Ακης Σακελλαρίου: "Τραβάει τις γυναίκες το... λίγο άσχημο"

Για τον Ακη Σακελλαρίου, γέννημα θρέμμα της Θεσσαλονίκης, το θέατρο ήταν πάντα ένας μαγικός κόσμος. Υστερα από μια τριαντάχρονη πορεία στη σκηνή, η παρουσία του και στην τηλεόραση είναι ιδιαίτερη και αξιόλογη. Οι περισσότεροι αναφέρονται στον Ακη Σακελλαρίου ως τον «Ελληνα Ζεράρ Ντεπαρντιέ».

Ολοι συμφωνούν στο ίδιο πράγμα: ότι είναι από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του και από τους κουλ τύπους. Τίποτε δεν τον εμπόδισε να είναι εξίσου πειστικός σε κωμικούς ή δραματικούς ρόλους και να αλλάζει απρόβλεπτα θεατρική ρότα, αναγκάζοντάς μας κάθε φορά να τον ανακαλύπτουμε και σε μια νέα «αποστολή».

Ο ταλαντούχος ηθοποιός είναι και παραγωγός στη θεατρική κωμωδία «Ολος ο Σαίξπηρ σε μία ώρα» που επανέρχεται για 16η χρονιά από τότε που παίχτηκε στο θέατρο ΑΜΟΡΕ.

- Γιατί το έργο «Ολος ο Σαίξπηρ σε μία ώρα» σημειώνει επιτυχία κάθε φορά που ανεβαίνει;

Πρώτον, γιατί είμαστε εμείς τόσο καλοί που το παίζουμε (γελάει). Είμαστε σίγουροι πως αυτήν τη φορά έχουμε την ευκαιρία να δώσουμε άλλη διάσταση στους ρόλους μας. Το νιώθουμε! Η προηγούμενη εμπειρία μας των έξι χρόνων, η υποκριτική δυνατότητα και οι συμβουλές που λάβαμε υπ’ όψιν από τις υποδείξεις των κριτικών, μας οδήγησαν σε μέχρι σήμερα απλησίαστες σαιξπηρικές ερμηνείες. Πριν από αυτήν την παράσταση, για να πείτε πως έχετε δει Σαίξπηρ, θα έπρεπε να πάτε στο θέατρο τριάντα επτά φόρες, κάτι εντελώς αντιοικονομικό γι’ αυτήν την περίοδο λιτότητας που διανύουμε! Τώρα όμως σας δίνεται η ευκαιρία με μόνο ένα εισιτήριο να δείτε ολόκληρο τον Σαίξπηρ. Αντε με δύο, αν θέλετε να κάνετε επίδειξη στον συνοδό σας.

- Με τη συγκεκριμένη διασκευή επικαιροποιείται το έργο;

Το έργο είναι επίκαιρο πάντα, νομίζω. Ο Σαίξπηρ ο ίδιος είναι επίκαιρος! Μιλά για την εξουσία, για τις τραγωδίεςς, για τα ανθρωπινά πάθη, αλλά και για τις κωμικές μας καταστάσεις! Εδώ και 500 χρόνια! Μπροστά στα 500 χρόνια, τι είναι τα δεκαέξι που ανεβάζουμε την παράσταση;

• ΙNTERACTIVE ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ

- Παρατηρείτε αλλαγές στις αντιδράσεις του κοινού, κυρίως ως προ το interactive στοιχείο του έργου, όσα χρόνια το παρουσιάζετε;

Τεράστια αλλαγή! Οταν το πρωτοανεβάσαμε στον εξώστη του θεάτρου ΑΜΟΡΕ, ο κόσμος ντρεπόταν να ανέβει στη σκηνή. Τώρα που πέρασαν τα χρόνια και το interactive έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας, και μέσα από την τηλεόραση, ο κόσμος άρχισε να μαθαίνει, με αποτέλεσμα θεατές να ανεβαίνουν από μόνοι τους.

- Η συγκεκριμένη παράσταση απαιτεί προφανώς τεράστια εγρήγορση από τους ηθοποιούς. Σας έχει τύχει παρ’ όλα αυτά κάποιο απρόβλεπτο περιστατικό;

Ναι, είχε έρθει ένα σχολείο και μας είχαν πει ότι θα σηκωθεί κάποιος από τους μαθητές να κάνει τον βασιλιά Ιωάννη. Κάθισε στη θέση του και όταν ήρθε η ώρα του να σηκωθεί, αντ’ αυτού σήκωσε το χέρι της η καθηγήτρια, η οποία γνώριζε όλο το κείμενο απέξω. Πάθαμε πλάκα, μείναμε κόκαλο. Το καλύψαμε όμως και το σώσαμε λέγοντας ότι δεν έχει ευφράδεια στον λόγο της και την καθίσαμε κάτω.

- Η παρέα των τεσσάρων είστε πλέον στη Θεσσαλονίκη;

Είμαστε στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο ΕΓΝΑΤΙΑ για έναν μήνα, με τη Ναταλία Δραγούμη, τον Γεράσιμο Γεννατά και τον Αντώνη Λουδάρο. Το καλοκαίρι όμως θα κάνουμε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα και ίσως συνεχίσουμε και τον επόμενο χειμώνα.

- Ακολουθείτε μια πορεία καριέρας ή δοκιμάζετε τα πάντα;

Συγκεκριμένη πορεία δεν ακολουθεί κανείς στην Ελλάδα. Η αγορά στη χώρα μας είναι σχετικά μικρή και εμείς οι ηθοποιοί είμαστε αναγκασμένοι εκ των πραγμάτων να είμαστε ευέλικτοι και να κυνηγάμε και άλλα πράγματα. Δεν μπορείς να υπολογίσεις και να πεις ότι σε τρία χρόνια θα κάνω αυτό, σε δύο θα κάνω το άλλο, π.χ. μια ταινία. Είναι όλα αυτά μαζί και ό,τι κάτσει..

• Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ «ΝΤΡΟΓΚΑ»

- Σας ικανοποιεί ο τρόπος που κύλησε ο χρόνος, τα σχεδόν τριάντα χρόνια που είστε ηθοποιός;

Ναι, βέβαια, αν και τα τριάντα χρόνια είναι πολλά και δεν ήταν και εύκολα, όμως δεν θα μπορούσα να κάνω κάτι άλλο στη ζωή μου..

- Θα μπορούσατε να μείνετε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς δουλειά;

Οχι. Είναι αυτό που λέμε εμείς οι ηθοποιοί ότι, εάν δεν αισθανόμαστε την ψευδαίσθηση ότι κάνουμε κάποιον άλλο ρόλο εκτός από τον εαυτόν μας, μας λείπει. Είναι μια μορφή «ντρόγκας». Κυλάει στις φλέβες και μας λείπει...

- Ακόμη και αν δεν βρίσκατε αυτό που σας ταιριάζει;

Ναι. Φυσικά και θα έκανα κάτι που δεν θα μου ταίριαζε, εάν είχα ανάγκη. Αλλιώς θα ταξίδευα, μου αρέσουν τα ταξίδια.

- Τι είδους ελευθερία σάς δίνει η απόφαση να είστε ηθοποιός;

Την ελευθερία να μπορείς να αλλάζεις τις οπτικές γωνίες και να βλέπεις τα πράγματα με διαφορετικό μάτι. Αυτό είναι το πιο βασικό. Μπαίνεις στην οπτική γωνία του χαρακτήρα που υποδύεσαι και αυτό είναι σπάνιο στις μέρες μας. Φτάσαμε εδώ που φτάσαμε, επειδή ποτέ δεν είδαμε τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία. Ημασταν συνέχεια στο εγώ μας...

• ΑΚΟΜΠΛΕΞΑΡΙΣΤΗ Η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ

- Πιστεύετε ότι η γενιά σας θα δώσει τη δική της δυναμική συνέχεια στον καλλιτεχνικό χώρο;

Ο,τι ήταν να κάνει η δική μου γενιά το έκανε. Περισσότερα πράγματα έχει να προσφέρει η καινούργια γενιά, που δεν έχει τόσα συμπλέγματα και ευτυχώς, λόγω της κρίσης εκλείπει και το φαινόμενο «γινόμαστε ηθοποιοί για να παίξουμε στην τηλεόραση». Είναι πιο ακομπλεξάριστα τα νέα παιδιά. Και επαναλαμβάνω, εμείς ό,τι ήταν να κάνουμε το κάναμε. Δεν έχουμε κάτι άλλο να δώσουμε..

- Στο θέατρο η αναγνωσιμότητα δεν σημαίνει απαραιτήτως και υψηλό κασέ, αντίθετα με τον τηλεοπτικό χώρο;

Δεν υπάρχει υψηλό κασέ στο θέατρο. Οποιος πει το αντίθετο λέει ψέματα. Ακόμη και παράγωγος να είσαι, όπως καλή ώρα είμαι εγώ τώρα, δεν μπορείς να πλουτίσεις από αυτό το επάγγελμα. Αντίθετα με την τηλεόραση, που έχει δυσανάλογες αμοιβές σε σχέση με το έργο το όποιο παράγεις, με τις όποιες σπουδές έχεις κάνει, με την προσπάθεια την οποία κάνεις. Στην τηλεόραση βγάζεις εύκολα χρήματα.

• ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ

- Με τρεις λέξεις, τι δεν είστε στα σίγουρα;

Με τρεις λέξεις... δεν είμαι η Μαρία Κάλλας, δεν έχω τη στόφα μιας μεγάλης ντίβας ή ενός ηθοποιού που είναι κάπως έτσι. Αυτό με τίποτα, θέλει στόφα…

- Τι σας συναρπάζει περισσότερο; Το θέατρο, η τηλεόραση ή ο κινηματογράφος;

Το σινεμά, γιατί είναι μια πολύ «συμπυκνωμένη» εμπειρία. Κρατάει δύο-τρεις μήνες το να βγάλεις κάποιον ρόλο, ενώ στην τηλεόραση είσαι αναγκασμένος να κάνεις το ίδιο για οκτώ με εννέα μήνες χωρίς να το έχεις και στο θέατρο να το επαναλαμβάνεις καθημερινά. Ο κινηματογράφος είναι όντως μια ωραία περιπέτεια.

- Το νέο ελληνικό σινεμά πώς το βρίσκετε;

Μια χαρά πάει, πάντα ήμουν αισιόδοξος όσον αφορά τον κινηματογράφο, ιδίως τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν βέβαια και ταινίες οι οποίες στηρίζονται σε μια «τηλεοπτική λογική», προσπαθώντας μέσα από την ατάκα να βγάλουν κάποιες καταστάσεις. Το σινεμά οφείλει να υπηρετεί αυτήν την κατάσταση μέσα από την όμορφη εικόνα. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν και ταινίες που δεν το κάνουν αυτό το πράγμα και είναι καθαρό σινεμά. Το θέμα είναι να ξαναμπεί το ελληνικό κοινό στις αίθουσες για να δει ελληνικές ταινίες.

- Γνωρίζετε ότι πάντα ασκούσατε μια γοητεία στις γυναίκες;

Το ήξερα μέχρι την εφηβεία μου, που ήταν αρκετά δύσκολη, με την έννοια ότι δεν είμαι κανένας όμορφος άνδρας. Ναι, αυτό που τραβάει τις γυναίκες είναι το λίγο άσχημο (γέλια). Στο τέλος κατάλαβα ότι έχω μια γοητεία όχι εμφανισιακή, αλλά μάλλον σαν περσόνα (γελάει).

• «Θα ήθελα να ξαναμείνω στη Θεσσαλονίκη ή την Πάρο»

- Τι σημαίνει η Θεσσαλονίκη για εσάς;

Η πατρίδα μου. Μέχρι τώρα πήγαινα στη Θεσσαλονίκη για να βλέπω τους γονείς μου που δυστυχώς έχασα. Μου αρέσει που η πόλη μου κινείται σε έναν διαφορετικό ρυθμό απ’ ό,τι η Αθήνα: χαλαρά. Αυτό το «χαλαρά» έχει ουσία και είναι υπαρκτό.

- Η εικόνα που θυμάστε πιο έντονα από τα παιδικά χρόνια σας;

Θυμάμαι κάποιες φόρες που είχε χιονίσει παρά πολύ και ήταν όλα λευκά έξω από το παράθυρό μου. Και σίγουρα τις παλιές μου βόλτες στην παραλία προτού την αλλάξουν.

- Θα μπορούσατε να μείνετε μακριά από την Αθήνα;

Ουουου… Θα ήθελα να μείνω ξανά στη Θεσσαλονίκη ή σε κάποιο νησί, όπως η Πάρος.

- Είστε Αρειανός;

Ναι, φανατικός! Νομίζω ότι έχουμε τους καλύτερους οπαδούς, που στηρίζουν την ομάδα και στα εύκολα και στα δύσκολα. Θέλω να πω για τον Κούπερ, ότι είχαμε έναν πολύ καλό προπονητή, κατά την άποψή μου, και δυστυχώς τον διώξαμε. Νομίζω πως ήταν ιδανικός για την Ελλάδα.

• «Ξεκινάω από το Σύνταγμα για να φτάσω στο Ισλαμαμπάντ, την Πειραιώς»

- Υπάρχουν πράγματα που σας ενοχλούν στην καθημερινότητά σας;

Τώρα με την κρίση πάρα πολλά. Ανοίγεις την τηλεόραση και βλέπεις πέντε τύπους να σου λένε «κάνε το ένα, κάνε το άλλο». Ο κόσμος είναι αγανακτισμένος και μέσα σε αυτούς και εγώ. Οποιος πιστεύει ότι τα πράγματα είναι ρόδινα ή δεν τον ενοχλούν λέει ψέματα. Εμείς είμαστε έρμαια των δικών μας επιλογών. Φτάσαμε εκεί που φτάσαμε, επειδή αφήσαμε κάποια πράγματα να μη μας ενοχλούν.

- Αν βγαίνατε μια βόλτα με τον πρωθυπουργό, τι θα του λέγατε;

Θα τον άφηνα να κάνει τη βόλτα του και μετά θα τον ρωτούσα αν θα ήθελε να βρίσκεται εκείνος στη θέση τού Ελληνα πολίτη. Είναι πολύ εύκολο να λες τι να κάνει ο άλλος, αλλά είναι δύσκολο να το αντέξεις ο ίδιος.

