούλα

Του Κώστα Γεωργουσόπουλου, ΤΑ ΝΕΑ, 9/6/2008

Όλγα Τουρνάκη, Σμαράγδα Σμυρναίου (επάνω), Δημήτρης Καραμπέτσης, Χαρά Κεφαλά (κάτω) στους μονολόγους «Φωνές» (του Άλαν Μπένετ), σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη

Σπάνια τον τελευταίο καιρό είχα την ευκαιρία να χαρώ καθαρό θέατρο, χωρίς νοθείες και εμβόλια σχολιασμών. Εν πρώτοις, έστω και αργοπορημένα, να εκφράσω τον θαυμασμό μου για τον «τόπο συνάντησης Ανατολής και Δύσης, Αγγέλων Βήμα» έναν εξαίσιο χώρο πνευματικών (μουσικών, χορευτικών, θεατρικών, εικαστικών) εκδηλώσεων πίσω από το Εθνικό Θέατρο. Ένα νεοκλασικό, έως πρόσφατα εγκαταλειμμένο τριώροφο μετατράπηκε με υψηλό γούστο, φινέτσα, ευγένεια σε έναν πολυχώρο τεχνών, όπου λειτουργεί ακόμη και εστιατόριο και μπαρ.

Οφείλεται σε μια ευαίσθητη γυναίκα, την κ. Δαλαμάγκα- Καλογήρου και στον καλλιτεχνικό διευθυντή, τον γνωστό και μη εξαιρετέο Κοραή Δαμάτη. Δεν είχα ώς τώρα την τύχη να επισκεφτώ εξαιτίας άλλων ποικίλων εκδηλώσεων αυτό το κόσμημα της Αθήνας. Τώρα χάρις και στην παράσταση («Φωνές») που απόλαυσα, διαπίστωσα άλλη μια φορά πως το γούστο είναι ενιαίο και η ποιότητα αδιαίρετη. Ο χώρος εμπνέει και σεβασμό και μέτρο αναλογίας και αισθητική ηθική. Μακάρι να το αντιλαμβάνονταν αυτό και οι επιβήτορες της Επιδαύρου. Αλλά ου γαρ οίδασι τι ποιούσι, αφού δεν έχουν συνετισθεί από το γεγονός πως η Επίδαυρος και κάθε ειδικός χώρος εκδικείται και καταβροχθίζει τους αφελείς, τους αδαείς και τους αλαζόνες.

Στο μικρό καλόγουστο θεατράκι του τρίτου ορόφου, ο Δαμάτης με οίστρο και λεπτούς χειρισμούς οδήγησε ηθοποιούς τριών γενεών να βυθιστούν στα υπέροχα κείμενα του Άλαν Μπένετ. Ο Άγγλος αυτός συγγραφέας, ένας από την πλειάδα τής μετά το ΄60 βρετανικής θεατρικής άνοιξης, δεν μας είναι πολύ γνωστός αλλά όχι και τελείως άγνωστος. Διακρίνεται για την επιλεκτική του θεματογραφία που αντλεί από την καθημερινότητα, αλλά δεν νατουραλίζει κι αυτό χάρις στο βιτριολικό του χιούμορ, στη βαθιά ανθρώπινη ειρωνεία του και στην καταλυτική του κατεδάφιση που αναφέρεται στα στερεότυπα ενός λαού, όπως ο βρετανικός με πάγιες αγκυλώσεις, σεμνοτυφία βικτωριανής καταγωγής και ηθικολογικές συνταγές βίου. Ο Μπένετ όμως, αν και είναι αυθεντικά Βρετανός, κατορθώνει να διατυπώνει κρίσεις που αναλύουν φαινόμενα που είναι σήμερα κοινά και οικεία ακόμη και σε κοινωνίες νότιες, συναισθηματικότερες και ελευθεριότερες όπως η ελληνική. Ίσως να διαφέρει η θερμοκρασία και η συγκεκριμένη συνθήκη, όμως οι συμπεριφορές τουλάχιστον ως σχήματα και γενικά χαρακτηριστικά βίου αναγνωρίζονται ως τουλάχιστον συγγενή.

