Γιορτή Καραγκιόζη στον Ιανό

• ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
  Την Δευτέρα 28 Μαρτίου γιορτάζεται η Παγκόσμια Μέρα του Θεάτρου Σκιών
  ΤΟ ΒΗΜΑ:  07:19

Την Δευτέρα 28/3, γιορτάζει το Θέατρο Σκιών

Μια μέρα με πρωταγωνιστή τον Καραγκιόζη θα είναι η Δευτέρα, 28 Μαρτίου, στον Ιανό. Και αυτό γιατί στο πλαίσιο τον 4^ου εορτασμού της παγκόσμιας μέρας του Θεάτρου Σκιών οι καλλιτέχνες κ.κ. Άγγελος Άλιμπέρτης, Κωνσταντίνος Αλιμπέρτης και Κωνσταντίνος Κουτσουμπλής θα είναι εκεί για να παίξουν με τις κλασικές φιγούρες του ελληνικού Καραγκιόζη και να παρουσιάσουν αποσπάσματα από τις θεματικές παραστάσεις που πρόκειται να φιλοξενηθούν στο προσεχές μέλλον στον Ιανό.

«Σήμερα που η οικονομική κατάσταση μοιάζει λίγο ή για ορισμένους έγινε η ίδια με εκείνη του Μεσοπολέμου, ο Καραγκιόζης είναι και πάλι στο προσκήνιο. Όσο και να προσπαθούν αυτοί που τον σνομπάρουν να τον παρομοιάσουν με παιδικό θέατρο» σημειώνει ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Σωματείου Θεάτρου Σκιών κ. Πάνος Καπετανίδης.

Τα τελευταία χρόνια και λόγω της γενικότερης τάσης επιστροφής στη παράδοση, ο Καραγκιόζης ζει μια καινούρια μικρή «άνοιξη». «Είναι πολύ σημαντικό ότι στο χώρο μπαίνουν αρκετά νέα παιδιά που δεν έχουν απαραίτητα οικογενειακή σχέση με το θέμα», λέει ο καραγκιοζοπαίκτης κ. Άγγελος Αλιμπέρτης, που μαζί με τον αδερφό του δίνουν παραστάσεις σε σχολεία, πολιτιστικούς συλλόγους και άλλους χώρους σε όλη την Ελλάδα. «Τα παιδιά δείχνουν μεγάλο ενθουσιασμό, ενώ επιπλέουν όταν οι παραστάσεις αφορούν και ιστορικά θέματα όπως ο πόλεμος του ‘40, η παράσταση επιτελεί και εκπαιδευτικό έργο», τονίζει ο κ. Αλιμπέρτης. Μοναδικό του παράπονο ότι «οι γονείς πολλές φορές αφήνουν τα παιδιά στην παράσταση χωρίς να την παρακολουθήσουν οι ίδιοι. Ο Καραγκιόζης μπορεί να είναι εξίσου ψυχαγωγικός και για τους ενήλικες». 

Το θέατρο σκιών και ο Καραγκιόζης άκμασε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και εξελίχτηκε στην Ελλάδα. Δεν αποτελεί όμως κομμάτι της παράδοσης μόνο σε αυτή την γωνιά του πλανήτη. Υπήρξε δημοφιλέστατο -ήδη από την αρχαιότητα- στην Άπω Ανατολή και την νοτιοανατολική Ασία, όπου οι παραστάσεις συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό θεατών ακόμα και σήμερα.

Μια Ελληνίδα απ'την Κυψέλη

Στη μικρή ή στη μεγάλη οθόνη, στο σανίδι ή στον καναπέ του σπιτιού της, η Μάρω Κοντού είναι μια ξεχωριστή Ελληνίδα. Με 70 και χρόνια στο ψηλόλιγνο κορμί της, μοιάζει πιο νέα από ποτέ. Μια προσωπικότητα γνήσια γοητευτική.

• Κέλλυ Κική, ΤΟ ΒΗΜΑ:  23/03/2011 | BHMAdonna

H Μάρω Κοντού δεν φοβάται να παίξει με την εικόνα της.

 

«Ε, βέβαια! Η Μάρω Κοντού είναι γνωστή μπιριμπού» σχεδόν ζητωκραύγασε ο οδηγός ταξί όταν εκείνη του εκμυστηρεύτηκε ότι πηγαίνει «σε μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά που λέγεται “μπιρίμπα με τις φίλες μου”». Κάναμε την ίδια διαδρομή, με διαφορετικό προορισμό, με το ταξί που πήραμε από το σπίτι της όπου με είχε υποδεχτεί μία ώρα νωρίτερα, στον έκτο όροφο μιας πολυκατοικίας στους Αμπελοκήπους. «Μην τρομάξεις. Εχω κόψει τα μαλλιά μου» μου είπε μόλις συναντηθήκαμε. Δεν ήξερε ότι δύο ημέρες νωρίτερα την είχα παρακολουθήσει να ερμηνεύει – χωρίς να απογοητεύσει στο ελάχιστο τις υψηλές προσδοκίες μου – μια γερμανίδα τραβεστί πόρνη στην παράσταση «Το αρχαιότερο επάγγελμα». Ούτε ήξερε πως με καθήλωσε όταν εν μέσω μονολόγου πέταξε τη ζηλευτή, κόκκινη περούκα της. Εκείνο όμως το απογευματάκι της Δευτέρας την είχα μπροστά μου, χειροπιαστή και όλη δική μου. Καθήσαμε στον μπλε καναπέ της και την απόλαυσα να αφηγείται, μεταξύ άλλων, το θεατρικό ντεμπούτο της στην παράσταση «Ρομανσέρο» πλάι στον Δημήτρη Χορν και να μιλάει για τον έρωτα, τη (γυναικεία) φιλία, τον βασιλιά χρόνο. Αβαφη, ντυμένη με μαύρη φόρμα και φούτερ και με περασμένο στον λαιμό το καρό κασκόλ της, με τα μακριά ωραία χέρια της να κινούνται συνοδεύοντας τον χειμαρρώδη λόγο της και με τη χαρακτηριστική μπάσα φωνή της, έχει μια θαυμαστά προσιτή ομορφιά. Μια ομορφιά που φέρει περισσότερα από 70 χρόνια.

• Κουρέψατε τόσο κοντά τα μαλλιά σας για την παράσταση;

Ναι. Μου το ζήτησε η σκηνοθέτις, χωρίς να με υποχρεώσει. Της είπα να μου δώσει μία εβδομάδα να το συζητήσω με τον εαυτό μου. Τελικά το έκανα και το κράτησα μυστικό από όλους. Στη γενική δοκιμή πήγα με ένα σκουφί, το έβγαλα και έμεινα έτσι.

• Αυτό σημαίνει ότι τα πάτε καλά με τις αλλαγές;

Βρίσκομαι σε μια ηλικία που είμαι έτοιμη για οποιαδήποτε αλλαγή. Ενώ έχω μεγαλώσει, δεν έχω «στεγνώσει». Είμαι έτοιμη για αλλαγές και για πρωτοποριακά ή παράξενα πράγματα.

• Τι θυμάστε περισσότερο από την κινηματογραφική καριέρα σας;

Την ταινία «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα». Ο σκηνοθέτης Γιώργος Τζαβέλλας ήταν υπέροχος μαζί μας – φοβερή προσωπικότητα, τζέντλεμαν, ταλαντούχος, τρυφερός, άνθρωπος χαμηλών τόνων και γλυκύτατος. Σε ενέπνεε από μακριά. Ηταν μαγική η εποχή που γυρίζαμε την ταινία.

• Τι σκέφτεστε όταν βλέπετε τον εαυτό σας στην τηλεόραση;

Αχ, να είχα αυτά τα κιλά, αχ, να ήμουν έτσι. Αλλά μετά μου περνάει και λέω: Δεν λες και δόξα τω Θεώ; Μια γυναίκα άνω των 70, να κοιτάζομαι στον καθρέφτη και να λέω: Εντάξει, μια χαρά είσαι. Είμαι και υγιής – προς το παρόν. Κάθε ηλικία έχει τα όμορφά της, όπως και τα άσχημά της. Γιατί μπορεί να είσαι νέα και κούκλα, αλλά να είσαι δυστυχής, ανασφαλής ή μπερδεμένη με τα ερωτικά σου.

• Για εσάς ποια ήταν η πιο ωραία ηλικία ως τώρα;

Νομίζω τα 40 είναι μια ωραία ηλικία της γυναίκας: Είναι πιο θηλυκό, ξέρει τι της γίνεται, ξέρει να χειριστεί υποθέσεις. Επίσης, πολύ ωραία ηλικία είναι όταν τα ξεπεράσεις όλα αυτά, δηλαδή η ηλικία που είμαι τώρα: Τέρμα οι αγωνίες, τα ερωτικά, τα πάθη, οι ανασφάλειες, τα μ’ αγαπάει - δεν μ’ αγαπάει. Οποια αυτοπεποίθηση έχεις είναι στον μέγιστο βαθμό σε αυτές τις μεγάλες ηλικίες. Επειτα, έρχεται το σπουδαιότερο δώρο, η αυτογνωσία. Την κερδίζεις με τα χρόνια. Χρόνος χρειάζεται για να ζήσεις εν ειρήνη με τον εαυτό σου – να ξέρεις ποιος είσαι, τι θέλεις, ποια είναι τα προτερήματα και τα ελαττώματά σου. Το έχω κερδίσει και μου αρέσει, αρκεί να δουλεύει κανείς με τον εαυτό του κατά τη διάρκεια των χρόνων. Να καθίζει, δηλαδή, τον εαυτό του σε μια καρέκλα, να τον αναλύει, να τον μαλώνει και να τον χαϊδεύει.

• Εσείς για ποια πράγματα έχετε χαϊδέψει και για ποια έχετε μαλώσει τον εαυτό σας;

Τον έχω χαϊδέψει επειδή είμαι αρκετά ειλικρινής – «καλό παιδί» που λένε. Τον έχω μαλώσει πολλές φορές γιατί το προσόν μου να είμαι ευκολόπιστη και καλόκαρδη το έχω πληρώσει. Συνήθως οι άλλοι ξέρουν καλύτερα από εσένα τα ελαττώματά σου. Μεγαλώνοντας, έχω, πάντως, στρογγυλέψει ως άνθρωπος. Και αυτό είναι καλό, διότι έχουν φύγει οι αμφιβολίες και οι καχυποψίες. Εχω κατανόηση. Κρατάω φιλίες ετών και βλέπω ότι μεγαλώνουμε και παραξενεύουμε λίγο, αλλά η μία έχει κατανόηση για την άλλη.

• Εχετε, δηλαδή, γυναικείες φιλίες που διαρκούν χρόνια;

Από παιδί οι φιλίες μου είναι οι ίδιες. Είμαστε δέκα γυναίκες συνεχώς κολλημένες, από τα 17 μας.

• Με την πολιτική γιατί ασχοληθήκατε;

Ηταν ένα διάστημα που περνούσα μια κρίση σε σχέση με το θέατρο. Σκεφτόμουν, δηλαδή, ότι έφαγα τόσα χρόνια μέσα σε ένα «χρυσό κλουβί» και ήθελα να βγω έξω από αυτό, να δω τι συμβαίνει στην κοινωνία. Ημουν στον Δήμο Αθηναίων επί επτά χρόνια, με τον Δημήτρη Αβραμόπουλο. Από εκεί ήρθαν οι προτάσεις και κάπως έτσι μπήκα στην πολιτική, χωρίς να το πολυθέλω. Και έφυγα χωρίς να θέλω πια καθόλου την πολιτική. Η εμπειρία μου πάντως δείχνει ότι ούτε εγώ κάνω για την πολιτική ούτε οι πολιτικοί μού κάνουν. Δεν μιλάω την ίδια γλώσσα με τους πολιτικούς ούτε σκέφτομαι με τον ίδιο τρόπο. Δεν μου αρέσουν ο εγωκεντρισμός και η φιλοδοξία της καρέκλας που υπάρχουν σε πολλούς. Περιμένεις ότι οι πολιτικοί πρέπει να είναι πέρα για πέρα ιδεολόγοι. Και δεν είναι βέβαια. Κακώς το φαντάζεσαι αυτό, διότι και αυτοί άνθρωποι είναι.