- Από το σπίτι σας μέχρι το θέατρο τι βλέπετε; Φοβηθήκατε ποτέ;

Για να φτάσω στο θέατρο είναι σαν να περνάω τέσσερις διαφορετικές χώρες. Ξεκινάω από το Σύνταγμα, κατεβαίνοντας βλέπω τα αγάλματα των προγονών μας που βρίσκονται στην οδό Πανεπιστημίου, σιγά-σιγά μπαίνω στην Ομόνοια που είναι μια άλλη χώρα, για να καταλήξω στο... Ισλαμαμπάντ, την οδό Πειραιώς.

- Τι βγάζει τον Ακη Σακελλαρίου έξω από τα ρούχα του;

Μέχρι πρότινος τίποτε. Ημουν από τους ανθρώπους που έβλεπαν τα πράγματα με μια αισιόδοξη ματιά. Τώρα όμως λέω στον γιο μου «φύγε και πήγαινε να σπουδάσεις στο εξωτερικό»...

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΣΜΑΝΗΣ, Espresso, 6/3/2011

Ρεκόρ Guinness για την Ξάνθη με την κατασκευή της μεγαλύτερης αποκριάτικης μάσκας

• Η μάσκα έχει την εικόνα χαρακτικού και δανείζεται στοιχεία από το ελληνικό θέατρο σκιών   (Φωτογραφία:  Αρχείο ΔΟΛ )

---

Η πόλη της Ξάνθης φιγουράρει από το μεσημέρι του Σαββάτου στις σελίδες του παγκόσμιου βιβλίου των Guinness World Records για την κατασκευή της μεγαλύτερης αποκριάτικης μάσκας. Η εντυπωσιακή μάσκα που φιλοτεχνήθηκε έχει την εικόνα χαρακτικού και δανείζεται στοιχεία από το ελληνικό θέατρο σκιών, το οποίο και αποτελεί κεντρικό θέμα της φετινής διοργάνωσης των Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών στην Ξάνθη. Η μάσκα ζυγίζει 2.000 κιλά, είναι εξολοκλήρου από φελιζόλ, έχει ύψος 12 μέτρα, πλάτος 8,5 μέτρα και καταλαμβάνει εμβαδόν 75 τετραγωνικών μέτρων, ενώ το κόστος της, σύμφωνα με τις δηλώσεις των διοργανωτών, ανήλθε στο ποσό των 50.000 ευρώ.

Δεκάδες κάτοικοι της πόλης όλων των ηλικιών, υπό την επίβλεψη του γλύπτη Φώτη Στεργίου με τη συμπαράσταση της Δημοτικής Επιχείρησης Ξάνθης, εργάζονταν με εντατικούς ρυθμούς επί έναν ολόκληρο μήνα, προκειμένου να συμπεριληφθεί η Ξάνθη στο διάσημο παγκόσμιο βιβλίο με τα μεγαλύτερα ρεκόρ. Οι τελευταίες εργασίες για την κατασκευή της αποκριάτικης μάσκας ολοκληρώθηκαν το βράδυ της Παρασκευής στο κλειστό γυμναστήριο «Φίλιππος Αμοιρίδης» και από το πρωί του Σαββάτου δεκάδες κάτοικοι, επισκέπτες, μικρά παιδιά, το Διοικητικό Συμβούλιο της Δημοτικής Επιχείρησης αλλά και η Δημοτική Αρχή με επικεφαλής το δήμαρχο Μιχάλη Στυλιανίδη έσπευσαν να παρακολουθήσουν από κοντά τα αποτελέσματα των κριτών.

Η εκπρόσωπος των Guinness World Records Β.Χάμινγκς και οι συνεργάτες της από τη Μεγάλη Βρετανία έκαναν όλες τις απαραίτητες μετρήσεις προκειμένου να διαπιστωθεί αν η αποκριάτικη μάσκα πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις για να αποτελέσει ένα ακόμα παγκόσμιο ρεκόρ.

Η κατασκευή της μεγαλύτερης αποκριάτικης μάσκας στον κόσμο, αποτέλεσε μια μεγάλη γιορτή που στήθηκε μέσα στο «Φίλιππος Αμοιρίδης» με κλόουν, ζογκλέρ, ξυλοπόδαρους και δεκάδες μικρούς καρναβαλιστές. Ο δήμαρχος Ξάνθης Μιχάλης Στυλιανίδης ευχαρίστησε όλους τους συντελεστές της προσπάθειας. [Newsroom ΔΟΛ, ΑΠΕ-ΜΠΕ]

«Εγκλημα και τιμωρία» στον σύγχρονο κόσμο

Το δίλημμα του Ντοστογιέφσκι στη σημερινή κοινωνία μεταφέρει ο Ματίας Αντερσον στο έργο του που παρουσιάζεται στο θέατρο «Επί Κολωνώ»

Η ομάδα ΝΑΜΑ παρουσιάζει το «Εγκλημα, τιμωρία, λεφτά, δολοφονία συνταξιούχου του Ματίας Άντερσον, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, στην Κεντρική Σκηνή του θεάτρου «Επί Κολωνώ»

Τι σημαίνει έγκλημα; Μπορεί να υπάρξει δικαιολογημένη βία; Ποιος έχει την ικανότητα, και κυρίως το δικαίωμα, να το κρίνει αυτό; Ο Ματίας Αντερσον κινείται γύρω από τα ερωτήματα που απασχόλησαν και τον Ντοστογιέφσκι πριν από περίπου 150 χρόνια. «Γεννάει τάχα η αρρώστια το έγκλημα ή το ίδιο το έγκλημα από τη φύση του συνοδεύεται πάντα από κάτι που μοιάζει με αρρώστια;», αναρωτιέται ο Ρασκόλνικοφ στο «Εγκλημα και τιμωρία».

Θα μπορούσαμε άραγε να εκλάβουμε την ανθρώπινη εξαθλίωση, τη φτώχεια ή τη νοσούσα κοινωνία εν γένει ως τέτοια αρρώστια; Τα παραπάνω πραγματεύεται το «Εγκλημα, τιμωρία, λεφτά, δολοφονία συνταξιούχου» του Σουηδού συγγραφέα, που σκηνοθετεί η Ελένη Σκότη στην Κεντρική Σκηνή του θεάτρου «Επί Κολωνώ».

Ο κεντρικός ήρωας της νέας παράστασης της ομάδας ΝΑΜΑ είναι ένας επίδοξος συγγραφέας. Εμπνεόμενος από το «Εγκλημα και Τιμωρία», αποπειράται ενώπιον ενός ακροατηρίου να ολοκληρώσει ένα πολλά υποσχόμενο έργο, που φιλοδοξεί να σχολιάσει σημερινές κοινωνικές καταστάσεις. Η απειρία του εν λόγω αφηγητή-συγγραφέα θα οδηγούσε το έργο σε μια επιφανειακή προσέγγιση, αν οι στερεοτυπικοί κοινωνικοί χαρακτήρες του, που ζωντανεύουν μέσα από τις σκέψεις του, δεν αυτονομούνταν φέρνοντάς τον σε αμηχανία και δεν ζωντάνευαν με χιούμορ τη δική τους αληθινή εκδοχή.

Ο Αντερσον με αυτόν τον ευρηματικό τρόπο θέτει ξανά τα παραπάνω ερωτήματα σε ένα σύγχρονο πλαίσιο, για να σχολιάσει με ανατρεπτικό χιούμορ προβλήματα της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας.

• H χρήση βίας

«Στον σύγχρονο κόσμο ο προβληματισμός γύρω από τη χρήση βίας, καθώς και τις προϋποθέσεις που θα τη δικαιολογούσαν δεν έχει μονοσήμαντη απάντηση: ένας αμυντικός πόλεμος ή ένας πόλεμος για την επιβολή διεθνών κανόνων δικαίου, η ποινή του θανάτου και εν γένει η χρήση βίας για τιμωρία, η τρομοκρατική δράση ενάντια σε αυταρχικά καθεστώτα κ.ά. δεν είναι ξεκάθαρο, μέσα στο σύστημα αξιών που επικρατεί, αν είναι θεμιτές ή αθέμιτες δράσεις.

Ενα τέτοιου είδους δίλημμα είναι και το έγκλημα σε βάρος ενός ανθρώπου για το καλό του συνόλου, ένα δίλημμα που διατύπωσε ο Ντοστογιέφσκι στο ?Εγκλημα και Τιμωρία?», σημειώνει η Ελένη Σκότη.

Το έργο του Αντερσον αποτελεί ένα «ευφυές σχόλιο πάνω σε αυτό το δίλημμα εγγεγραμμένο στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες, σχολιάζοντας ταυτόχρονα με χιούμορ τα σύγχρονα προβλήματά τους».

Τη μετάφραση από τα Σουηδικά επιμελήθηκε ο Γιάννης Ράμος, η σκηνοθεσία είναι της Ελένης Σκότη (με βοηθό τη Δάφνη Λαρούνη), το σκηνικό σχεδίασε ο Γιώργος Χατζηνικολάου, για τα κοστούμια συνεργάστηκαν η Δάφνη Λαρούνη, ο Γιώργος Χατζηνικολάου και η Μαρία Αναματερού, τη μουσική επιμελήθηκε η Δάφνη Λαρούνη με τον Φίλιππο Ράσκοβιτς και τους φωτισμούς ο Αντώνης Παναγιωτόπουλος. Παίζουν: Γιάννης Λεάκος, Χρυσή Βιδαλάκη, Κατερίνα Κλειτσιώτη, Σοφία Κορώνη.

• Στοιχεία παρωδίας

Η ομάδα ΝΑΜΑ αγάπησε αυτό το έργο για το περιεχόμενο των νοημάτων του, αλλά και γιατί αποτελεί μια ευρηματική σύνθεση ρεαλισμού με στοιχεία θεάτρου του παράλογου και παρωδίας», λέει η Ελένη Σκότη.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 5/3/2011

Θέατρο είναι το δίκιο του μετανάστη

• Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
• Ελευθεροτυπία, Σάββατο 5 Μαρτίου 2011

Οταν από το γκαράζ μιας πολυκατοικίας στην Κυψέλη εξαφανίστηκε ένα μηχανάκι, οι ιδιοκτήτριές του και η διαχειρίστρια έστρεψαν τα πυρά τους χωρίς δεύτερη σκέψη εναντίον των μεταναστριών ενοίκων του υπογείου. 

Η κατάληξη ήταν η σύλληψη και απέλασή τους. Μονάχα η 21χρονη φοιτήτρια Γιάννα πίστευε στην αθωότητά τους. Τα επιχειρήματά της, όμως, δεν στάθηκαν ικανά να ανακόψουν τις ρατσιστικές προκαταλήψεις.

Η παραπάνω ιστορία είναι βασισμένη σε πραγματικό περιστατικό και αποτελούσε το θέμα της παράστασης «Μικρές σκηνές καθημερινής βίας», που παρακολουθήσαμε στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης, με αφορμή το 4ο Bazaar της Ενωσης Αφρικανών Γυναικών.

Ηταν ένα τυπικό παράδειγμα «Θεάτρου Φόρουμ», που φυσικό του χώρο έχει πλατείες, πολιτικές συγκεντρώσεις, συνελεύσεις εργατών, κοινωνικά κέντρα και καταλήψεις, σχολεία, πολιτιστικούς συλλόγους, χωριά και πόλεις. Σπανιότατα τις θεατρικές αίθουσες.

Το «Θέατρο του Καταπιεσμένου» (Theatre of the Oppressed), στις τεχνικές του οποίου βασίζεται το Θέατρο Φόρουμ, γεννήθηκε στη Βραζιλία τη δεκαετία του '60 ως αντίδραση στα δικτατορικά καθεστώτα. Η μέθοδος, όμως, εξακολουθεί να βρίσκει μέχρι τις μέρες μας εφαρμογή παγκοσμίως σε κοινωνικές, πολιτικές, εκπαιδευτικές και θεραπευτικές δράσεις. Διαδόθηκε ταχύτατα από τον εμπνευστή της, τον σπουδαίο Βραζιλιάνο σκηνοθέτη Αουγκούστο Μποάλ (1931-2009), σε φαβέλες, παραγκουπόλεις και χωριά των ακτημόνων. Σήμερα βρίσκει εφαρμογή οπουδήποτε υπάρχουν καταπιεστικές σχέσεις. Τέτοιες επωάζονται και στα ασφυκτικά υπόγεια διαμερίσματα της Κυψέλης -όπου στοιβάζονται άνθρωποι υπό διωγμόν, που καθημερινά πασχίζουν για την ίδια την επιβίωση μέσα στον αφιλόξενο αστικό ιστό.

Η παράσταση, που έστησε η πρώτη στην Ελλάδα Ακτιβιστική Ομάδα Θεάτρου του Καταπιεσμένου (ΘτΚ), που δημιουργήθηκε τον περασμένο Μάιο από τη Διεθνή Αμνηστία και το Κέντρο Τεχνών Διαπολιτισμικής Αγωγής-Ωσμωση, ήταν αποκαλυπτική. Κυρίως χάρη στην παρέμβαση μιας Αφρικανής, της Λορέτα, που ζει και εργάζεται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Στην κρίσιμη στιγμή ανέλαβε με παρρησία να μιλήσει για όσα καταπιέζουν εκείνη και τις συμπατριώτισσές της μέσα στην ελληνική πραγματικότητα.

• Η παράσταση αλλάζει

Το Θέατρο Φόρουμ προϋποθέτει ακριβώς αυτό: την υπέρβαση των ορίων σκηνής-πλατείας. Χρίζει δηλαδή τον κάθε θεατή πρωταγωνιστή της θεατρικής πράξης, με απώτερο στόχο να γίνει πρωταγωνιστής και στην πραγματική ζωή. Καθοριστικός προς αυτή την κατεύθυνση είναι ο ρόλος του ηθοποιού-Τζόκερ.

Ο Τζόκερ βρίσκεται με το ένα πόδι στη σκηνή και με το άλλο στην πλατεία. Η δεκαπεντάλεπτη ιστορία παίχτηκε την πρώτη φορά από τις εθελόντριες ηθοποιούς της ομάδας, κυρίως γυναίκες 22 έως 28 ετών, χωρίς επαγγελματική σχέση με το θέατρο: ασκούμενες δικηγόρους, φοιτήτριες, εκπαιδευτικούς, οικονομικά στελέχη.

