Γιώργος Τσαγκάρης: Ζωή γεμάτη μουσική και θέατρο

Εσβησε στα 59 του χρόνια ο συνθέτης Γιώργος Τσαγκάρης, καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας

Την Κυριακή παραλάμβανε τιμητική πλακέτα από τον δήμαρχο Καλαμάτας, Παναγιώτη Νίκα, για την πολιτιστική προσφορά του στη Μεσσηνία. Και χθες, στις 8 το πρωί, άφηνε την τελευταία του πνοή από ανακοπή στο νοσοκομείο της Καλαμάτας, όπου διεκομίσθη εσπευσμένα από την κατοικία του στη Βέργα. Η ζωή έπαιξε άσχημο παιχνίδι στον συνθέτη και μουσικολόγο Γιώργο Τσαγκάρη -από πέρσι τον Οκτώβριο καλλιτεχνικό διευθυντή του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Καλαμάτας. Εσβησε αναπάντεχα στα 59 του χρόνια, την ώρα που εκπονούσε το σχεδιασμό για τη νέα σεζόν στο ΔΗΠΕΘΕ.

Ο Γιώργος Τσαγκάρης είχε περάσει δημιουργικά από το τιμόνι της ΕΡΑ-2 και του Γ' Προγράμματος, ενώ για τη μουσική τής «Βίδας» του Ξανθούλη είχε πάρει Βραβείο «Κάρολος Κουν»

Ο Τσαγκάρης, ελληνολάτρης και αρχαιολάτρης, σπούδασε μουσική στο Εθνικό Ωδείο και νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. «Γεννήθηκα στην Καισαριανή. Οταν ήμουν στο Δημοτικό Σχολείο, ο υπουργός Παιδείας πήρε την πρωτοβουλία όλα τα Δημοτικά Σχολεία να πηγαίνουν εκ περιτροπής στο θέατρο "Ορφέας" για συναυλίες της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Εγώ εκεί τρελάθηκα! Ειδικά όταν άρχισαν να βγαίνουν τα όργανα και να ηχούν. Πρώτη φορά έβλεπα τέτοια όργανα. Από εκείνη τη στιγμή με έπιασε μια μανία», αποκάλυπτε σε συνέντευξή του πριν από χρόνια. «Ηθελα να γίνω μαέστρος. Οταν μαζευόμασταν στο σπίτι, καθόμουν μπροστά στο ραδιόφωνο. Οι δικοί μου, αν και εργάτες άκουγαν Τρίτο Πρόγραμμα, είχαν μια έφεση προς την τέχνη. Επαιρνα τότε τις βελόνες πλεξίματος της μητέρας μου και παρίστανα τον μαέστρο. Ηταν τότε ένα παιχνίδι, αλλά αποδείχτηκε πως ήταν κι οι απαρχές της σχέσης μου με τη μουσική. Η αρχική αυτή μανία έγινε ανάγκη βαθιά».

Ο βιοπορισμός αλλά και η αγάπη του για τη θεατρική τέχνη τον έστρεψαν νωρίς στο θέατρο. Συνέθεσε τη μουσική για περισσότερες από 350 παραστάσεις. Μάλιστα τιμήθηκε με το Βραβείο Κάρολος Κουν για τη «Βίδα» του Γιάννη Ξανθούλη. Μεταξύ άλλων, είχε συνεργαστεί με το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου στα μπαλέτα «Ονειρο Καλοκαιρινής Νύχτας», «Φαντασία στον Αριστοφάνη» και «Προμηθέας».

Το 1992 με το συμφωνικό ποίημα «Προμηθέας» απέσπασε το πρώτο βραβείο στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Σύνθεσης, που πραγματοποιήθηκε επ' ευκαιρία της Ολυμπιάδας της Βαρκελώνης. Είχε μελοποιήσει μέρος από τους «Ελεύθερους Πολιορκημένους» του Διονυσίου Σολωμού, έργο που παρουσίασε το φθινόπωρο του 1998 στο Ηρώδειο με τη Συμφωνική Ορχήστρα Αθηνών. Μελοποίησε επίσης τον αγαπημένο του Τάσο Λειβαδίτη, με ερμηνευτή το Βασίλη Παπακωνσταντίνου (δίσκος «Φυσάει»).

«Η ποίηση με συγκινούσε και με συγκινεί πάρα πολύ», είχε πει. «Από το Γυμνάσιο που κάναμε τα αρχαία ελληνικά, θυμάμαι, ήταν το μόνο μάθημα το οποίο με ενθουσίαζε και στο οποίο καθόμουν ήσυχος χωρίς να κάνω φασαρία. Αργότερα άρχισα να βρίσκω τον εαυτό μου μέσα στους ποιητές. Γράφοντας μουσική για το θέατρο, ήρθα και σε επαφή με το αρχαίο ελληνικό δράμα, τις μεγάλες ποιητικές μορφές, όπως αυτές των αρχαίων δραματουργών».

Η αγάπη του για την αρχαία Ελλάδα και τη γραμματεία της εκφράστηκε κι όταν τη δεκαετία του '90 ανέλαβε διευθυντής του Β' Προγράμματος της ΕΡΑ και στη συνέχεια του Τρίτου Προγράμματος (από το 1994 ώς το 2002). Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο Τρίτο καθιέρωσε τις Δελφικές Εορτές (από το '97), και μαζί τις κυριακάτικες συναυλίες στον Εθνικό Κήπο και το Ζάππειο, το Θέατρο στο Ραδιόφωνο, το θεσμό του Αυγουστιάτικου Φεγγαριού (στο Ναύπλιο, στη Φορτέτσα Ρεθύμνου κ.ά.). Συγχρόνως, θέσπισε τα βραβεία Μητρόπουλος και Κάλλας και δημιούργησε την Παιδική Χορωδία και Παιδική Νεανική Ορχήστρα του Τρίτου. Ως διευθυντής του Τρίτου διεύρυνε τις πολιτιστικές ανταλλαγές με το εξωτερικό: μαζί με την ορχήστρα του σταθμού ταξίδεψε από το Ισραήλ μέχρι την Αρμενία, έχοντας επικεφαλής της αποστολής τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο.

Δεν περιορίστηκε όμως μόνο στο θέατρο. Είχε γράψει τη μουσική και για αρκετές τανίες: για τα «Παιδιά της Χελιδόνας» του Κώστα Βρεττάκου ('87), τη «Ζωή. Μια ωραία Πεταλούδα» του Γ. Κατακουζηνού ('95) κ.ά.

Εχει συγγράψει, επίσης, «Λεξικό της αρχαίας Ελληνικής Μουσικής και Ορχηστικής» («Κάκτος») και αρκετές ποιητικές συλλογές («Τοπία» και «Ουκ Απέσβετο»). Για τη συλλογή «Ανένδοτος Ηλίου» («Καστανιώτης) ήταν το 2007 υποψήφιος για το βραβείο ποίησης του περιοδικού «Διαβάζω».

**Η κηδεία του θα γίνει αύριο, στις 5.30 μ.μ., από τον ιερό ναό της Υπαπαντής στην Καλαμάτα. Ηταν επιθυμία του να ταφεί στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα

ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 06/08/2008