• Ποια είναι η γνώμη σας για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα;

Είμαι απελπισμένη. Πώς τα καταφέραμε να γίνουμε έτσι χάλια; Ας μην ανοίξουμε παραπάνω τη συζήτηση γύρω από την πολιτική. Νομίζω πάντως ότι όλα τα κόμματα και όλες οι κυβερνήσεις έβαλαν από λίγο το χεράκι τους για να φτάσουμε ως εδώ. Και ο ίδιος ο λαός δεν νομίζω ότι είναι εντελώς άμοιρος ευθυνών.

• Πώς θα περιγράφατε την Ελλάδα σε κάποιον που δεν τη γνωρίζει καθόλου;

Η Ελλάδα είναι μια γεωγραφικά μοναδική χώρα, η οποία κατοικείται από ανάξιους – στην πλειονότητά τους – Ελληνες. Οι Ελληνες είναι καλόκαρδοι, επιπόλαιοι και λίγο τεμπέληδες. Η θάλασσα και τα νησιά είναι η πατρίδα μου. Είναι μια υπέροχη χώρα, την αγαπώ, δεν την αλλάζω με τίποτε, λυπάμαι όμως για τη σημερινή κατάντια της.

• Ισχύει ότι την περίοδο των γυρισμάτων της ταινίας «Μια Ιταλίδα απ' την Κυψέλη» είχατε ερωτευτεί τρελά και ήσασταν έτοιμη να τα παρατήσετε όλα;

Τότε νόμιζα πως ισχύει. Πολλές φορές λέμε μεγάλα λόγια – ιδιαίτερα όταν είμαστε νέοι. Ο άνδρας εκείνος ήταν Ελληνας αλλά πήρε μια μεγάλη επαγγελματική θέση στην Αμερική και μου ζήτησε να τον ακολουθήσω. Δεν το έκανα. Βέβαια, η ανατροπή είναι στον χαρακτήρα μου. Μπορώ να ζήσω χωρίς θέατρο, αλλά δεν μπορώ να ζήσω εκτός Ελλάδας.

• Πόσες φορές παντρευτήκατε;

Εκανα δύο γάμους, έναν στα 20 μου και έναν στα 40 μου.

• Γιατί δεν κάνατε παιδιά;

Από τη φύση δεν μπορούσα να κάνω, το ήξερα από πολύ νέα. Το αντιμετώπισα πολύ καλά από την αρχή, το δούλεψα βέβαια με τον εαυτό μου. Με τις σημερινές εξελίξεις της επιστήμης, βέβαια, θα έκανα αν ήμουν νέα. Τότε, δεν αρκέστηκα στον έλληνα μαιευτήρα, πήγα και στην Ελβετία, στον περιβόητο γιατρό της Λόρεν. Οταν μάθαμε ότι έκανε παιδί η Λόρεν, έτρεξα κι εγώ. «Δεν θα κάνεις παιδί ποτέ», μου είπε, «αντιθέτως, θα είσαι πάντοτε νεότερη από τις συμμαθήτριες και τις φίλες σου και δεν θα πάθεις ποτέ καρκίνο στα γεννητικά όργανα».

Βρίσκομαι σε μια ηλικία που είμαι έτοιμη για οποιαδήποτε αλλαγή. Για πρωτοποριακά ή παράξενα πράγματα.

• Η έλλειψη παιδιού είναι έλλειμμα;

Για μένα δεν είναι. Λατρεύω τα ανίψια μου και τα εγγόνια της αδελφής μου. Πολλές φορές μια γυναίκα με πολλά παιδιά αισθάνεται ότι έκανε λάθος. Το έχω ακούσει και αυτό.

• Υπάρχει, τελικά, το πολυσυζητημένο δίλημμα «οικογένεια ή καριέρα»;

Δεν νομίζω. Είναι θέμα τύχης και χαρακτήρα. Μπορεί να έχεις ένα από αυτά, και τα δύο ή τίποτε. Νομίζω ότι μπορούν να συνδυαστούν όλα, αν είσαι τυχερή και βρεις τον κατάλληλο σύντροφο.

• Ζωγραφίζετε ακόμη;

Κατά καιρούς. Είναι το χόμπι μου, όπως και η μαγειρική. Το καλύτερο πιάτο μου είναι το κοτόπουλο με γλυκόξινες πιπεριές και σος.

• Ο έρωτας περνάει από το στομάχι;

Οχι πάντα. Νομίζω ότι περνάει από το κρεβάτι.

*Η παράσταση «Το αρχαιότερο επάγγελμα» της Πόλα Βόγκελ, σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη, ανεβαίνει στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν» έως τις 17 Απριλίου.

«Η σκλαβιά έχει πολλά πρόσωπα»

 «Η Αποστολή» του Χάινερ Μίλερ στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

• Της ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΑΤΖΙΡΗ 
• Ελευθεροτυπία, Σάββατο 26 Μαρτίου 2011

Η μεγάλη εποχή της «Αποστολής» ήταν η δεκαετία του '80 στην Ανατολική Γερμανία και με τον Τρίτο Κόσμο ακόμη σε τροχιά ελπίδας. Για τους Δυτικούς, η «ανάμνηση μιας επανάστασης» (υπότιτλος) θύμιζε μακρινό παραμύθι, στο οποίο η θεωρία του συγγραφέα Τρεις Τάξεις/Τρεις Κόσμοι περιήχε πλέον ελάχιστη ενέργεια.

Κώστας Κουτσολέλος και Αντριάνα Αλεξίου: ο «Γαιοκτήμονας» και ο «Αγγελος της Απελπισίας»

Το κείμενο του 1979 είναι κάτι σαν ρέκβιεμ μιας επανάστασης που δεν έγινε (Τρίτος Κόσμος) ή μιας επανάστασης που έγινε και απέτυχε (Οκτωβριανή), μια έμμεση αναμέτρηση με το σταλινισμό, αλλά και με το μοτίβο της προδοσίας που απασχολούσε τον προνομιούχο ποιητή των δύο Γερμανιών (αυτοβιογραφία) και ίσως υπενθύμιση για τις γενιές της μετα-παγκοσμιοποίησης. Ποια είναι όμως η έννοια της επανάστασης σήμερα, μετά την παταγώδη συντριβή των παλιών ιδανικών;

Το ζήτημα της ματαιωμένης εξέγερσης στην μακρινή, συμβολική Τζαμάικα του Μίλερ βυθίζεται και επαναναδύεται μέσα σε ένα χείμαρρο σουρεαλιστικής μεγαλόστομης λεξιλαγνείας, μια οντότητα per se, σχεδόν ισόποση των πολιτικών στοχασμών. Λόγος πληθωρικός, φορτισμένος με παραληρηματικά «αιμοβόρες» εικόνες («θέλω να φάω το φύλο σου και να γεννήσω έναν τίγρη που θα καταβροχθίσει το χρόνο...»), βαρύς από σιβυλλικές μεταφορές και ξεπερασμένα τσιτάτα.

• Μονόλογοι

Ωστόσο, αυτό το λεκτικά δύστροπο περιβάλλον, ιδεολογικά διφορούμενο κι επιπλέον δραματουργικά κατακερματισμένο σε αυτόνομες, συχνά αντιδραματικές σκηνές λόγω των μακροσκελών μονολόγων, περιέχει ακόμη ζωτικούς χυμούς. Μεγάλη ανάσα είναι η ειρωνεία του, ενώ εγρήγορση προκαλούν οι καυστικοί συλλογισμοί του Μίλερ για το ρουν της Ιστορίας, κυμαινόμενοι ανάμεσα σε ιστορικό σκεπτικισμό («η σκλαβιά είναι νόμος της φύσης, παλιά όσο η ανθρωπότητα») και ασίγαστη αντίσταση («όσο υπάρχουν αφέντες και σκλάβοι, η αποστολή μας δεν έχει τελειώσει»).

Καθώς πάνω από τα ερείπια των μεγάλων ιδεών της ανθρωπότητας ο άνθρωπος διαπιστώνει την αδυναμία του μπροστά σε έναν αποκτηνωμένο εχθρό, τον καπιταλισμό, και στις νέες καταστροφικές προκλήσεις (οικονομικές, οικολογικές, πολιτικές), οι μιλερικές οβίδες μάς θυμίζουν ότι το όραμα ενός θετικού μέλλοντος δεν έχει τελειώσει.

Στην Ομάδα «Προτζέκτορ» ο Μίλερ βρήκε έναν σχεδόν ιδανικό συνομιλητή, που κατανόησε τους σαρδόνιους γρίφους του και εμείς μαζί τους, μεταφράζοντάς τους σε γλαφυρό, αν και κάπως υπερτροφικό θέατρο. Παιγνιώδεις, ευφυείς, ευέλικτοι, οι εφτά ηθοποιοί γλεντούν τις αχανείς δυνατότητες ενός θεάτρου-εν-θεάτρω και τη σκωπτικότητα που διαπερνά μέχρι και τις λιγοστές δραματικές στιγμές, όπως την αμείλικτη καταγγελία του Σκλάβου («το κακό με σας είναι ότι δεν πεθαίνετε, γι' αυτό σκοτώνετε...»).

Με διαφορετικό προσωπικό ύφος ο καθένας, οι νέοι ηθοποιοί γειώνουν τον στριφνό ποιητικό λόγο του Μίλερ και τα σύνθετα πολιτικά σχόλιά του. Σαρκαστικά, υπαινικτικά, μπουφόνικα ή κυνικά, απαγγέλλουν ρόλους, τραγουδούν ή ψιθυρίζουν κολλητά στο μικρόφωνο σκέψεις για τη χαμένη επανάσταση, όλοι μαζί, σε δυάδες ή τετράδες, χαμογελαστοί έως ξεκαρδισμένοι, ενώ βάφονται και ξεβάφονται επί σκηνής, πίνουν νερό, αλλάζουν ρούχα, μάσκες, αξεσουάρ, με φόντο ένα μάλλον μαθητικό σκηνικό από ζαχαροκάλαμα και πλαστικές διαφάνειες. Ενα κασετόφωνο επαναλαμβάνει ad absurdum επαναστατικά τσιτάτα, ενώ άλλα διαλαλούνται ζωντανά σαν από μανάβηδες της λαϊκής.

• Σαν τραμπολίνο

Είναι αλήθεια ότι ο σκηνοθέτης Ανέστης Αζάς χρησιμοποιεί το κείμενο λίγο σαν τραμπολίνο. Σαν να μην το εμπιστεύεται, το επαυξάνει και το στολίζει με προσθήκες, διογκώσεις, μετατοπίσεις ρόλων στο αντίθετο φύλο, παρωδώντας ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει, με αποτέλεσμα να μην ξεχωρίζουμε τον Γαιοκτήμονα (Κώστας Κουτσολέλος) από τον Χωρικό (Στάθης Κόκκορης) ή τον Σκλάβο (Σύρμω Κεκέ) παρά μόνο από τα λόγια τους. Μέσα στη θεατρική ευωχία διαχέονται οι περίφημοι Τρεις Κόσμοι της «Αποστολής», αλλά και οι αινιγματικές παρουσίες Πρώτος Ερωτας (Νατάσσα Μαρματάκη), Αγγελος της Απελπισίας (Αντριάνα Αλεξίου) και ο καφκικός Ανδρας στο Ασανσέρ (ως χορικό) που εκβράζεται στο Περού, μετά μια αγωνιώδη, ενοχική αναζήτηση του Διευθυντή, με την Εντολή παραμάσχαλα, σε ένα αχανές γραφειακό συγκρότημα.