Η ιστορία επαναλήφθηκε για να δώσει αυτή τη φορά στους θεατές τη δυνατότητα να διακόψουν τη δράση με ένα απλό «στοπ», να «ανακρίνουν» τους χαρακτήρες, αλλά και να τους αντικαταστήσουν οι ίδιοι στη σκηνή, δίνοντας στην ιστορία μια διαφορετική -πλην όμως λογική- τροπή.

Οι «μαγικές» λύσεις απαγορεύονται. «Δεν μπορούμε να εισαγάγουμε έναν σουπερήρωα. Γιατί δεν υπάρχουν ούτε στην πραγματική ζωή», ενημερωνόμαστε από τα χείλη του Τζόκερ, προτού ακούσουμε την τελική προτροπή για να αναλάβουμε δράση: «Διαφορετικά, η ιστορία θα ξαναπαιχτεί όπως ακριβώς και την πρώτη φορά», μας προειδοποιεί. Η προειδοποίηση ήχησε σαν κώδωνας κινδύνου στα αφτιά μας. Αναλογιστήκαμε τη θέση μας όχι μόνο απέναντι στο ιδιότυπο θεατρικό γεγονός που η εξέλιξή του αφηνόταν πλέον στα χέρια μας, αλλά και τη γενικότερη στάση μας ως πολίτες. Πόσες και πόσες φορές καθημερινά δεν γινόμαστε μάρτυρες αδικιών, χωρίς να πάρουμε καθόλου θέση;

Το κοινό, μετά την προτροπή του Τζόκερ, άρχισε δειλά δειλά να παίρνει πρωτοβουλίες. Στην αρχή «ανέκρινε» τους ήρωες για τα κίνητρά τους. «Είσαι ρατσίστρια;» προς τη διαχειρίστρια. «Εσείς το κλέψατε;» προς τις δύο μετανάστριες, «έκανες ρεπορτάζ;» προς τη δημοσιογράφο που ανακοίνωσε τη σύλληψή τους στο τέλος.

Πρώτος ο θαρραλέος Ιαν ανέβηκε στη σκηνή παίρνοντας το ρόλο της νεαρής αντιρατσίστριας Γιάννας, που στην πρώτη εκδοχή δεν κατάφερε να «περάσει» τη γνώμη της. Τη θέση του πήραν διαδοχικά κι άλλοι θεατές. Αλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο επιτυχημένα προσπάθησαν από τη θέση της Γιάννας να αλλάξουν το ρου των γεγονότων, να υπερασπίσουν τις δύο γυναίκες που κατάφωρα αδικούνται, να κατευνάσουν το μένος των υπολοίπων.

• Καθοριστική συμμετοχή

Κάποιος από αυτούς υποστήριξε ότι το μηχανάκι το έκλεψε ο γιος του μανάβη(!) -«στοπ», ένας από το κοινό διέκοψε τη δράση. Το επιχείρημα φιλτράρεται από τους υπόλοιπους θεατές, αποδεικνύεται έωλο και απορρίπτεται. Αρκετές μετανάστριες παρακολουθούν την παράσταση και συμμετέχουν με πνιχτά γέλια και σχόλια. Μια από αυτές, η Λορέτα αναλαμβάνει να μιλήσει, αντικαθιστώντας επί σκηνής την ηθοποιό που υποδύεται τη μητέρα μετανάστρια.

«Μιλάτε για πολιτισμό σε μια χώρα που δεν σέβεται τα δικαιώματά μας!», είπε και η φωνή της διαπέρασε τις συνειδήσεις μας όπως καμία εξαιρετική ερμηνεία δεν θα μπορούσε. «Γίνονται καθημερινά εγκλήματα εις βάρος μας. Τα ανθρώπινα δικαιώματα όμως ισχύουν για όλους παντού». Μια μέση μετανάστρια δεν γνωρίζουμε εάν στην πραγματική ζωή θα μπορούσε να ορθώσει το ανάστημά της, ούτε αν με την τόλμη της θα επιτύγχανε το αίσιο τέλος. Μέσω της θεατρικής πράξης, όμως, κατάφερε πολλά.

«Τα έχασα», μας εξομολογήθηκε μετά το τέλος της παράστασης η 23χρονη εθελόντρια-ηθοποιός που έπαιζε το ρόλο του θύματος της κλοπής και θεωρούσε ένοχες τις μετανάστριες. «Για να υποστηρίξω το ρόλο μου, χρειάστηκε να μιλήσω με ανθρώπους της αντίθετης με εμένα ιδεολογικής όχθης. Γιατί δεν γνώριζα καν τα επιχειρήματά τους. Νόμιζα πως ως ηθοποιός είχα "οπλιστεί". Ομως μπροστά στην αυθεντική μαρτυρία αυτής της γυναίκας, δεν μπορούσα ούτε να τα αρθρώσω». *

Το Καρναβάλι αναβιώνει στα Ταταύλα

Η γιορτή, που έσβησε το 1941, διοργανώνεται φέτος για δεύτερη χρονιά

• Της Ιωαννας Φωτιαδη, Η Καθημερινή, Σάββατο, 5 Mαρτίου 2011

«Καροτσέρη τράβα, να πάμε στα Ταταύλα», τραγουδούσαν κάποτε οι μασκαρεμένοι Ρωμιοί από κάθε γωνιά της Κωνσταντινούπολης που έσπευδαν στα Ταταύλα για το Καρναβάλι. Στίχοι τραγουδιών και χαμογελαστοί μασκαράδες σε ασπρόμαυρες φωτογραφίες ήταν μέχρι πρότινος οι μοναδικές ενθυμίσεις από το «Μπακλαχοράνι», το ρωμαίικο Καρναβάλι που άρχισε να φθίνει από το 1923 και έσβησε οριστικά το 1941. Από πέρυσι, όμως, κάτι σαλεύει πάλι: νέοι Ελλαδίτες μαζί με τη ρωμαίικη κοινότητα και σε συνεργασία με τις τουρκικές Αρχές και Κινήσεις Πολιτών βάζουν τα θεμέλια για την αναβίωση του εθίμου.

«Ρώτησα μια μέρα αυθόρμητα κάποιους ηλικιωμένους Ρωμιούς «γιορτάζατε εδώ τις Αποκριές;»», θυμάται ο Χάρης Θεοδωρέλλης-Ρήγας, διδακτορικός φοιτητής στην Κων/πολη, που έχει κάνει έρευνα για το θέμα. «Τότε, συγκινημένοι, μου περιέγραψαν το Μπακλαχοράνι, που γιορταζόταν την Καθαρά Δευτέρα στα Ταταύλα, μια γειτονιά που σύμφωνα με οθωμανικό φιρμάνι ήταν αποκλειστικά ελληνική». Επρόκειτο για ένα πολύχρωμο Καρναβάλι με άρματα, ζογκλέρ, λατέρνες, αλλά και χαρταετούς και νηστίσιμα φαγητά, μια που η Σαρακοστή είχε ήδη ξεκινήσει! «Ηταν μια λαϊκή υπαίθρια γιορτή», συμπληρώνει η κ. Μαρίνα Δριμαλύτου, υπεύθυνη για τα πολιτιστικά της ρωμαίικης κοινότητας.

Ο εορτασμός ξεκινούσε το πρωί στον λόφο των Ταταούλων, στον περίβολο του Αγίου Δημητρίου, συνεχιζόταν με την παρέλαση των μασκαράδων ανά μπλοκ (με κοινή φορεσιά και σκετς) και ολοκληρωνόταν στα διάσημα μεζεδοπωλεία των Ταταούλων (σημερινό Κουρτουλούς), όπου οι πιο «σκληροπυρηνικοί» γλεντούσαν με ρεμπέτικα και πολίτικα τραγούδια. Το κέφι ξεσήκωνε μουσουλμάνους και Εβραίους. Το Μπακλαχοράνι αποτελούσε τολμηρό θέαμα, καθώς συμμετείχαν και οι ιερόδουλες. Στη «Λωξάντρα», μάλιστα, αναφέρεται ότι οι «καθωσπρέπει» οικογένειες παρακολουθούσαν πίσω από καφασωτά παράθυρα.

Καθώς, όμως, «έχει ο καιρός γυρίσματα», πέρυσι τέτοιες μέρες ένας παράξενος θίασος ακούστηκε να περνά τραγουδώντας από τα στενά των Ταταούλων. Πολλά κεφαλάκια φανερώθηκαν στα παράθυρα - οι ηλικιωμένοι έγνεψαν με συγκίνηση, οι νεότεροι παρατηρούσαν απορημένοι. Το γαϊτανάκι των μασκαράδων αριθμούσε περίπου εκατό άτομα -κάθε ηλικίας και εθνικότητας. Ο αρχικός δισταγμός πολλών Ρωμιών -που έχουν μάθει να ζουν «σιωπηλά»- υποχώρησε και ο ενθουσιασμός επικράτησε. Υπό τους ήχους μουσικής από τρία ελληνοτουρκικά συγκροτήματα, πάνω από 200 καρναβαλιστές γλέντησαν στην αίθουσα του πολιτιστικού συλλόγου Ρωμιών. «Ο κόσμος αγκάλιασε την πρωτοβουλία μας», αναφέρει η κ. Δριμαλύτου που μαζί με τον κ. Ρήγα και τον Τούρκο νοσταλγό των παλιών Ταταούλων, κ. Χουσεΐν Ιρμάκ, συνδιοργάνωσαν το Καρναβάλι. Η περυσινή εκδήλωση έγινε με άδεια δήμου και αστυνομίας, ενώ εντάχθηκε ως project στο πρόγραμμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Το αποκριάτικο ξεφάντωμα θα συνεχιστεί και φέτος, με ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή. «Οραματιζόμαστε την καθιέρωση του Καρναβαλιού», καταλήγει η κ. Δριμαλύτου, «οι μέχρι τώρα ενδείξεις μάς κάνουν να αισιοδοξούμε».

• Tο γλέντι έχει ήδη αρχίσει

«Οσοι πιστοί» προτίθενται να ανηφορίσουν στην Πόλη θα αποζημιωθούν, αφού το γλέντι έχει αρχίσει. Την Κυριακή οι εορτασμοί θα επικεντρωθούν στο Πέραν με παρέλαση στις 8 μ.μ. από την πλατεία Ταξίμ μέχρι τον συναυλιακό χώρο Haymatlos. Εκεί, θα παίξει μουσική η ρεμπέτικη κομπανία Tαυταλιανό Κέφι, ενώ θα υπάρχει και γεύμα. Το επίσημο, ωστόσο, Μπακλαχοράνι θα γίνει και πάλι στα Ταταύλα, με παρέλαση, σαρακοστιανά και χορό. Οι διοργανωτές περιμένουν τους ενδιαφερόμενους στις 8 μ.μ. για την παρέλαση στο Κουρτουλούς. Το μουσικοχορευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει λατέρνα, τέσσερις διαφορετικές ρεμπέτικες κομπανίες, έναν γνωστό dj, καθώς και τη χορευτική ομάδα της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Οι καρναβαλιστές προβλέπονται να ξεπεράσουν τους 250, ενώ αναμένονται «ενισχύσεις» από Θεσσαλονίκη. Και του χρόνου!

Για πληροφορίες: baklahorani@gmail.com, tatavlakeyfi@gmail.com

Το μωσαϊκό των φετινών παρελάσεων και εορτασμών ανά την Ελλάδα

• Ηλιας Κανιστρας - Ιφιγενεια Διαμαντη, Η Καθημερινή, Σάββατο, 5 Mαρτίου 2011

Το πέπλο της οικονομικής κρίσης καλύπτει φέτος τα περισσότερα καρναβάλια ανά την Ελλάδα, είτε ως πηγή έμπνευσης πληθώρας πληρωμάτων, είτε με τον περιορισμό εκδηλώσεων και το ανάλογο «συμμάζεμα» που αυτό συνεπάγεται. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Τροϊκανοί και Καρναβαλικό Μνημόνιο, μορφές του πολιτικού στίβου της χώρας όπως ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Θόδωρος Πάγκαλος, αλλά και Ευρωπαίοι όπως η Αγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί, αποτελούν «βούτυρο στο ψωμί» της καρναβαλικής σάτιρας, την οποία θα ακολουθήσει η λαγάνα της Καθαράς Δευτέρας!

• ΠATΡΑ Η «ψυχή» του πατρινού καρναβαλιού, οι νέοι και οι νέες της Πάτρας, κρατούν ζωντανό, εν μέσω κρίσης, τον κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό της πόλης, ενώ τα παιδιά με την παρέλαση των μικρών, όπου συμμετείχαν 7.000 άτομα, έστειλαν το δικό τους ελπιδοφόρο μήνυμα για το μέλλον του καρναβαλιού. Ενθαρρυντικό σημάδι, επίσης, η πληρότητα των ξενοδοχείων, που αγγίζει το 70% για σήμερα και το 100% για αύριο, με πολλές κρατήσεις να έχουν γίνει σε ξενοδοχεία περιφερειακά της Πάτρας, λόγω χαμηλότερων τιμών. Οι εκδηλώσεις για το Πατρινό Καρναβάλι θα κορυφωθούν με τη μεγάλη παρέλαση στις 2 μ.μ. (ΕΤ1, αύριο) στην οποία θα συμμετάσχουν περισσότεροι από 30.000 νέοι, μέλη των 150 πληρωμάτων του «Κρυμμένου Θησαυρού». Οι «Οικονομικοί κροίσοι», «Μαζί το φάγαμε το παντεσπάνι», «Πολιτικοί την πείνα; Ο λαός την γκιλοτίνα», «Ο Αλαντίν και οι 300 κλέφτες», «Την Patty-σαμε» είναι μερικά μόνο δείγματα της φαντασίας τους. Στην παρέλαση θα πάρουν μέρος και τα καρναβαλικά άρματα του δήμου, με επικεφαλής τον Βασιλιά Καρνάβαλο, που φέτος δεν έχει συγκεκριμένο θέμα. Ιδιαίτερη ενότητα θα αποτελούν τέσσερα μικρά άρματα με κωμικές σκηνές από ταινίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Το φετινό καρναβάλι θα ολοκληρωθεί με την τελετή λήξης στον μόλο του Αγίου Νικολάου, όπου ο Βασιλιάς Καρνάβαλος θα παραδοθεί στην πυρά, ενώ θα ακολουθήσουν ρίψεις πυροτεχνημάτων. Σήμερα, ο νέος πεζόδρομος της Ρήγα Φεραίου και η πλ. Γεωργίου θα φιλοξενήσουν θέατρα του δρόμου, υπαίθριους καλλιτέχνες και μπάντες, ενώ στις 6 μ. μ. θα ξεκινήσει η ποδαράτη παρέλαση.

