Σύνθεση επιθεωρήσεων σε νέο θεατρικό χώρο

Μία ακόμα πρωτοβουλία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος εγκαινιάζεται την ερχόμενη εβδομάδα, για την ακρίβεια την Τετάρτη, 25 Ιουλίου, σε συνεργασία με τον Δήμο Παύλου Μελά, όπου εγκαινιάζει τον θεσμό «Θερινή Σκηνή» παρουσιάζοντας την επιθεώρηση «Ελα απόψε στου... Μελά». Πρόκειται για μια πρωτότυπη σύνθεση επιθεωρησιακών κειμένων και τραγουδιών που σφράγισαν την πορεία αυτού του γνήσια ελληνικού και λαϊκού θεατρικού είδους, σε σκηνοθεσία Γιάννη Καλατζόπουλου. Η ιστορική έρευνα και η επιλογή των κειμένων και των τραγουδιών είναι του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη. «Σε συνεργασία με τον Δήμο Παύλου Μελά, διαμορφώνουμε έναν καινούργιο θεατρικό χώρο στις δυτικές συνοικίες, στο στρατόπεδο Παύλου Μελά, έναν χώρο ιστορικής σημασίας και φυσικού κάλλους.

ΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ: Ομάδων φεστιβαλικοί πειραματισμοί

«Ο μικρός Εγιολφ»

«Ο μικρός Εγιολφ»

Με το εν μέρει και υπόκρυφα αυτοβιογραφικό και αυτοκριτικό - ποιητικού ρεαλισμού δράμα του Ερρίκου Ιψεν «Ο μικρός Εγιολφ», καταπιάστηκε ο νεαρός σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάς, ανεβάζοντας με την ομάδα «Grassopper» στο θέατρο «Πόρτα» (στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών). Δεκαοκτάχρονος ο Ιψεν, σχετιζόμενος με μια υπηρέτρια, έγινε πατέρας ενός νόθου αγοριού, για την επιβίωση του οποίου βοηθούσε οικονομικά, μέχρι που έγινε πατέρας παιδιού από νόμιμο γάμο. Η συναίσθηση αυτής της ενοχής και του «τραύματος» του νόθου παιδιού του, τροφοδότησαν τη μυθοπλασία του «Εγιολφ». Ενα οικογενειακό δράμα, σαν εφιαλτικό «παραμύθι», με θέμα τις ανομολόγητες επιθυμίες, τις εγωτικές και ενοχικές ερωτικές σχέσεις των ενηλίκων, ακόμα και σε βάρος των παιδιών. Ο φέρελπις φτωχός συγγραφέας Αλφρεντ παντρεύεται την πλούσια Ρίτα, ευελπιστώντας - ματαίως - ότι έχοντας οικονομική άνεση μπορεί να αφοσιωθεί στο γράψιμο. Το αντρόγυνο γεννά ένα αγόρι, τον Εγιολφ. Η Ρίτα, απαιτώντας να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος του άντρα της και ζηλεύοντας την αδελφή του Αστα, παραμελεί το βρέφος της, το οποίο από μια πτώση του μένει ανάπηρο. Η Αστα, που γνωρίζει - μόνον αυτή - ότι είναι ετεροθαλής αδελφή του Αλφρεντ, μεγάλη πια του εξομολογείται τον έρωτά της γι' αυτόν, αλλά αποδιωγμένη από την Ρίτα δέχεται να παντρευτεί τον Μπόρκιεμ. Ο μικρούλης Εγιολφ, παραμελημένος από τους γονείς του - που δεν ασχολούνται με το ανάπηρο παιδί τους - επηρεασμένο από το παραμύθι για μια «ποντικοπαγίδα» που του λέει η υπηρέτρια - η μόνη που του κάνει παρέα - πνίγεται στη λίμνη του κήπου. Ο Δ. Καρατζάς, αντί να οδηγηθεί σκηνοθετικά από τον ποιητικό αλλά καθάριο ρεαλισμό του έργου, προκειμένου να καυτηριάσει τα πρόσωπα, κατέφυγε σε μια υπέρμετρη, σχεδόν γκροτέσκα - συμβολιστική υποτίθεται - κινησιολογική σχηματοποίηση των χαρακτήρων, των συναισθημάτων, συμπεριφορών και σχέσεών τους, μεταβάλλοντάς τα σε μονοσήμαντα και σπαστικά ανδρείκελα. Απόλυτα πειθαρχικοί, τη σκηνοθετική «ανάγνωση» υπηρέτησαν οι άξιοι ηθοποιοί Θύμιος Κούκιος και Μιχάλης Οικονόμου, αλλά και οι νεότατες Ιωάννα Πιατά (εκφραστικότατη), Ελίνα Ρίζου και Βασιλική Σουρρή. Γλυκύτατος ο Γιάννης Στρατούλιας (Εγιολφ).