Εντούτοις, σε αυτή την υπερ-θερμασμένη περφόρμανς κάτι σοβαρό συμβαίνει, που συνδέει προς το τέλος με συγκλονιστικό τρόπο θέατρο και πραγματικότητα. Το «θέατρο της επανάστασης» τελειώνει με την επίσημη ματαίωση της Αποστολής από τον Γαιοκτήμονα, πρώην σύντροφο και τώρα προδότη («θέλω το κομμάτι μου από το γλυκό του κόσμου -εσείς δεν έχετε μαχαίρι»). Ακίνητοι και αγέλαστοι οι ηθοποιοί ανακοινώνουν τη λήξη και της δικής τους παράστασης. Επιστροφή στην αληθινή ζωή. Το συμπέρασμα «ο κόσμος θα γίνει όπως ήταν- πατρίδα για αφέντες και δούλους» αντηχεί μέσα στη μεγάλη αίθουσα ήσυχα, σαν μετά από μπόρα. Τελειωτικό; Αντιθέτως.

Ερμηνεύουν επίσης: Ηλίας Κουνέλας, Αρης Τσαμπαλίκας. Σκηνικά-κοστούμια: Βασίλης Νούλας. Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου. *

Νέα θεατρική μεταπολίτευση

• Ελευθεροτυπία, Σάββατο 26 Μαρτίου 2011 Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Ζούμε μια νέα θεατρική μεταπολίτευση; Τηρουμένων των αναλογιών, τα «σημάδια» αυτό δείχνουν. Επρεπε, φαίνεται, να βρεθούμε εγκλωβισμένοι στις δαγκάνες του Μνημονίου και να βιώσουμε την κρίση στο πετσί μας, για να αναταραχθούμε και να ανασυνταχθούμε.

«Ιδρυμα» από τους «AbOvo»

Και να ξαναγεννηθεί το πολιτικό θεατρικό έργο, όχι περιπτωσιολογικά, αλλά μαζικά.

Η κρίση αφυπνίζει. Δεν εξηγείται αλλιώς ο εντυπωσιακός αριθμός των νέων θεατρικών κειμένων που γράφονται -αρκετά «εν θερμώ»- για την παρούσα δυσχερή πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά συγκυρία, αξιοποιώντας δραματουργικά από την πρωθυπουργική δήλωση «χάσαμε μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας» μέχρι τα επεισόδια της Marfin και την αδυναμία μας να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας. Εργα που γυρνάνε την πλάτη επιδεικτικά στον ιδιωτικό μικρόκοσμο, με τις προσωπικές «ήττες» και τα μπανάλ ερωτικά αδιέξοδα, που απασχολούσαν τη δραματουργία μας καιρό.

Τουλάχιστον είκοσι νέα θεατρικά κείμενα, που ήδη παρουσιάζονται ή ετοιμάζονται για σκηνές της Αθήνας, μιλάνε είτε χωρίς να μασάνε τα λόγια τους είτε εμμέσως, με τρόπο συμβολικό και υπερρεαλιστικό, για την Ελλάδα της κρίσης και για τα αίτια που οδήγησαν στο σημερικό αδιέξοδο.

Στο ερώτημα αν θα μείνει κάτι στο μέλλον απ' αυτή την παραγωγή, που δημιουργεί νέο ρεύμα, όπως συνέβη μεταπολιτευτικά με το «Χάσαμε τη θεία, στοπ» του Διαλεγμένου, τους «Προστάτες» του Ευθυμιάδη, τους «Νταντάδες» του Σκούρτη ή τις «Εσωτερικές ειδήσεις» του Ποντίκα -δεν είναι τυχαίο ότι τα δύο τελευταία έργα παρουσιάζονται σήμερα, ίσως πιο επίκαιρα από ποτέ-, θα απαντήσουν η ιστορία και η θεατρολογία. Σήμερα, πάντως, ακόμη και πρωτόλεια ή σε θραυσματική μορφή, πολλά νέα έργα τοποθετούν έναν καθρέφτη απέναντί μας. Σε λίγες περιπτώσεις είναι παραμορφωτικός.

Το αντέχουμε; «Χρειαζόμαστε την τέχνη για να μη μας σκοτώσει η αλήθεια», διαπίστωνε εύστοχα ο Γκόγια. Κι όταν η αλήθεια αποτυπώνεται σχεδόν αυτούσια επί σκηνής; Ας δούμε τι λένε οι «πρωτεργάτες» της απρόσμενης νέας άνθησης του πολιτικού έργου.

Μπορεί να μην έχουμε γράψει ή ανεβάσει ένα θεατρικό έργο για τον Αλέξη Γρηγορόπουλο, όπως τόλμησαν οι Ιταλοί «Motus» με το «Αλέξης, μια ελληνική τραγωδία». Εχουμε όμως τη δική μας παράσταση για την ημέρα των τραγικών επεισοδίων της Marfin, μέσα από τη ματιά ενός 20χρονου διαδηλωτή.

Τα «Εξι αρχεία κρυμμένα» («Κινητήρας Studio») είναι το κείμενο που ο 23χρονος videoartist Θωμάς Διάφας έγραψε απνευστί «μέσα σε μια ώρα», σοκαρισμένος από την αστυνομική βία στην πορεία που στιγματίστηκε από τα τρία αθώα θύματα. «Συμμετείχα στην πορεία με μια φίλη μου. Κάποια στιγμή άκουσα έναν κρότο, αλλά συνέχισα να προχωράω με το πλήθος. Ξαφνικά άρχισαν να μας ρίχνουν δακρυγόνα στο πρόσωπο», θυμάται. «Στο σπίτι μου πια, ενώ δεν μπορούσα ακόμα απ' τα δακρυγόνα να ανασάνω, συνειδητοποίησα ότι μπροστά στο θάνατο κάνεις τα πάντα για να να σωθείς. Γιατί ένιωσα να κινδυνεύει η ζωή μου, όπως των θυμάτων της Marfin», αποκαλύπτει.

Οι αστυνομικοί -«χωρίς να έχω κάνει κάτι»- τον κυνήγησαν για να τον χτυπήσουν και να τον συλλάβουν. «Ηταν η πρώτη φορά που αισθάνθηκα τόσο κοντά στο θάνατο! Σαν τα παιδιά της Marfin», υποστηρίζει.

Στην πρώτη σκηνή του αυθόρμητου θεατρικού κειμένου του εμφανίζεται μια ομάδα πανικόβλητων ανθρώπων σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης (Περ. Ασημακόπουλος, Εφη Κατσαφάρου, Ελευθερία Κατσούπη, Νάντια Παυλάκη, Βασιλική Σκρέκου, Απ. Φράγκος): είναι «ξεβρασμένοι» σε μια στοά του κέντρου της Αθήνας από την πορεία και την αστυνομική βία. Το θεατρικό, που σκηνοθέτησε συγχρόνως ο Θωμάς Διάφας, δεν θέτει μόνο το ζήτημα της παράλογης βίας που έκανε το πανελλήνιο να θρηνεί τρεις νεκρούς και μαζί την τρέλα της αστυνομικής καταστολής. Η πορεία, που «σημαδεύτηκε» από τα γεγονότα της Marfin, είναι η «αφορμή για να μιλήσω για την αδιέξοδη πολιτική κατάσταση, που κάνει τόσο κόσμο να κατεβαίνει σε κάθε διαδήλωση, αφηφώντας και τη βία και τα δακρυγόνα».

Η «ιστορική» δήλωση του πρωθυπουργού «Χάσαμε μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας», μετά την είσοδό μας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, συνεντεύξεις Ελλήνων πολιτικών από τη δεκαετία του '30 με σοκαριστικό περιεχόμενο (από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ώς τον Νικήτα Κακλαμάνη), μαζί με «συστατικά» από το σκάνδαλο της Siemens, είναι «κομμάτια» από την πληθωρική πρώτη ύλη της παράστασης «Πόλη Κράτος», που ετοιμάζει η ομάδα «Κανιγκούντα» (πρεμιέρα: 26 Απριλίου, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών). Με ερμηνευτές τους Μαρία Κεχαγιόγλου, Μαρία Μαγκανάρη, Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου, Ανθή Ευστρατιάδου, Ευθύμη Θέου και Γιώργο Φριτζήλα.

Ο σκηνοθέτης και ιδρυτής της ομάδας Γιάννης Λεοντάρης και μαζί η συνιδρύτριά της και ηθοποιός Μαρία Κεχαγιόγλου, θεωρούν ότι «υπάρχει μια βαριά περιρρέουσα ατμόσφαιρα που μας ενεργοποιεί να μιλήσουμε για το σήμερα». Ο,τι ακριβώς κάνουν, υπό όρους, και στο απαιτητικό και σύνθετο θέαμα που ετοιμάζουν, «κλέβοντας» τους κώδικες της επιθεώρησης.

Σημείο εκκίνησής τους είναι η Αθήνα, που υπήρξε τον 5ο αιώνα π.Χ. πόλη κράτος. Κάτι που σήμερα ο Γιάννης Λεοντάρης θεωρεί ότι ξανασυμβαίνει, με μια θεμελιώδη διαφορά: ο ορισμός της πόλης κράτους, το τρίπτυχο «ελευθερία - αυτονομία - αυτάρκεια», δεν υφίσταται ούτε στη σφαίρα της φαντασίας.

«Στην πόλη κράτος απαγορευόταν η πώληση δημόσιας γης ή περιουσίας σε ξένο. Σε αντίθεση μ' εμας, που έχουμε ήδη αρχίσει ένα ξεπούλημα τρομακτικό», διαπιστώνει. «Ολα αυτά τα ζητήματα τα διατυπώνουμε, όμως, χωρίς να κουνάμε το δάχτυλο στους θεατές. Δείχνουμε τη διαχρονική έλλειψη αυτονομίας, την πολιτική και οικονομική διαπλοκή, ήδη από τη Μικρασιατική Καταστροφή».

Ο Γιάννης Λεοντάρης γνωρίζει ότι όταν σε μια εποχή σαν τη σημερινή, με «αυξημένα προβλήματα», κάνεις πολιτικό θέατρο, κινδυνεύεις να είσαι «απλώς οργισμένος». «Δεν θέλουμε να κάνουμε μια παράσταση μανιφέστο, που να λέει "έξω το ΔΝΤ"· είναι μονοδιάστατο. Γι' αυτό το λόγο δείχνουμε, δεν καταγγέλλουμε». Ακριβώς το ίδιο ισχύει και στην παράθεση αφηγήσεων για την Αθήνα της Κατοχής, που μοιάζει να περιγράφει «με ανατριχιαστικό τρόπο» την Αθήνα του 2011, η οποία ζει «νέα περίοδο εξαθλίωσης».

Ο ζητιάνος πρόσφυγας Τζαμίλ, ο παραβατικός λαθρομετανάστης Τζανί, η Αφρικάνα χωρίς χαρτιά Ζάκρα, τρεις άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας αλλά στο περιθώριο, είναι οι ήρωες του «Παρδαλού Παπαγάλου» του Χρήστου Στρέπκου (στο «Συνεργείο»). Και οι τρεις (Χρ. Στρέπκος, Ονίκ Κετσογιάν, Νατάσα Νταλιάνη) έχουν στέκι τους ένα pet shop στην Ομόνοια (ιδιοκτήτρια η Ντέπυ Πάγκα) και, σε μια εχθρική πόλη, μοναδικό φιλαράκο τους έναν ξεπουπουλιασμένο γερο-παπαγάλο.

«Το έργο το έγραψα γιατί ως άνθρωπος δεν μπορώ να αισθάνομαι καλά όταν υπάρχουν δίπλα μου συνάνθρωποί μου που στερούνται τα αυτονόητα», τονίζει ο Στρέπκος, που υπογράφει και τη σκηνοθεσία. Τις δύο τελευταίες δεκαετίες θεωρεί ότι «πήξαμε να βλέπουμε ζευγάρια που εξοντώνει ο ένας τον άλλο στο ξενοδοχείο όπου έχουν πάει διακοπές. Δεν γίνεται να παραμείνει αυτιστικός ο καλλιτέχνης στη σκληρή σημερινή συγκυρία. Το θέατρο σε εποχή κρίσης πρέπει να επιστρέψει στα μεγάλα θέματα. Εξ ου υπάρχει σήμερα γενικότερη στροφή προς το πολιτικό», συνοψίζει.