• ΞΑΝΘΗ Με μία άρτια αισθητικά και λειτουργικά ιστοσελίδα (www. carnivalx. gr), το Ξανθιώτικο Καρναβάλι έχει θέμα τη Διεθνή Νομισματική Τρέλα και περισσότερα από 40 πληρώματα. Με τα αρχικά του ΔΝΤ «παίζει» το πλήρωμα «Φοβού τους Δ-α-Ν-αούς και δώρα φέρον-Τ-ας», που συμπληρώνει «Η επανάσταση της κατσαρόλας». Εμπνευση από τηλεοπτικές εκπομπές αντλούν οι «Monster chefs». Η μεγάλη αυριανή παρέλαση, ξεκινά στη 1.30 μ.μ., ενώ στις 7 μ.μ. θα συνδεθεί η ΕΤ1 για το κάψιμο του «Τζάρου» στις 7.30 μ.μ. στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου.

• ΝΑΟΥΣΑ Απόκριες στη Νάουσα, ίσον Γενίτσαροι και Μπούλες. Το παραδοσιακό έθιμο ξεκινά αύριο στις 9 π. μ. και κρατάει μέχρι το βράδυ. Στο κτίριο Μάκη στα Μπατάνια θα ξεκινήσει το ντύσιμο του Γενίτσαρου και το μάζεμα του μπουλουκιού, για να ακολουθήσει στις 10.30 π. μ. στο Δημαρχείο το «προσκύνημα» και η άδεια που παίρνουν τα «μπουλούκια» από τον δήμαρχο για να χορέψουν στην πόλη και να καταλήξουν στην πλατεία Αλωνίων όπου θα γίνει το βγάλσιμο των προσωπάδων. Την Καθαρά Δευτέρα ακολουθεί ελεύθερη πορεία των μπουλουκιών στην πόλη. Σήμερα, ο ξινόμαυρος οίνος της Νάουσας θα ρέει άφθονος στο ολοήμερο γλέντι στο εμπορικό κέντρο, αλλά και από τις 3 μ.μ. στην πλ. Αλωνίων.

• ΓΑΛΑΞΙΔΙ Τα γνωστά «Αλευρομουτζουρώματα» λαμβάνουν και φέτος χώρα στο Γαλαξίδι την Καθαρά Δευτέρα στις 3 μ.μ. Παλιά ρούχα, πετσέτες, μάσκα, ειδικές πλαστικές στολές θα βρουν οι ενδιαφερόμενοι στην τοπική αγορά, ενώ δωρεάν αλεύρι θα μοιράσει η Δημοτική Ενότητα Γαλαξιδίου. Στα περαιτέρω «πολεμοφόδια», καλό είναι να περιλαμβάνονται δεύτερη πλήρης αλλαξιά, παπούτσια, υγρά μωρομάντηλα, νερό και οφθαλμικές σταγόνες. Οι έχοντες άσθμα και αλλεργίες θα πρέπει να απόσχουν. Η παρέλαση των αρμάτων ξεκινά αύριο στις 9 μ.μ.

• ΤΥΡΝΑΒΟΣ Με τα πληρώματα «Βατοπέδι και πορίσματα», «Πράσινη ανάπτυξη», «Η Ελλαδοσκουφίτσα, η Μερκελύκαινα και το Λυκόπουλο», και άλλα, περισσότεροι από 5.000 καρναβαλιστές θα ξεφαντώσουν αύριο στις 6 μ. μ. στο σατιρικό τυρναβίτικο καρναβάλι, ενώ την Καθαρά Δευτέρα θα ακολουθήσει το έθιμο Μπουρανί, αναβίωση διονυσιακού τελετουργικού, με πειράγματα και... τσίπουρο!

• ΚΟΖΑΝΗ Η Κοζανίτικη Αποκριά με το γλέντι του Φανού κορυφώνεται αύριο στις 3 μ. μ. με την παρέλαση αρμάτων και μασκαράδων και το άναμμα των Φανών σε 17 γειτονιές στις 8.30 μ.μ.

• ΑΓ. Ι. ΡΕΝΤΗΣ - ΝΙΚΑΙΑ Στις 12 μ. ξεκινά αύριο η μεγάλη παρέλαση που θα μεταδώσει ο Alpha, ενώ σήμερα προηγείται η νυχτερινή στις 7 μ.μ. Νωρίτερα (11 π. μ.), μπάντες Κουβανών θα γυρίζουν σε δρόμους του Ρέντη.

Επιχορηγήσεις δια βίου;

Η φιλολογία για τις επιχορηγήσεις στα θέατρα πρέπει κάποτε να τελειώσει! Έχει πλέον «θεσμοθετηθεί» για κάποια θεατρικά σχήματα η δια βίου οικονομική επιδότηση. ΓΙΑΤΙ; Είναι θλιβερό να διαβάζουμε κάθε τόσο τις ιερεμιάδες κάποιων σκηνοθετών (που είναι και θιασάρχες) για την ολιγωρία του υπουργείου Πολιτισμού και του κράτους και τις απειλές κ.λπ. Και οι δημοσιογράφοι να γράφουν τα ίδια και τα ίδια για την κρατική θεατρική πολιτική που την περιχαρακώνουν μονάχα στις επιχορηγήσεις. Ας μην προτρέξουν οι έξυπνοι! Είμαστε ξεκάθαρα υπέρ μιας πολιτικής που θα στηρίζει τις τέχνες. Δεν υιοθετούμε όμως, σε καμιά περίπτωση, αυτή την ασύστολη εκροή χρήματος. Αν δεν μπορεί ένα θεατρικό σχήμα να τα βγάλει πέρα, δεν θα βγούμε και στο Σύνταγμα να κάνουμε διαδήλωση!

Αυτή η στάση ότι δήθεν επιτελείται ιεραποστολικό έργο πρέπει κάποτε να τελειώσει. Το κράτος να στηρίξει μια χρονιά, δυο χρονιές, τρεις χρονιές κι από εκεί και πέρα εάν αποδειχθεί ότι το κοινό σε στηρίζει, ας κρατηθείς στα πόδια μόνος σου. Το κράτος θα πρέπει να βοηθήσει κι άλλους.

 Όλοι έχουν δικαίωμα να δοκιμάσουν και να δοκιμαστούν. Είναι απαραίτητη η δικαιοσύνη. Δεν μπορεί κάποιοι να έχουν την επιφοίτηση του αγίου πνεύματος και κάθε χρόνο να διεκδικούν! Δηλαδή, κάποια σχήματα που επιδοτούνται κάθε χρόνο ή έχουν ειδικές συμβάσεις, έχουν μετεξελιχθεί σε γραφειοκρατικούς φορείς που απομυζούν από τον κρατικό κορβανά και νομίζουν ότι κάνουν και το καθήκον τους απέναντι στην ελληνική θεατρική παραγωγή οργανώνοντας θεατρικά αναλόγια! 

Μια γρήγορη αναδρομή στην προϊστορία, μας λέει ότι π.χ. το Θέατρο του Νότου (του οποίου ο ιδρυτής είναι σήμερα επικεφαλής του Εθνικού Θεάτρου) εισέπραξε: 198 εκατ. (τριετής σύμβαση, 1997-1998), 90 εκατ. (2001-2002), 90 εκατ. (2002-2003), 290.000 ευρώ (2003-2004), 290.000 ευρώ (2004-2005)… Δηλαδή, 575.635.000 δρχ. ή 1.689.317,681 ευρώ για την περίοδο 1997-2005! Τεράστια ποσά και θα πρέπει να κάνει κάποιος τα λογιστικά. Τι χάσαμε, τι κερδίσαμε κι αν πρέπει να εξακολουθήσουμε το ίδιο βιολί των επιχορηγήσεων έτσι όπως το ξέραμε.

Το υπουργείο Πολιτισμού έθεσε σε δημόσια διαβούλευση  το πλαίσιο των θεατρικών επιχορηγήσεων, για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού:

Το σύνολο των θεατρικών δυνάμεων αλλά και όλων των πολιτών, έχουν τη δυνατότητα να συν-διαμορφώσουν το πλαίσιο επιχορηγήσεων θεατρικών ομάδων και σχημάτων μέσα από μια ανοιχτή διαδικασία. Όλοι έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στη διαμόρφωση της πολιτικής των επιχορηγήσεων, βάσει συγκεκριμένων αξόνων για την άσκηση αυτής της πολιτικής.

Στα 32 χρόνια που μεσολάβησαν από την καθιέρωση του θεσμού των επιχορηγήσεων μέχρι σήμερα, το θεατρικό τοπίο στην Ελλάδα έχει αλλάξει ριζικά. Ποτέ άλλοτε η θεατρική παραγωγή δεν ήταν πιο πλούσια και πολυσχιδής από σήμερα. Ποτέ άλλοτε, όμως, δεν ήταν και πιο επιτακτική η ανάγκη εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου από την πλευρά της Πολιτείας, προκειμένου να στηριχθεί με κάθε τρόπο και με κάθε μέσο η θεατρική τέχνη.

Ο θεσμός των επιχορηγήσεων του ελεύθερου θεάτρου οφείλει να εκσυγχρονιστεί ώστε να είναι σε θέση όχι μόνο ν’ ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής, αλλά και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την ανάδειξη νέων τάσεων και ρευμάτων στο ελληνικό θέατρο.

Το ζητούμενο  για το ΥΠΠΟΤ είναι να αξιοποιήσει την προηγουμένη εμπειρία, να ακούσει και να κατανοήσει τις ανάγκες και τα αιτήματα των νέων καλλιτεχνών αλλά και να ενσωματώσει στοιχεία απαραίτητα με βάση τις εξελίξεις στον χώρο των παραστατικών τεχνών τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Τελικός στόχος είναι να διαμορφωθεί το περιεχόμενο της νέας προκήρυξης για τις επιχορηγήσεις στο θέατρο κατά τρόπο ώστε να αποτελεί μία ολοκληρωμένη πρόταση και να υπηρετεί με συνέπεια μια γενικότερη πολιτική με κύριους άξονες:

- πρώτον, τη στήριξη των ομάδων/σχημάτων που παράγουν θέατρο υψηλών ποιοτικών χαρακτηριστικών

- δεύτερον, την απελευθέρωση δημιουργικών δυνάμεων που αδυνατούν να εκφραστούν υπό τις υπάρχουσες συνθήκες και

- τρίτον, τη διεύρυνση του θεατρικού κοινού.

ΔΥΣΤΥΧΩΣ οι άνθρωποι του θεάτρου μας αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στη «διαβούλευση», εκτός ελαχίστων περιπτώσεων. Και συναντήθηκαν για να πάρουν αποφάσεις. Τους σεβόμαστε όλους και εκτιμούμε απεριόριστα τη συμμετοχή τους στο νεοελληνικό θεατρικό τοπίο. Αλλά, αρνήθηκαν να συζητήσουν προβάλλοντας το ένα και μοναδικό αίτημα: «ΛΕΦΤΑ»!!!

Διαβάσαμε ότι στη συνάντηση των θεατρανθρώπων συμμετείχε, μεταξύ άλλων και ο κ. Θανάσης Παπαγεωργίου. Δε μπορούμε να αγνοήσουμε την ιστορία και την προσφορά του θεάτρου «Στοά». Ωστόσο, θυμόμαστε ότι από τότε που άρχισε να ισχύει ο θεσμός των επιχορηγήσεων η «Στοά» επιχορηγείται διαρκώς. Αν κάνω λάθος κάποιος να με διορθώσει. Λοιπόν, είναι δίκαιο να παραπονιέται ο κ. Παπαγεωργίου για τις επιχορηγήσεις; Γνωρίζουμε ότι τα έργα που ανέβαζε πάντα δεν ήσαν πολυπρόσωπα. Αυτό λέει πολλά.Κι επιπλέον, μέχρι πότε θα πρέπει να επιχορηγείται;;;

Χρειάζεται καμιά φορά να παίρνει το λόγο ο δάσκαλος της αριθμητικής για να εξετάζει αν τα αριθμητικά προβλήματα λύνονται με τους κανόνες των μαθηματικών. Ας σιωπήσουν ο ευπαθής αναγνώστης και ο ευσυγκίνητος θεατής, παραμένοντες στο ρόλο του οπαδού ή του θαυμαστή. Οι συνιστώσες του πολιτισμού έχουν και αριθμητικές αναφορές και πρέπει να σταθμίσει κανείς τις καταστάσεις. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να διατηρεί το όραμά του και να το τροφοδοτεί, θυσιάζοντας ενδεχομένως και δικές του, προσωπικές ελευθερίες. Όμως όλοι, κι ο καθείς ξεχωριστά, έχουν τοποθετηθεί σε διαφορετική σκοπιά και η αντίληψη για την τέχνη και τη ζωή πειθαρχεί στην προσωπική σκοπιμότητα. Λοιπόν, η επιδοκιμασία και η αποδοχή δεν σημαίνει αυτομάτως ότι το κράτος ανοίγει τις βρύσες των εκατομμυρίων και τις ξεχνά ανοιχτές!

ΣΕΗ: Αντιδημοκρατική η «διαβούλευση»...