Ο Δαμάτης έχοντας το όχημα των εύστοχων και θεατρικά ευθύβολων μεταφράσεων του Ερρίκου Μπελιέ, γλέντησε κυριολεκτικά με τους ρυθμούς, τις παύσεις, τις αμηχανίες, τα υπονοούμενα, τις ηθικολογικές περσόνες, αλλά και τις αποκαλυπτικές εξομολογήσεις τεσσάρων μοναχικών πλασμάτων αξιολύπητων αλλά και άκρως διασκεδαστικών, πονηρών, αφελών και συνάμα διαβολικών που κινούνται με μαεστρία ανάμεσά μας και μας εκμεταλλεύονται, μας υπονομεύουν, μας παγιδεύουν, μας ξεζουμίζουν, μας καλύπτουν και μας εκθέτουν, μας λεηλατούν και μας χαρίζονται με μόνο σκοπό τους την πλήρωση του υπαρξιακού τους κενού, αλλά και την κένωση της συσσωρευμένης κακίας τους, της καταπιεσμένης ύπαρξής τους.

Ένας άντρας, «μαμάκιας» (για να θυμηθώ ένα αριστουργηματικό μονόλογο του δικού μας Μπένετ, του Λαζόπουλου) εξαρτημένος πλήρως από την ελευθεριάζουσα και στα γεράματά της μητέρα του, υποχόντριος, ζηλιάρης, μίζερος, ψυχαναγκαστικός που νιώθει να χάνει τα ερείσματά του όταν η γριά κότα μητέρα του είναι αποφασισμένη να ξοδέψει και την τελευταία ρανίδα από το ερωτικό της ζουμί! Ο Δημήτρης Καραμπέτσης, ηθοποιός τόνων και ημιτονίων, έδωσε στον μονόλογο «Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη» έναν αναγνωρίσιμο τύπο ανεκδήλωτου αμφίφυλου με γούστο, μέτρο και πικρό παράπονο πασπαλισμένο με κρύο χιούμορ.

Η Σμαράγδα Σμυρναίου, αυτή η θεατρίνα ολκής, έπλασε έναν αξέχαστο τύπο καταπιεσμένης πρεσβυτέρας που δειλά αλλά αποφασιστικά σπάει τα κάγκελα του προτεσταντικού της κλουβιού και το τσόφλι του κλούβιου ερωτικά πάστορα συζύγου της, για να βρει την απογείωση της ηδονής στις ερωτικές παραδόσεις ενός νεαρού Ινδού μαέστρου στις τεχνικές της Κάμα Σούτρα! Η Σμυρναίου έπαιξε θέατρο με λοξές ματιές, υγρά μάτια, τρέμουλα χειλιών και ανυπόμονα χέρια. Ο τρόπος που αφηγούμενη τις ερωτικές της ανακαλύψεις, νωχελικά ανακαλούσε στη μνήμη και αποτύπωνε στο κορμί και στην υγρότητα των λέξεων την ανάπλαση της απόλαυσης, μάθημα υποκριτικής («κρεβάτι ανάμεσα στις φακές»).

Το χαρισματικό πλάσμα που ονομάζεται Χαρά Κεφαλά, αυτή η σπουδαία κωμίκα και προικισμένη περφόρμερ, χορεύτρια, τραγουδίστρια, νουμερίστα, υποδύθηκε μια κοτούλα θεατρινούλα που ψάχνοντας μια δουλειά, παραδίδεται έτσι στα χαζά στον κάθε υποτιθέμενο «προαγωγό» της στο θέατρο. Η Κεφαλά κατόρθωσε να δώσει στον τύπο που έπλασε μια βαθιά πίκρα, μια αλλοτριωμένη αλλά συνειδητή στην αλλοτρίωσή της γυναίκα, υποταγμένη στους «νόμους» της κοινωνίας του θεάματος για να επιβιώσει αλλά και ένα θηλυκό που, αφού ενέδωσε στο σύστημα, ξέρει και να γλεντάει τη μιζέρια της απολαμβάνοντας τις στιγμές κρατώντας στο πίσω μέρος του μυαλού της μια βαθιά τραγική νότα της επερχόμενης φθοράς του χρόνου. («Η ευκαιρία της ζωής της»).