«Ο Δεκέμβρης του 2008 μάς έδωσε μια "σφαλιάρα"», παραδέχεται ο Γιάννης Σαρακατσάνης, επικεφαλής των «AbOvo». «Για εμένα προσωπικά ήταν σαν μια δεύτερη ενηλικίωση. Και στα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας συντελέστηκε ανάλογη πολιτική αφύπνιση».

Εκτοτε οι «AbOvo», που έγιναν γνωστοί με το σουξέ «Μαμά Ελλάδα», συνομιλούν με την επικαιρότητα μέσα από το διαστρεβλωτικό φακό της σάτιρας. Με την τελευταία δουλειά τους, το «Ιδρυμα» (στο «Bios») «βγάλαμε το θυμό μας», λέει ο Σαρακατσάνης. «Κράζουμε, δηλαδή, τον Ελληνα πολίτη».

Στο «Ιδρυμα», ένα Πανεπιστήμιο του Μονάχου βάζει τον Ελληνα στον εργαστηριακό σωλήνα. «Είναι Γερμανοί, γιατί Γερμανοί μάς ελέγχουν σήμερα οικονομικά», εξηγεί ο σκηνοθέτης-ηθοποιός. Το αποτέλεσμα είναι εξόχως δυσάρεστο. Το πόρισμα εμφανίζει τον Ελληνα αφάνταστα απείθαρχο σε κάθε κανόνα και ηγέτη, απρόβλεπτα αμόρφωτο και με κόμπλεξ κατωτερότητας. Φτάνοντας στο σημείο να θεωρεί ότι όλοι οι άλλοι θέλουν το κακό του. «Εμμέσως απαντάμε στο πώς φτάσαμε εδώ! Στο Μνημόνιο και την τρόικα», υποστηρίζει ο Σαρακατσάνης...

Ενας Ελληνας άστεγος, που μέχρι πρότινος ζούσε δίπλα από το Λευκό Πύργο «φιλοσοφώντας», είναι ο ήρωας του μονολόγου «Το Παγκάκι», που ερμηνεύει ο Σπύρος Μπιμπίλας, σε σκηνοθεσία Β. Πλατάκη («Αλεκτον») και έγραψε ο γιατρός παθολόγος Ζάχος Βασιλείου. Το κείμενο είναι βιωματικό. Τον άστεγο του Λευκού Πύργου ο παθολόγος τον γνώρισε ως ασθενή του. «Είναι ένας από τους πολλούς αστέγους που συναντάμε στο κέντρο της Αθήνας πια», θεωρεί ο Μπιμπίλας. Η περίπτωσή του, το «πού μπορεί, δηλαδή, να οδηγηθεί ένας νοικοκύρης σε εποχή κρίσης», ήταν ό,τι συγκλόνισε τον Βασιλείου.

Η ηρωίδα στην «Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» του Ντίρενματ, Κλάρα Τσαχανασιάν, επιστρέφει στο σήμερα με το προσωπείο της «Μέρκελ και της Θάτσερ μαζί», χάρη στον «Ενατο Γάμο» της Λείας Βιτάλη («Θυμέλη»). Η άτεγκτη Τσαχανασιάν (Μαίρη Νάνου) είναι «η ενσάρκωση των απρόσωπων αγορών που οδήγησαν την Ελλάδα ένα βήμα πριν από την πτώχευση», θεωρεί η συγγραφέας. «Βρίσκεται πίσω από τους μεγιστάνες του χρήματος που "παίζουν" με όλα τα κράτη. Μπορεί να κάνει πολέμους, να χύνει το πετρέλαιο στη θάλασσα, να αγοράζει και να πουλάει μετοχές σε όλο τον κόσμο», εξηγεί η Λεία Βιτάλη. Κι ενώ δεν συνδέεται άμεσα με το Μνημόνιο, «μας παρουσιάζει τη μορφή του "τέρατος" που το προκάλεσε».

Τον πολυφυλετικό χαρακτήρα της ελληνικής κοινωνίας, που συστηματικά «εξεγείρεται» το τελευταίο διάστημα, περιγράφει στο υπερρεαλιστικό έργο της «Η γυναίκα του Γκόρκι», η Ελένα Πέγκα («Κινητήρας»). Το πρωτοέγραψε στα αγγλικά το '95 -έχει ήδη ανεβεί στο Σαν Φρανσίσκο και στη Νέα Υόρκη-, αλλά το «ξαναφρέσκαρε» για να ανεβεί ειδικά σήμερα στην Ελλάδα, σε δική της σκηνοθεσία. «Βλέπουμε μια μεγαλούπολη σε εξέγερση χωρίς ιδεώδη. Βλέπουμε αυτό που ζούμε και στην Ελλάδα και στον κόσμο», υποστηρίζει η δραματουργός. Οι εξεγερμένοι, σε μια πόλη που φλέγεται, είναι «όσοι δεν έχουν πια δουλειά, φυλετικές μειονότητες, οι "ξένοι", και όχι μόνο τα ανατρεπτικά στοιχεία», προσθέτει η Ελένα Πέγκα. Στο έργο της τολμά να επαναφέρει στη ζωή τον Γκόρκι ως μετανάστη στις ΗΠΑ.

Η Ρόζι. Μια γυναίκα γύρω στα 40, που έζησε το όνειρο του καταναλωτισμού με τον πιο ακραίο και ανόητο τρόπο, και σήμερα πρέπει να αντιμετωπίσει τις συνέπειες. Οι τράπεζες την καταδιώκουν, το Ιντερνετ της κόβεται. Δεν έχει λεφτά. Αλλά και πάλι. Αυτή προτιμά ένα εισιτήριο χωρίς επιστροφή για την Κόστα Ρίκα. Να φύγει όσο πιο μακριά γίνεται από την αμείλικτη διπλή χρεοκοπία -της ίδιας και της χώρας της.
Σας θυμίζει κάτι το «σενάριο»; Θυμίζει πάντως πολλά στους θεατές του «Costa Rica» του Αλέξανδρου Ντερπούλη, στο «104» (σκηνοθεσία: Πωλίνα Καραναστάση). «Το κοινό ταυτίζεται», παραδέχεται ο Ντερπούλης. «Είναι οι Ελληνες του Μνημονίου που βλέπουν στη Ρόζι (Καλλιρρόη Μυριαγκού) ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού τους».

Τέλος, υπήρξε ακόμη και διαγωνισμός θεατρικού έργου με θέμα την κρίση από την... ανάποδη.«Τι μ' αρέσει στην κρίση». Μέσα από το πρίσμα της αισιοδοξίας. Οι οκτώ παραστάσεις που ξεχώρισαν παρουσιάζονται έως και σήμερα στο «Κινητήρας Studio».

Μεταξύ αυτών, στο «Είμαι κεφάτη» η ομάδα «Magenta» (Ελένα Τιμπλαλέξη και Κατερίνα Σωτηρίου) χαιρόταν απλά και μόνο με το να θυμάται την εποχή όπου «όλοι είχαν λίγα και θέλανε πιο πολλά, χωρίς ενοχές». Με κομμένο το νερό, γιατί δεν είχε να το πληρώσει, η Εύη Κολιούλη αφηγούνταν πώς καταφέρνει «Η Bibi να κάνει μπάνιο». Με ανάλογο χιούμορ αντιμετώπιζαν το θέμα SOS που τους τέθηκε και η Βασιλική Τσαγκάρη στην «Καρδιά γουρουνιού», αλλά και η ομάδα «Φυσαλίδα» στο «trizoni (den trelonei)».*

«Αλμπέρ Καμύ: Από το βίωμα του παραλόγου, στην εξέγερση της ηθικής»

Στα πλαίσια της παράστασης «Οι Δίκαιοι» του Α.Καμύ, η ομάδα Σημείο Μηδέν σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο καιμε την αιγίδα του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, διοργανώνει στον Χώρο Ιστορικής Μνήμης, Κοραή 4, συμπόσιο – συζήτηση με θέμα: «Αλμπέρ Καμύ: Από το βίωμα του παραλόγου, στην εξέγερση της ηθικής». Ημέρα διεξαγωγής του συμποσίου, Κυριακή 17 Απριλίου και ώρα 17.00. Είσοδος ελεύθερη. Ομιλητές: Φώτης Τερζάκης (συγγραφέας), Μαρώ Τριανταφύλλου (συγγραφέας), Θωμάς Τσαλαπάτης (θεατρολόγος).

Ανδρες - Γυναίκες: Οι διαφορές που μας ενώνουν

• Κική Τριανταφύλλη, Διονυσία Μαρίνου, Γεωργία Γεωργακαράκου ΤΑ ΝΕΑ: Τετάρτη 23 Μαρτίου 2011  

Αρης, για τους άνδρες, Αφροδίτη, για τις γυναίκες. Ροζ για τα κοριτσάκια, μπλε για τα αγοράκια. Στερεότυπα δηλαδή που υποδηλώνουν ότι τα δύο φύλα έχουν ελάχιστα κοινά μεταξύ τους, λένε μάλιστα ότι το κάθε φύλο μιλάει τη δική του «γλώσσα». Πόση αλήθεια κρύβει άραγε αυτό; Η σύγχρονη έρευνα αποκαλύπτει πάντως ότι το – επικοινωνιακό – χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών δεν είναι τόσο βαθύ όσο νομιζουμε. Ας ξεφύγουμε λοιπόν από τα κλισέ, ας παραδεχτούμε τις – μικρές ή μεγάλες – διαφορές μας για να απολαύσουμε εν τέλει τη συμπληρωματικότητά μας.

Γιατί άραγε οι (περισσότερες) γυναίκες σταματάνε στον δρόμο και ρωτάνε για την κατεύθυνση, ενώ αντίθετα οι (περισσότεροι) άνδρες απεχθάνονται να το κάνουν; Το ερώτημα δεν είναι τυχαίο αφού αποκρυσταλλώνει τις βασικές πτυχές ενός φαινομένου που ευθύνεται για πολλές από τις απογοητεύσεις που βιώνουν άνδρες και γυναίκες όταν συνομιλούν μεταξύ τους.

Για μια γυναίκα το να ρωτήσει έναν ξένο σημαίνει ότι θα κάνει μια φευγαλέα σχέση μαζί του που θα την οδηγήσει εκεί που θέλει να πάει χωρίς απώλειες. «Τι έχουμε να χάσουμε;», λέει. Με την οπτική του άνδρα, όμως, κάτι τέτοιο θα ήταν υποτιμητικό. Προτιμάει να χάσει 5, 10, άντε 20 λεπτά και να βρει μόνος του τον δρόμο, παρά να ρωτήσει κάποιον άλλο. «Ασε που μπορεί να μας στείλει αλλού γι’ αλλού», ισχυρίζεται.

Είναι θέμα κατεύθυνσης. Για τους άνδρες σημασία έχει το «πάνω - κάτω» (ποιος έχει το πάνω χέρι), ενώ για τις γυναίκες το «μεταξύ μας» σύμφωνα με την Ντέμπορα Τάνεν, καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Georgetown, η οποία έχει αφιερώσει περισσότερα από τριάντα χρόνια ερευνώντας τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν γλωσσικά τα δύο φύλα.

«Oι συζητήσεις των ανδρών τείνουν να επικεντρώνονται στην ιεραρχία και τον ανταγωνισμό, αντίθετα οι κουβέντες των γυναικών περιστρέφονται γύρω από τις σχέσεις τους και κατά πόσο αυτές είναι στενές ή αποστασιοποιημένες», λέει η αμερικανίδα καθηγήτρια.

«Εγώ μπορώ να πετάξω την μπάλα μέχρι εκεί πάνω», λέει το ένα αγοράκι στον φίλο του, για να πάρει από εκείνον την απάντηση «η δικιά μου θα πάει στο φεγγάρι». «Η μαμά μου φοράει φακούς επαφής» λέει μια πιτσιρίκα για να εισπράξει ένα γεμάτο θαυμασμό «και μένα το ίδιο η θεία μου» από την άλλη. Αυτό το κοινό που μοιράζονται, της είναι τόσο ευχάριστο όσο η πιο ψηλή μπαλιά για το αγοράκι που «καπελώνοντας» φραστικά τους φίλους του νιώθει πιο δυνατό.