«Ερωφίλη»

«Δον Κιχώτης»

Η ομάδα «Χώρος» για τρίτη φορά πειραματίστηκε με την «Ερωφίλη» του Χορτάτση. Η πρώτη «άσκησή» της με αυτό το έμμετρο ποιητικό κειμήλιο του αναγεννησιακού Κρητικού Θεάτρου έγινε το 2008, στα Ζωνιανά Κρήτης και συνέδεσε την αφήγηση βασικών επεισοδίων της μυθοπλασίας του Χορτάτση με παραδοσιακά τραγούδια και χορούς της Κρήτης. Η δεύτερη «άσκηση» (παρουσιάστηκε στο μικρό θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, στα πλαίσια του Ελληνικού Φεστιβάλ το 2010), επέκτεινε την πρώτη άσκηση με αφηγηματικά μέρη, σύντομους διαλόγους μεταξύ των κύριων προσώπων, παραδοσιακές μουσικές και χορογραφική εκδοχή του ρόλου του Χάρου, εν είδει πανηγυριώτικης παρουσίασης του έργου. Ο φετινός, τρίτος πειραματισμός, με τίτλο «Erofili sunopsis» (στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών), με τρεις όλους μόνον ηθοποιούς, περιέλαβε τα «κομβικά» σημεία της μυθοπλασίας και μόνον τα κύρια πρόσωπα: τους τραγικούς εραστές Ερωφίλη και Πανάρετο, τον βασιλιά - πατέρα της Ερωφίλης, το φάντασμα του δολοφονημένου πρώην βασιλιά από τον αδελφό του και νυν βασιλιά, την παραμάνα, και το Χάρο. Η τρίτη «άσκηση» επικέντρωσε όλη την προσοχή της στη ρυθμοποιία του λόγου, αλλά και σε μια κινησιολογικά και φωνητικά εκφραστική αποτύπωση των χαρακτήρων και των αισθημάτων των προσώπων. Φορώντας μάσκες (της Μάρθας Φωκά) που προσδιορίζουν τα πρόσωπα, οι ηθοποιοί Δήμητρα Κούζα, Ελενα Μαυρίδου και Δήμητρα Λαρεντζάκη, υπηρέτησαν απολύτως και με πολύ καλά αποτελέσματα τον λιτότατο σκηνοθετικό πειραματισμό του Σίμου Κακάλα, στον οποίο συμβάλλουν οι σκιεροί φωτισμοί του Περικλή Μαθιέλλη και η αισθαντική μουσική του Νίκου Βελιώτη.

«Δον Κιχώτης»

«Ο Λάμπρος, Ζακύνθου αρ. 12»