Με πρωτοβουλία του ΣΕΗ συναντήθηκαν χτες στα γραφεία του συνδικαλιστικοί, πολιτιστικοί και άλλοι επιχορηγούμενοι φορείς του Θεάτρου και του Χορού, με θέμα τη λεγόμενη «δημόσια διαβούλευση» για τις επιχορηγήσεις στο ελεύθερο θέατρο, στην οποία καλεί το ΥΠΠΟ-Τ.
Η ανακοίνωσή του αναφέρει μεταξύ άλλων: «Είναι ξεκάθαρο ότι ο συγκεκριμένος διάλογος δεν είναι δημοκρατικός. Ολο το προηγούμενο διάστημα ο υπουργός αρνιόταν κάθε συνάντηση με τους δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους του χώρου και με τους πνευματικούς ανθρώπους, για όλα τα ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμό μας. Αντ' αυτού εισάγει το μοντέλο της "διαδικτυακής δημοκρατίας" χωρίς κανένα κριτήριο και κανόνα, με προτάσεις και απόψεις να υποβάλλονται από οποιονδήποτε στο διαδίκτυο, ακόμη και ανώνυμα. Σκοπός του ψευτο-διαλόγου είναι να αποκτήσει το υπουργείο συνενόχους στην αποδόμηση του ελληνικού θεάτρου. Η δήθεν αγωνία για διαφάνεια είναι υποκριτική όταν ακούγεται από το στόμα των κυβερνήσεων, που στο όνομά της παίρνουν σειρά αντιδραστικών μέτρων στο χώρο της Τέχνης, όπως ο πρόσφατος νόμος για τον κινηματογράφο, αλλά και στους τομείς της Υγείας, Πρόνοιας και Παιδείας. Εμείς χρόνια τώρα καταγγέλλουμε όλους τους αδιαφανείς τρόπους που επέλεξαν για να μοιράσουν το δημόσιο χρήμα, αλλά προκλητικά μέχρι σήμερα μας αγνοούν».
«Ο διάλογος που θέλουν σήμερα είναι προσχηματικός και κατευθυνόμενος. Στόχος τους είναι να περικόψουν τις επιχορηγήσεις στους μικρούς θιάσους, στα κρατικά θέατρα, στα ΔΗΠΕΘΕ και να θεσμοθετήσουν ευνοϊκούς όρους για την επιδότηση των μονοπωλιακών θεσμών στο χώρο του θεάτρου».
«Απαιτούμε: Αμεση συνάντηση των συλλογικών φορέων του πολιτισμού με τον υπουργό. Να δοθούν άμεσα τα χρήματα που χρωστά το υπουργείο από προηγούμενες επιχορηγήσεις. Να συνεχιστεί ο θεσμός των επιχορηγήσεων, με διεύρυνση των επιχορηγούμενων θιάσων και η απρόσκοπτη λειτουργία των κρατικών και δημοτικών θεάτρων. Να αυξηθεί η κρατική επιχορήγηση για το θέατρο και το χορό. Καταγγέλλουμε το μεθοδευμένο διάλογο και θα ενημερώσουμε την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της χώρας μας για τις αντιδραστικές αλλαγές που δρομολογούνται από το ΥΠΠΟ-Τ στο χώρο του θεάτρου. Καλούμε τους εργαζόμενους στο χώρο σε εγρήγορση για τις κινητοποιήσεις που θα γίνουν στο άμεσο διάστημα».

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

4/3/2011

 -- Στο στόχαστρο οι επιχορηγήσεις στο θέατρο

19/1/2010

 -- Το «αύριο»... άργησε ένα μήνα

18/10/2009

 -- Το έργο το έχουμε ξαναδεί

18/12/2007

 -- Για τις επιχορηγήσεις του θεάτρου

2/11/2005

 -- Κραυγή αγωνιώδους διαμαρτυρίας δώδεκα θιάσων

«Να μη χαθεί η φετινή περίοδος»

• Ολγα Σελλα, Η Καθημερινή, Παρασκευή, 4 Mαρτίου 2011

Ηταν όλοι στο θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας χθες το μεσημέρι. Και οι εκπρόσωποι των «ιστορικών» θιάσων και οι εκπρόσωποι των «ανανεωτικών» θεατρικών σχημάτων. Θέμα συζήτησης ήταν το τι μέλλει γενέσθαι με τις θεατρικές επιχορηγήσεις, και ποιες θα είναι οι δικές τους προτάσεις στη θεατρική πολιτική που επιχειρεί να διατυπώσει το ΥΠΠΟΤ, με την τριμελή επιτροπή που έχει συγκροτήσει και την ανοιχτή διαβούλευση πάνω στις πρώτες απόψεις της.

Γρήγορα διαφάνηκαν οι δύο «πλευρές»: οι «σκληροί» (σχεδόν όλοι ήταν εκπρόσωποι των ιστορικών σχημάτων) και οι «διαλλακτικοί» (εκπρόσωποι των νέων θεατρικών κινήσεων). Ολες οι πλευρές ένιωθαν την ίδια πικρία και την ίδια γεύση απαξίωσης με τη «σιωπή του ΥΠΠΟΤ» και την «περίοδο πλήρους απαξίωσης». Περισσότερο όμως απασχόλησε τους παρευρισκόμενους η συμμετοχή τους στην ανοιχτή διαβούλευση του υπουργείου.

Ξεκίνησε με την ήπια διατύπωση ότι «η σημερινή συνάντηση δεν εκφράζει απαξίωση για τη διαδικασία της διαβούλευσης» και κατέληξε στο ότι «οι διαβουλεύσεις αυτού του τύπου ευτελίζουν την τέχνη και είναι παγίδα που ευτελίζει η δημοκρατία». Στην πορεία, κι αφού εκφράστηκαν θέσεις για τον ρόλο του ελεύθερου θεάτρου στην παιδεία και τον πολιτισμό της χώρας, καθώς και ότι 60-70 θίασοι μοιράζονται περίπου 3 εκατ. ευρώ, ενώ το Εθνικό και το ΚΘΒΕ παίρνουν κοντά στα 10 εκατ. τον χρόνο, τον λόγο πήραν και νεότεροι άνθρωποι του θεάτρου: «Η διαβούλευση είναι ένα δοχείο. Αν γεμίζει με βρισιές, δεν φταίει το δοχείο. Αυτή η καχυποψία εναντίον των επιχορηγήσεων δικαίως υπάρχει, γιατί κάποιοι έχουν φτιάξει προσωπική περιουσία»!

Τελικά, αποφασίστηκε να σταλεί στον υπουργό Πολιτισμού το ομόφωνο αίτημα των παρευρισκομένων «να μην παρακαμφθεί η τρέχουσα θεατρική περίοδος και να ενεργοποιηθούν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες για τις φετινές επιχορηγήσεις. Περιμένουμε την απάντησή σας». Ζητούν δηλαδή να μη λήξει ξαφνικά μια διαδικασία, γιατί όλοι είχαν σχεδιάσει, πέρυσι και φέτος, το πρόγραμμά τους, προσβλέποντας στα ποσά των επιχορηγήσεων. Πάντως, η παλιά διαδικασία χρηματοδότησης σύντομα θ’ αλλάξει κι αυτό φαίνεται να το έχουν αντιληφθεί αρκετοί.

«Να μη χαθεί η φετινή περίοδος»

• Ολγα Σελλα, Η Καθημερινή, Παρασκευή, 4 Mαρτίου 2011

Ηταν όλοι στο θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας χθες το μεσημέρι. Και οι εκπρόσωποι των «ιστορικών» θιάσων και οι εκπρόσωποι των «ανανεωτικών» θεατρικών σχημάτων. Θέμα συζήτησης ήταν το τι μέλλει γενέσθαι με τις θεατρικές επιχορηγήσεις, και ποιες θα είναι οι δικές τους προτάσεις στη θεατρική πολιτική που επιχειρεί να διατυπώσει το ΥΠΠΟΤ, με την τριμελή επιτροπή που έχει συγκροτήσει και την ανοιχτή διαβούλευση πάνω στις πρώτες απόψεις της.

Γρήγορα διαφάνηκαν οι δύο «πλευρές»: οι «σκληροί» (σχεδόν όλοι ήταν εκπρόσωποι των ιστορικών σχημάτων) και οι «διαλλακτικοί» (εκπρόσωποι των νέων θεατρικών κινήσεων). Ολες οι πλευρές ένιωθαν την ίδια πικρία και την ίδια γεύση απαξίωσης με τη «σιωπή του ΥΠΠΟΤ» και την «περίοδο πλήρους απαξίωσης». Περισσότερο όμως απασχόλησε τους παρευρισκόμενους η συμμετοχή τους στην ανοιχτή διαβούλευση του υπουργείου.

Ξεκίνησε με την ήπια διατύπωση ότι «η σημερινή συνάντηση δεν εκφράζει απαξίωση για τη διαδικασία της διαβούλευσης» και κατέληξε στο ότι «οι διαβουλεύσεις αυτού του τύπου ευτελίζουν την τέχνη και είναι παγίδα που ευτελίζει η δημοκρατία». Στην πορεία, κι αφού εκφράστηκαν θέσεις για τον ρόλο του ελεύθερου θεάτρου στην παιδεία και τον πολιτισμό της χώρας, καθώς και ότι 60-70 θίασοι μοιράζονται περίπου 3 εκατ. ευρώ, ενώ το Εθνικό και το ΚΘΒΕ παίρνουν κοντά στα 10 εκατ. τον χρόνο, τον λόγο πήραν και νεότεροι άνθρωποι του θεάτρου: «Η διαβούλευση είναι ένα δοχείο. Αν γεμίζει με βρισιές, δεν φταίει το δοχείο. Αυτή η καχυποψία εναντίον των επιχορηγήσεων δικαίως υπάρχει, γιατί κάποιοι έχουν φτιάξει προσωπική περιουσία»!

Τελικά, αποφασίστηκε να σταλεί στον υπουργό Πολιτισμού το ομόφωνο αίτημα των παρευρισκομένων «να μην παρακαμφθεί η τρέχουσα θεατρική περίοδος και να ενεργοποιηθούν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες για τις φετινές επιχορηγήσεις. Περιμένουμε την απάντησή σας». Ζητούν δηλαδή να μη λήξει ξαφνικά μια διαδικασία, γιατί όλοι είχαν σχεδιάσει, πέρυσι και φέτος, το πρόγραμμά τους, προσβλέποντας στα ποσά των επιχορηγήσεων. Πάντως, η παλιά διαδικασία χρηματοδότησης σύντομα θ’ αλλάξει κι αυτό φαίνεται να το έχουν αντιληφθεί αρκετοί.

Κορυφώνονται οι εκδηλώσεις του Πατρινού Καρναβαλιού, την Κυριακή η μεγάλη παρέλαση

• Στους δρόμους χιλιάδες καρναβαλιστές

  (Φωτογραφία:  ΑΠΕ )

---

Το δικό τους αισιόδοξο μήνυμα σκοπεύουν να στείλουν περισσότεροι από 30.000 καρναβαλιστές, που θα ξεχυθούν στους δρόμους της Πάτρας την Κυριακή το μεσημέρι, κατά τη διάρκεια της μεγάλης καρναβαλικής παρέλασης.

Τα μέλη των 150 πληρωμάτων του «κρυμμένου θησαυρού» με τις πολύχρωμές στολές τους, τις ευφάνταστες δημιουργίες τους, αλλά και την ζωντάνια τους, αναμένεται να παρασύρουν στους κεφάτους ρυθμούς τους, τόσο τους Πατρινούς όσο και τους επισκέπτες.

Η μεγάλη παρέλαση θα ξεκινήσει στις 2 το μεσημέρι της Κυριακής και προπομπός θα είναι η Μπάντα του Δήμου Πατρέων.

Θα ακολουθήσουν τα άρματα του καρναβαλικού συνεργείου, με επικεφαλής τον βασιλιά Καρνάβαλο τον οποίο θα συνοδεύει το άρμα της βασίλισσας, με φτερωτά άλογα και βραζιλιάνικη αισθητική. Τα υπόλοιπα άρματα του δήμου που θα παρελάσουν διαπνέονται από σατιρικό πνεύμα και συνδυάζουν τη διαχρονικότητα του καρναβαλικού πνεύματος με την επικαιρότητα των θεμάτων.

Συγκεκριμένα θα παρελάσουν τα άρματα «Μας τρώνε με χρυσά κουτάλια», «Ψαροφτερουγίσματα, «Troika Circus», «Καρναβαλικό Μνημόνιο», «Λατέρνα, Φτώχεια και Φιλότιμο», «Της Κακομοίρας», «Χορευτική Σκηνή-Συρτάκι», «Φαλακρός Πράκτωρ Θ.Β.-Επιχείρηση Γης Μαδιάμ», και «Ράδιο Αρβύλα». Ακόμη θα παρελάσουν τα άρματα από το καρναβάλι των παιδιών «Μπερδεμένος Τροχονόμος», «Σταθμός Ανεφοδιασμού-Βενζινάδικο» και «Γρηγόρης και Σταμάτης». Η παρέλαση θα ολοκληρωθεί με τον καθιερωμένο σοκολατοπόλεμο από τους Σοκολατορίχτες.

Στις 9 το βράδυ της Κυριακής θα πέσει η αυλαία του Καρναβαλιού με την τελετή λήξης στον Μόλο του Αγίου Νικολάου. Στο καλλιτεχνικό μέρος της τελετής θα πάρει μέρος το ιταλικό σχήμα «Accademia Dei Remoti» όπου θα παρουσιάσει το φαντασμαγορικό σόου του «La Nascita Della Vita…» με χορευτικά και ακροβατικά.

Το σόου θα έχει ως θέμα τη δημιουργία του κόσμου, ενώ θα συνοδεύεται από υποβλητική και ατμοσφαιρική μουσική. Η τελετή θα ολοκληρωθεί με την καύση του βασιλιά Καρνάβαλου και την ρίψη πυροτεχνημάτων. [Newsroom ΔΟΛ, ΑΠΕ-ΜΠΕ]

Όταν οι Κυκλάδες ντύνονται... αποκριάτικα

Ήθη και έθιμα των νησιών

---

Η περίοδος των Αποκριών διαρκεί τρεις εβδομάδες και τελειώνει σαράντα ημέρες πριν το Πάσχα. Αρκετό διάστημα για να βγουν από το χρονοντούλαπο ήθη και έθιμα αιώνων που αναβιώνουν κάθε χρόνο σε όλη την Ελλάδα. Στις Κυκλάδες οι εορτασμοί του Καρναβαλιού, χαρακτηριστικοί και ευφάνταστοι, αποτελούν την έκφραση ενός αξιόλογου και ιδιότυπου πολιτισμού με επιρροές από διάφορες κουλτούρες.

Αυτή την περίοδο στα νησιά των Κυκλάδων ιδιαίτερη θέση έχει η Πέμπτη της Κρεατινής εβδομάδας, η λεγόμενη Τσικνοπέμπτη, ενώ ο παραδοσιακός εορτασμός της Αποκριάς κορυφώνεται την τελευταία Κυριακή της Τυρινής, η οποία ονομάζεται και «Τρανή Αποκριά».

Στην Κάτω Μεριά της Αμοργού αναβιώνει το έθιμο του «Καπετάνιου». Το πρωί της Τυρινής οι νέοι του χωριού, ντυμένοι στα ασπρόμαυρα με βράκες με ζωνάρι στη μέση, με τραγιάσκες και παραδοσιακά γιλέκα διακοσμημένα χιαστί με χρωματιστές κορδέλες, παίρνουν τον δρόμο για την εκκλησία, συνοδευόμενοι από οργανοπαίχτες που τραγουδούν μαντινάδες.