Σε άλλες ηλικίες, όταν μια γυναίκα αναφέρεται σε προσωπικά της προβλήματα, η φίλη θα της απαντήσει «ξέρω πώς αισθάνεσαι» ή «το ίδιο συμβαίνει και σε μένα». Είναι μια τελετουργική απάντηση που ενισχύει τη σχέση τους. Σε μια ανάλογη συζήτηση ανάμεσα σε άνδρες ο δεύτερος θα έλεγε στον πρώτο «πού να δεις τι συμβαίνει σε μένα», αφήνοντας να εννοηθεί το χειρότερο και άρα κάτι που ενισχύει τη θέση του – ακόμη και – στη μιζέρια.

Υπάρχουν όμως και παρεξηγήσεις αφού, αν η συζήτηση γινόταν ανάμεσα σε μια γυναίκα και έναν άνδρα, εκείνος θα θεωρούσε ότι του ζητάει τη βοήθειά του για να λύσει τα προβλήματά της, πράγμα που θα έκανε μεν αλλά τότε εκείνη θα τον κατηγορούσε με θυμό ότι της λέει τι να κάνει...

Oλες οι συζητήσεις όμως είτε από την ανδρική είτε από τη γυναικεία σκοπιά και άρα όλες οι σχέσεις, αντανακλούν έναν συνδυασμό ιεραρχίας και σύνδεσης. «Oλοι  φιλοδοξούμε να είμαστε δυνατοί και να έχουμε σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Τα φαινομενικά διαφορετικά στυλ συζήτησης ανδρών και γυναικών είναι απλά διαφορετικοί τρόποι για την επίτευξη των ίδιων στόχων», ισχυρίζεται η Ντέμπορα Τάνεν.

Η οικογένεια μάλιστα είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο είναι ολοφάνερη αλλά και πολύ έντονη η επικέντρωση των μελών της  –  αρσενικών και θηλυκών  –  στην ιεραρχία και τον ανταγωνισμό από τη μια αλλά και την επιθυμία για σύνδεση από την άλλη. Υπάρχουν άραγε άνδρες ή γυναίκες που δεν το έχουν βιώσει;  –Κ.Τρ.

• Γεράσιμος Γενατάς,
  ηθοποιός (με αφορμή τον ρόλο του στο Caveman)

Γιατί οι γυναίκες μιλάνε με τις ώρες, κάνουν λεπτομερείς περιγραφές, ανταλλάσσοντας πάμπολλες πληροφορίες με τις φίλες τους; O Caveman  προβληματίζεται και αναρωτιέται. Και καθώς το ψάχνει και μονολογεί, αντιλαμβάνεται ότι ενώ αυτός από τα προϊστορικά χρόνια ήταν και εξακολουθεί να είναι κυνηγός, η γυναίκα είχε ανέκαθεν τη νοοτροπία του συλλέκτη.

Το θεατρικό έργο του Rob Becker με τα εκατομμύρια θεατές σε όλον τον κόσμο – ανάμεσά τους πάρα πολλοί ψυχολόγοι και θεραπευτές – είναι η μακροβιότερη παράσταση - μονολόγος στην ιστορία του Μπροντγουέι, η οποία παίζεται και στην Ελλάδα εδώ και τέσσερα χρόνια. «Ανδρες και γυναίκες θα ’λεγα βλέπουμε τα πάντα γύρω μας από διαφορετικές γωνίες αλλά όχι από αντίθετη πλευρά» λέει ο Γεράσιμος Γεννατάς  που έχει υποδυθεί και αυτός στο παρελθόν τον Caveman.

«Αυτή η διαφορετική οπτική είναι που κάνει τον κόσμο στα μάτια των γυναικών πιο πλούσιο, πιο χρωματιστό, πιο ευωδιαστό και αυτό είναι που αποτυπώνουν με περισσότερα λόγια. Υπάρχει πολύ μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και άρα μεγαλύτερη αναλυτικότητα από την πλευρά τους. Oι γυναίκες προσέχουν περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπουν τα πράγματα πιο ανάγλυφα και τα περιγράφουν με πιο πλούσιο τρόπο, νομίζω όμως ότι είναι ο ψυχισμός τους διαφορετικός, δεν είναι απλά θέμα έκφρασης. O άνδρας, αντίθετα, έχει μεγαλύτερη ανάγκη να συγκεντρώνει την προσοχή του, να επικεντρώνεται κάπου. Δεν αντέχει να τον απασχολούν πολλά πράγματα μαζί. Ενώ μια γυναίκα μπορεί να κάνει πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Το ζητούμενο όμως είναι οι άνθρωποι να αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα και να της δίνουν χώρο  να ανθήσει γιατί αυτή είναι που κάνει τα πράγματα ενδιαφέροντα.  Διαφορετικά, θα ήταν μια απίστευτη βαρεμάρα». –Κ.Τρ.

Info: Φέτος τον Caveman ερμηνεύει ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης στο θέατρο Coronet, Φρύνης 11 & Υμηττο

• Διαβάστε περισσότερα

«Υπομονή, πίστη, στόχοι»

• ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ «ΧΟΡΝ» ΚΑΙ «ΜΕΛΙΝΑ»
• Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

Δώρα σημαντικά σε χέρια άξια. Ο χρυσός σταυρός του Δημήτρη Χορν στα χέρια του Θάνου Τοκάκη και η καρφίτσα της Μελίνας Μερκούρη στη Λουκία Μιχαλοπούλου.

«Κάθε έπαινο τον μεταφράζω ως “συνέχισε, προχώρα”. Υπάρχει βέβαια το άγχος να μην απογοητεύσω. Κυρίως, όμως, τον εαυτό μου και την αθωότητα με την οποία ξεκινούσα στο θέατρο. Οταν κλονίζεται η πίστη μου, σε αυτήν ανατρέχω», λέει 29χρονη Λουκία Μιχαλοπούλου.

«Το βραβείο με τιμά. Δεν το περίμενα όμως για να δικαιωθώ. Συνεχίζω αυτό που έκανα μέχρι σήμερα», λέει ο 31χρονος Θάνος Τοκάκης. Η επόμενη μέρα τον βρίσκει μοιρασμένο σε δύο πρόβες: για την αυριανή πρεμιέρα του «Θερμοκηπίου» σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή, αλλά και για τη φεστιβαλική παραγωγή του Θωμά Μοσχόπουλου.

«Σε αυτή τη δουλειά ρισκάρω τη ζωή μου και το μισό μου μυαλό χάθηκε γι’ αυτήν». Αυτή η φράση του Βαν Γκογκ «στοίχειωσε» τη Λουκία από τα σχολικά της χρόνια. «Τότε αποφάσισα πως ήθελα να παίρνω ρίσκα». Πράγματι, από το 2003 που αποφοίτησε από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης δίνεται ολόψυχα σε κάθε της ρόλο.

Αλλά και ο Θάνος εγκατέλειψε την Ηλεκτρονική που σπούδασε και το επάγγελμα του ασφαλιστή που ακολούθησε για λίγο, για να αφεθεί στη γοητευτική και απρόβλεπτη υποκριτική. Αποφοιτώντας το 2005 από το Εθνικό, βρήκε μια θέση στη θεατρική «οικογένεια» του Θωμά Μοσχόπουλου και έλαμψε. Εχει συνεργαστεί με μερικούς από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες: Νίκο Μαστοράκη, Γιάννη Χουβαρδά και τώρα Λευτέρη Βογιατζή. «Για έναν νέο ηθοποιό είναι παράδεισος η συνεργασία με νέους σκηνοθέτες. Είναι μεγάλη τύχη να ανήκω στους σταθερούς συνεργάτες του Θωμά. Εχουμε κοινές αντιλήψεις και αρχές. Δεν χρειάζεσαι και τίποτε άλλο».

Για τη Λουκία, η πρώτη πόρτα που άνοιξε ήταν του Λευτέρη Βογιατζή. Της εμπιστεύτηκε από ένα ρόλο σε «Bella Venezia» και «Σχολείο Γυναικών». «Η συνεργασία μαζί του ισοδυναμεί με μια δεύτερη Σχολή», παραδέχεται. «Μου δίδαξε την ακρίβεια και την πειθαρχία στο θέατρο. Πράγματα που δεν έχουμε μάθει στην Ελλάδα». Εχει συνεργαστεί και με τον Γιώργο Μιχαηλίδη -μόλις 24 χρόνων συγκλόνιζε στο μονόλογο της Δούκα «Σας αρέσει ο Μπραμς;»-, τη Ρούλα Πατεράκη, με την οποία έφτασε ώς την Επίδαυρο ως Ισμήνη στον «Οιδίποδα Τύραννο», αλλά και με τον Νορβηγό Εϊρικ Στούμπε.

Και οι δυο τους λατρεύουν το σινεμά. Ο Τοκάκης, μάλιστα, έχει γράψει δύο σενάρια -το ένα τηλεοπτικό- που ελπίζει να πάρουν σάρκα και οστά. Με το «Valse Sentimentale» της Κωνσταντίνας Βούλγαρη η Μιχαλοπούλου βραβεύτηκε στη Θεσσαλονική τρία χρόνια πριν. Σύντομα ξεκινά γυρίσματα για το σίκουελ. Αλλά και διεκδικεί ένα βραβείο (της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου) για το «Ταξίδι στη Μυτιλήνη» του Λάκη Παπαστάθη -ακόμη ένας δάσκαλος και φίλος της.

«Υπομονή», συμβουλεύει τους νεότερους ο Θάνος Τοκάκης. «Να έχεις πολύ συγκεκριμένους στόχους -γιατί το θεάτρο και η εποχή σε αποπροσανατολίζουν- και πίστη», συμπληρώνει η Λουκία Μιχαλοπούλου.

Στην αρένα του σήμερα

 

ΜΕ «ΣΚΗΝΟΒΑΤΕΣ» Ο ΦΑΣΟΥΛΗΣ ΜΕ «ΗΡΑΚΛΗ ΜΑΙΝΟΜΕΝΟ» ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ Ο ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ Ελευθεροτυπία, Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

«Σκηνοβάτες». Το ριψοκίνδυνο «ρωμαϊκό υπερθέαμα» του Σταμάτη Φασουλή, που θα περιγράφει κωμικοτραγικά το χρονικό της θεατρικής σκηνής, απ' την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι το «υπό κατάρρευση» 2011.  

Στους «Σκηνοβάτες» ο Σταμάτης Φασουλής θα στήνει «γέφυρα» θεατρική από τους ρωμαϊκούς χρόνους ώς το «μεταμοντέρνο σήμερα» «Ηρακλής Μαινόμενος» του Ευριπίδη. Τραγωδία της μανίας, που ο Μιχαήλ Μαρμαρινός θα αντιμετωπίσει σαν «μηχανή» «για να δούμε το δικό μας στίγμα στην Ιστορία», επανανοηματοδοτώντας το αναπάντεχα «επίκαιρο» σήμερα επίθετο «Μαινόμενος». 

Και οι δύο θερινές επιδαυρικές παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου επιχειρούν να συνδιαλλαγούν με τη δυσχερή σύγχρονη συγκυρία. Μαζί με το παιδικό «Παραμύθι χωρίς όνομα» της Πηνελόπης Δέλτα (σκηνοθεσία Τ. Τζαμαργιά), σε πείσμα της κρίσης, θα αλωνίσουν το καλοκαίρι την επικράτεια. 