Ποιος έχει διαβάσει το μεγαλοφυούς σύλληψης μυθιστόρημα του Θερβάντες «Δον Κιχώτης» και δεν έχει θαυμάσει το κάλλος και το μεγαλοφυές της πλοκής του, τη διαχρονικότητα και οικουμενικότητα της αλληγορίας του, τις συναρπαστικές «περιπέτειες» των δύο πρωταγωνιστικών προσώπων του; Του Δον Κιχώτη και του υπηρέτη του Σάντσο, σύμβολα του κάθε καλού ενάντια σε κάθε κακό. Της δικαιοσύνης ενάντια στην αδικία, της ανθρωπιάς ενάντια στην απανθρωπιά, της ελευθερίας ενάντια στην ανελευθερία, της ομορφιάς ενάντια στην ασχήμια, των αγώνων του λαού ενάντια στους καταπιεστές του. Ο Θερβάντες δεν διάλεξε για ήρωα έναν ισχυρό κοινωνικά και ευκατάστατο ιππότη, αλλά έναν αγνό, ρομαντικό, ανιδιοτελή από τα νιάτα του, γι' αυτό και πάμφτωχο, κουρελή, αφοπλισμένο άνθρωπο, αλλά με φλογερή ψυχή πλάσμα, που εξανίσταται με το άδικο και λαχταρά να το πολεμήσει. Η ψυχή και η φαντασία του Κιχώτη «τρελή» από έρωτα για το καλό και μίσος για το κακό, «εξορμούν» ενάντιά του, με συνοδοιπόρο τον επίσης φτωχό και καλοκάγαθο Σάντσο. Σ' αυτό το αριστούργημα του ισπανικού λογοτεχνικού «χρυσού αιώνα», που έγινε το δημοφιλέστερο, προφορικά παραδιδόμενο από γενιά σε γενιά, περισσότερο από τρεις αιώνες, λαϊκό ανάγνωσμα στην Ισπανία, όπως σε μας ο «Ερωτόκριτος», έχουν αναφερθεί μεγάλοι δημιουργοί. Μεταξύ άλλων και ο Ντοστογιέφσκι, κρίσεις του οποίου προτάσσει το πολύ σύντομο, αλλά υπαινικτικότατο κειμενικό υλικό που συνέθεσε η ομάδα «blitz» για την παράσταση «Δον Κιχώτης». Δεν πρόκειται για διασκευή του μυθιστορήματος, αλλά για «υπόκλιση» στην αξία του. Με χαρακτηριστικές κρίσεις διάσημων δημιουργών, με ελάχιστα σπαράγματα από το πρωτότυπο (δυο - τρεις φράσεις που λέει στο μυθιστόρημα η ανιψιά του δον Κιχώτη, μια φράση του Σάντσο και με την εύγλωττη φράση του δον Κιχώτη «ευτυχισμένοι και μακάριοι οι αιώνες, τότε που δεν υπήρχαν σε καμιά γλώσσα οι λέξεις "δικό μου και δικό σου"», με κινησιολογία εικονοποιία μαχών, βασανιστηρίων, δολοφονιών αμάχων και χρήση μασκών που παριστάνουν «γύπες» που κατασπαράσσουν ανθρώπινα σώματα (μάσκες που παραπέμπουν σε πίνακες του Γκόγια) και με τον μεσήλικα δον Κιχώτη, ακάματο δρομέα να έρχεται από το παρελθόν στο σημερινό εφιαλτικό κόσμο, η σκηνοθεσία (Γώργος Βαλαής, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής), συμπυκνώνει και αναδεικνύει το διαχρονικό αλλά και επίκαιρο μήνυμα του έργου. Συντελεστές της ενδιαφέρουσας (η καλύτερη και με ουσία παράσταση του θιάσου) και εικαστικά καλαίσθητης παράστασης είναι η Εύα Μανιδάκη (απέριττο σκηνικό και σύγχρονα τα κοστούμια της), ο Τάσος Παλαιορούτας (πολύ ατμοσφαιρικοί οι φωτισμοί του) και οι ηθοποιοί (αλφαβητικά) Αρης Αρμαγανίδης, Γιώργος Βαλαής, Ερρίκος Λίτσης, Μιχάλης Μαθιουδάκης, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Νίκος Φλέσσας, κ.ά.

Δ. Σολωμού «Ο Λάμπρος, Ζακύνθου αρ. 12»

«Ο Λάμπρος θα μείνη απόσπασμα», έγραφε ο Διονύσιος Σολωμός για το δραματικής υπόθεσης λυρικό του ποίημα «Ο Λάμπρος», στου οποίου τη μυθοπλασία «εγκυβώτισε» και μικρά αριστουργηματικά ποιήματα, μερικά από τα οποία περιλαμβάνονταν στα παλαιότερα σχολικά Αναγνωστικά, γνωρίζοντας στα παιδιά τι εστί μεγάλη, αληθινή ποίηση. Η εκδοχή του «Λάμπρου», στο αυτόγραφο τετράδιο, σηματοδοτημένο από τον εθνικό ποιητή με τα στοιχεία «Ζακύνθου αρ. 12», εκδομένη από τον Λίνο Πολίτη, σε δραματουργική επεξεργασία του φιλολόγου, ποιητή και μεταφραστή Νίκου Παναγιωτόπουλου, χρησιμοποιήθηκε στην πειραματικού χαρακτήρα παράσταση της Σύλβιας Λιούλιου (στο Φεστιβάλ Αθηνών). Υπό τους σκιερούς, ατμοσφαιρικούς φωτισμούς (Ελευθερία Ντεκώ), με σκηνικό (Αγγελος Μέντης) μερικά τραπέζια που «ορίζουν» τους χωρο-χρόνους της τρομερής τραγωδίας (της αστεφάνωτης και προδομένης ερωτικά από τον πατέρα των τεσσάρων νόθων παιδιών της, Λάμπρο, Μαρίας), με γλυκύτατους μουσικούς ήχους (Λένα Πλάτωνος), με απέριττη, χορογραφική κινησιολογία (Σεσίλ Μικρούτσικου), η σκηνοθεσία προσπάθησε να «θεατροποιήσει» την ποιητικά αφηγούμενη ιστορία, να προσδώσει σκηνικά χαρακτηριστικά στους μονολόγους και διαλόγους και με τα μικρά αριστουργηματικά στιχουργήματα του ποιητικού έργου να θυμίσει την πάλαι ποτέ αγάπη των παιδιών για την ποίηση του Σολωμού και την αποστήθιση ποιημάτων του από τα σχολικά Αναγνωστικά, για τις σχολικές παραστάσεις. Ερμηνευτές αυτής της σεμνής και συμπαθούς παράστασης, εξίσου σεμνοί και συμπαθείς ήταν η Ελένα Τοπαλίδου και ο Μιλτιάδης Φιορέντζης.