Χωρίς νοθείες και μπιχλιμπίδια

Η πολύπειρη και βαρύτιμη καριέρα της Όλγας Τουρνάκη την οδήγησε να σχεδιάσει με τα σπάταλα προσόντα της αλλά και με λιτή τους για κάθε περίσταση χρήση μια αριστουργηματική Αγγλίδα καρατερίστα, έναν τύπο ανάμεσα στην αφέλεια, την κουτοπονηριά, την έμφυτη κακία αλλά και την περίτεχνη στρατηγική τού ελλοχεύοντος σκορπιού, που μας θύμισε τις ανεπανάληπτες γριές του αγγλικού σινεμά, όπως η Μαργαρίτα Ράδεφορντ. Η γηραιά κυρία που αλληλογραφεί με τις αρχές, ανωνυμογραφεί καταδίδοντας τους γειτόνους της και υποκαθιστώντας την αστυνομία, παρακολουθεί τους γύρω και συσχετίζει αλλόκοτα σχέσεις και ενοχές με κριτήριο τη σχολαστική της ηθικολογία, βρήκε στην Τουρνάκη μια υπέροχη ερμηνεύτρια. Χωρίς τερτίπια οι σπουδαίοι αυτοί ηθοποιοί, χωρίς μπιχλιμπίδια ο Δαμάτης (σκηνοθέτης, σκηνογράφος και φωτιστής) έδειξαν πως όταν υπάρχει ταλέντο, μελέτη, σεβασμός στον συγγραφέα και πάνω απ΄ όλα σεβασμός στο κοινό, το θέατρο είναι αυτό που όριζε πως είναι ο Λόπε ντε Βέγα: ένα σανίδι και ένα πάθος.

Σπάνια τον τελευταίο καιρό είχα την ευκαιρία να χαρώ καθαρό θέατρο, χωρίς νοθείες και εμβόλια σχολιασμών και προβολές στο κείμενο του πεφυσιωμένου εγώ του σκηνοθέτη ή των ματαιόδοξων ηθοποιών.

ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ Ο ΒΙΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

«Μαρία της Ναζαρέτ, το ταξίδι συνεχίζεται». Αυτός είναι ο τίτλος του μιούζικαλ που το Βατικανό ετοιμάζεται να παρουσιάσει στους δημοσιογράφους στις 10 Ιουνίου. Επειτα από μία εβδομάδα, στις 17 του μηνός, θα ακολουθήσει η πρεμιέρα, στην αίθουσα Νέρβι, μέσα στο παπικό κρατίδιο.

Η Αγία Εδρα δεν ανέλαβε απευθείας την παραγωγή του θεάματος, αλλά δεσμεύτηκε να στηρίξει την επικοινωνιακή και διαφημιστική πλευρά. Η πλοκή του μιούζικαλ έχει καθαρά «βιογραφικό» χαρακτήρα: από τα πρώτα χρόνια της ζωής της Παρθένου και την εβραϊκή εφηβεία της, μέχρι τον Ευαγγελισμό, το γάμο με τον Ιωσήφ, τη Γέννηση του Ιησού. Μετά την Κοίμησή της, η Θεοτόκος ανέρχεται στους ουρανούς, αλλά δεν παύει να επιστρέφει στη γη, για να χαρίσει ειρήνη και παρηγοριά.

Πρωταγωνίστρια η νεαρή σοπράνο Αλμα Μανέρα, που έχει ήδη διακριθεί για σημαντικές ερμηνείες της στην Οπερα της Ρώμης. Τη μουσική συνέθεσε ο μαέστρος Στέλβιο Τσιπριάνι, ενώ η χορογραφία είναι του Σαλβατόρ Σπανιόλο. Τη σκηνοθεσία υπογράφουν δύο γυναίκες, γνωστά ονόματα του ιταλικού μιούζικαλ, οι «Λιόττα και Τσάμπα». Για την τελειοποίηση της πλοκής αποφάσισαν να ζητήσουν και τη συνεργασία γνωστών καθολικών θεολόγων, όπως του πατέρα Στεφανο Ντε Φιόρες, καθηγητή Θεολογίας στο πανεπιστήμιο Γκρεγκοριάνα της Ρώμης, και του πατέρα Αντόνιο Τάρτζια, που επιμελείται και καθολικές εκδόσεις για παιδιά.

Την ερχόμενη Τρίτη, στο Βατικανό, στην πρεμιέρα, θα είναι παρόντες ο «υπουργός Πολιτισμού» της Αγίας Εδρας, επίσκοπος Τζανφράνκο Ραβάζι, και ο «υπουργός Τηλεπικοινωνιών», επίσκοπος Κλάουντιο Μαρία Τσέλλι. Είναι η πρώτη φορά που το Βατικανό αποφασίζει να στηρίξει τόσο άμεσα ένα θεατρικό έργο, θρησκευτικού χαρακτήρα, αφιερωμένο σε βασική μορφή του Χριστιανισμού. Και η όλη προσπάθεια έχει λάβει φυσικά την έγκριση του ίδιου του Πάπα Βενέδικτου, ο οποίος δεν αποκλείεται να παρακολουθήσει και την πρεμιέρα.