МариусИвановичПетипа

Ο χορευτής, δάσκαλος, και χορογράφος μπαλέτου Μάριος Ιβάνοβιτς Πετιπά [Ivanovich Petipa, ρωσικά: МариусИвановичПетипа] γεννήθηκε στις 11 Μαρτίου 1818 στη Μασσαλία (Γαλλία) και πέθανε στο Gurzuf της Κριμαίας, σε αυτό που είναι σήμερα η Ουκρανία, στις 14 Ιουλίου 1910. Στον Μάριο Πετιπά δίνεται συχνά ο τίτλος «πατέρας του κλασικού μπαλέτου», και αναφέρεται σχεδόν ομόφωνα από τους καλλιτέχνες του κλασικού μπαλέτου ότι είναι ο balletmaster και ο χορογράφος που έχει επιδράσει στη δουλειά τους - μεταξύ τους και ο George Balanchine, ο οποίος ανέφερε ότι βαθιά επηρεάστηκε από τον Πετιπά.

Jacinto Benavente

Ο Ισπανός θεατρικός συγγραφέας Γιακίνθο Μπεναβέντε [Jacinto Benavente), γεννήθηκε στις 12 Αυγούστου 1866 και πέθανε στις 14 Ιουλίου 1954. Πήρε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1922. Ο πιο επιτυχημένος θεατρικός συγγραφέας των ημερών στην Ισπανία, “γέμισε” με την θεατρική του παραγωγή το πρώτο τέταρτο του εικοστού αιώνα. Και η παραγωγή του περιλαμβάνει μέχρι και διακόσια έργα, ανάμεσα στα οποία είναι και οι μεταφράσεις του έργων του Μολιέρου και του Σέξπιρ. Το πιο γνωστό του έργο που παίχτηκε και σε άλλες χώρες εκτός Ισπανίας είναι το Los intereses creados (Τα δημιουργημένα συμφέροντα, 1907). Άλλα έργα: La malquerida (1913), Gente conocida (1896), El marido de la Téllez (1897), La noche del sábado (1903), Los malhechores del bien (1905), Más fuerte que el amor (1906).

Oluwole Soyinka

Ο Νιγηριανός θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, μυθιστοριογράφος, δοκιμιογράφος και πολιτικός ακτιβιστής Ουόλε Σογίνκα [Wole Soyinka], γεννήθηκε στις 13 Ιουλίου 1934. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Λιντς και στο Λονδίνο's Royal Court Theatre και έζησε πολλά χρόνια στο Λονδίνο. Γράφει στα αγγλικά.

Επέστρεψε στη Νιγηρία το 1960, όπου και δημιούργησε δική του θεατρική ομάδα, The Masks, και την επαγγελματική ομάδα Orisun Repertory, που παρουσίασαν έργα του στα αγγλικά. Δίδαξε στο πανεπιστήμιο του Ife (Nigeria), και στο πανεπιστήμιο Cornell. Φυλακίστηκε (1967-69) για τις πολιτικές του πεποιθήσεις κατά τη διάρκεια του Νιγηριανού εμφύλιου πολέμου, έγραψε τις εμπειρίες του από τη φυλακή, The Man Died [=1973).

Διασκεύασε τις Βάκχες του Ευριπίδη που παρουσιάστηκαν το 1973 στο Old Vic. Το 1986 ο Σογίνκα έγινε ο πρώτος Αφρικανός που τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Μετά το τέλος της δικτατορίας στην πατρίδα του (1998), ο Σογίνκα επέστρεψε. Γνωστά έργα του είναι: Death and the King's Horseman (1975) και A Play of Giants (1984), μια σατιρική "επισκόπηση" της Αφρικής, The Interpreters (1965), Isara (1988), Ake (1983), αυτοβιογραφικό αναφέρεται στη δικταττορική περίοδο, και η συλλογή δοκιμίων του Art, Dialogue, and Outrage (1988, 1994) και The Burden of Memory, The Muse of Forgiveness (1998).

Άλλα έργα του: The House of Banigeji (1956), The Lion and the Jewel (1957), The Swamp Dwellers (1957), The Invention (1959), The Trials of Brother Jero (1960), The Dance of the Forests (1960), The Republican (964), The Strong Breed (1964), Before the Blackout (1965), The Road (1965), Kongi's Harvest (1966), Madmen and Specialists (1971).

Ο Pär Lagerkvist...

Ο Σουηδός ποιητής, δοκιμιογράφος, κριτικός και θεατρικός συγγραφέας Περ Λάγκερκβιστ [Lagerkvist, Pär), γεννήθηκε στις 23 Μαϊου1891 και πέθανε στις 11 Ιουλίου 1974. Πρωτοπόρος του σύγχρονου σουηδικού θεάτρου.

Τα πρώτα του έργα χαρακτηρίζονται από ένα αίσθημα απελπισίας και είναι επηρεασμένα από τον Στρίντμπεργκ και τον Μέτερλινκ. Στην πορεία όμως στράφηκε στο ρεαλισμό. Έργα του: Ο τελευταίος άνθρωπος [Sista människan, 1917], μια σειρά από μονόπρακτα: Η δύσκολη ώρα [Den svara stunden, 1918], Το μυστικό τ’ ουρανού [Himlens hemlighet, 1919], Den osynlige (1923), Αυτός που ξανάζησε τη ζωή του [Han somfick leva om sitt liv, 1928], O βασιλιάς [Konungen], δημοσιεύτηκε το 1932 και ανέβηκε στη σκηνή το 1950, Ο δήμιος [Bödeln, 1934], Ο άνθρωπος χωρίς ψυχή [Mannen utan själ, 1936], Mεσοκαλοκαιρινό όνειρο στο φτωχό σπίτι [Midsommardröm I fattighuset, 1941], Seger i mörkret [1940], Αφήστε τον άνθρωπο να ζήσει [Lat människan leva, 1949].

Δραματοποίησε το μυθιστόρημά του Βαραβάς (1953) κι αργότερα το έκανε σενάριο για τον κινηματογράφο. Επίσης έγραψε δοκίμια για το θέατρο, συνηγορώντας στη συνύπαρξη ρεαλισμού και συμβολισμού στο θέατρο. Το 1951 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

O Laurence Olivier...

Ο βρετανός ηθοποιός και σκηνοθέτης Λόρενς Ολίβιε [Laurence Olivier, 1907-1989], θεωρείται ότι είναι ο σημαντικότερος της γενιάς του. Αλλά, αποδείχτηκε στην πορεία ότι ήταν και των επόμενων γενεών. Την πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο την έκανε το 1922 στο Stratford-upon-Avon με το έργο Το ημέρωμα της στρίγγλας [The Taming of the Shrew] του Σέξπιρ. Από το 1926 μέχρι το 1928 συνεργάστηκε με το Θίασο Ρεπερτορίου του Μπέρμιγχαμ. Στη συνέχεια, το 1935 έπαιξε Ρωμαίο και Μερκούτιο, σε μια εναλλαγή ρόλων με τον Τζον Γκίλγκουντ στο Ρωμαίος και Ιουλιέτα κι έφτιαξε την τεράστια φήμη του στο Old Vic, όπου ήταν συνδιευθυντής με τον Ραλφ Ρίτσαρντσον, ιδιαίτερα παίζοντας Άμλετ, Ερρίκο Ε΄, Μάκβεθ, Σερ Τόμπι στη Δωδέκατη νύχτα, Ιάγος στον Οθέλλο, Κοριολανό. Εκπληκτικές και οι σκηνοθεσίες του εκείνης της περιόδου: Θείος Βάνιας, Βασιλιάς Λιρ, Ερρίκος Δ΄, Ριχάρδος Γ΄, Οιδίπους τύραννος του Σοφοκλή…

Οι επιτυχίες διαδέχονταν η μιά την άλλη. Το 1955 με το Βασιλικό Σεξπιρικό Θίασο έπαιξε στο έργο Τίτος Ανδρόνικος. Βεβαίως, ερμήνευσε και έργα του σύγχρονου θεάτρου, όπως του Όσμπορν Ο γελωτοποιός [The Entertainer, 1957), του Ιονέσκο Ρινόκερος (1960) και του Ανούιγ Μπέκετ (1961). Το 1961 διορίστηκε διευθυντής στο Θεατρικό Φεστιβάλ του Chichester και την επόμενη χρονιά έγινε ο πρώτος διευθυντής (μέχρι το 1973) του Εθνικού Θεάτρου, που ξεκίνησε τη λειτουργία του με τον Άμλετ και το 1964 ερμήνευσε για πρώτη φορά τον Οθέλλο.

Επίσης έπαιξε στο Θείο Βάνια του Τσέχοφ, στο Χορό του θανάτου του Στρίντμπεργκ, στον Έμπορο της Βενετίας του Σέξπιρ κ.α. Το 1961 νυμφεύθηκε την ηθοποιό Τζόαν Πλοουράιτ [Joan Plowright]. Είχε και δυο ακόμη γάμους που κατέληξαν σε διαζύγιο με τις ηθοποιούς Jill Esmond και Vivien Leigh.

Η κινηματογραφική θητεία του περιλαμβάνει τις ταινίες: Ανεμοδαρμένα ύψη και Συντρίμια του έρωτα του Ουάιλερ, Ρεβέκα του Χίτσκοκ, Λαίδη Χάμιλτον του Κόρντα, Όπερα του ζητιάνου του Μπρουκ, Σπάρτακος του Κιούμπρικ, Ύποπτος του Πύργου του Λονδίνου του Πρέμιγκερ, Σλουθ του Μάνκιεβιτς, Ανθρωποκυνηγητό του Σλέσιντζερ. Επιτυχημένες (τιμήθηκε με Όσκαρ) ήταν και οι εμφανίσεις του, ως ηθοποιού και σκηνοθέτη, ιδιαίτερα στις ταινίες Ερρίκος Ε΄ (1944) και Άμλετ (1948), καθώς και στον Ριχάρδο Γ΄, στον Οθέλλο (1965) και στις Τρεις αδελφές (1970). Βιβλία του: Εξομολογήσεις ενός ηθοποιού [Confessions of an actor], που στην ελληνική έκδοση μεταφράστηκε από τη Δέσπω Διαμαντίδου και Περί ηθοποιίας [On Acting, 1986]. Βραβεία και διακρίσεις: Για την προσφορά του στο αγγλικό θέατρο του απονεμήθηκε τίτλος ευγενείας. 15 Academy Awards, 8 Emmy Awards, 5 Golden Globe Awards, 3 Νέα Υόρκη Film Critics Awards (Σλουθ, Άμλετ, Ερρίκος V), 2 National Board of Review Awards, 8 British Academy of Film and Television Arts Awards. Άλλα βραβεία: Film Society of Lincoln Center, Order of Merit Award, Saturn Award for Best Actor (The Boys From Brazil), Life Peer Award, Tony Award nomination (The Entertainer), David di Donatello Best Foreign Production Award και Silver Berlin Bear International Prize (Ριχάρδος III), Italian National Syndicate for Film Journalists, Silver Ribbon Award for Best Director on a Foreign Film (Ερρίκος V), Bodil Festen Best European Film Award και Venice Film Festival Golden Lion Award (Άμλετ).