ΘΥΜΕΛΗ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Τετάρτη 18 Ιούλη 2012

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ Νέα παραίτηση στην επιτροπή των «Δημητρίων»

Σε ένδειξη... συμπαράστασης στην Ιφιγένεια Ταξοπούλου που παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα, υπέβαλε την παραίτησή του από την καλλιτεχνική επιτροπή των «Δημητρίων» και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, πιανίστας Γιώργος-Εμμανουήλ Λαζαρίδης. Στην επιστολή της παραίτησής του ο Γ. Λαζαρίδης επικαλείται «ηθική υποχρέωση, εφόσον η επιτροπή αυτή αποτελεί όργανο ενιαίο, με τρία αναπόσπαστα μέλη που κλήθηκαν και συνεργάστηκαν για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού».Σημειώνει ωστόσο ότι έχει «επίγνωση του καθαρά συμβολικού χαρακτήρα της παραίτησης, εφόσον η επιτροπή έχει ουσιαστικά ολοκληρώσει το έργο της».

Αλλαγή πρεμιέρας για τον Αμφιτρύωνα! Αντί για την Παρασκευή 3 Αυγούστου, η πρεμιέρα θα γίνει το Σάββατο 4 Αυγούστου.

Η προπώληση των εισιτηρίων έχει αρχίσει για τη δεύτερη παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, τον «Αμφιτρύωνα» του Μολιέρου, που σκηνοθετεί ο Λευτέρης Βογιατζής. Ετσι, αντί για την Παρασκευή 3 Αυγούστου, η πρεμιέρα θα γίνει το Σάββατο 4 Αυγούστου. Πρόκειται για ένα έργο που ο Μολιέρος εμπνεύστηκε από την ελληνική μυθολογία, και στηρίζεται δεξιοτεχνικά πάνω στον Αμφιτρύωνα του Πλούτου και μεταπλάθει τον μύθο του Αμφιτρύωνα και της Αλκμήνης σε μια απολαυστική κωμωδία. Η κωμωδία του Μολιέρου, που γράφτηκε το 1668, παρουσιάζεται για δεύτερη φορά από το Εθνικό Θέατρο - η πρώτη ήταν το 1948 σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη.

Τελευταίο αντίο στον Γιώργο Μούτσιο αύριο στις 17.30 στο νεκροταφείο Ζωγράφου.

Το τελευταίο αντίο θα πουν οικείοι και συνάδελφοι στον ηθοποιό και ερμηνευτή του λυρικού τραγουδιού Γιώργο Μούτσιο αύριο, Τετάρτη, στις πέντε και μισή το απόγευμα στο νεκροταφείο Ζωγράφου. Έφυγε από τη ζωή στα 80 του χρόνια έχοντας διανύσει μια σημαντική καλλιτεχνική διαδρομή. Γεννήθηκε στην Καλαμάτα στις 31 Ιανουαρίου 1932 και σπούδασε μουσική και τραγούδι στο Ελληνικό Ωδείο και θέατρο στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου. Μόλις ολοκλήρωσε τη θητεία του στο Στρατό έφυγε για τη Βιέννη, όπου έκανε ανώτερες σπουδές φωνητικής στη Μουσική Ακαδημία και σπουδές θεάτρου και σκηνοθεσίας στο Reinhardt Seminar. Με το Εθνικό Θέατρο πήρε μέρος στο Φεστιβάλ των Εθνών στο Παρίσι.

