Πριν χαθεί η ευγένεια από την κωμωδία

ΔΕΝ ΚΟΥΡΑΖΟΜΑΣΤΕ ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΕΣ ΚΩΜΩΔΙΕΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΜΑΣ. ΔΕΝ ΤΙΣ ΧΟΡΤΑΙΝΟΥΜΕ, ΠΑΡ΄ ΟΤΙ ΤΙΣ ΕΧΟΥΜΕ ΑΠΟΣΤΗΘΙΣΕΙ. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥΣ; ΜΙΑ ΤΡΥΦΕΡΗ ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗ, ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ.

ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο 30 Αυγούστου 2008

Ο σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου Μάκης Μωραΐτης δεν κρύβει την αδυναμία του- την αδυναμία μας- για τους παλιούς Έλληνες κωμικούς. Πριν από επτά χρόνια έγραψε μια συγκινητική επιμνημόσυνη δέηση για τον Νίκο Σταυρίδη ( Ακόμη σου χρωστάμε, Νίκο - Εκδ. Καθρέφτης 2001) και φέτος επανέρχεται με τον Βασίλη Λογοθετίδη. Η έκδοση της Οδού Πανός κοσμείται από φωτογραφικό υλικό και φρεσκάρει τη μνήμη των πατεράδων μας, που έτυχε πιθανόν να απολαύσουν τον Λογοθετίδη στη σκηνή, μα και όλων ημών των υπολοίπων, που τον χαιρόμαστε- στη μικρή πια οθόνη- από τις ατέρμονες επαναλήψεις των δέκα ταινιών του. Παιδί της αλύτρωτης Ελλάδας ο Βασίλης Λογοθετίδης, γεννημένος το οριακό 1900 στο κεφαλοχώρι Μυριόφυτο (σημερινό Μούρεφτε) της Ανατολικής Θράκης, στις ακτές της Προποντίδας, μεγαλωμένος στην Κωνσταντινούπολη, έρχεται σε ηλικία μόλις δεκαεννέα ετών στην Αθήνα και αμέσως τραβάει την προσοχή τήςκατά δώδεκα χρόνια μεγαλύτερής του- Μαρίκας Κοτοπούλη, ιερού τέρατος της εποχής και θεατρικού φετίχ των βασιλοφρόνων, αντιπάλου δέους της «βενιζελικιάς» Κυβέλης. Με τον θίασο της Κοτοπούλη, ο Λογοθετίδης θα συνεργαστεί έως το 1947- απλό μέλος του θιάσου μέχρι το 1925, μόνιμος κωμικός πρωταγωνιστής από το 1926 κι εντεύθεν. Τον καιρό- σημειώνει ο Μωραΐτης- που «η Ελλάδα χανόταν στα πεδία των μαχών της βαθιάς Ανατολής», ο θίασος της Κοτοπούλη ανεβάζει αναρίθμητες παραστάσεις, με φανερή προτίμηση για τη- λησμονημένη πια- γαλλική φαρσοκωμωδία.

Η μεγάλη στροφή

Ο απογαλακτισμός του Λογοθετίδη από την Κοτοπούλη, το 1947, θα σηματοδοτήσει και τη στροφή του προς το ελληνικό θεατρικό έργο. Με τον δικό του θίασο πλέον- και με ένα «αίσθημα αποστολικού καθήκοντος»- θα δώσει στέγη στη συγγραφική και σκηνοθετική αφρόκρεμα εκείνων των ημερών:

«Οι Σακελλάριος- Γιαννακόπουλος, ο Ψαθάς, ο Μπόγρης, ο Λιδωρίκης, ο Καγιάς, ο Τσεκούρας, ο Μελάς, ο Τερζάκης, ο Τζαβέλλας και άλλοι είχαν κλείσει ραντεβού μαζί του και τον περίμεναν».

Γνώριζαν ότι ο Λογοθετίδης θα έπαιρνε το γραπτό κείμενό τους και θα το έκανε κτήμα του. «Δεν ερμήνευε τίποτα», τονίζει ο Μωραΐτης, «απλούστατα γιατί όλα ήταν δικά του, έβγαιναν από μέσα του με τη μεγαλύτερη φυσικότητα». Ο Δημήτρης Ψαθάς, με τη λεπτή του ειρωνεία, αποτυπώνει την αμφιθυμία του για το φυσικό αυτό χάρισμα: «Ο Λογοθετίδης είναι... συμφορά για έναν ευσυνείδητο συγγραφέα. Γιατί είναι αδύνατο να καταλάβει ο συγγραφέας αν η επιτυχία οφείλεται στο έργο ή στον πρωταγωνιστή. Γι΄ αυτό περιμένω πάντα να δω μια κωμωδία μου, που έπαιξε με θριαμβευτική επιτυχία ο Λογοθετίδης, και από έναν άλλον ηθοποιό. Μόνο τότε μπορώ να καταλάβω αν επέτυχα ή όχι».

Μάκης Μωραΐτης

ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗΣ

Ο ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΤΩΝ ΚΩΜΙΚΩΝ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ, 2008, ΣΕΛ.
134, ΤΙΜΗ: 14 ΕΥΡΩ

«ΔΕΝ ΖΕΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΪ ΣΟΥ»

Η συνταγή του Βασίλη Λογοθετίδη- μια συνταγή που μετέφερε αυτούσια από τη σκηνή στο πανί- δεν είναι παρά το πάντρεμα του κωμικού με το δραματικό στοιχείο και ακόμη παραπέρα: ...