Η επιλογή του «Καπετάνιου» γίνεται από τον παπά του χωριού, ο οποίος ρίχνει ψηλά στον αέρα τον «γιλεό» (είδος αμφίου) και αυτός που τον αρπάζει γίνεται ο «Καπετάνιος». Η πεμπτουσία του εθίμου είναι το γεγονός ότι ο νέος που επιλέγεται να γίνει «Καπετάνιος» μπορεί να φανερώσει τον πραγματικό του έρωτα ή να προδώσει μια κρυφή αγάπη τραγουδώντας. Η όλη εκδήλωση συνοδεύεται από φαγητό με ψάρι τηγανητό, από καλό κρασί και μαντινάδες.

Το τελευταίο Σάββατο και την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στην Χώρα της Άνδρου, στην πλατεία Γηροκομείου, γίνεται παρέλαση με άρματα ομάδων μεταμφιεσμένων με βεγγαλικά και χορό.

Στην Κέα οργανώνονται χοροί μεταμφιεσμένων, αποκριάτικα παιχνίδια και παραστάσεις κλόουν για μικρούς και μεγάλους. Οι εκδηλώσεις κορυφώνονται στην Ιουλίδα την τελευταία Αποκριά με τη μεγάλη παρέλαση του Καρνάβαλου με συμμετοχή ομάδων μεταμφιεσμένων και παρουσίαση θεατρικών δρώμενων τα οποία σατιρίζουν σκηνές της καθημερινότητας. Η εκδήλωση εξελίσσεται σε ξέφρενο πανηγύρι όπου προσφέρονται από το δήμο κρασί, σουβλάκια και ρυζόγαλα με λεμόνι.

Στα χωριά της Νάξου επιβιώνουν ακόμη πανάρχαια στοιχεία της διονυσιακής λατρείας. Την Κρεατινή Κυριακή εμφανίζονται στους δρόμους οι «Κουδουνάτοι», νέοι με προσωπίδες, οι οποίοι φορούν κάπα με κουκούλα, έχουν μια σειρά από κρεμασμένα κουδούνια γύρω από τη μέση και από το στήθος, χορεύουν προκαλώντας ένα πολύ χαρακτηριστικό έντονο θόρυβο και οι ντόπιοι τους κερνούν αυγά. Την Καθαρά Δευτέρα βγαίνουν στους δρόμους οι «φουστανελλάτοι», νέοι χωρίς προσωπίδες και γιορτινά στολισμένοι οι οποίοι παίζουν βιολί.

Στη Σαντορίνη στην κεντρική πλατεία των Φηρών, την τελευταία Κυριακή των Αποκριών ο Δήμος Θήρας οργανώνει Καρναβάλι στο οποίο συμμετέχουν όλα τα σχολεία του νησιού.

Στη Σέριφο την Κυριακή της Τυρινής γίνεται το αποκριάτικο έθιμο της «Καπεταναίας» αντίστοιχο εκείνου του «Καπετάνιου» της Αμοργού.

Η Σίφνος μένει πιστή στις παραδόσεις και διατηρεί με πολύ έμπνευση και χιούμορ τα έθιμα των αποκριάτικων χορών με τις «Καμηλωσίες», δηλαδή μασκαράδες οι οποίοι στην σιφνέικη διάλεκτο λέγονται «Καμήλες». Εδώ οι πρωταγωνιστές είναι το σιφνέικο «τακίμι», μουσικό ζευγάρι όπου το βιολί συνοδεύει το λαγούτο και το πλούσιο φαγητό στις λεγόμενες «τραπέζες». Πολλοί από τους αποκριάτικους χορούς, όπως εκείνος του «Κυρ-Βοριά», ανάγονται στους Προχριστιανικούς Χρόνους, όταν οι άνθρωποι, επηρεασμένοι από τις παγανιστικές δοξασίες, συνήθιζαν να εξευμενίζουν τα στοιχεία της φύσης που τους ταλαιπωρούσαν.

Στη Σύρο, το Καρναβάλι του Δήμου Άνω Σύρου, με αναβίωση παραδοσιακών εθίμων στα σοκάκια του μεσαιωνικού οικισμού, είναι μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις του νησιού με μασκαράδες, τα περίφημα «ζεϊμπέκια», χορούς και ζωηρά ακούσματα από παραδοσιακά λαϊκά όργανα. Την Καθαρή Δευτέρα, στο χωριό Γαλησσά του Δήμου Άνω Σύρου επίσης, γιορτάζονται τα «Κούλουμα» με πέταγμα του χαρταετού, σαρακοστιανά εδέσματα και μουσική από τοπική λαϊκή ορχήστρα.

Την Τσικνοπέμπτη στην Τήνο, στο καφενείο του χωριού Τριαντάρος, αναβιώνει το έθιμο του «Αποκριάτικου Χορού» και του «Αλφαβηταριού της Αγάπης» όπου οι χορευτές σε κυκλική διάταξη τραγουδούν εκ περιτροπής στίχους περιπαιχτικούς ακολουθώντας, σύμφωνα με το πρώτο γράμμα κάθε στίχου, τη σειρά της αλφαβήτου. Η εκδήλωση συνοδεύεται από κεράσματα με τοπικά εδέσματα και γλυκίσματα.

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς στο χωριό Φαλατάδος γίνεται Καρναβάλι με διαφορετικό θέμα κάθε χρονιά, όπου προσφέρονται μεζέδες και οι παρευρισκόμενοι χορεύουν με τη συνοδεία τσαμπούνας, βιολιού και κιθάρας. Την ίδια μέρα, στο χωριό Αγάπη, γιορτάζουν το έθιμο του «Μακαρονά». Οι κάτοικοι περιφέρουν, μοιρολογώντας, στους δρόμους του χωριού ένα ομοίωμα ανθρώπου από άχυρο για να το κάψουν τελικά στην κεντρική πλατεία. Κατόπιν οι κάτοικοι και οι επισκέπτες συγκεντρώνονται στην ενοριακή αίθουσα για να φάνε την παραδοσιακή μακαρονάδα.

Στη Μύκονο το πρώτο Σάββατο της Αποκριάς στο Πολιτιστικό κέντρο της Άνω Μεράς διοργανώνεται λαχειοφόρος αγορά με πλούσιους σπιτικούς μεζέδες. Επίσης την προτελευταία Κυριακή της Αποκριάς μεγάλη παρέλαση καρναβαλιστών με το παραδοσιακό γαϊτανάκι να οδηγεί την πομπή από το Πολιτιστικό κέντρο της Αδελφότητας της Άνω Μεράς μέχρι την πλατεία της Άνω Μεράς όπου γίνονται διαγωνισμοί καλύτερης αμφίεσης.Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς διοργανώνεται το Καρναβάλι της Χώρας.

Κυριακή Μαργαρίτη

Ένας φωτεινός Κάφκα

 

Είναι γνωστό ότι ο Κάφκα πήγαινε στο θέατρο, ήταν μάλιστα κρυφά ερωτευμένος με κάποια πρωταγωνίστρια ενός εβραϊκού περιπλανώμενου μπουλουκιού. Όμως ποτέ δεν έγραψε για το θέατρο, γιατί ο κόσμος του μπορεί να τον τραβούσε, αλλά ταυτόχρονα τον τρόμαζε, ήταν γι’ αυτόν ένας κλειστός ακατανόητος κόσμος.

Άραγε, τι παράσταση θα του άρεσε; Αυτό προσπάθησε να φανταστεί ο Λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις και, δουλεύοντας πάνω στο τελευταίο κεφάλαιο του μυθιστορήματός του Αμερική, καθώς και σε ένα μικρό διήγημα του με τίτλο «Η αδελφοκτονία», έστησε την παράσταση Deja vu, που παρουσιάζεται από σήμερα στη Θεσσαλονίκη, από την Πειραματική Σκηνή του ΚΘΒΕ, στο θέατρο της Μονής Λαζαριστών.

«Τους χαρακτήρες της παράστασης», σημειώνει ο Λιθουανός σκηνοθέτης, «τους τοποθετήσαμε σε ένα χώρο που δεν θυμίζει καθόλου τους τόνους του μαύρου και του γκρι». Ο Κάφκα, λέει ο Γκραουζίνις, «ήταν μια προσωπικότητα που χαιρόταν τη ζωή, ο δε κόσμος του δεν περιοριζόταν σε ζοφερούς τόνους. Είδαμε λοιπόν τον κόσμο του φωτεινό, τρυφερό, και σε κάποιο βαθμό μάλιστα σκανταλιάρικο και ξεκαρδιστικό. Δουλεύοντας την παράσταση με τους ηθοποιούς θέλαμε να σκεφτούμε για την ίδια την ουσία του θεάτρου -για το πώς και από τι υλικά γεννιέται, πώς ανθίζει, και πώς πεθαίνει».

Στην παράσταση του ΚΘΒΕ παίρνουν μέρος οι ηθοποιοί Γιάννης Καραούλης, Γιώργος Καύκας, Μαργαρίτα Παπαγιάννη, Γιώργος Σφυρίδης, Ευανθία Σωφρονίδου και Κωνσταντίνος Χατζησάββας. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Βιτάουτας Νάρμπουτας και η μουσική του Μαρτίνας Μπιαλομπζέσκις.

Άπαιχτος «Έλεγχος» στο Θέατρο Τέχνης

 

Ημερομηνία δημοσίευσης: 04/03/2011

Όλο και συχνότερα, θεατρικά σχήματα καταφεύγουν σε κείμενα των αρχών του 20ού αιώνα προκειμένου να διαλεχθούν με τα προβλήματα του σήμερα. Ο λόγος, βέβαια, έχει να κάνει με τις ιστορικές αναλογίες που προσφέρει η χρεωκοπία που ακολούθησε την ταπεινωτική ήττα στον «ατυχή πόλεμο» του 1897 και ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος που επιβλήθηκε στη χώρα, προκειμένου οι δανειστές να πάρουν πίσω τα χρήματά τους... και με το παραπάνω.

Έτσι, το Θέατρο Τέχνης έβγαλε από το συρτάρι τον, μάλλον ξεχασμένο σήμερα, Γεώργιο Η. Ησαΐα και το έργο του Ο Έλεγχος του Διεθνούς Ταμείου, μια πικρή πολιτική σάτιρα του 1900, που «ανακαλύφθηκε» χάρις στην επιστημονική έρευνα του «δικού μας» Λέανδρου Πολενάκη. Πρόκειται για μια έμμετρη τρίπρακτη κωμωδία, γραμμένη σε ομοιοκατάληκτους ζευγαρωτούς δεκαπεντασύλλαβους, που δεν είχε παρασταθεί μέχρι σήμερα.

Όπως σημειώνει ο Λ. Πολενάκης, ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για τον Γ. Η. Ησαΐα, πέρα από τα τρία έργα του που έχουν μέχρι στιγμής βρεθεί (τα άλλα δύο είναι η Ειρήνη, 1898, και η Τιμή του Σούδερμαν, 1899). «Από τα έργα του προκύπτει η εικόνα ενός μορφωμένου προοδευτικού αστού. Οι τρεις κωμωδίες του διαθέτουν έντονο πολιτικό στοιχείο, ενώ θίγουν με απίστευτη τόλμη ... τη διαφθορά, τη σήψη, τη ρεμούλα, τη συναλλαγή, κατονομάζοντας ανοιχτά τους υπαίτιους. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι το όνομα και το έργο του αποσιωπήθηκαν για έναν αιώνα».

Μετά από 111 χρόνια λοιπόν, και με τον ευρωπαϊκό έλεγχο επί της ελληνικής οικονομίας και πάλι παρόντα, ο Μακρομούρης, μεγαλοδανειστής του κυρ-Αποστόλη Σακάτη, φέρνει από το εξωτερικό τους ελεγκτές του Διεθνούς Ταμείου... Φον Γδάρε και Λε Φαγάν. Ποια θα είναι η εξέλιξη του έργου, αλλά και η τύχη των ιθαγενών ηρώων, καθώς και η απόφαση που θα πάρουν στο τέλος του Ελέγχου, θα το ανακαλύψει μόνος του ο θεατής αυτής της πικρής «κωμωδία μετ’ ασμάτων», που σκηνοθετούν οι Κωστής Καπελώνης και Δημήτρης Δεγαΐτης, αντλώντας το υλικό τους από τα λαϊκά θεάματα των μπουλουκιών και την πρώιμη αθηναϊκή επιθεώρηση.

Η δραματουργική επεξεργασία είναι του Λέανδρου Πολενάκη, η μουσική της Μαρίνας Χρονοπούλου, τα σκηνικά και τα κοστούμια της Κατερίνας Σωτηρίου. Παίζουν, χορεύουν και τραγουδούν οι Κώστας Βελέντζας, Δημήτρης Δεγαΐτης, Βασίλης Λέμπερος, Αναστασία Γεωργοπούλου, Αλέξανδρος Πέρρος, Βένια Σταματιάδη, Νίκος-Ορέστης Χανιωτάκης, Αμαλία Καβάλη, Γεράσιμος Σκαφίδας, Μαρία Τζάνη και Γιάννης Μίνως.

Ωμά παιχνίδια εξουσίας

«Οι γκέι αντιμετωπίζουν τη ζωή αλλιώς», λέει ένας από τους ήρωες του βραβευμένου έργου του Σκωτσέζου συγγραφέα Grae Cleugh Fucking Games. Είναι πραγματικά όμως έτσι; Αυτό φαίνεται να αναρωτιέται ο νεαρός συγγραφέας που τοποθετεί επί σκηνής δύο ομοφυλόφιλα ζευγάρια ανδρών που εμπλέκονται σ' έναν περίπλοκο ιστό σχέσεων στη μετά AIDS εποχή... Σχέσεων που μπορεί να αναδύονται μέσα από την απερίφραστη δράση -άλλωστε ο Κλιού τοποθετείται στο ρεύμα του in-yer-face theater της αγγλικής σκηνής-, πόση όμως διαφορά έχουν από τις συγκρούσεις, τα υπονοούμενα, τα χτυπήματα κάτω από τη μέση που χαρακτηρίζουν τα ετεροφυλόφιλα αντίστοιχα ζευγάρια; Και μήπως αυτό δεν αποτελεί ένα στοιχείο «ισότητας» μέσα στον κομφορμισμό; Πιθανότατα η ελληνική κοινωνία απέχει πολύ από μια τέτοιου είδους παραδοχή.