«Είναι δύσκολο αυτό που κάνουμε», τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. «Παρ' όλο που πάνε οι παραστάσεις μας καλά, έχουμε κάνει την καλύτερη δυνατή διαχείριση και δεν έχουμε οικονομικό πρόβλημα, το να ξεκινήσει κανείς μια καλοκαιρινή περιοδεία στις συνθήκες που ζούμε είναι τεράστιο ρίσκο. Ελπίζω να μας βγει», ήταν η ευχή του Γιάννη Χουβαρδά. Δεν δίστασε να δηλώσει: «Οι αμοιβές δεν είναι αυτές που θα όφειλε ένα οργανισμός του βεληνεκούς του Εθνικού. Αυτή είναι, όμως, η πραγματικότητα». Κι επειδή έχει «την κατανόηση των ηθοποιών» που «αντέχουν», τους ευχαρίστησε δημόσια. 

- Ο σπόρος των «Σκηνοβατών» (15-16 Ιουλίου) έπεσε όταν πριν από πέντε χρόνια ξεναγούσαν τον Σταμάτη Φασουλή στο Ασκληπιείο της Κω. Τότε έμαθε για «μια «Απολλωνία» απ' τις Συρακούσες» που πήρε θεατρικό βραβείο στο νησί το 200 π.Χ. Εποχή που οι χορηγίες είχαν κοπεί κι οι θεατρίνοι περιόδευαν με αγώνες-πολυθεάματα, συνδυάζοντας σπαράγματα από τραγωδίες και κωμωδίες με τραγούδια κι ακροβατικά. 

Αναβιώνοντας το ίδιο ακριβώς «μοντέλο» με τον 30μελή θίασο του Εθνικού, ο Φασουλής, σκηνοθέτης, μεταφραστής και δραματουργός των «Σκηνοβατών», θα συνδέσει χωρία από την «Ιλιάδα» και την «Οδύσσεια», σπαράγματα απ' τον «Αγαμέμνονα», τον «Οιδίποδα», τη «Μήδεια», τους «Βατράχους», τη «Λυσιστράτη». Και μαζί, «Μιμιάμβους» του Ηρώνδα, αποσπάσματα απ' τον Θεόκριτο, τον Σενέκα, τους Ορφικούς Υμνους, τον Μένανδρο. 

«Γέφυρα» με το σήμερα θα στήνει η Κασσάνδρα (Αλκηστις Πουλοπούλου), που θα προλέγει το μέλλον του θεάτρου αναπαριστώντας «το μεταμοντέρνο τώρα». Η Νένα Μεντή θα κάνει την «εξώλης και προώλης» απ' τους «Εταιρικούς Διαλόγους» του Λουκιανού και τη Φαίδρα. Ο Δημήτρης Λιγνάδης θα ηγείται του αθηναϊκού θιάσου και η Ελένη Κοκκίδου των «κοινών» γυναικών. Ο Νίκος Κουρής θα υποδύεται την Κλυταιμνήστρα, το ίδιο και η Σοφία Φιλιππίδου. 

- Δεν έχει ακόμα καταλήξει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός στη μετάφραση του «Ηρακλή Μαινόμενου» (5-6 Αυγούστου). Εχει όμως έτοιμο το θεωρητικό πλαίσιο. «Ο Ηρακλής, αυτός ο κατεξοχήν γνωστός Ελληνας ήρωας, μου μοιάζει αναγνωρίσιμος στο σήμερα», υποστηρίζει. Ηρακλής και Αγγελος θα είναι ο Νίκος Καραθάνος. Μεγάρα η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Αμφιτρύων ο Μηνάς Χατζησάββας, Ιρις η Στεφανία Γουλιώτη, Λύσσα η Θεοδώρα Τζήμου και Λύκος ο Γιώργος Γάλλος. Ο Γιάννης Βογιατζής θα «στηρίξει την έννοια του Χορού». Τον μνημόνευσε ειδικά ο Γιάννης Χουβαρδάς, «για την αυταπάρνησή του». Μεγάλη έκπληξη της διανομής, ο Θοδωρής Αθερίδης στον ρόλο του Θησέα.

Io, Leonardo στον "Μύλο" της Θεσσαλονίκης

• Όπως και μια μέρα που την έζησες καλά σου χαρίζει την απόλαυση του ήρεμου ύπνου, έτσι και μια ζωή καλά χρησιμοποιημένη χαρίζει τον ήρεμο θάνατο. [Leonardo Da Vinci]

Ο πολυχώρος πολιτισμού «Μύλος» παρουσιάζει την παράσταση Io, Leonardo 

Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο ζωγράφος, ο γλύπτης, ο μουσικός, ο εφευρέτης, ο μηχανικός, ο ανατόμος, ο γεωμέτρης, ο αστρονόμος, ο αρχιτέκτονας … Θεωρείται η αρχετυπική μορφή του Αναγεννησιακού καλλιτέχνη, του Homo Universalis.

Ο πανεπιστήμονας διανοούμενος, ο καλλιτέχνης που δοκίμασε κάθε είδος έκφρασης, ο άνθρωπος που διέλυσε με την ορμή της προσωπικότητας του τα κάθε λογής στεγανά και απογειώθηκε πάνω από τον περιορισμό της εξειδίκευσης πετυχαίνοντας,  για πρώτη φορά στην ιστορία, μια ολιστική θεώρηση της ανθρώπινης ύπαρξης, των επιστημών, των τεχνών και του ίδιου του σύμπαντος.

Μία ιδιοφυής προσωπικότητα που έβαλε τα θεμέλια για πολλά από τα σύγχρονα επιτεύγματα και η τέχνη του μέχρι και σήμερα είναι αντικείμενο αναλύσεων, συζητήσεων και παγκόσμιου θαυμασμού.

Io, Leonardo. Μία θεατρική παράσταση που απευθύνεται σε μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων και παρουσιάζει της ζωή και τα επιτεύγματα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ενός από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους στην σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας.

Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Κείμενο - Σκηνοθεσία: Δημήτρης Βαλσαμίδης
Σκηνικά-Κοστούμια: Κωνσταντία Δίγκα
Μουσική Επιμέλεια: Ήρα Κατσούδα

Φωτισμοί & Multimedia: Μύλος

ΠΑίΖΟΥΝ:

Κατερίνα Γραμμενίδου, Ηλιάνα Δημόνη, Ήρα Κατσούδα, Δημήτρης Παπαδόπουλος, Κλειώ Τσελούδη, Δημήτρης Τζίτζιρας, Αναστασία Χαριτίδου

Τζωρτζίνα Βογιατζόγλου, Κατερίνα Γραμμενίδου, Ηλιάνα Δημόνη, Αθηνά Σαραβέλου, Κλειώ Τσελούδη, Αναστασία ΧαριτίδουΤζωρτζίνα Βογιατζόγλου, Κατερίνα Γραμμενίδου, Ηλιάνα Δημόνη, Αθηνά Σαραβέλου, Κλειώ Τσελούδη, Αναστασία Χαριτίδου

ΠΟυ: Πολυχώρος Τέχνης & Πολιτισμού “ Μύλος ”

Ανδρέου Γεωργίου 56, Θεσσαλονίκη

ΠΑΡΑΣΤάΣΕΙΣ :

Καθημερινά Δευτέρα έως Παρασκευή στις 11:00 π.μ.

Για σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και για οργανωμένα γκρουπ.

• ΠΛΗΡΟΦΟΡίΕΣ | ΚΡΑΤήΣΕΙΣ : 2310551836

Ο μύθος της Πλαθ και του Χιουζ

• Εικόνες της καθημερινό­τητάς τους και η σχέση πάθους που ένωσε και χώρισε, τελικά, τους δύο ποιητές, μέσα από την παράσταση «Σύλβια και Τεντ» 

H μοναδική τους σχέση, η υψηλή δημοφιλία της ποίησής τους (από τις σπάνιες περιπτώσεις ποιητών που τα έργα τους έγιναν μπεστ σέλερ), η αυτοκτονία της Πλαθ σε ηλικία 30 ετών το 1963, η αινιγματική προσωπικότητα του Χιουζ, καθώς και η έκδοση των 88 αυτοβιογραφικών ποιημάτων του λίγο πριν από τον θάνατό του (1998) είναι τα υλικά που έπλασαν τον μύθο τους: έναν μύθο που συνεχίζει να ασκεί σπάνια γοητεία και γίνεται αντικείμενο μελέτης, φαντασίωσης και μυθοπλασίας. Μετά τον θάνατο της Πλαθ, ο Χιουζ ξεκινά έναν διάλογο με την Πλαθ ως γυναίκα και την Πλαθ ως ποιήτρια

• Η ζωή τους μαζί αλλά και το έργο της γίνεται βασική πηγή έμπνευσης για τον Χιουζ που δημιουργεί μια τεράστια ποιητική τοιχογραφία γεγονότων και αναφορών στη σχέση τους, μέσα από τη ματιά του άνδρα και του ποιητή.
• Η περφόρμανς «Σύλβια και Τεντ» σε κείμενα, σύνθεση κειμένων και σκηνοθεσία Ασπας Τομπούλη που κάνει πρεμιέρα το Σάββατο στο θέατρο «Olvio» αναφέρεται στη σχέση των ποιητών Σύλβια Πλαθ και Τεντ Χιουζ.

Μούσα

• Ενας συγγραφέας παρουσιάζει στο κοινό το βιβλίο του για τον Τεντ Χιουζ και τη σχέση του με τη Σύλβια Πλαθ. Μέσα από την έρευνα για τους δύο καλτ ποιητές, ο συγγραφέας πλάθει τη δική του εικόνα για την προσωπικότητά τους καθώς και για γεγονότα από τη ζωή και τη σχέση πάθους που ένωσε και χώρισε τον Χιουζ με την Πλαθ.
• «Η παράσταση είναι εμπνευσμένη από τη σχέση του Τεντ Χιούζ με τη Σύλβια Πλαθ: τρελός έρωτας, γάμος, παιδιά, χωρισμός. Μετά την αυτοκτονία της, η Πλαθ γίνεται η ποιητική μούσα του Χιουζ, είναι μια συνεχής παρουσία δίπλα του, πηγή έμπνευσής του» εξηγεί η Ασπα Τομπούλη.
• «Εικόνες και στιγμιότυπα της καθημερινότητάς τους, η κοινή τους προσπάθεια να γίνουν ποιητές, οι ενοχές που δημιουργεί ο θάνατός της στον Χιουζ όπως και ο αγώνας του να τον ξεπεράσει μέσα από την ποίησή του, είναι τα θέματα που με ενδιέφεραν στην ιστορία τους».

• Το «Σύλβια και Τεντ» δεν είναι βέβαια ένα λεπτομερές χρονικό της συγκλονιστικής αυτής σχέσης, ούτε η βιογραφία των δύο ποιητών.

• «Τα κείμενα έτσι όπως τελικά διαμορφώθηκαν και μέσα από τη δουλειά και τους αυτοσχεδιασμούς των ηθοποιών, δίνουν μια γεύση από τις φοβερές αυτές προσωπικότητες, τη ζωντάνια, το χιούμορ, τον ανταγωνισμό αλλά και τη συντροφικότητά τους στη ζωή και στον θάνατο.

• Πλαθ και Χιουζ εκπροσωπούν το αιώνιο ζευγάρι. Γι' αυτό και η ιστορία τους συγκινεί και ενδιαφέρει τόσο πολύ κοινό και καλλιτέχνες».

ΣΑΝ ΤΑΙΝΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ

• Η ιστορία του Χιουζ και της Πλαθ έχει γίνει μύθος, ο καθένας θέλει να έχει γνώμη και μερίδιο σ' αυτήν. «Η σχέση των σωμάτων των δύο ηθοποιών, τα σώματά τους μέσα στον χώρο, η σχέση τους με την εικόνα (βίντεο) και τη μουσική έχτισαν την παράσταση αυτή. Η αφήγηση της ιστορίας γίνεται μέσα από τους διαλόγους και τους μονολόγους των ηθοποιών αλλά και μέσα από τα βίντεο που διακόπτουν ή συνεχίζουν τη δράση». Η εικόνα δηλαδή δεν έχει έναν συμπληρωματικό ρόλο αλλά «μπαίνει δυναμικά και κρατάει ένα σημαντικό μέρος της αφήγησης. Κάποια από τα βίντεο είναι κυριολεκτικά σαν ταινιάκια μικρού μήκους. Παρεμβάλλονται στη ζωντανή δράση αλλάζοντας τη δυναμική και όταν τελειώνουν, το νήμα ξαναπιάνεται, όπως πάντα, από τους ηθοποιούς». Παίζουν: Μαρία Ζορμπά, Νέστο­ρας Κοψιδάς.