Πρεμιέρα του ΔΗΠΕΘΙ με το «Μανδραγόρα» του Νικολό Μακιαβέλι

Μία μικρή στάση, στη μεγάλη καλοκαιρινή του περιοδεία, κάνει αύριο, Τετάρτη, το Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Ιωαννίνων (ΔΗΠΕΘΙ), προκειμένου να δώσει την επίσημη πρεμιέρα στο υπαίθριο θέατρο της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών. Συνεχίζοντας την πετυχημένη πορεία του τελευταίου χρόνου, το ΔΗΠΕΘΙ παρουσιάζει εδώ και μερικές ημέρες ένα από τα σπουδαιότερα έργα, τον Μανδραγόρα. Πρόκειται για μία από τις ωραιότερες κωμωδίες της Αναγέννησης, το γνωστότερο θεατρικό έργο του Νικολό Μακιαβέλι, του συγγραφέα του «Ηγεμόνα», που έμεινε στην ιστορία τού σύγχρονου πνεύματος ως ο θεμελιωτής της πολιτικής επιστήμης. Ένας σύζυγος που θέλει πάση θυσία να γίνει πατέρας, ένας ερωτευμένος μεγαλοαστός, με όλη την καλή διάθεση να τον «βοηθήσει», ένας μικροαπατεώνας που ραδιουργεί κατά παραγγελία, ένας παπάς διεφθαρμένος, μέχρι το κόκαλο και στη μέση μια ενάρετη γυναίκα και το θαυματουργό ελιξίριο της γονιμότητας, συναντώνται επί σκηνής και μέσα από την πλοκή αυτή στέλνουν με τον μοναδικό τρόπο του Μακιαβέλι τα δικά τους, πάντα επίκαιρα πολιτικά μηνύματα.

«Οι δρόμοι της φωτιάς»

Gielgud Theatre, www.gielgud.london-theatre-guide.org.uk

«Chariots of Fire». Βασισμένη στην ταινία «Οι δρόμοι της φωτιάς», η παράσταση μεταφέρει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή μια από τις πιο συναρπαστικές «ολυμπιακές» ιστορίες, με ήρωες δύο νεαρούς δρομείς οι οποίοι, με μόνο όπλο τους την αγνή αγάπη για το άθλημά τους, καταφέρνουν να διακριθούν, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924 στο Παρίσι. Η διασκευή του σεναρίου έγινε από τον Κόλιν Γουέλαντ, η σκηνοθεσία είναι του Εντουαρντ Χολ, η σκηνογράφος Μίριαμ Μπιούδερ μεταμόρφωσε τη θεατρική σκηνή σε στάδιο, ενώ παρούσα είναι και η θρυλική μουσική σύνθεση που έγραψε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου για την ταινία.

«Χάρβεϊ», μια κωμωδία της Μέρι Τσέιζ

Studio 54, www.roundabouttheatre.org

«Harvey». Το Studio 54, το περίφημο νάιτ κλαμπ όπου σύχναζαν τις δεκαετίες του '70 και του '80 οι πιο «καυτές» διασημότητες της Νέας Υόρκης, λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια ως θέατρο, ανήκοντας στον θεατρικό οργανισμό Roundabout Theatre Company. Αυτό τον καιρό φιλοξενεί μια νέα παραγωγή του έργου «Χάρβεϊ», της κωμωδίας της Μέρι Τσέιζ, η οποία τιμήθηκε με βραβείο Πούλιτζερ όταν πρωτοπαρουσιάστηκε, το 1944. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο έργο έχει αναλάβει ο Τζιμ Πάρσονς (γνωστός από την τηλεοπτική σειρά Big Bang Theory), ο οποίος έχει κερδίσει ενθουσιώδη σχόλια για την ερμηνεία του. Υποδύεται τον Ελγουντ, έναν εκκεντρικό μεσήλικα που ισχυρίζεται ότι μιλάει καθημερινά με ένα αόρατο στους άλλους λευκό κουνέλι, τον Χάρβεϊ. Η επίδοσή του στον ρόλο που έπαιξε στην οθόνη ο Τζέιμς Στούαρτ είναι, σύμφωνα με όλους τους κριτικούς, εξαιρετική.