Έργο ωμού ρεαλισμού, το Fucking Games, που παρουσιάζεται από χθες στο θέατρο Βικτώρια, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Κομνηνού, μέσα από την αναζήτηση της συνειδητότητας και του αυτοπροσδιορισμού «αναδεικνύει το βάρος της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης: Ισοσταθμίζει τη γοητεία της σωματικής έλξης με το σκοτάδι του θανάτου», όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Γιώργος Γιαννακάκος, Μάνος Κανναβός, Χάρης Μπόσινας και Μαρίνος Παναγιωτάκης. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Γιώργου Λυντζέρη, ενώ η μουσική του Ανδρέα Τρούσσα.

«Κάρμεν» από τον Στ. Λιβαθινό

Στην Κάρμεν, όχι μονάχα του Μπιζέ αλλά και εκείνην του Προσπέρ Μεριμέ, από τη νουβέλα του οποίου προήλθε το λιμπρέτο της πασίγνωστης όπερας, επιστρέφει ο Στάθης Λιβαθινός και η ομάδα των ηθοποιών, με τη Μαρία Ναυπλιώτου στον ομώνυμο ρόλο, που την παρουσίασαν πέρσι το καλοκαίρι. Διατηρώντας τον πειραματικό της χαρακτήρα, η παράσταση, που παρουσιάζεται από σήμερα στο θέατρο «Κάππα» της οδού Κυψέλης, και η δραματουργική της επεξεργασία είναι προϊόν συνεργασίας του σκηνοθέτη και των ηθοποιών, με στόχο να αντιμετωπίσουν το είδος αυτό του λυρικού θεάτρου όχι ως μουσειακό αντικείμενο αλλά ως μία καλλιτεχνική δημιουργία που μπορεί να πλησιάσει τη σύγχρονη πραγματικότητα και να απευθυνθεί σε ένα ευρύτερο κοινό.

Στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Στάθης Λιβαθινός παίρνουν μέρος οι ηθοποιοί Μελέτης Ηλίας, Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Μαρία Ναυπλιώτου και Χρήστος Σουγάρης. Η μετάφραση του κειμένου είναι του Στρατή Πασχάλη, τα σκηνικά και τα κοστούμια της Ελένης Μανωλοπούλου, ενώ τη μουσική ενορχήστρωσε ο Κώστας Μαγγίνας.

Παιδικό Θέατρο: O Ερωτόκριτος στο φως και στη σκιά

• Της Ελευθερίας Ράπτου 

• Η ΑΥΓΗ: 04/03/2011

Ο Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου είναι ένα από τα αριστουργηματικά έργα που γράφτηκαν στη βενετοκρατούμενη Κρήτη, την εποχή της Κρητικής Αναγέννησης. Η ημερομηνία συγγραφής του έργου τοποθετείται κάπου ανάμεσα στο 1626 και 1646. Όπως όλα τα έργα της κρητικής λογοτεχνίας του 16ου-17ου αιώνα, είναι γραμμένο στην ιδιότυπη κρητική διάλεκτο της περιόδου με φανερές τις αναγεννησιακές και μπαρόκ επιρροές της Δύσης. Η ορμητική δύναμη του ιδιωματικού λόγου, το καλειδοσκόπιο εικόνων και χρωμάτων, η δραματική ένταση, ο λυρισμός, οι σκηνές δράσης και η τελική κατάφαση στη ζωή είναι τα στοιχεία που έκαναν το έργο κοσμαγάπητο, με αποτέλεσμα την ταχεία διάδοσή του σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και το ταξίδι στον χρόνο μέσα από πλήθος εκδόσεων και παραλλαγών.

Στη σύγχρονη ελληνική σκηνή, η πορεία του Ερωτόκριτου είναι ιδιόρρυθμη. Η ιστορία αγάπης μεταξύ του Ερωτόκριτου και της βασιλοπούλας Αρετούσας, οι ταξικές διαφορές, η συμπεριφορά αρχόντων και λαϊκών στην καθημερινότητα της εποχής, η πατρική αγάπη και σκληρότητα, ο πόλεμος και οι διαφορές στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, η εξορία, η τιμωρία, οι αναγεννησιακές γιορτές και τα κονταροχτυπήματα, σε συνδυασμό με το γλωσσικό ύφος και την έκταση του κειμένου, έχουν αποτελέσει σημεία σκηνοθετικής αναμέτρησης με ποικίλα αποτελέσματα.

Φέτος, ο Ερωτόκριτος παρουσιάζεται στην παιδική σκηνή του θεάτρου Προσκήνιο, από τον θίασο του Ηλία Καρελλά, σε σκηνοθεσία του ίδιου και της Α. Λιακοπούλου και δραματουργική επεξεργασία της δεύτερης. Από την αρχή ο θίασος έχει να αναμετρηθεί με ποικίλα παραστασιακά στοιχήματα. Πέρα από τη γλωσσική ιδιορρυθμία, η παράσταση χρειάζεται την ευχέρεια στη χρήση ποικίλων σκηνικών τρόπων, ώστε να μπορέσουν οι χαρακτήρες να ξεκολλήσουν από την αφήγηση και να εξελιχθούν, αλλά και οικονομία χρόνου (εδώ η διάρκεια ίσως είναι λίγο μεγαλύτερη), ώστε οι μικροί θεατές να μη δυσφορήσουν. Επίσης, βασικό ζήτημα αποτελεί η επιλογή ή προβολή εκείνων των πτυχών του έργου που θα ελκύσουν τα παιδιά και θα βοηθήσουν στην κατανόηση ή τουλάχιστον στην επαφή τους με το πλούσιο σε νοήματα και εικαστικότητα ποιητικό κείμενο του Κορνάρου.

Ο Ηλίας Καρελλάς και οι συνεργάτες του εστιάζουν στην ιστορία αγάπης του Ερωτόκριτου και της Αρετούσας και, μέσα από το μοτίβο του απαγορευμένου από τις κοινωνικές συμβάσεις έρωτα, ενθέτουν ακτινωτά τα επεισόδια και τις συνδηλώσεις της ιστορίας. Χρησιμοποιώντας το έργο του Κορνάρου πότε ως προκείμενο (pretext) και πότε ως περικείμενο (context), οι συντελεστές χτίζουν ένα συμπαγές παραστασιακό περιβάλλον με ετερόκλητα σκηνικά μέσα, τα οποία οργανώνουν τον άξονα της θέασης και ενθουσιάζουν τους θεατές. Κούκλες διαφόρων διαστάσεων, θέατρο σκιάς, αφήγηση, ξυλοπόδαροι σημαίνουν το δραματικό τοπίο. Ο λόγος είναι διασκευασμένος, ωστόσο η αύρα της ζωντανής μουσικής και του τραγουδιού δίνει τον απαραίτητο λυρικό, «κρητικό» τόνο. Οι σκηνές της γκιόστρας (κονταρομαχία) και της σκιαμαχίας-μονομαχίας με τον εχθρό παρασταίνονται ευρηματικά.

Συντελείται ένα γοητευτικό παιχνίδι φωτός και σκιάς (φωτισμοί: Η. Καρελλάς - Β. Καστανάς), μέσα από το οποίο η λιτή σκηνή αποκτά πολυτοπικότητα και χρονική τροπικότητα, κάτι που αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, τον γεωμετρικό άξονα της παράστασης. Οι επιρροές από το θέατρο σκιών και ιδίως από τον Καραγκιόζη είναι πολλές και λεπτοδουλεμένες . Έτσι, τα επεισόδια της ιστορίας, που αγκαλιάζουν όλη την «ελληνική» επικράτεια της εποχής, σκιαγραφούνται πότε σε πρώτο και πότε σε δεύτερο πλάνο, πότε γραμμικά και πότε συγχρονικά, διαγράφοντας έτσι μια τροχιά μετασχηματισμού και ένταξης της ιστορίας στο σύγχρονο κόσμο του παιδιού, χωρίς να χάνεται η γοητεία του παρελθόντος. Οι ηθοποιοί πειθαρχούν στη σύμπλεξη φως-σκιά, παριστάνοντας πλήθος προσώπων, και προσωποποιώντας κάποιες φορές και στοιχεία της σκηνικής φύσης, λειτουργώντας ομαδικά και με συνέπεια.

Στον «παιδικό» Ερωτόκριτο το παιδί και ο ενήλικας θεατής (αν υπάρχει ηλικία στο θέαμα) έρχονται σε επαφή με μια παράσταση που, ενώ φαίνεται ότι συντίθεται από πολλά κομμάτια, δημιουργεί ωστόσο την παραμυθιακή χωροχρονική ενότητα και την αίσθηση ότι οι σχέσεις των ανθρώπων είναι οπτικά τοπία και αντιστρόφως. Κοιτώντας μέσα από αυτό το πρίσμα ο Ερωτόκριτος του θιάσου Καρελλά αποτελεί μια από τις καλύτερες παραστάσεις της χρονιάς, καθώς προσεγγίζεται ευρηματικά η ουσία της διαχρονικότητας και της αξίας του Ερωτόκριτου: η ομορφιά των σχέσεων, η αμφισημία των διαθέσεων, ο πολιτιστικός πλούτος του τόπου.

* Η Ελευθερία Ράπτου είναι θεατρολόγος

«Θέλουμε λεφτά όχι διαβούλευση»

• ΟΙ ΕΠΙΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΡΓΑΝΩΝΟΝΤΑΙ

• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ 
• Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011

Σε ένα ομόφωνο ψήφισμα, που έφυγε χθες το μεσημέρι απ' το «Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας» για τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο, κατέληξε η πρώτη «πολυφωνική» συνάντηση ενός αρκετά αντιπροσωπευτικού «σώματος» των επιχορηγουμένων του θεάτρου (από τον Σπύρο Ευαγγελάτο μέχρι τις ομάδες της «Κίνησης Μαβίλη» Blitz, Vasistas κ.ά.).

Στο Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας συγκεντρώθηκαν χθες όλες οι γενιές των επιχορηγουμένων

Συνάντηση και ψήφισμα ήταν η ακαριαία απάντησή τους στην υπουργική σιωπή για τις επιχορηγήσεις της σεζόν που τελειώνει αλλά και στη δημόσια διαβούλευση που ξεκίνησε μέσω Ιντερνετ για το θεσμό. Με το λακωνικό ψήφισμά τους οι επιχορηγούμενοι ένα πράγμα ζητάνε: «Να μην παρακαμφθεί η τρέχουσα θεατρική επιχορήγηση και να δρομολογηθούν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες για τις φετινές επιχορηγήσεις».

«Δεν ξεχνάμε τη φετινή χρονιά». «Είναι επικίνδυνο. Γιατί τότε να μην παρακαμφθεί και η επόμενη;», ήταν μερικά από τα μότο της συνάντησης μαζί με τις διαπιστώσεις: «Οι επιχορηγούμενοι είμαστε το Εθνικό Θέατρο» και «Ο υπουργός μάς κοροϊδεύει, όπως και τον πρωθυπουργό που τον πήγε στο Τάε Κβον Ντο».

Δύο «παράπλευρες» απώλειες της μη καταβολής της επιχορήγησης του '10-'11 κοινοποιήθηκαν χθες: Ο Γιάννης Μαργαρίτης έβαλε αθόρυβα «λουκέτο» στο «Θέατρο της Ανοιξης». Κάτι που πρόκειται να κάνει μέχρι το τέλος του χρόνου και η θεσσαλονικιώτικη ομάδα «Ούγκα Κλάρα». «Σε λίγο θα δίνουμε ο ένας συλλυπητήρια για το θέατρο του άλλου», είπε ο Μαργαρίτης.

Ολοι, πάντως, συμφώνησαν για το «θετικό χαρακτήρα του νέου πλαισίου» των επιχορηγήσεων, που εκπόνησε η τριμελής επιτροπή για το ΥΠΠΟΤ. Επίσης έκριναν επείγουσα τη συγκρότηση επιτροπής, η οποία «θα έπρεπε να εργάζεται ήδη αυτή τη στιγμή για τις επιχορηγήσεις». «Εχουμε καθυστερήσει 8 μήνες», τόνισε ο Γιώργος Βαλαής.

Από τον Θανάση Παπαγεωργίου και τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο μέχρι την Αιμιλία Υψηλάντη και την Κατερίνα Ευαγγελάτου η διαδικασία της διαδικτυακής δημόσιας διαβούλευσης κρίνεται «ανατριχιαστική», «ύποπτη» και «χάσιμο χρόνου». «Μια ματιά στις συμμετοχές αποκαλύπτει ότι τα "φάγαμε", είμαστε κρατικοδίαιτοι και ότι οι επιχορηγήσεις πρέπει να καταργηθούν. Μήπως τελικά αυτός είναι ο λόγος της δημόσιας διαβούλευσης;», αναρωτήθηκε έξαλλος ο Τάκης Βουτέρης.

«Διαφωνώ». Ο Γιώργος Βαλαής («Blitz») προσπάθησε δύο φορές να πείσει την ομήγυρη ότι δεν πρέπει να γυρίσουν την πλάτη στην «ανοιχτή» διαδικασία του ιντερνετικού διαλόγου. «Η διαβούλευση είναι ένα βήμα», είπε. Και έθιξε ακόμη ένα σημείο «τριβής» μεταξύ των επιχορηγούμενων. «Δεν συμφωνώ με το διαχωρισμό των επιχορηγουμένων σε "ιστορικούς" και μη θιάσους. Τότε εμάς να μας πουν "ανανεωτές"», ανέφερε. «Οι παλαιότεροι στις τελευταίες επιχορηγήσεις κόψαν το "ρεύμα" των νέων ομάδων και δεν βγαίνει να πει κανείς τίποτα! Μας τιμά το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου το '12 και εδώ μας έκοψαν απ' την επιχορήγηση».

Το χάσμα γενεών και νοοτροπιών επισήμανε κι ο Σίμος Κακάλας, που θεωρεί ατελέσφορη ακόμη μια επιστολή, ακόμη μια διαμαρτυρία. Και ζήτησε από τους παρόντες «δράση». «Ποια είναι η δύναμή μας;», ρώτησε. «Εχουμε τη δύναμη των "Κινηματογραφιστών στην Ομίχλη" που απήχαν από ένα διεθνές Φεστιβάλ; Ούτε μισή λωρίδα δρόμου δεν μπορούμε να κλείσουμε. Δεν έχετε καταλάβει ότι ανήκουμε σε άλλη γενιά;», ρώτησε τους αμήχανους παρόντες. «Μπορούμε να κλείσουμε τα θέατρά μας λίγες ημέρες. Πόσο θα πειράξει, όμως, αυτό τους θεατές;».