• Τα σκηνικά - κοστούμια φιλοτέχνησε η Κλερ Μπρέισγουελ, σύμβουλος δραματουργίας είναι η Αννα Τσίχλη, οι συνθέσεις ήχων είναι του Δημήτρη Ιατρόπουλου, οι λήψεις βίντεο του Γιώργου Παντελεάκη, η επιμέλεια κίνησης της Αντιγόνης Γύρα και οι φωτισμοί του Ηλία Κωνσταντακόπουλου.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, «Eθνος», 24/3/2011

Μαρία Ζορμπά, Νέστορας Κοψιδάς στην περφόρμανς «Σύλβια και Τεντ», σε κείμενα, σύνθεση κειμένων και σκηνοθεσία Ασπας Τομπούλη

Σάτιρα στο... Θερμοκήπιο

Το έργο του Πίντερ ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Λευτέρη Βογιατζή

Ο χώρος που διαδραματίζεται το έργο είναι ένα κρατικό «ησυχαστήριο», ένα «Θερμοκήπιο», όπου οι ασθενείς ανακρίνονται και κακοποιούνται από το διεφθαρμένο και εξουσιομανές προσωπικό

Νύχτα Χριστουγέννων. Σ΄ ένα κρατικό «ησυχαστήριο», γεννιέται άρρεν τέκνο από την ασθενή 6459, ενώ ένας άλλος ασθενής, ο 6457, βρίσκεται μυστηριωδώς νεκρός. Τι έχει συμβεί, ποιος είναι ο πατέρας του παράνομου βρέφους; Πώς πέθανε ο 6457 και γιατί κηδεύτηκε μυστικά και εσπευσμένα; Οι απαντήσεις στη μαύρη κωμωδία του Χάρολντ Πίντερ, «Θερμοκήπιο» που παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα η «Νέα Σκηνή» από σήμερα στο «Θέατρο Οδού Κυκλάδων», σε σκηνοθεσία Λευτέρη Βογιατζή.

«Το Θερμοκήπιο» (1958) ανήκει στα μεγάλα νεανικά έργα του Χάρολντ Πίντερ, γραμμένο ανάμεσα στο «Πάρτι γενεθλίων», τον «Επιστάτη» και το «Βουβό γκαρσόνι». Θαμμένο στο συρτάρι του συγγραφέα μέχρι το1979, ανεβαίνει στη σκηνή το 1980 σε σκηνοθεσία του ίδιου του Χάρολντ Πίντερ.

Η παράσταση του έργου αποτελεί θεατρικό γεγονός. Ο ίδιος ο Πίντερ θα πει «τελικά, το έργο άξιζε ν' ανεβεί», και στην παράσταση του 1995, παίζει ο ίδιος τον ρόλο του Ρουτ με εξαιρετική επιτυχία. Πρόκειται για μία καταλυτική πολιτική σάτιρα, μία μαύρη κωμωδία, με μπεκετικούς απόηχους, πάνω στο τερατώδες σύμπλεγμα που αποτελεί την κρατική εξουσία, το σύμπλεγμα της αυθαιρεσίας, της αδιαφάνειας, της γραφειοκρατικής παραμόρφωσης με τη συνακόλουθη διαφθορά.

Εδώ η γλώσσα λειτουργεί στο κενό, σε απόλυτη διάσταση με την όποια εμπειρία. Εδώ η γλώσσα συγκαλύπτει και παραμορφώνει την πραγματικότητα.

Ο χώρος που διαδραματίζεται το έργο είναι ένα κρατικό «ησυχαστήριο», ένα «Θερμοκήπιο», όπου αθέατοι για μας ασθενείς, που αναφέρονται με τους κωδικούς τους, ανακρίνονται και κακοποιούνται παντοιοτρόπως από το διεφθαρμένο και εξουσιομανές προσωπικό. Εδώ κυριαρχεί η αλλοτρίωση, η απάθεια, η απανθρωπιά, η απονεκρωμένη συνείδηση.

Ο Αγγλος θεατρικός κριτικός Μάικλ Μπίλιγκτον, θα μιλήσει για τον μεγάλο κωμικό ηθοποιό που έχασε η Αγγλία, για να γίνει ο μεγαλύτερος εν ζωή, τότε, θεατρικός συγγραφέας της, ενώ για το έργο αποφαίνεται ότι ανήκει στα κορυφαία του Πίντερ, όπου το οξύ πολιτικό του ένστικτο συγκερασμένο με την ορμή της νιότης του, έδωσε ένα από τα προφητικότερα και οξυδερκέστερα πολιτικά έργα του 20ού αιώνα.

Παίζουν: Λευτέρης Βογιατζής, Παντελής Δεντάκης, Δημήτρης Ημελλος, Αλεξία Καλτσίκη, Βασίλης Κουκαλάνι, Γιάννης Νταλιάνης, Θάνος Τοκάκης.

• Οι συντελεστές

Τη μετάφραση υπογράφει ο Νίνος Φένεκ-Μικελίδης, τη σκηνοθεσία ο Λευτέρης Βογιατζής, τα σκηνικά-κοστούμια η Εύα Μανιδάκη, τη μουσική ο Δημήτρης Καμαρωτός και τους φωτισμούς ο Λευτέρης Παυλόπουλος.

• ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 24/3/2011

Οταν η ζωή ανεβαίνει στο σανίδι

H ομάδα Playback Ψ ειδικεύεται στο playback theatre, είδος που στηρίζεται στον αυτοσχεδιασμό, την αφήγηση και το ψυχόδραμα.

«Εφαλτήρια δύναμη είναι η αναζήτηση ενός θεατρικού εργαλείου που θα προκαλεί καλλιτέχνες και θεατές να προβούν σε μια αληθινή ανθρώπινη επικοινωνία», μας διηγείται ο ιδρυτής της ομάδας, ψυχίατρος και δραματοθεραπευτής, Λάμπρος Γιώτης. Στις παραστάσεις, οι θεατές καλούνται να αφηγηθούν μια δική τους προσωπική ιστορία και οι ηθοποιοί στη συνέχεια την αναπαριστούν.

«Μπορούν να αναφερθούν σε κρίσιμες στιγμές της ζωής τους -απώλειες, πένθη, χωρισμούς-, σε ταξίδια, αναζητήσεις, όνειρα, οικονομικές-πολιτικές κρίσεις αλλά και σε κοινωνικά ζητήματα», μας λέει ο σκηνοθέτης και συντονιστής της ομάδας, Δημήτρης Μπέγιογλου. Η ομάδα Playback Ψ από το 2004 έχει δώσει παραστάσεις σε θέατρα, εναλλακτικούς χώρους, σχολεία, συνέδρια, ημερίδες, φυλακές και νοσοκομειακά ιδρύματα.

«Φυσικά, δεν πρόκειται για ψυχοθεραπεία», σχολιάζει ο ηθοποιός Χρήστος Θεοχαρόπουλος, «αλλά για μια απόπειρα ανάσυρσης θεμάτων, εμπειριών, δυσκολιών που απασχολούν μια συγκεκριμένη ομάδα. Και η επίλυσή τους δεν αφορά πια την ομάδα μας, αλλά τους ίδιους».

• Στο δίκτυο. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στο www.therapy-playback.gr

ΓΙΩΤΑ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΕΘΝΟΣ, 24/3/2011

ΦΩTOΓΡAΦIΑ: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΤΙΑΤΟΣ

H κομψή αλητεία της Δήμητρας Παπαδοπούλου...

 

Δεν της είναι καθόλου δύσκολο να ακουστεί, ακόμη κι όταν δεν είναι στο προσκήνιο: Καμία δουλειά της δεν περνά απαρατήρητη. Μίλησε στις ΕΙΚΟΝΕΣ για την ασφυκτική ανάγκη για λιγότερο αρπακολισμό και περισσότερη δημιουργικότητα...

• Eχεις ανεβάσει φέτος την παράσταση Η Σεξουαλική Ζωή Του Κυρίου Και Της Κυρίας Νικολαϊδη. Πώς προέκυψε η ιδέα;

Προέκυψε από τις κουβέντες που κάναμε με φίλες μου για σεξουαλικά θέματα από τις οποίες διαπίστωσα ότι έχουμε πολλά κοινά σημεία οι άνθρωποι μεταξύ μας. Σαν να είμαστε όλοι ένα μεγάλο κρεβάτι. Ενα κρεβάτι να έχεις κάνει είναι σαν να ξέρεις τι γίνεται και στο διπλανό κρεβάτι.

• Σε αυτό το έργο σκηνοθετείς. Πώς περιγράφεις την εμπειρία;

Tη σκηνοθεσία την κάνουμε μαζί με την Aγγελίτα Tσούγκου. H γνώμη μου από την ελληνική εμπειρία είναι ότι οι σκηνοθέτες σπάνια υπηρετούν το έργο· υπηρετούν τη σκηνοθεσία, κάτι που με έχει κουράσει. Σε ένα έργο θα έπρεπε να υπάρχει ένας σκηνοθέτης ως αφανής ήρωας. Nα αναδεικνύει το έργο και όχι τον εαυτό του. Mε αυτή την έννοια σκηνοθέτησα. Νιώθω μεγάλη σιγουριά επειδή έχω μεγάλη γνώση στα συναισθηματικά θέματα. Mπορώ να οδηγήσω έναν ηθοποιό στο πώς νιώθει ο ήρωας και πώς να βγάλει το συναίσθημα. Aπό την άλλη, δεν είμαι ευχαριστημένη με τις πρακτικές δουλειές του σκηνοθέτη, αλλά δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Γενικά, πάντως, δεν νιώθω ότι σκηνοθετώ. Nιώθω ότι επικοινωνώ αυτό που έγραψα.

• Πώς αποφάσισες να μην παίξεις στο έργο που σκηνοθετείς;

Δεν μου άρεσε η ιδέα να είμαι κάθε βράδυ στο θέατρο. Πιστεύω πως θα με εγκλώβιζε. Προτιμώ να έχω κάποια βράδια ελεύθερα για να κάνω άλλα πράγματα.

• Aπό τις κουβέντες που κάνεις με τους θεατές, βλέπεις ότι υπάρχει ταύτιση με τους ήρωες του έργου;

Δεν μπορείς να φανταστείς σε πόσο μεγάλο βαθμό ταυτίζονται. Oλοι βρίσκουμε κοινά αν αρχίσουμε να μιλάμε για τα ερωτικά μας. Στην παράσταση ανοίγει το θέμα «κρεβάτι» και ο κόσμος συμπεριφέρεται σαν να έχει περάσει και αυτός από το κρεβάτι του έργου.

• Nα αναμένουμε ότι και το επόμενο βήμα σου θα γίνει από την καρέκλα του σκηνοθέτη;

Eίναι πολύ πιθανό. Σκέφτομαι πολλά, αλλά δεν είναι κάτι ανακοινώσιμο.

• Nιώθεις ότι η κρίση μπορεί να αλλάξει οριστικά τα δεδομένα στην ελληνική τηλεόραση;

Πιστεύω ότι η τηλεόραση έπαιξε ρόλο στην κρίση. Oταν ο βασικός χρηματοδότης της τηλεόρασης είναι η κρίση και η βασική αιτία της κρίσης είναι ο καταναλωτισμός που μας οδήγησε να χρεωθούμε με δάνεια, οδηγούμαστε στη διαπίστωση ότι αυτά είναι αλληλοσυνδεόμενα.

• Στον αντίποδα της κρίσης, όμως, υπάρχουν πολύ ακριβές παραγωγές όπως Το Nησί.

Tο Nησί είναι μια εξαιρετική δουλειά και το συγκαταλέγω στις 10 καλύτερες στην ιστορία της τηλεόρασης. Aυτήν τη στιγμή, όμως, η θεματολογία του δεν μου λέει κάτι. Aν με ρωτούσαν (και καλά έκαναν που δεν με ρώτησαν), θα τους έλεγα ότι θα μπορούσαν να κάνουν μια υπερπαραγωγή με θετικό μήνυμα.

• Πώς αιτιολογείς το ότι έχει μια τέτοια απήχηση στον κόσμο με τόσο δύσκολο θέμα;

Aυτό συμβαίνει γιατί είναι μια άψογη παραγωγή που θα άξιζε να πάρει όλα τα βραβεία και είναι το μόνο σίριαλ που σε κάνει να σέβεσαι την τηλεόραση αυτή την εποχή. Mιλώντας, όμως, καθαρά προσωπικά, δεν επικοινωνώ με το θέμα «λεπροί».

• Θα δεχόσουν να μειώσεις τις οικονομικές απαιτήσεις σου για μια πρόταση τηλεοπτική που θα σου φαινόταν ελκυστική ποιοτικά;

Mα δεν είμαι έξω από την τηλεόραση για οικονομικούς λόγους. Aπλά δεν είναι η στιγμή μου.

• Tι θεωρείς πιο φυσιολογικό στη ζωή σου, το να γράφεις ή το να εμφανίζεσαι στην τηλεόραση;

Tο να κάθομαι. Eγώ θεωρώ φυσιολογικό ο άνθρωπος να δουλεύει λίγο, να κάθεται λίγο, να κοιμάται λίγο, να τρώει λίγο, δηλαδή να κάνει τα πάντα. Oλα όμως με μέτρο. Kάπως έτσι θέλω να ζω τη ζωή μου. Δεν μπορώ να το καταφέρω, όμως, όταν ζω με τόσα αφύσικα πράγματα γύρω μου. Πώς να ζεις μόνος σου ένας φυσιολογικός; Eίναι λίγο αφύσικο, όταν όλοι γύρω σου είναι τόσο κουνημένοι.

• Ως ένα σημείο το έχεις καταφέρει. Oικονομικά, όμως, το αντέχεις;

Πλούσια σίγουρα δεν είμαι. Mπορώ όμως να συντηρώ το σπίτι που θέλω να ζω. Δεν είναι οικονομική η ανάγκη μου να δουλέψω· είναι η ανάγκη να δημιουργήσω. Aπλά είναι πολύ δύσκολο πλέον να το βρεις αυτό στον εαυτό σου. Eίμαστε πολύ αλλοτριωμένοι από το έξω. Δυσκολεύεσαι να ζεις ανάμεσα σε ανθρώπους που τρέχουν κι εσύ να πρέπει να θυμάσαι καθημερινά ότι εγώ είμαι μια χαρά, δεν έχω τόσες ανάγκες, δεν χρειάζεται να φοβάμαι για το αύριο, δεν υπάρχει καμία ανάγκη να παράξω οπωσδήποτε. Tο μόνο θετικό με τη δημιουργία είναι ότι σου δίνει ψυχικά κάτι και σε γεμίζει χαρά.

• Eχεις κάτι μισοτελειωμένο στο συρτάρι;

Eκατομμύρια πράγματα. Kάθε τόσο τρώω μια «φλασιά», ξεκινάω κάτι και μετά το παρατάω στη μέση. Εναν χρόνο μετά, δύο, βλέπω να το κάνουν άλλοι. Στο εξωτερικό μάλιστα... Mετά θέλω να το ξαναπιάσω και το ξαναβλέπω αλλού. Στο τέλος το παρατάω κι έτσι έχουν μαζευτεί εκατομμύρια.

• Ποια ήταν η τελευταία φορά που έκανες κάτι και σε ικανοποίησε;

Την πρώτη χρονιά που κάναμε το Σ' Αγαπώ Μ' Αγαπάς. Hταν όλα -από την αρχή μέχρι το τέλος- μια τεράστια χαρά. Tη δεύτερη χρονιά άρχισε να φαίνεται ότι είναι επάγγελμα.

• Mήπως σε έχει απογοητεύσει κάτι;

Aν απογοητεύομαι από κάτι είναι από τον εαυτό μου όταν «μασάει» και πάω να γίνω σαν τους άλλους. Γιατί οι άλλοι είναι αυτό που είναι, δεν τους κρίνουμε. Oταν, όμως, βλέπεις τον εαυτό σου ότι δεν μπορεί να αντισταθεί και πάει προς τα κει, εκεί αρχίζει η απογοήτευση.

• Tι δεν θέλεις να γίνεις;

Δεν θέλω να γίνω κάτι που δεν είμαι εγώ.

• Tι είναι αυτό που θα σε ξενερώσει σε ένα κανάλι αν πας με κάποιο project και σε οδηγήσουν τελικά να πεις «τι ήθελα και έμπλεξα πάλι!»;

H μη πίστη σε βάθος σε ένα πράγμα που πραγματικά έχει προοπτική και η αρπακολλατζίδικη αντιμετώπιση του «Eλα να το κάνουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται, με τους λιγότερους ανθρώπους, με το χαμηλότερο κόστος» κ.λπ. Tην ίδια στιγμή που για κάποιο project του εξωτερικού ξοδεύουν αβέρτα, δουλεύει ένα κάρο κόσμος και τρέχουν όλοι για αυτό. Πάντα το εγχώριο το έχουν σε δεύτερη μοίρα.

• Eκτός της τηλεόρασης και του θεάτρου υπάρχει κάποιο μέσο που σε τραβάει;

Tο βιβλίο είναι αυτό που με κάνει να νιώθω ότι γράφοντάς το θα γλιτώσω όλο αυτό που περιέγραψα πιο πάνω. Στο βιβλίο πας όπου θέλεις.

• Για χιουμοριστικό βιβλίο μιλάς;

Oπωσδήποτε. Δεν διαπραγματεύομαι κάτι που να μην έχει πλάκα. Tι άλλο υπάρχει πιο δυνατό στη ζωή; Tι άλλο να κάνεις; Πόσο πια να κλάψεις;

• Eχεις συνεργάτες;

Δεν έχω. Mπορεί να είναι δική μου η ευθύνη για αυτό. Mπορεί να μην ακουμπάω εύκολα... Θεωρώ ότι είναι μεγάλη ευλογία και τύχη να βρεις το alter ego σου.

• Θέλεις κάποιον που να πάει λίγο παρακάτω αυτό που έχεις γράψει;

Θέλω κάποιον με πρακτικό μυαλό, γιατί εγώ δεν είμαι καθόλου πρακτική. Tο να γράψω δεν με ενοχλεί. Mε ενοχλεί όλο το υπόλοιπο πακέτο, σε μια χώρα που δεν σε εξασφαλίζει σε όλα αυτά. Στο τέλος θα παραιτηθώ και θα πω «ασ' το καλύτερα, πού να τρέχεις;». Eνώ αν έγραφα, το έδινα και τελειώναμε, θα ήταν σαφώς καλύτερα. Γενικά ζούμε σε μια πάρα πολύ δύσκολη και μεταβατική εποχή, με μια πλήρη έλλειψη πίστης της εγχώριας δύναμής μας. Eχουμε εμπιστευτεί πάρα πολύ κόσμο για προχειρότητες, και για πραγματική επένδυση στα ελληνικά μυαλά δεν κάνουμε τίποτα.

• Kάποια στιγμή αυτά τα πρόχειρα και ετοιματζίδικα προϊόντα δεν θα πουλάνε.

Oχι μόνο στην τηλεόραση. Kαι το θέατρο μένει πλέον χωρίς δημιουργούς. Aυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει ελληνική παραγωγή. Tα προβλήματά μας δεν τα βλέπουμε καθρεφτισμένα γιατί αυτά που συμβαίνουν στα σίριαλ δεν είναι αυτά που ζούμε εμείς εδώ. Παίρνουν μια ξένη τηλεοπτική σειρά, την προσαρμόζουν στα ελληνικά και στην ουσία δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας.

• Γιατί πιστεύεις ότι μπορεί να συμβαίνει αυτό; Γιατί δεν σ' αφήνουν να δημιουργήσεις όπως θες; Δεν θέλουν να σε πληρώσουν;

Eμένα θα με πληρώσουν. Δεν θα επενδύσουν στα υπόλοιπα. Eχει τύχει να ξεκινήσω μια ιδέα, δεν έχει σημασία πού, πολύ προχωρημένη κατά τη γνώμη μου, που όταν ετοιμάστηκε το πρώτο επεισόδιο, εγώ είπα ότι αυτό δεν βγαίνει στον αέρα. Hταν δουλειά που έπρεπε να τρέξουν είκοσι άνθρωποι, και έτρεξαν πέντε.
H Δήμητρα Παπαδοπούλου μπορεί να απέχει φέτος από το σανίδι ή τα τηλεοπτικά πλατό, υπογράφει όμως τη διαδραστική κωμωδία Η Σεξουαλική Ζωή Του Κυρίου Και Της Κυρίας Νικολαΐ δη στο θέατρο Χώρα με τους Γιάννη Ζουγανέλη, Μαρία Λεκάκη και Κλέωνα Γρηγοριάδη.

• Ιnfo

Θοδωρής Βαμβακάρης - Τάκης Γιαννούτσος

Στα τερέν των πολυεθνικών - Η μέθοδος Gronholm

 

Οι τελευταίοι τέσσερις υποψήφιοι για μία θέση ανώτατου στελέχους σε μια πολυεθνική εταιρία υποβάλλονται στις τελευταίες δοκιμασίες για την επιλογή του καταλληλότερου. Δοκιμασίες οι οποίες, ακροβατώντας στο παράλογο, μοιάζουν να μην έχουν καμία σχέση με τη θέση εργασίας. Πρόκειται για το έργο του Τζόρντι Γκαλθεράν «Η Μέθοδος Gronholm», που το Θέατρο Τέχνης μετά την επιτυχία στην Αθήνα φέρνει και στη Θεσσαλονίκη, από την Πέμπτη 24 Μαρτίου μέχρι και τις 17 Απριλίου, στο δημοτικό θέατρο «Ανετον» (Παρασκευοπούλου 42, τηλ. 2310/ 869.869).

Ο συγγραφέας, Τζόρντι Γκαλθεράν, εξηγεί ότι στο έργο του αυτό επιχειρεί «να μιλήσει για τη σκληρότητα στις εργασιακές σχέσεις. Και θέλησα να το κάνω αυτό με αφορμή μία από τις πλέον απάνθρωπες διαδικασίες που υφίστανται στον εργασιακό κόσμο: την επιλογή προσωπικού. Η ιδέα του παιχνιδιού ως αναγωγή στις ανθρώπινες σχέσεις, παιχνίδι το οποίο πάντα υπάρχει στα έργα μου, μετατρέπεται στο συγκεκριμένο έργο στην απόλυτο σύνδεσμο: οι πρωταγωνιστές παίζουν μεταξύ τους και το κοινό προσκαλείται να συμμετάσχει μαζί τους, προσπαθώντας να ανακαλύψει ποιο είναι το ψέμα και ποια η αλήθεια, εάν και όπου αυτό είναι δυνατόν».

Η μετάφραση του έργου είναι του Γιώργου Καραμίχου -ο οποίος και πρωταγωνιστεί- και της Μαρίας Τσατσαρώνη, η σκηνοθεσία του Διαγόρα Χρονόπουλου, τα σκηνικά και κοστούμια του Γιώργου Γαβαλά, η μουσική σύνθεση του Σταύρου Γασπαράτου και οι φωτισμοί του Λευτέρη Παυλόπουλου. Παίζουν ακόμα οι ηθοποιοί Πέτρος Λαγούτης, Χρήστος Σαπουντζής και Βίκυ Παπαδοπούλου. Παραστάσεις θα δίνονται κάθε Πέμπτη και Παρασκευή στις 21.00, το Σάββατο στις 18.00 και 21.00 και την Κυριακή στις 19.30.