«Δεν έχουμε δρόμο να κλείσουμε. Υπάρχει, όμως, η Επίδαυρος», πρότεινε ο Πέτρος Νάκος. «Αισθάνομαι ότι είμαστε του "σαλονιού". Πρέπει να κλείσουμε την Πανεπιστημίου, όπως οι απολυμένοι της Ολυμπιακής. Ολα τα άλλα είναι σάλτσες», αντιπρότεινε επιθετικά ο Κωνσταντίνος Δαμάνης.«Αν βγούμε στο δρόμο θα μας κοροϊδεύουν», αντιγύρισε ο Γιώργος Χατζηνικολάου («Επί Κολωνώ»), ο έτερος μοναχικός υπέρμαχος της δημόσιας διαβούλευσης.

Η επιτροπή των 7, που συγκροτήθηκε χθες ως αντίρροπη δύναμη στη δημόσια διαβούλευση (Ξένια Καλογεροπούλου, Αιμιλία Υψηλάντη, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Νικ. Παπανδρέου, Θ. Παπαγεωργίου, Δ. Τάρλοου, Γεωργία Μαυραγάνη), θα ξανασυναντηθεί αύριο στο θέατρο «Πορεία».

Παρόντες, μεταξύ άλλων, χθες στο «Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας», και οι Λ. Βογιατζής, Αντ. Αντύπας, Β. Πουλατζάς, Μπέτυ Αρβανίτη, Λήδα Πρωτοψάλτη, Δ. Χρονόπουλος, Γ. Καλαβριανός, Θ. Αμπαζής, Ν. Διαμαντής, Μάνια Παπαδημητρίου, Περ. Μουστάκης, Φ. Μακρής, Γ. Αναστασάκης, Δ. Κομνηνός, Γ. Παλούμπης, Αργυρώ Χιώτη. *

• Επιχορηγήσεις σε δραστηριότητες

ΘΕΑΤΡΟ
* Πλατφόρμα Θεάτρου Χορού-Σύστημα Αθήνα (Ελ. Κέντρο ΔΙΘ): 45.000
* Θεατρικό Αναλόγιο Ξένων Εργων (Ελ. Κέντρο ΔΙΘ): 5.000
* Θέατρο Δρόμου HELIX, 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Δρόμου: 20.000
* Φεστιβάλ «24 HOUR PLAYS» (Λυκόφως): 20.000
* Σχολικές παραστάσεις αρχαίου δράματος σε αρχαιολογικούς χώρους σε συνεργασία «Δεσμών» με «Διάζωμα»: 20.000
* «Ανοιχτή Πόρτα» για θεατρικά εργαστήρια σε συνεργασία με κοινωνικούς φορείς και για το πρόγραμμα «Stitch up», σε συνεργασία με την Big Brum Theatre-in-Education Company: 20.000

ΧΟΡΟΣ
* Κέντρο Ντάνκαν για διεθνές πρόγραμμα χορογραφικής δημιουργίας «MODUL-DANCE»: 15.000
* Κέντρο Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρία Ν. Αργολίδας «Χορεύουμε όλοι μαζί»: 9.300

Θεατρική παράσταση για το θάνατο του Αλέξη Γρηγορόπουλου στη Γαλλία

Η παράσταση με τίτλο «Αλέξης: Μία ελληνική τραγωδία» δημιουργήθηκα καθώς οι δημιουργοί εμπνεύστηκαν από τον χαμό του Αλέξη Γρηγορόπουλου.

«Αλέξης: Μια ελληνική τραγωδία», είναι ο τίτλος της αφίσας έξω από το θέατρο του πάρκου Βιλέτ (Parc de la Villette) στο Παρίσι, όπου έως τις 12 Μαρτίου ο ιταλικός θίασος «Motus» δίνει μία παράσταση, εμπνευσμένη από την εξέγερση που προκάλεσε στην Ελλάδα, ο θάνατος του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Στην αφίσα, η σιλουέτα ενός νεαρού μοιάζει να τρέχει μέσα σε ένα θολό τοπίο, κρατώντας μία πέτρα στο χέρι.

Αυτή η «πέτρα της εξέγερσης» γίνεται σημείο αναφοράς και συνδετικός κρίκος σε όλα τα επεισόδια της παράστασης, όπου αναζητώντας «τις Αντιγόνες του σήμερα» γίνεται το πέρασμα από την μυθοπλασία στο πραγματικό, από την Ελλάδα της αρχαιότητας στην Ελλάδα του σήμερα, από την «επαναστάτρια για την εποχή της» Αντιγόνη μπρος στο σώμα του νεκρού αδελφού, στην εξεγερμένη ελληνική νεολαία μπρος στο σώμα του νεαρού Αλέξη.

Το ντεκόρ είναι άκρως μινιμαλιστικό: ένα κόκκινο δάπεδο ορίζει τον χώρο για τα δρώμενα, ένας προβολέας βίντεο πάνω σε κυλιόμενο τραπεζάκι θα προστεθεί στα αξεσουάρ και βεβαίως η «πέτρα» καταμεσίς.

Όταν χαμηλώνουν τα φώτα η ατμόσφαιρα γίνεται θολή, πολύ θολή, σαν αυτή που οι Αθηναίοι έχουν γνωρίσει συχνά στους δρόμους έξω από το Πολυτεχνείο, μόνο που εδώ τα μάτια δεν δακρύζουν. Στο ημίφως προβάλλει μία σιλουέτα ακαθόριστου φύλου, που αρχίζει να τινάζεται ψηλά, να αναδιπλώνεται και να τινάζεται και πάλι, ενώ ακούγεται η ανάσα γεμάτη αγωνία από την προσπάθεια. Θα περάσουν πάνω από πέντε λεπτά, που μοιάζουν ατέλειωτα για το κοινό και λειτουργούν ως ιεροτελεστία μύησης για τη συνέχεια.

Ντυμένη με αγορίστικα κόκκινα ρούχα, με ξυρισμένα τα μισά ξανθιά μαλλιά της, η Σύλβια Καλντερόνι οδηγεί, με τη βοήθεια βίντεο, στα ελληνικά δύσβατα μονοπάτια στην περιοχή του Άργους ή των Θηβών, σε αναζήτηση της Αντιγόνης, αυτής του Μπρέχτ και όχι του Σοφοκλή.

Μα να, που οι φωνές ενός λαού θα τη φέρουν στη σύγχρονη πραγματικότητα, στη σύγχρονη Αθήνα. Το βίντεο τρέχει σαν τρελό στους γεμάτους συνθήματα τοίχους της Αθήνας, στα Εξάρχεια και στους δρόμους, ενώ η μελαχροινή Αλέξια Σαραντοπούλου που έζησε τα γεγονότα, μεταφράζει και ξεναγεί. Μπρος στα αφιερώματα, στον τόπο του θανάτου του Αλέξη, η πρωταγωνίστρια αναρωτιέται αν «η Αντιγόνη είναι τελικά στην Αθήνα». Αν «Αντιγόνη» είναι, «η αδάμαστη δύναμη που ξεπηδάει από ένα νεκρό σώμα και κάνει έναν ολόκληρο λαό να εξεγερθεί».

Οι καλλιτέχνες του θίασου Motus, από το 2008 έχουν ασχοληθεί με την αναζήτηση αυτή, δημιουργώντας μάλιστα ένα πρόγραμμα με ελληνόφωνο τίτλο «SYRMA ANTIGONES», που τον μεταφράζουν «στα ίχνη της Αντιγόνης».

Με επικεφαλής τη Σύλβια Καλντερόνι η ομάδα έχει δημιουργήσει τρία θέματα με τις «μάχες της Αντιγόνης»: «Αντιγόνη και Πολυνείκης», «Αντιγόνη και Κρέοντας και Αίμονας», «Αντιγόνη και Θηρεσίας».

«Όταν έγιναν τα επεισόδια στην Ελλάδα», εξηγεί η Αλέξια, «συνειρμικά ήρθε στο μυαλό τους η σκέψη ότι δουλεύουν ένα αρχαίο ελληνικό κείμενο με ένα είδος εξέγερσης πάνω από ένα νεκρό σώμα και ξαφνικά γίνονται όλα αυτά τα επεισόδια στην Αθήνα με έναν λαό να ξεσηκώνεται πάνω από έναν νεκρό. Έτσι αποφάσισαν να αναφερθούν στη σύγρονη Ελλάδα». Για την υλοποίηση, ήρθαν στην Ελλάδα και πέρα από την Αθήνα πήγαν σε Άργος και Θήβα.

«Ρωτούσαμε τα άτομα», εξηγεί η Σύλβια στην παράσταση, «ποια είναι η Αντιγόνη για εσάς σήμερα. Ένας μάς απάντησε ότι το μόνο που έχει απομείνει είναι τα ονόματα στα κορίτσια και ξαφνικά είδαμε Πακιστανούς, που δούλευαν μαζεύοντας κρεμμύδια. Τότε η ερώτησή μας, μας φάνηκε ηλίθια …δηλαδή πάντα έρχεται η πραγματικότητα και είναι τόσο πιό δυνατή από τον μύθο».

«Και τώρα, τι κάνουμε;», είναι το ερώτημα που θέτουν οι καλλιτέχνες ακόμα και για τους ίδιους. «Η τέχνη δεν αρκεί», λένε, «χρειάζεται κάτι περισσότερο». Από το βάθος ακούγεται η φωνή «μη μας βλέπετε σαν παιδιά με μια πέτρα στο χέρι», «εμείς ερχόμαστε από το μέλλον», «μία η λύση: Πράξε!».

Στην παράσταση έχουν ενταχθεί στοιχεία από την οικονομική κρίση, η δε Ελλάδα χαρακτηρίζεται «εργαστήριο της Ευρώπης», στο οποίοι όλοι τώρα έχουν στραμμένα τα βλέμματα, προκειμένου να αποκτήσουν εμπειρία για τις άλλες εύθραστες οικονομίες σε Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία. Τη σκηνοθεσία του έργου ανέλαβαν οι Ενρίκο Καζαγράντε (Enrico Casagrande) και η Ντανιέλα Νικολό (Daniela Nicolo), είναι και ιδρυτές του θιάσου Motus από το 1991. Στην παράσταση παίζουν εκτός από την Σύλβια Καλντερόνι (Silvia Calderoni) και την Αλέξια Σαραντοπούλου, οι Βλαντιμίρ Αλεξιτς (Vladimir Aleksic) και Μπένο Στάινεγκερ (Benno Steinegger). To μοντάζ του βίντεο από την Ελλάδα έχει κάνει ο Ενρίκο Καζαγκράντε. [www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ]

Αγωνία από τον θεατρικό κόσμο για τις κρατικές επιχορηγήσεις

Αντιδράσεις με ψήφισμα προς το Υπουργείο Πολιτισμού για τη δημόσια διαβούλευση. 

Αγωνία και προβληματισμό για το μέλλον των επιχορηγούμενων θιάσων, εξέφρασαν θεατρικές ομάδες, η «αφρόκρεμα» του ελληνικού θεάτρου, που συγκεντρώθηκαν το μεσημέρι στο θέατρο της οδού Κεφαλληνίας, προκειμένου να συζητήσουν και να αποφασίσουν για τη στάση τους μπροστά στο αδιέξοδο, που καταγγέλουν ότι έχει δημιουργηθεί από την απόφαση της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού για «μεγάλο τσεκούρι» στο θέμα των επιχορηγήσεων, αλλά για τη δημόσια διαβούλευση (για το ίδιο θέμα), που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Λευτέρης Βογιατζής, Σπύρος Ευαγγελάτος, Αντώνης Αντύπας, Ξένια Καλογεροπούλου, Δημήτρης Τάρλοου, Αιμιλία Υψηλάντη, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Θανάσης Παπαγεωργίου, Λήδα Πρωτοψάλτη, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, Αννίτα Δεκαβάλα, Τάκης Βουτέρης είναι μερικοί από τους σημερινούς παρόντες, που ζητούν με άμεσο ψήφισμα από τον υπουργό, Π. Γερουλάνο, να αποφασίσει για το μέλλον των επιχορηγήσεων της τρέχουσας θεατρικής σεζόν.

Επίσης, αποφασίστηκε να διανέμεται συνοπτικό κείμενο στους θεατές των θεάτρων, με το οποίο θα υπογραμμίζεται «ο κίνδυνος για την επιβίωση των θεάτρων».  Για «ιδιότυπη στάση» του Υπουργείου έκανε λόγο ο Σπύρος Ευαγγελάτος (που πρόσφατα αποφάσισε το κλείσιμο του «Αμφι-θεάτρου»), αφού, όπως εξήγησε, «ο υπουργός Πολιτισμού δεν έχει συναντηθεί μέχρι σήμερα με ανθρώπους του θεάτρου».

Για την Ξένια Καλογεροπούλου «το μεγάλο πρόβλημα έγκειται στη συγκρότηση της Επιτροπής, δηλαδή στο ποιοι άνθρωποι θα αποφασίζουν για τις επιχορηγήσεις, γιατί είναι δύσκολο να πείσει κανείς ανθρώπους με τις απαραίτητες γνώσεις και την ανάλογη αγάπη για το θέατρο να αναλάβουν να βλέπουν όλα τα θεάματα σε όλη την Ελλάδα και να έχουν και την ευθύνη να τα κρίνουν».

Για «περίοδο πλήρους απαξίωσης προς τον θεατρικό κόσμο εκ μέρους του Υπουργείου» έκανε λόγο ο σκηνοθέτης Θανάσης Παπαγεωργίου της θρυλικής «Στοάς», ενώ η Αιμιλία Υψηλάντη υποστήριξε πως οι opengov διαβουλεύσεις «είναι η ευτέλεια των θεσμών και της δημοκρατίας».

Απο το Θέατρο του Νέου Κόσμου ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος είπε ότι «οι καλύτερες παραγωγές και οι αυριανοί πρωταγωνιστές προκύπτουν από τα επιχορηγούμενα Θέατρα». «Για τον Πολιτισμό ως το τελευταίο προπύργιο αντίστασης», μίλησε η Αννίτα Δεκαβάλα από το Θέατρο Εξαρχείων και σημείωσε πως «αν τα θέατρα βάλουν λουκέτο, θα χαθεί και η χώρα». [www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ]