«Αρτούρο Ούι-Πρώτο Σχεδίασμα»

Κριτές και κρινόμενοι

Ο Μπρεχτ επιστρέφει. Η παράσταση «Αρτούρο Ούι-Πρώτο Σχεδίασμα» ανεβαίνει στο θέατρο «Σχεδία» σε σκηνοθεσία Βασίλη Κανελλόπουλου με την Ελένη Μακρή στον ομώνυμο ρόλο

«Δεν με ενδιέφερε το στενά πολιτικό, το μπροσουρίστικο και βαρετό. Ηθελα το έργο ζωντανό θέατρο. Αλλωστε είναι τόσο επίκαιρο», λέει ο σκηνοθέτης της παράστασης Βασίλης Κανελλόπουλος.

Μπορεί ένα μέσο ενημέρωσης να αποκαλύψει την αλήθεια; Και ποιος θα ελέγξει τον ελεγκτή; Πόσο δίκαιος είναι ο κριτής και πώς μπορεί ο πολίτης να έχει ρόλο στις αποφάσεις της εξουσίας; Ερωτήματα που θέτει η παράσταση «Αρτούρο Ούι-Πρώτο Σχεδίασμα» η οποία θα παίζεται από μεθαύριο στο θέατρο «Σχεδία», σε σκηνοθεσία Βασίλη Κανελλόπουλου και μετάφραση Μπενέτας Οικονόμου.

Το έργο «Η αποτρέψιμη άνοδος του Αρτούρο Ούι» γράφτηκε από τον Μπ. Μπρεχτ το 1941 στη Φιλανδία και είναι γνωστό ως «Η άνοδος και η πτώση του Αρτούρο Ούι». Παραβολικό και προφητικό, διαδραματίζεται στην Αμερική αλλά θα μπορούσε να συμβαίνει οπουδήποτε αφού ο Μπρεχτ μιλάει ουσιαστικά για την άνοδο του Χίτλερ και του ναζισμού στην Γερμανία καθώς και το ξεκίνημα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο Ντόξμπορο (Χάικ Κασαρτζιάν), δήμαρχος της πόλης του Σικάγου, είναι μπλεγμένος σ' ένα σκάνδαλο. Κατηγορείται για παράνομες δοσοληψίες που αφορούν το χρηματιστήριο των τροφίμων, συγκεκριμένα στο τραστ των κουνουπιδιών. Ο Αρτούρο Ούι (τον οποίο υποδύεται η Ελένη Μακρή), αρχηγός μιας ομάδας γκάνγκστερ, εκβιάζει το δήμαρχο και, εκμεταλλευόμενος την απουσία θεσμών στην πόλη, ορμά και εύκολα καταλαμβάνει την εξουσία... [Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 25/5/2008]

ΑΝΤΙΓΟΝΗ, ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΕΝΟΣ ΣΥΜΒΟΛΟΥ

Ο ψυχαναλυτής και φιλόσοφος Patrick Guyomard προτείνει μια νέα ματιά στην τραγική ηρωίδα και συγκρούεται με αυθεντίες

Αυτές τις μέρες βρέθηκε στην Αθήνα, για την παρουσίαση του βιβλίου του «Η απόλαυση του τραγικού – Η Αντιγόνη, ο Λακάν και η επιθυμία του αναλυτή» (εκδόσεις Μεταίχμιο), ο Patrick Guyomard. Ψυχαναλυτής και φιλόσοφος, ο Guyomard υπήρξε μαθητής των Lacan, Canguilhem, Althusser και Derrida. Δίδαξε από το 1969 στον Τομέα Ψυχανάλυσης του Πανεπιστημίου Paris VIII (Vincennes) και σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Paris VII. Μέλος της λακανικής φροϋδικής σχολής, συνιδρυτής με τη Maud Mannoni και τον Octave Mannoni του Κέντρου Ψυχαναλυτικής Μόρφωσης και Ερευνας (CFRP), ιδρύει το 1994 την Εταιρεία Φροϋδικής Ψυχανάλυσης (SPF).

Το βιβλίο του «Η απόλαυση του τραγικού» προκάλεσε ζωηρές συζητήσεις και σφοδρές αντιπαραθέσεις – και δικαιολογημένα. Οχι μόνο για την ποιότητα της γραφής και την ισχύ του επιχειρήματος, καθώς και την αποφυγή της ξύλινης γλώσσας, που ταλανίζει τον λακανογενή ιδίως ψυχαναλυτικό λόγο, όχι μόνο για την εμπλοκή του σε συγκρούσεις και διαμάχες θεωρητικού, ιδεολογικού, θεσμικού, οργανωτικού και προσωπικού χαρακτήρα, που κατέληξαν και στη διάλυση του CFRP. Ούτε ακόμη επειδή προτείνει μια νέα ψυχαναλυτική ματιά σε μια εμβληματική τραγωδία. Αλλά και γιατί, με αφετηρία τη λακανική συσχέτιση ανάμεσα στην προβληματική του «επινοημένου υποκειμένου» Αντιγόνη και το δίπτυχο «τέλος της ψυχανάλυσης/επιθυμία του ψυχαναλυτή», ανακινεί κρίσιμα ζητήματα ψυχαναλυτικής θεωρίας και πρακτικής, χωρίς να διστάζει να αντιπαρατεθεί και να συγκρουσθεί με αυθεντίες, ορθοδοξίες και δογματισμούς… [Συνέντευξη στον Νικο Σιδερη, Η Καθημερινή, 25/5/2008]

Σοφοκλής Αίας στο Εθνικό Θέατρο

Το πείραμα πέτυχε, ευτυχώς

Ριψοκινδυνεύει και εκπλήσσει ο «Αίαντας» της Φριντζήλα

Σοφοκλής Αίας. Σκηνοθεσία Μάρθα Φριντζήλα. Eθνικό Θέατρο - Νέα Σκηνή

Με τι αξιοθαύμαστη εκφραστικότητα τραγουδά ο Ουίλιαμ Μπάροους το «Wovon lebt der Mensch» από την «Οπερα της Πεντάρας» (1927) του Κουρτ Βάιλ! Πόσο καταπληκτικά ανορθόδοξα ερμήνευε μέσα στην πιο τρελή χαρά η Μπέτι Μίντλερ στο Λας Βέγκας εκείνο το σπαρακτικό «Miss Otis regrets» του Κόουλ Πόρτερ από τον Μεσοπόλεμο! Πόσο επαναστατικά, ριζοσπαστικά, νεολαιίστικα και τελικά διαχρονικά μοντέρνα ακούγεται η φωνή του Μάνου Χατζιδάκι όταν μιλάει για την παιδεία, για τα Εξάρχεια και την Ενωμένη Ευρώπη στο blogspot physiodifis; Ε, να, κάπως έτσι είναι και η «προχωρημένη» γεύση που αφήνει ο «Αίαντας» έτσι όπως στήθηκε για τη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου η Μάρθα Φριντζήλα. (Oλα τα παραπάνω διαπιστώνονται εύκολα ψάχνοντας το youtube. Αλήθεια σε τι καταπληκτική εποχή ευτυχήσαμε να ζούμε!) Η Μάρθα Φριντζήλα δούλεψε συνειδητά «ενάντια» στην τρέχουσα αισθητική. Ακόμα και η λογική της δεν πολυστέκεται με σιγουριά στα πόδια της. Ευτυχώς! Ριψοκινδυνεύει και εκπλήσει. Καγχάζει οτιδήποτε μπορεί να ονομάζεται «σωστό» κι «ωραίο» . Μήπως με τον ίδιο τρόπο δεν αμφισβητεί άλλωστε και η εποχή μας λίγο πολύ τα πάντα;

Ακριβώς λοιπόν όπως η τετραπέρατη Μπέτι Μίντλερ, η οποία χορεύει κλακέτες λέγοντας πως η Δις Οτις λυπάται αλλά δεν θα μπορέσει να δειπνήσει με την παρέα σας σήμερα επειδή μόλις την εκτέλεσαν για τον φόνο που διέπραξε για κάποια προδοσία. Κι όπως ο βραχνός Μπάροους διηγείται με τα λόγια του Μπρεχτ πως ο άνθρωπος δεν γίνεται παρά να ’ναι απάνθρωπος. Αλλά και ο Χατζιδάκις μιλώντας για τα Εξάρχεια να λέει πως κινδυνεύουμε όχι από τους αναρχικούς, αλλά απ’ όσους μας περιφρουρούν απ’ αυτούς που δεν μας μοιάζουνε. Κάπου εκεί βρίσκεται και η φιλοσοφία μιας πολύ προχωρημένης σκηνοθέτιδος... [Σπύρος Παγιατάκης, Η Καθημερινή, 25/5/2008]

ΜΑΘΗΜΑ ΖΩΗΣ Η ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Η Suzanne Lebeau ήρθε στην Αθήνα για το βραβευμένο «Δρακούδι» της που έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Πόρτα της Καλογεροπούλου

«Το να είσαι ενήλικας και να έχεις παιδιά ή το να είσαι παιδί και να ζεις με ενήλικες σημαίνει να μαθαίνεις για την αγάπη και τον πόνο, την τρυφερότητα και τον θυμό, να δίνεις και να παίρνεις...». Η Suzanne Lebeau είναι μια διάσημη συγγραφέας έργων για παιδιά. Ζει στον Καναδά όμως πριν από λίγες μέρες βρέθηκε στην Αθήνα ειδικά για «Το Δρακούδι». Το τρυφερό, βραβευμένο έργο της που απευθύνεται σε όλη την οικογένεια (από θεατές 5 ετών και άνω) έκανε πρεμιέρα στο θέατρο Πόρτα της Ξένιας Καλογεροπούλου (10/5) σε μια συμπαραγωγή της Μικρής Πόρτας με τα Δημοτικά Θέατρα της Καβάλας και της Κέρκυρας.

Το Δρακούδι που μεγαλώνει σε ένα απομονωμένο σπίτι στο δάσος, έγινε έξι χρονών και πάει για πρώτη φορά σχολείο. Γρήγορα καταλαβαίνει ότι είναι διαφορετικός από τα άλλα παιδιά και η μητέρα του αποκαλύπτει ένα τρομερό μυστικό. Στις φλέβες του κυλάει αίμα Δράκου. Από τον πατέρα του έχει πάρει μια άγρια όρεξη για ωμό κρέας. Από τη μητέρα του, αντίθετα, τη λαχτάρα να ζήσει ειρηνικά και αρμονικά με τους άλλους. Το αγόρι αποφασίζει να ξεφύγει με κάθε θυσία από τη μοίρα του. Για να το κατορθώσει πρέπει να περάσει τρεις τρομερές δοκιμασίες. Γενναίος και πεισματάρης όπως είναι θα τα καταφέρει. Παρακολουθώντας το «Δρακούδι» μπαίνουμε πολύ βαθιά στον πλούσιο και μυστηριώδη κόσμο του παραμυθιού. Μέσα από την ιστορία του αναγνωρίζουμε την πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό που υπάρχουν πάντα μέσα μας... [Της Σαντρας Βουλγαρη, Η Καθημερινή, 25/5/2008]

Suzanne Lebeau est attirée par le théâtre dès 1966. Elle se destine d’abord à une carrière d’actrice : de 1966 à 1973, elle joue Molière, Ionesco et Stoppard tout en poursuivant sa formation aux côtés de Jacques Crête et de Gilles Maheu à Montréal, puis auprès d’Étienne Decroux à Paris. Elle fait également un stage d’un an en Pologne, se partageant entre le Théâtre de pantomime et le Théâtre de marionnettes de Wroclaw.

Après avoir fondé le Carrousel avec Gervais Gaudreault en 1975, Suzanne Lebeau délaisse peu à peu l’interprétation pour se consacrer exclusivement à l’écriture. Aujourd’hui, la dramaturge a plus d’une vingtaine de pièces originales, trois adaptations et quelques traductions à son actif ; elle est reconnue internationalement comme l’un des chefs de file de la dramaturgie pour jeunes publics et compte parmi les auteurs québécois les plus joués à travers le monde. La plupart de ses œuvres sont publiées et traduites, certaines en plusieurs langues : Une lune entre deux maisons (1979), la première pièce canadienne écrite spécifiquement pour la petite enfance (3 à 5 ans), a été traduite en cinq langues; Salvador (1994), présentée entre autres sur Broadway au New Victory Theatre, a connu quatre traductions; L’Ogrelet, créée en français, en anglais, en italien et en espagnol par le Carrousel, a aussi ses versions allemande, maya, portugaise et russe. En 2003-2004, L’Ogrelet a été publié en Argentine, en France et au Mexique.

L’importance de l’œuvre de Suzanne Lebeau et sa contribution exceptionnelle à l’épanouissement de la dramaturgie pour jeunes publics, au pays comme à l’étranger, lui valent de nombreux prix et distinctions : Chalmers Children’s Play Award (Les Petits Pouvoirs/Little Victories - 1986); Prix Francophonie Jeunesse (Salvador - 1995); Masque du texte original (L’Ogrelet - 2000); Prix littéraire de la citoyenneté de Maine et Loire (Salvador – 2002) ; nomination au Prix du Gouverneur général pour quatre de ses pièces. En 1998, l’Assemblée internationale des parlementaires de langue française lui décerne le grade de Chevalier de l’Ordre de la Pléiade pour l’ensemble de son œuvre. Cette reconnaissance lui attire des invitations d’un peu partout sur le globe.

Depuis 1993, elle fait régulièrement des séjours à la Chartreuse, Centre National des Écritures du Spectacle (France), pour donner des ateliers et des conférences ou participer à des résidences d’auteurs. En 1997 et 1998, le Musée des civilisations de Québec lui demande d’agir comme conseillère artistique pour l’exposition Grandir et d’écrire les textes de l’exposition De quel droit ?, créée à l’occasion du 50e anniversaire de la Déclaration des droits de l’homme. En 1999, elle se rend en Corse, où le Théâtre Alibi l’accueille en résidence pour écrire une pièce avec un groupe d’enfants; en tant que récipiendaire de la bourse Canada/Mexique, elle effectue une résidence de deux mois en sol mexicain pour y travailler en atelier avec des auteurs et en animation avec des enfants. Elle participe en 2000 à la première Biennale des dramaturges ibéro-américaines de México. Dans les dernières années, ASSITEJ USA, la Chambre belge des théâtres pour l’enfance et la jeunesse, les festivals mexicains Telón Abierto et Titérias, le festival argentin ATINA ainsi que le festival espagnol Teatralia l’ont tour à tour invitée pour des activités du même genre.

Toutes ces activités n’empêchent pas Suzanne Lebeau de continuer à écrire : elle vient de terminer un nouveau texte portant sur les enfants soldats, Le bruit des os qui craquent, qui sera bientôt créé par le Carrousel. Enfin, Suzanne Lebeau a enseigné l’écriture pour jeunes publics à l’École nationale de théâtre du Canada pendant 13 ans et elle agit comme conseillère auprès des jeunes auteurs d’ici et d’ailleurs, contribuant ainsi à l’émergence de nouvelles écritures pour enfants.

«ΟΡΕΣΤΕΙΑ» ΑΠΟ ΤΗ Ν. ΑΦΡΙΚΗ

Yael Farber

Στην «Ορέστεια» του Αισχύλου βασίστηκε η Νοτιοαφρικανή συγγραφέας και σκηνοθέτις Yael Farber για να γράψει το ιδιαίτερα επιτυχημένο στο εξωτερικό θεατρικό έργο «Μολόρα». Ενα έργο που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Θέατρο Πέρα από τα Ορια», στις 28, 29 και 30 Μαΐου, στο θέατρο «Δημήτρης Χορν». Στην εκδοχή της Farber η δράση τοποθετείται στη μετα-απαρτχάιντ Νότια Αφρική. «Μολόρα», στα σεσότο, διάλεκτο νοτιοαφρικανική, σημαίνει «τέφρα», κι εδώ, η στάχτη του καμένου κορμιού του Ορέστη είναι για την Ηλέκτρα το θλιβερό λείψανο μιας έρημης χώρας, ενώ το ρόλο του Χορού αναλαμβάνει χορωδία γυναικών της φυλής Xhosa. Επιπλέον, στη μεταφορά της, η Farber χρησιμοποιεί μια λευκή ηθοποιό ως Κλυταιμνήστρα, ενώ η Ηλέκτρα και ο Ορέστης είναι μαύροι. Με αυτό τον τρόπο μοιάζουν σαν υπηρέτες μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Οπως οι Ευρωπαίοι πήγαν στην πατρίδα των Αφρικανών και τους μετέτρεψαν σε υπηρέτες.

Η μαύρη Ηλέκτρα

Μια ώριμη, μαύρη γυναίκα με δυσκολία σέρνει το βήμα της στη σκηνή, όπου υπάρχουν δύο καρέκλες και δύο γραφεία - η αυστηρή αίθουσα της Επιτροπής για την Αλήθεια και τη Συμφιλίωση, στη Νότια Αφρική. Με αργές κινήσεις τραβά ένα κομμάτι μουσαμά και αποκαλύπτει έναν αμμώδη τάφο, που παραπέμπει στο βίαιο παρελθόν της ηπείρου. Η λευκή νοτιοαφρικανή σκηνοθέτρια Γιαέλ Φάρμπερ με την παράσταση «Μολόρα» που ανεβαίνει στο Θέατρο «Δημήτρης Χορν» (Αμερικής 10, από την Τετάρτη ώς την Παρασκευή, έπειτα από πρόσκληση της Αττικής Πολιτιστικής Εταιρείας) επιχειρεί ένα τολμηρό όσο και ενδιαφέρον εγχείρημα, διασκευάζοντας και μεταφέροντας τον αιματηρό κύκλο της «Ορέστειας» του Αισχύλου στη μετα-απαρτχάιντ εποχή. «Από παλαιότερα είχα έρθει σε επαφή με το έργο του Αισχύλου και του Σοφοκλή», μας λέει από το τηλέφωνο η βραβευμένη σκηνοθέτρια που βρίσκεται στη δημιουργική περίοδο των τριάντα και κάτι. «Η "Ορέστεια" έχει επιζήσει γιατί μιλάει κατευθείαν στην καρδιά. Είναι ένα κείμενο επικό, συγκλονιστικό και ταυτόχρονο πολύ ανθρώπινο. Ηθελα μέσα από μια αρχαία τραγωδία να μιλήσω για μια σύγχρονη τραγωδία»... [Της ΠΑΡΗΣ ΣΠΙΝΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 25/5/2008]

Dorothy Ann Gould (by Ruphin Coudyzer)

In Molora , the South African director Yael Farber who was responsible for 2004's hit Amajuba, turns to Greek Tragedy. Based on Aeschylus' Oresteia but also incorporating elements from Sophocles' Electra, this version relocates the ancient myth to contemporary South Africa, exploring its themes of revenge and forgiveness with special relevance to the establishment of democracy in the 1990s and the appeasement of avenging anger after the abuses of a white minority.

Mainly following the action of the trilogy's middle play, the Choephoroe, Agamemnon's murder at the hands of his unfaithful wife (Dorothy Ann Gould) is recounted as a past event. Their grieving daughter Elektra (Jabulile Tshabalala) is now trapped at home under Klytemnestra's indomitable tyranny but determined to exact vengeance on her murderous mother. Her brother Orestes (Sandile Matsheni), who was smuggled away as an infant, is now grown up and fully capable of executing this revenge. Instead of long Aeschylean monologues or choral odes, the narrative and back-story are portrayed via interwoven sequences and live graphic brilliance. For example, Klytemnestra's dream that she gives birth to a snake who suckles blood from her breast, fuelled both by guilt and prophecy prior to Orestes' return, is gruesomely acted out onstage. A sand pile representing Agamemnon's tomb is central to the stage throughout, around which the action revolves both physically and figuratively. In this way, the audience share a strong sense of this primeval tragedy's viscerality.

Jabulile Tshabalala as Elektra
(Photo: Christian Enger)

Adding to the production's earthy, primitive feel are the chorus of rural Xhosa tribeswomen who provide traditional "split tone" singing with incredible vocal strains and texture. Permanently onstage, their role as a truth and reconciliation commission is hinted at and they become the perfect observers and jury of the action.

Key to this reimagining of the myth, the chorus represent the end of the curse on the house of Atreus. They intervene in the action (contrary to the convention of Attic tragedy) to prevent the matricide and they represent humanity's capacity for forgiveness by forming the committee which explores and absolves past crimes. Aeschylus' gods are thus replaced by this paradigm for humanity. In the Oresteia , the human solution (democratic legal justice) results in an impasse when the jury's votes are equally split and the goddess Athena only ends the curse by appeasing the Erinyes with promise of civic inclusion.

Molora, on the other hand, presents a more hopeful and generally humanistic resolution: the end to the self-perpetuating cycle of revenge lies in men's own ability to achieve reconciliation via forgiveness. This version conclusively answers questions which Aeschylus provocatively left unresolved. Nevertheless, it cannot be accused of self-complacency in view of its truthful inspiration: the successful establishment of peaceful democracy in South Africa.

My main caveat regarding this production is that the audience ideally need to know the original trilogy in some depth before fully appreciating this play. Uncomfortable in many places (including sequences of onstage tortures) and unafraid of using silences and pauses in action, this is a vivid, untamed production which is ultimately a paean to humanity in the midst of self-destructive violence.

«ΟΡΕΣΤΕΙΑ» ΑΠΟ ΤΗ Ν. ΑΦΡΙΚΗ

Στην «Ορέστεια» του Αισχύλου βασίστηκε η Νοτιοαφρικανή συγγραφέας και σκηνοθέτις Yael Farber για να γράψει το ιδιαίτερα επιτυχημένο στο εξωτερικό θεατρικό έργο «Μολόρα». Ενα έργο που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Θέατρο Πέρα από τα Ορια», στις 28, 29 και 30 Μαΐου, στο θέατρο «Δημήτρης Χορν». Στην εκδοχή της Farber η δράση τοποθετείται στη μετα-απαρτχάιντ Νότια Αφρική. «Μολόρα», στα σεσότο, διάλεκτο νοτιοαφρικανική, σημαίνει «τέφρα», κι εδώ, η στάχτη του καμένου κορμιού του Ορέστη είναι για την Ηλέκτρα το θλιβερό λείψανο μιας έρημης χώρας, ενώ το ρόλο του Χορού αναλαμβάνει χορωδία γυναικών της φυλής Xhosa. Επιπλέον, στη μεταφορά της, η Farber χρησιμοποιεί μια λευκή ηθοποιό ως Κλυταιμνήστρα, ενώ η Ηλέκτρα και ο Ορέστης είναι μαύροι. Με αυτό τον τρόπο μοιάζουν σαν υπηρέτες μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Οπως οι Ευρωπαίοι πήγαν στην πατρίδα των Αφρικανών και τους μετέτρεψαν σε υπηρέτες.

ΑΙΣΧΥΛΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΜΠΑΡΕ

Τι σχέση έχουν ο Αισχύλος με το πολιτικό καμπαρέ, η «Αποκάλυψη» με σκυλάδικα τραγούδια, και οι πυρκαγιές που πέρσι αφάνισαν τα ελληνικά δάση; Στον αισχυλικό «Αγαμέμνονα», το μήνυμα της καταστροφής ταξιδεύει από την Τροία με τις φωτιές των φρυκτωριών. Αυτό έδωσε στο Κέντρο Κλασικού Δράματος - Θεάματος του Παντείου, το ερέθισμα για να καταγγείλει τις περσινές καταστροφές με μια μουσικοχορευτική μετάπλαση της τραγωδίας στο θέατρο «Λήδρα» (Κέκροπος 12, Πλάκα, 210-3245969), από τις 28/5-3/6 (είσοδος ελεύθερη). Η παράσταση, με την οποία συμπληρώνονται δεκαπέντε χρόνια δράσης του ΚΕΔΡΑ, τιτλοφορείται «(Λ)όλα κάφτα». Σκηνοθεσία Γιάγκου Ανδρεάδη. Τα κείμενα διαμορφώθηκαν ομαδικά, στη σκηνή. Η παράσταση προσκλήθηκε σε διάφορες εκδηλώσεις και θα επαναληφθεί τον Οκτώβρη. Χορογραφίες Φ. Καφούσια. Μουσική Χ. Γιαννακόπουλου. Κοστούμια Α. Καρατζά. Βίντεο Κ. Τριαντάφυλλου. Παίζουν, χορεύουν, τραγουδούν: Π. Γουρδέα, Κ. Μητράκας, Α. Ευστρατόγλου, Π. Παπαναστασίου, Γ. Κώνστα, Κ. Τριπερίνα, Ν. Βαλέρια, Ε. Πανοπούλου, Ε. Παππά, Ε. Θάνου, Β. Χριστοδούλου, Χ. Γιαννακόπουλος, Α. Ψύλλιος, Γ. Χρηστάκης, Δ. Σταύρος, Θ. Μαζιώτη, Μ. Κεφαλά.

Arthur Schnitzler: Papers shed light on playwright who inspired Freud and Kubrick

pa

His plays were the inspiration for Stanley Kubrick's Eyes Wide Shut, David Hare's The Blue Room and Tom Stoppard's Dalliance, but outside Austria and Germany, the name Arthur Schnitzler is not instantly recognisable.

By Ciar Byrne, Arts and Media Correspondent
The Independent, Wednesday, 21 May 2008

His plays were the inspiration for Stanley Kubrick's Eyes Wide Shut, David Hare's The Blue Room and Tom Stoppard's Dalliance, but outside Austria and Germany, the name Arthur Schnitzler is not instantly recognisable.

But now, more than 75 years after his death, a collection of the Jewish playwright's unpublished letters and draft manuscripts are going on public display for the first time in an exhibition at King's College London.

The exhibition, which opened yesterday and runs until 26 July, is made up of material drawn from a vast archive of material rescued from destruction by the Nazis after the playwright's death in 1931. Schnitzler's estranged wife, Olga, had asked a Cambridge student studying in his home city of Vienna, Eric Blackall, to arrange for the papers to be sent to the English university.

During his lifetime, Schnitzler was renowned for the sexual frankness of his writing, which led his friends to describe him teasingly as "a pornographer". Adolf Hitler cited his work as an example of "Jewish filth".

The writer had started visiting prostitutes at the age of 16 and was a notorious ladies' man, for several years keeping a log of every orgasm he achieved. But he was also famed for his outspoken attacks against anti-Semitism – the Cambridge archive contains correspondence from the Zionist founder, Theodor Herzl, who urged Schnitzler to move to Palestine and become "the leading playwright of the Jewish state".

The exhibition's curator, Lorenzo Bellettini, said: "He's very well known [in his homeland] but, indirectly, so much has been produced in the English language based on Schnitzler. Schnitzler himself is not very well known outside Austria and Germany. What this exhibition wishes to offer is an overview of the plethora of his literary legacy which is never shown."

Since the early 20th century, Schnitzler's plays have been adapted for the screen. His 1895 play Liebelei (Flirtation) was also adapted by Stoppard as Dalliance in 1986. Kubrick then turned Schnitzler's late novella Traumnovelle (Dream Story) into his last film, starring the then real-life couple Nicole Kidman and Tom Cruise as a New York husband and wife torn apart by jealousy.

Before that, the best-known screen adaptation of Schnitzler's work was Ophuls's La Ronde of 1950, based on the 1897 play Reigen, about a chain of sexual encounters set against the backdrop of a syphilis epidemic in decadent Viennese society. When it was first performed in 1921, the theatre was closed by police and following a six-day obscenity trial, Schnitzler decided it should not be staged again.

Born in Vienna in 1862, the son of a prominent laryngologist, Schnitzler studied medicine to please his father, but soon turned to his real passion, writing. By 1900 he was firmly established as one of the avant garde group of writers known as Jung Wien (Young Vienna).

The only surviving letter between Austrian playwright Arthur Schnitzler and Sigmund Freud.

Although the playwright never met Sigmund Freud, the Viennese psychologist described Schnitzler as his "doppelgänger" and famously wrote in a letter to the author: "I have gained the impression that you have learnt through intuition – though actually as a result of sensitive introspection – everything that I have had to unearth by laborious work on other persons."

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΟΥΓΚΑ ΚΛΑΡΑ

Οι σπουδαστές του Τμήματος Υποκριτικής του Εργαστηρίου Θεάτρου Ούγκα Κλάρα παρουσιάζουν το έργο Περσέας του Θεσσαλονικιού Κώστα Ισαακίδη.

Ο Περσέας είναι ένα σύγχρονο σατυρικό δράμα που βασίζεται σε μια ανασύνθεση του μύθου του Περσέα, ιδωμένη μέσα από μια καυστική ματιά με χιούμορ και φαντασία. Η υπόθεση αφορά τις περιπέτειες του μυθικού ομώνυμου ήρωα που για να γλιτώσει τη μητέρα του Δανάη από έναν ατιμωτικό γάμο έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας την αποστολή να προσφέρει στο Δία το κεφάλι της Μέδουσας. Καθοριστικό σημείο της αποστολής είναι η απόβαση του στο νησί όπου ζουν οι μυθικές τερατόμορφες γριές Δεινώ, Πεφρυδώ και Ενυώ και οι προσπάθειές του να εκμαιεύσει από αυτές το μέρος όπου βρίσκεται η Μέδουσα. Τα μέσα στα οποία καταφεύγει οδηγούν σε κωμικές ανατροπές με το χορό των Σατύρων να σχολιάζει τα παθήματα του ήρωα.

Παραστάσεις: Παρασκευή 23 έως και Κυριακή 25 Μαΐου, Τετάρτη 28 έως και Σάββατο 31 Μαΐου. Ώρα έναρξης: 10:00. Θέατρο: 3ος Όροφος, Καθολικών 4. Είσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες – Κρατήσεις: 2310 535747, 6-9 μμ.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: Κείμενο Κώστας Ισαακίδης, σκηνοθεσία Δημήτρης Σακατζής, επιμέλεια μουσικής Βασίλης Κομματάς, μουσική διδασκαλία Έλσα Μουρατίδου, χορογραφίες Ευανθία Σωφρονίδου, κινησιολογία Πένυ Φυλακτάκη. Διανομή: Πωλίνα Γιαλαμπούκη, Ζάχος Δημήτρης, Μπαλτάς Δημήτρης, Παρσαλίδου Χρυσούλα, Αναστασία Τερζίδου, Ρούλα Τουλκερίδου, Αριάννα Χατζηγαλανού.

Σλόγκαν... ο σαιξπηρικός Αμλετ

Ανοίγει τις πόρτες του το ανακαινισμένο κτίριο της Αγίου Κωνσταντίνου τη νέα θεατρική περίοδο

Κι αν είναι τρέλα, έχει τη μέθοδό της. Από τον σαιξπηρικό Αμλετ είναι το μότο που θα συνοδεύει το λογότυπο του Εθνικού Θεάτρου τη θεατρική περίοδο 2008-2009, σεζόν που φιλοδοξεί να αποτελέσει σταθμό στην ιστορία της πρώτης κρατικής μας σκηνής, καθώς το κεντρικό ιστορικό κτίριο της Αγίου Κωνσταντίνου μετά την πλήρη ανακαίνιση και αποκατάστασή του θα ανοίξει τις πόρτες του για το κοινό. Το ρεπερτόριο που παρουσίασε ο καλλιτεχνικός διευθυντής Γιάννης Χουβαρδάς, πλουραλιστικό και με επιλογές για όλα τα γούστα, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα του διεθνούς και του ελληνικού δραματολογίου, και περιλαμβάνει 16 παραγωγές που θα φιλοξενηθούν στις έξι σκηνές του.

Οι ηθοποιοί και οι συντελεστές που θα συνεργαστούν τον χειμώνα με το Εθνικό Θέατρο κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου

Συγκεκριμένα, το νέο κτίριο θα διαθέτει δύο σκηνές, την Κεντρική που θα παρουσιάζει ρεπερτόριο υψηλών προδιαγραφών («Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» του Χόρβατ, «Ο κλήρος του μεσημεριού» του Κλοντέλ, «Τιτανικός» του Κωνσταντίνου Ρήγου) και τη Νέα Σκηνή-Νίκος Κούρκουλος με σύγχρονο ρεπερτόριο, ερευνητικό θέατρο που απευθύνεται σε νέους θεατές -σε ηλικία και πνεύμα- («Ρομπέρτο Τσούκο» του Μπερνάρ Μαρί Κολτές, «Μάκμπεθ επί δύο» του Σαίξπηρ μέσα από ανατρεπτική διάθεση, «Φάουστ» του Γκαίτε, «σπασμένο» σε πέντε μέρη μέσα από πέντε διαφορετικές σκηνοθετικές προσεγγίσεις και «Φορτουνάτος» του Φώσκολου).

Στο ευρύτερο πλαίσιο του Εθνικού Θεάτρου θα λειτουργήσουν παράλληλα ακόμα τέσσερις σκηνές: η Σκηνή Κοτοπούλη με κλασικό ρεπερτόριο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό («Το ημέρωμα της στρίγκλας» του Σαίξπηρ, «Το ημερολόγιο ενός απατεώνα» του Οστρόφσκι και ο «Εφιάλτης της ευτυχίας» της Ζουστίν ντελ Κόρτε) και η Σκηνή Παξινού-Παιδικό Στέκι με την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων».

Αφιερωμένη στο νέο ελληνικό έργο είναι η Β Σκηνή του «Σύγχρονου Θεάτρου Αθήνας» («Βόλφγκανγκ» του Γιάννη Μαυριτσάκη και «Μόνες με το κοινό», μονόλογος της Λ. Κιτσοπούλου και η «Σονάτα Σεληνόφωτος» του Ρίτσου»), ελληνικό και ξένο θέατρο αιχμής θα παίζεται στην Α Σκηνή («Το ξύπνημα της άνοιξης» του Βέντεκιντ και το νέο έργο του Ακύλα Καραζήση). Εκεί θα ανέβει και το έργο που θα πάρει το Α Βραβείο στον Διαγωνισμό Συγγραφής Νέου Ελληνικού Εργου.

«Η φετινή χρονιά για μένα ήταν μια χρονιά που ξεκίνησε δύσκολα», τόνισε ο Γιάννης Χουβαρδάς στον απολογισμό του για φέτος. «Απογειωθήκαμε. Βρισκόμαστε πλέον σε μια ασφαλή χαμηλή πτήση που σιγά σιγά θα ανεβαίνει προς τα πάνω». Την καινούργια χρονιά, όπως σημείωσε ο ίδιος, θα συνεχιστούν και θα εμπλουτιστούν οι πρωτοβουλίες και οι παράλληλες δράσεις που ξεκίνησαν φέτος.

[Αντιγόνη Καράλη, ΕΘΝΟΣ, 21/5/2008]

ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, Ο ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΟΣ

30 χρόνια μάστορας

Η έκθεση για τα 50 χρόνια της Σχολής Βακαλό που συνεχίζεται στο Νέο Κτίριο του Μουσείου Μπενάκη, είναι μια καλή ευκαιρία να την επισκεφτούν όσοι ενδιαφέρονται για την πορεία του ελληνικού ντιζάιν. Παράλληλα όμως υπάρχει και το κομμάτι εκείνο που αφορά στη θεατρική σκηνογραφική πορεία, όπως παρουσιάζεται μέσα από μακέτες πολλών καταξιωμένων σκηνογράφων. Ένας από αυτούς είναι ο Ανδρέας Σαραντόπουλος, καθηγητής εδώ και εφτά χρόνια της ιστορικής Σχολής και αξιόμαχος σκηνογράφος. Καλλιτέχνης με θητεία 30 χρόνων στο θέατρο, άριστος γνώστης των τεχνικών ζητημάτων- άλλωστε ήταν τεχνικός διευθυντής επί 23 συναπτά έτη στο Εθνικό Θέατρο- έχει σκηνογραφήσει περισσότερα από 130 έργα. Άνθρωπος χαμηλών τόνων, με ποιότητες που δεν βγαίνουν μπροστά, συνεχίζει τη δουλειά του, έχοντας διπλή αποστολή. Να δημιουργεί σκηνικούς χώρους σε παραστάσεις που απαιτούν δύσκολα σκηνικά αλλά και να δίνει κλειδιά, μεταφέροντας γνώσεις και εμπειρίες, στο νέο αίμα των σκηνογράφων που διδάσκει. [ Ε.Δ.Χ., ΤΑ ΝΕΑ, 22/5/2008]

ΙΡΙΝΑ ΜΠΡΟΥΚ: «Είμαι σκηνοθέτρια, όχι κόρη σκηνοθέτη»

Του Γιώργου Δ. Κ. Σαρηγιάννη, ΤΑ ΝΕΑ, 22/5/2008

Η Ιρίνα Μπρουκ σκηνοθετεί με τον τίτλο «Περιμένοντας το όνειρο...» (φωτογραφία)
διασκευή πάνω στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» που, τριάντα επτά χρόνια πριν, το δόξασε με τη σκηνοθεσία του ο πατέρας της

Η Ιρίνα Μπρουκ, κόρη του Πίτερ Μπρουκ, παρουσιάζει στην Αθήνα, μετά το «Warum, Warum» που έδειξε ο πατέρας της, τη δική της εκδοχή στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας»

O πατέρας- ο 83χρονος Πίτερ Μπρουκ, από τους κορυφαίους σκηνοθέτες που έδωσε ο 20ός αιώνας στο παγκόσμιο θέατρο- παρουσίασε στην Αθήνα, στο πλαίσιο του μίνι φεστιβάλ «Θέατρο Πέρα Από τα Όρια», την παράσταση του «Warum, Warum» («Γιατί, Γιατί»). Η κόρη- η 45χρονη Ιρίνα Μπρουκ- παρουσιάζει τώρα, στο πλαίσιο της ίδιας διοργάνωσης, τη δική της: «Περιμένοντας το όνειρο...», από το σαιξπηρικό «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας».

Πατέρας και κόρη- το Άγιον Πνεύμα του Πίτερ Μπρουκ, ενός βαθύτατα πνευματικού και φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά κατασταλαγμένου ανθρώπου που έχει κατακτήσει με σοφία τη λιτότητα, σίγουρα υπερίπτατο...μίλησαν χθες. Γλυκύτατοι και οι δύο, προσηνείς και απόλυτα προσγειωμένοι-, με τον Πίτερ Μπρουκ να ρίχνει το βάρος, όπως θα έκανε κάθε στοργικός πατέρας, στη δουλειά της κόρης του.

Στα οκτώ της χρόνια, το ΄71, καθόταν φανατικά κάθε βράδυ κρεμασμένη κάτω από τη σκηνή χαζεύοντας το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» που ο πατέρας της είχε ανεβάσει στο Λονδίνο με τον Βασιλικό Σαιξπηρικό Θίασο- μία από τις παραστάσεις- ορόσημα του 20ού αιώνα. Όταν έγινε σκηνοθέτρια δεν επέτρεπε στον εαυτό της ούτε να σκεφτεί πως θα ανεβάσει κάποτε το «Όνειρο», με το οποίο τόσο είχε συνδεθεί ο πατέρας της. «Ποτέ δεν θέλησα να έχω την οποιαδήποτε επιρροή στη δημιουργικότητα της Ιρίνα» επεμβαίνει ο πατέρας Μπρουκ. Η τύχη τα έφερε όμως να την καλέσει μια πολυφυλετική ομάδα ηθοποιών στη Γαλλία και να κάνει το έργο στην ύπαιθρο. Την εξέλιξη αυτής της παράστασης θα δούμε και στην Αθήνα.

Ηθοποιός στην αρχή, εδώ και έντεκα χρόνια η Ιρίνα Μπρουκ στράφηκε με επιτυχία στη σκηνοθεσία. «Οι "γενετικές" μου καταβολές με οδήγησαν να περάσω κατευθείαν στο λιτό θέατρο», μας έλεγε. Και στη γραμμή αυτή είναι η παράστασή της: «Έξι άνδρες που παίζουν όλους τους ρόλους, χωρίς σκηνικό, χρησιμοποιώντας ελάχιστα σκηνικά στοιχεία. Δεν είναι αντίγραφο της δουλειάς του πατέρα μου, αλλά έχει να κάνει με την ιδέα πως τη μαγεία στο θέατρο ο ηθοποιός είναι που τη δημιουργεί». «Αγαπάω να βλέπω τη χαρά και την ανθρωπιά που μεταφέρει στο κοινό η παράσταση της Ιρίνα» παρεμβαίνει πάλι ο πατέρας...

ΓΕΝΝΗΘΗΤΩ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ…

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΑΤΙΑ

Τι είναι θέατρο; Ονειρο; Ψάξιμο; Παιχνίδι; Φάρμακο που απαλύνει την πραγματικότητα; Γλυκό δηλητήριο; «Η παρηγοριά του μοναχικού»; «Επικίνδυνο όπλο»; Δώρο του Θεού; Απορών και πάσχων, σοφός και ταπεινός, μύστης κι ερευνητής, ο κορυφαίος σκηνοθέτης Πίτερ Μπρουκ καταθέτει ερωτήματα και σκέψεις στο έργο «Γιατί, γιατί», γραμμένο από τον ίδιο και τη Μαρί-Ελέν Εστιέν (παρουσιάστηκε στο Θέατρο «Χορν», με πρωτοβουλία της Αττικής Πολιτιστικής Εταιρείας).

Μια γερμανόφωνη παράσταση, με τη Μίριαμ Γκόλντσμιθ μόνη επί σκηνής να προσπαθεί να ξεδιαλύνει τον μίτο ζωής και θεάτρου με εκμυστηρεύσεις, ερωτήσεις, χιουμοριστικές «σφήνες». Ο Ιταλός Φραντσέσκο Ανιέλο τη συνοδεύει περιστασιακά με το ελβετικό μουσικό όργανο hang (μια θολωτή σιδερένια «πιατέλα»), βγάζοντας λεπταίσθητους ήχους, κάτι σαν πιάνο, άρπα, σαντούρι.

Φως, σκοτάδι. Είσοδος κι έξοδος από μια ξύλινη συρόμενη πόρτα-σκηνή, στον άδειο σκηνικό χώρο. Η αλαζονεία, η ανασφάλεια του ηθοποιού. Ο φόβος, ο «διακόπτης» των δακρύων και του γέλιου, το πάθος. Ο Θεός, που την εβδόμη ημέρα της Δημιουργίας, για να ξεπεράσουν την πλήξη οι άνθρωποι, είπε: «Γεννηθήτω το θέατρο!». Υπαρξιακές αγωνίες και απορίες στο πέρασμα του χρόνου, σ' ένα χαρτάκι που κρύβει ένα ατελείωτο «γιατί;». Μάστορες του λόγου και της θεατρικής έρευνας (Σέξπιρ, Αρτό, Κρεγκ, Ντιλέν, Μέγερχολντ, Μοτοκίγιο) να αποτελούν την πρώτη ύλη του έργου. Με τον Μπρουκ να μυεί στην απλότητα και στο ψάξιμο της αλήθειας θεατές που αναζητούν ένα θέατρο ουσίας.

[ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΙΔΑΛΗΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/05/2008]

Πίτερ και Ιρίνα Μπρουκ...

Παίζουν Σέξπιρ στο «Ελ. Βενιζέλος»

Πατέρας και κόρη. Ο Πίτερ και η Ιρίνα Μπρουκ, για πρώτη φορά στην πολύχρονη καριέρα τους, ο ένας δίπλα στον άλλο ως συνάδελφοι. Οχι στο Παρίσι. Ούτε στο Λονδίνο. Κάτω από τον ουρανό της ζεστής, ηλιόλουστης Αθήνας. Η θυγατέρα αμακιγιάριστη, συνεσταλμένη. Συγκρατημένος κι ο τρομερός μπαμπάς, με τη γνωστή αεικίνητη, αιχμηρή γαλάζια ματιά.

Πίτερ και Ιρίνα Μπρουκ, χθες στην Αθήνα. «Απελπίζεται όταν δεν τον ακούω», είπε αυτή. «Δεν θέλω να την επηρεάζω», διαφώνησε αυτό

«Η Ιρίνα σκηνοθετεί εδώ και 11 χρόνια, αλλά είναι η πρώτη φορά που βρισκόμαστε μαζί σε μια συνέντευξη», ξεκίνησε χθες, σε μια προσπάθεια να σπάσει ο «πάγος» της αμηχανίας, ο μεγάλος θεατράνθρωπος. Την προηγούμενη βραδιά αλλά και τη Δευτέρα παρουσίασε για το αθηναϊκό κοινό το αυτοαναφορικό «Warum-Warum/Γιατί-Γιατί» (στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Πέρα από τα όρια»). Απόψε, αύριο και το Σάββατο στο θέατρο «Χορν» είναι η σειρά για μια επιτυχία της κόρης του: την ξεκαρδιστική διασκευή του «Ονείρου θερινής νύχτας» με τίτλο «Περιμένοντας το όνειρο». Είναι «95 τοις εκατό πιστή στον Σέξπιρ». Το υπόλοιπο 5%; «Είναι πινελιές τρέλας!», απαντά η σκηνοθέτις, που ήδη έχει βάλει πλώρη για την παράσταση της «Οδύσσειας» και του «Δον Κιχώτη» - μάλιστα ο τελευταίος διασκευάζεται σε «αμερικανικό road movie».

Οι ήρωες του «Ονείρου» (επτά άνδρες όλοι κι όλοι, οι Βινσέντ Μπερζέρ, Ζερί ντι Ζιακομό, Σιρίλ Γκουέι, Ζεράλντ Παπασιάν, Κριστιάν Πελισιέρ, Ογκουστίν Ρουχαμπουρα και Ζεράρ Καριέρ) υποτίθεται πως έχουν «κολλήσει» στο αεροδρόμιο της Αθήνας, επειδή το προσωπικό του απεργεί. Εν τούτοις, αποφασίζουν να σκαρώσουν την παράστασή τους επί τόπου. «Ηταν ένα τρικ για να απαλλαγούμε από σκηνικά, κοστούμια και για να έχουμε μικρή διανομή - υποτίθεται ότι λόγω της απεργίας δεν φτάνουν ποτέ στο αεροδρόμιο όλοι οι ηθοποιοί», εξηγεί η Μπρουκ.

Πολυεθνικός ο θίασος του «Ονείρου» της Ιρίνα Μπρουκ, που θα δούμε στο θέατρο «Χορν»

Η ειρωνεία είναι ότι όταν τοποθετούσε το πλαίσιο του «Ονείρου» της στο αεροδρόμιο της Αθήνας και ονόμαζε το θίασο «Companie Internationale d' Athenes» δεν φανταζόταν ότι θα εμφανιζόταν και σε ελληνικό έδαφος και μάλιστα σε μια περίοδο που λόγω απεργιών της «Ολυμπιακής» θα μπορούσε η σκηνική σύμβαση να γινόταν για το θίασό της πικρή πραγματικότητα. Επτά ετών ήταν όταν παρακολούθησε το 1971 την πιο διάσημη παράσταση του «Ονείρου», τη σκηνοθεσία του πατέρα της, για την οποία έχει μάλιστα δηλώσει: «Αποτελεί κομμάτι της επιθυμίας μου να υπάρχω κι εγώ μέσα στο θέατρο».

Τόλμησε να αναμετρηθεί και η ίδια με το «αρχέτυπο», όχι από μεγαλομανία, αλλά γιατί απλούστατα δεν διέβλεψε την εξέλιξη: «Ανέβασα το "Ονειρο" σε ένα γαλλικό χωριό, που δεν διαθέτει ούτε κριτικούς ούτε μεγάλο κοινό. Δυστυχώς η παραγωγή έγινε επιτυχία και ξέφυγε από τα όρια της γαλλικής υπαίθρου. Η παράσταση, πάντως, είναι μια λιτή, αφαιρετική παραγωγή»... [Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, 22/5/2008]

Μπόνι Μαράνκα: «Επιθυμώ μια τέχνη σύνθετη, δύσκολη...»

«Το θέατρο έχασε τη φαντασία του και έγινε ντοκιμαντέρ»

«Επιθυμώ μια τέχνη σύνθετη, δύσκολη, λιγότερο προσβάσιμη, που να προκαλεί τον νου και να σε πηγαίνει σε άλλους τόπους, και όχι απλώς να απεικονίζει ό,τι βλέπουμε γύρω μας».

«Αυτή τη στιγμή, η κυρίαρχη γλώσσα στο θέατρο είναι εκείνη των νέων μέσων», υποστηρίζει η Μπόνι Μαράνκα

Η Μπόνι Μαράνκα δεν είναι ελιτίστρια. Η διακεκριμένη Αμερικανίδα θεωρητικός και κριτικός του σύγχρονου θεάτρου και των περφόρμανς έχει ασχοληθεί με το έργο πολλών Αμερικανών πρωτοπόρων του θεάτρου και των εικαστικών. Εχει γράψει σημαντικά βιβλία («Theatrewritings», «Ecologies of theatre», «Performance Histories»), είναι καθηγήτρια θεάτρου στο Πανεπιστήμιο New School της Νέας Υόρκης, ενώ παλαιότερα δίδασκε στο Πρίνστον και στο Κολούμπια. Εκδίδει το γνωστό περιοδικό τέχνης «PAJ-A Journal of Performance and Art», αλλά έχει και τον ομώνυμο εκδοτικό οίκο, από τον οποίο έχουν κυκλοφορήσει αναρίθμητα βιβλία για το θέατρο και τις περφόρμανς σε 20 γλώσσες.

Αυτές τις ημέρες βρίσκεται στην Αθήνα, προσκεκλημένη του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του Ιδρύματος Fullbright (Senior Specialists Program). Αύριο (5 μ.μ.) και το Σάββατο (3 μ.μ.), θα μιλήσει στην Art Athina για το «λεξικό» τού Wooster Group, αλλά και για τη σημειολογία στο έργο του Ρόμπερτ Γουίλσον, αντίστοιχα (διαλέξεις που συνδιοργανώνονται με το Common View του Εθνικού Θεάτρου).

Την ερχόμενη Πέμπτη (29/5), θα μιλήσει στους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στο Ναύπλιο (εκδήλωση που συνδιοργανώνει το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ), με θέμα «Performance: Α personal history». Τις διαλέξεις επιμελείται η επίκουρος καθηγήτρια του πανεπιστημίου, Μαρίνα Κοτζαμάνη... [Της ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΜΠΑΡΚΑ, Ελευθεροτυπία, 22/5/2008]

Ο ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ ΣΤΟ... ΠΑΡΙΣΙ!

Αυτός και το Παρίσι του

Τρία μονόπρακτα του Ιάκωβου Καμπανέλλη παρουσιάστηκαν με τον τίτλο «ΜΟΝΟ-ΔΙΑ-ΛΟΓΟΙ» στο φημισμένο παρισινό θέατρο «Theatre Lucernaire» στο πλαίσιο των εκδηλώσεων δημόσιας ανάγνωσης θεατρικών έργων.

Πρόκειται για τα μονόπρακτα «Γράμμα στον Ορέστη», «Αυτός και το πανταλόνι του» και «Ο διάλογος». Παρουσιάστηκαν σε γαλλική μετάφραση της Ζακλίν Ραζγκονικόφ, σκηνοθεσία-σκηνογραφία και κοστούμια της Ανδρομάχης Μοντζόλη, μουσική του Δημήτρη Δασκαλοθανάση και ερμηνεία από δύο μεγάλους ηθοποιούς, τη Ρεζίν Μπλαές και τον Μισέλ Ντενάρ. Η παράσταση είχε εξαιρετική απήχηση. Κατάμεστο το θέατρο. Οι θεατές κάθονταν ακόμα και στα σκαλιά και συμμετείχαν με ζωντάνια και ενθουσιασμό στη συζήτηση που ακολούθησε. Το κοινό και οι επιτροπές ανάγνωσης εξέφρασαν την επιθυμία να παιχθεί το έργο για μια ολόκληρη σεζόν στο Παρίσι.

Η Ανδρομάχη Μοντζόλη, διευθύντρια του «Θεάτρου της ημέρας» στην Αθήνα, είχε την πρωτοβουλία της παρουσίασης του έργου του Καμπανέλλη στο Παρίσι. «Πριν από δεκαεφτά χρόνια γνώρισα τη Ζακλίν Ραζγκονικόφ όταν έκανα ένα σεμινάριο στην "Comedie Francaise". Είδε κάποια στιγμή στο θέατρό μας τα τρία μονόπρακτα του Ιάκωβου Καμπανέλλη και εξέφρασε την επιθυμία να τα μεταφράσει. Μαζί αναλάβαμε την πρωτοβουλία να τα παρουσιάσουμε στη Γαλλία», μας λέει. «Είχαν γίνει ήδη κάποιες απόπειρες. Ο Αντουάν Βιτέζ, που ήθελε να παρουσιάσει στην "Comedie Francaise" έργο του Καμπανέλλη, πέθανε πριν προλάβει. Ο Αντώνης Βουγιούκας είχε ανεβάσει πριν από χρόνια το μονόπρακτο "Αυτός και το πανταλόνι του" στη Μασσαλία. Ελπίζουμε με τη δική μας προσπάθεια να βοηθήσουμε να ανακαλύψει η Γαλλία ένα μεγάλο Ελληνα δραματουργό».

Κι αν στην πρώτη αυτή ανάγνωση η σκηνογραφία και τα κοστούμια ήταν μινιμαλιστικά, στη μελλοντική παράσταση, όπως λέει η Ανδρομάχη Μοντζόλη, «θα υπάρχει μια ενότητα ύφους, θα περνάει η δράση από το ένα μονόπρακτο στο άλλο ώστε να είναι απόλυτα συνδεδεμένα. Γιατί έχουν το ίδιο θέμα, τη μοναξιά και το κενό της επικοινωνίας. Η θερμή υποδοχή που είχαμε στο "Theatre Lucernaire" θα προωθήσει καλύτερα το σχέδιό μας για σειρά παραστάσεων στο Παρίσι».

Η μεταφράστρια των μονοπράκτων Ζακλίν Ραζγκονικόφ, με τη σειρά της, μας λέει: «Δώσαμε τον τίτλο "ΜΟΝΟ-ΔΙΑ-ΛΟΓΟΙ", που άρεσε ιδιαίτερα στον Καμπανέλλη, γιατί οι ήρωες των τριών έργων είτε κάνουν μονόλογο ή κάνουν διάλογο με αντικείμενα. Κι όταν βρίσκονται δύο άνθρωποι μαζί μονολογούν καθένας από την πλευρά του. Στην πρωτοβουλία μας είχαμε την πολύ θετική συμβολή δύο γνωστών ηθοποιών. Η Ρεζίν Μπλαές έπαιξε επί χρόνια στην "Comedie Francaise" και κατόπιν σε μεγάλα θέατρα. Ο Μισέλ Ντενάρ, που ήταν χορευτής ("etoile") της όπερας, έπαιξε σε πολυάριθμα θεατρικά έργα, μεταξύ των οποίων στη "Φαίδρα", και γνωρίζει πολύ καλά τον ελληνικό πολιτισμό». [Της ΗΡΑΣ ΦΕΛΟΥΚΑΤΖΗ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/05/2008]

ΕΝΑ «ΟΝΕΙΡΟ» ΤΗΣ ΙΡΙΝΑ ΜΠΡΟΥΚ

Διασκευή του «Ονείρου καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ από την κόρη του διάσημου σκηνοθέτη

Ο Πίτερ Μπρουκ είναι περήφανος για την κόρη του. Αυτό είναι προφανές από τον τρόπο που την κοιτάζει όταν οι περισσότερες ερωτήσεις του δημοσιογραφικού τους κοινού απευθύνονται σε αυτήν, την Ιρίνα Μπρουκ, την σκηνοθέτη - και όχι την «κόρη του διάσημου σκηνοθέτη». Στην ψηλοτάβανη αίθουσα της Μεγάλης Βρετανίας, ο Μπρουκ μας προλαβαίνει όλους με μια γλυκιά επισήμανση: «Σήμερα είναι η πρώτη μας κοινή συνέντευξη Τύπου, παρόλο που η Ιρίνα σκηνοθετεί τα τελευταία έντεκα χρόνια». Πατέρας και κόρη βρέθηκαν στην Αθήνα -η Μπρουκ είναι ακόμη εδώ- με αφορμή τις παραστάσεις των έργων τους στο πλαίσιο του φετινού προγράμματος «Θέατρο πέρα από τα όρια» της Αττικής Πολιτιστικής Εταιρείας. Στην αρχή της εβδομάδας παρουσιάστηκε στο Θέατρο «Δημήτρης Χορν» το έργο «Warum-Warum» (Γιατί-Γιατί), σκηνοθετημένο από τον καταξιωμένο πατέρα.

Σήμερα, είναι η σειρά της κόρης, με την πρεμιέρα του έργου της «Περιμένοντας το όνειρο», βασισμένο στο «Ονειρο καλοκαιρινής νύκτας» του Γουίλιαμ Σαίξπηρ. «Κουβαλούσα πάντοτε μέσα μου τη μαγεία αυτού του ανυπέρβλητου κειμένου που ήξερα σχεδόν απέξω, καθώς ήταν το πρώτο έργο που είδα ποτέ στο θέατρο - σε μια παράσταση του πατέρα μου στην Αγγλία. Ηταν μια αποκάλυψη, που δεν με άφησε ποτέ έκτοτε». Ομως η Ιρίνα μας εκμυστηρεύεται ότι το συγκεκριμένο έργο το θεωρούσε «απαγορευμένο» κομμάτι, επειδή ακριβώς το είχε ανεβάσει ο πατέρας της. Σε εκείνο το σημείο ο διακριτικός Πίτερ Μπρουκ τη διακόπτει: «πάντα ήλπιζα να μην έχω καμία επιρροή στη δημιουργικότητα της κόρης μου».

Κι όμως, φαίνεται να είχε, όπως άλλωστε ομολογεί και η ίδια, με ένα πονηρό χαμόγελο: «Διαθέτω ένα μεγάλο, ευχάριστο πρόβλημα: η γενετική μου υπόσταση με έσπρωξε κατευθείαν προς το λιτό θέατρο, χωρίς να έχω πειραματιστεί πρώτα με το μεγάλο θέαμα, τα φανταχτερά φώτα και κοστούμια. Οι περιπλανήσεις της οικογένειάς μου με το Διεθνές Κέντρο Θεατρικής Ερευνας (Centre International de Recherche Théâtrale) τη δεκαετία του ’70, στο Ιράν, την Αφρική και την Αμερική, μου έμαθαν ότι το θέατρο μπορεί να βγει από τα πιο απλά πράγματα...».

Πριν από τρία χρόνια, στη γαλλική ύπαιθρο, η Μπρουκ αποφάσισε να καταπιαστεί με το «Ονειρο»: έξι άντρες ηθοποιοί ανέλαβαν όλους τους ρόλους του «Ονείρου», χρησιμοποιώντας δανεισμένα εξαρτήματα, νυχτικιές, κουζινικά. Με την επιμονή της στις καθαυτές ερμηνείες και στον αντρικό θίασο, η παραγωγή της Ιρίνας Μπρουκ θυμίζει κάτι από ατόφιο Σαίξπηρ, ακόμα και χωρίς τα θαυμαστά λευκά Ελισαβετιανά κολάρα... Η μάλλον, ειδικά χωρίς αυτά.

• Info «Περιμένοντας το όνειρο» στο Θέατρο «Δημήτρης Χορν», 22 - 24 Μαΐου, 9 μ.μ. (Αμερικής 10, τηλ.: 210-36.12.500). [Νελλη Αμπραβανελ, Η Καθημερινή, 22/5/2008]
  

«Επρεπε να ξεπεράσω τον πατέρα μου»

Πίτερ και Ιρίνα Μπρουκ, πατέρας και κόρη φωτογραφημένοι στο πλαίσιο της χθεσινής συνέντευξης Τύπου στην Αθήνα

Εκείνος παρουσίασε ήδη το «Warum Warum», ενώ εκείνη θα βρεθεί απόψε στο θέατρο Χορν για το «Περιμένοντας το Ονειρο...»

Η Ιρίνα, κόρη του Πίτερ Μπρουκ, μίλησε χθες στην Αθήνα για τη σχέση της με τον κορυφαίο σκηνοθέτη και την επίδρασή του στη δουλειά της

«Επί είκοσι χρόνια ήμουν ηθοποιός, όπως η μαμά μου. Μετά έγινα σκηνοθέτις, όπως ο μπαμπάς μου. Χρειάστηκα χρόνο για να αποφασίσω να στραφώ στη σκηνοθεσία και χαίρομαι γι΄ αυτό. Ημουν η κόρη του πατέρα μου και έπρεπε να πάρω χρόνο για να το ξεπεράσω. Εγινα σκηνοθέτις σε μεγαλύτερη ηλικία και έτσι είχα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον εαυτό μου». Η Ιρίνα Μπρουκ, μαζί με τον πατέρα της, τον σκηνοθέτη Πίτερ Μπρουκ, βρέθηκαν μαζί στην Αθήνα για να μιλήσουν για τη δουλειά και κυρίως για τη σχέση τους, μια σχέση γεμάτη αγάπη και κατανόηση, μια σχέση όπου ο θαυμασμός του ενός προς την άλλη- και αντιστρόφως- δεν κρύβεται. Εκείνος παρουσίασε ήδη το «Warum Warum», ενώ εκείνη σκηνοθετεί το «Περιμένοντας το Ονειρο...» που βασίζεται στο «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ (απόψε, αύριο και το Σάββατο 24 Μαΐου στο θέατρο Χορν, στις 21.00).

Εκείνος με ένα γαλάζιο πουκάμισο και ένα ψάθινο καπέλο στο χέρι, εκείνη με ένα καλοκαιρινό μπλουζάκι και σανδάλια, μοιράστηκαν σκέψεις και απόψεις, απλά και φυσικά, όπως ακριβώς ήταν και η αύρα τους.

«Οταν είσαι νέος θες να κάνεις πολλά πράγματα» είπε ο Πίτερ Μπρουκ. «Ξεκινώντας το θέατρο ήθελα να συνδυάσω και τα μεγάλα θεάματα και τις κωμωδίες, και τα μικρά και τα μεγάλα. Μετά όμως ανακάλυψα ότι δεν με ενδιέφεραν αυτά και πολύ φυσικά προχώρησα σε εκείνα που προτιμούσα. Σήμερα χαίρομαι να βλέπω τους άλλους να τα κάνουν. Εγώ όχι πιατόσο απλά. Ξέρετε» συνέχισε «είναι σαν το φαγητό. Αλλοτε θες ένα πλούσιο γεύμα και άλλοτε, όπως εμένα τώρα,σε ικανοποιεί ένα καρότο! Από την άλλη με ρωτούν συχνά τι θέλω να πω, τι μήνυμα θέλω να περάσω με τη δουλειά μου. Ε, λοιπόν,δεν ένιωσα ποτέ ως σκηνοθέτης ότι είχα κάτι να πω. Ούτε παλαιότερα ούτε τώρα»... [Μυρτώ Λοβέρδου, Το Βήμα, 22/5/2008]

Σε «ασφαλή πτήση» με βλέμμα ψηλά το Εθνικό

«Η χρονιά ξεκίνησε δύσκολα, γιατί προσγειωθήκαμε απότομα στην πραγματικότητα του Εθνικού Θεάτρου, αλλά καταφέραμε εντέλει να απογειωθούμε. Κι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια ασφαλή χαμηλή πτήση, η οποία πιστεύω ότι θα ανεβαίνει όλο και ψηλότερα».

Ετσι περιέγραψε ο Γιάννης Χουβαρδάς το αποτέλεσμα της πρώτης χρονιάς του στη διεύθυνση του Εθνικού, ανακοινώνοντας χθες το ρεπερτόριο της επόμενης χειμερινής. Στην περίοδο που λήγει παρουσιάστηκαν σε επτά σκηνές 18 παραστάσεις, που έκοψαν 110.000 εισιτήρια (134 χιλ. με τις προσκλήσεις) -περίπου 10% λιγότερα από την περσινή χρονιά, κάπου 10% περισσότερα από την προπέρσινη. Ιδιαίτερα καλά κινήθηκαν: Μπόσα Νόβα Ρήγου, Πρίγκιπας του Χόμπουργκ Βογιατζή και το παιδικό του Μαυρογεωργίου, ενώ πολύ καλά πήγαν και: Ηλίθιος, Ασχημος, Λιωμένο βούτυρο, Πλαστελίνη και Στο βυθό. Ο κ. Χουβαρδάς αναφέρθηκε και στις πολλές εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες της νέας διεύθυνσης -εκσυγχρονισμός δραματικής σχολής, εικαστικές δράσεις, προπαραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, συζητήσεις, τιμητικές βραδιές για Τερζάκη και Χορς, αναγνώσεις νέων έργων, διαγωνισμό νέου έργου, θεσμός συνδρομητών και -μέγα επίτευγμα- προσέλκυση χορηγιών «που για πρώτη φορά καλύπτουν σημαντικό κομμάτι του προϋπολογισμού του Εθνικού».

Σημαντικές χορηγίες έχει εξασφαλίσει και για τη νέα περίοδο, κατά την οποία όμως «αρχίζει σταδιακή μείωση του αριθμού των παραγωγών προς όφελος της ποιότητας ελπίζω», επισήμανε. Ετσι, θα ανεβούν 17 παραστάσεις σε έξι σκηνές: Κεντρική και Νέα Σκηνή («Νίκος Κούρκουλος») στο εκσυγχρονισμένο κτίριο, που παραδίδεται το φθινόπωρο, Κοτοπούλη και Παξινού στο Ρεξ και δύο σκηνές στο Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας, το μοναδικό ενοικιαζόμενο πλέον.

Στο ρεπερτόριο της επόμενης περιόδου που δημοσίευσε αναλυτικά η «Κ» στις 23/4 αλλάζει μόνο το έργο της παιδικής σκηνής (Αλίκη στη χώρα θαυμάτων από τον Β. Μαυρογεωργίου) και προστίθεται Ο εφιάλτης της ευτυχίας στο Κοτοπούλη. (Δημοσιεύουμε το ρεπερτόριο συνοπτικά, αφού οι πολλοί -και εκλεκτοί- ηθοποιοί που θα παίξουν αναφέρονταν στο προηγούμενο δημοσίευμά μας). Κατά τα άλλα, ο κ. Χουβαρδάς αναφέρθηκε στις πολλές άλλες πρωτοβουλίες, που θα συνεχιστούν, μεταξύ των οποίων και η στενότερη συνεργασία με ξένους και η καθιέρωση εναλλασσόμενου ρεπερτορίου, ανήγγειλε το πολύ ευχάριστο ότι θα ανακαινιστεί ριζικά το Ρεξ με χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχου και δήλωσε ότι η Πειραματική καταργείται αφ’ ενός μεν γιατί αποχώρησε ο ιθύνων νους και εμψυχωτής της Στάθης Λιβαθινός, αφ’ ετέρου γιατί ο ίδιος πιστεύει πως οι νέες ιδέες πρέπει να έχουν θέση όχι μόνο σε μία αλλά σε όλες τις σκηνές του Εθνικού... [Του Βασιλη Αγγελικοπουλου, Η Καθημερινή, 21/5/2008]

Πλούσιο ρεπερτόριο, με έτοιμο το κτίριο

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Συνεργάτες και ηθοποιοί στη συνέντευξη Τύπου του Εθνικού Θεάτρου

Την ερχόμενη θεατρική περίοδο, το νεοκλασικό κτίριο του Εθνικού Θεάτρου, πλήρως ανακαινισμένο, θα ανοίξει ξανά τις πόρτες του. Θα διαθέτει δύο σκηνές - την Κεντρική και τη Νέα Σκηνή - ενώ θα λειτουργούν και η σκηνή «Κοτοπούλη» και το «Παιδικό Στέκι» στο «Ρεξ» και δύο σκηνές στο «Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας», όπου θα φιλοξενηθούν 16 παραγωγές.

Κτίριο Τσίλλερ - Κεντρική Σκηνή: Η συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου με το Ελληνικό Φεστιβάλ που θα παρουσιαστεί για λίγες παραστάσεις τον Ιούνη (Πειραιώς 268), εγκαινιάζει την Κεντρική Σκηνή: «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» του Εντεν φον Χόρβατ (28/11). Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς. Ακολουθούν: «Ο κλήρος του μεσημεριού» του Πολ Κλοντέλ (13/2/2009). Διασκευή - Σκηνοθεσία: Jossi Wieler. «Τιτανικός» (13/3/ 2009). Σύλληψη - Σκηνοθεσία - χορογραφία: Κωνσταντίνος Ρίγος.

Νέα Σκηνή - «Νίκος Κούρκουλος»: «Ρομπέρτο Τσούκο» του Μπερνάρ Μαρί Κολτές (24/10/2008). Σκηνοθεσία Εφη Θεοδώρου. «Μακμπέθ επί δύο» του Σαίξπηρ (21/11/2008). Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς. Διασκευή - Σκηνοθεσία: Δημήτρης Λιγνάδης. «Φάουστ» του Γκαίτε (30 Γενάρη). Διασκευή - σκηνοθεσία: Γιώργος Γάλλος, Βασίλης Μαυρογεωργίου, Αργύρης Ξάφης Ομάδα Blitz, Ηρώ Χιώτη. «Φορτουνάτος» του Μάρκου Αντώνιου Φώσκολου (27/2/ 2009). Σκηνοθεσία: Μάρθα Φριντζήλα.

«Ρεξ - Κοτοπούλη»: «Το ημέρωμα της στρίγκλας» του Σαίξπηρ (31/10). Μετάφραση - Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης. «Το ημερολόγιο ενός απατεώνα» του Αλεξάντερ Οστρόφσκι (6/2/2009). Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας. «Ο εφιάλτης της ευτυχίας» της Justine del Corte (29/4/2009). Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς.

Σκηνή Παξινού: «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» του Λούις Κάρολ (18/10). Διασκευή - Σκηνοθεσία: Βασίλης Μαυρογεωργίου.

Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας, Α΄ Σκηνή: «Το ξύπνημα της άνοιξης» του Φρανκ Βέντεκιντ, (14/11/2008). Σκηνοθεσία - Μουσική επιμέλεια: Νίκος Μαστοράκης. Εργο του Ακύλλα Καραζήση (20/2/2009). Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης. Β' Σκηνή: «Βόλφγκανγκ» του Γιάννη Μαυριτσάκη (7/11/ 2008). Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου. «Μαιρούλα» (προσωρινός τίτλος) της Λένας Κιτσοπούλου (6/3/2009). Σκηνοθεσία - μουσική επιμέλεια: Λένα Κιτσοπούλου - Μαρία Πρωτόπαπα. «Η σονάτα του σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου (27/3/2009). Σκηνοθεσία: Ηλίας Γιαννακάκης, με την Αλέκα Παΐζη.

Ο διαγωνισμός συγγραφής ελληνικού έργου ολοκληρώνεται στις αρχές Ιούνη. Το ΕΘ, στηρίζοντας τους νέους συγγραφείς, θα εντάξει στο ρεπερτόριό του το έργο που θα πάρει το Α΄ Βραβείο.

Το Εθνικό Θέατρο παρουσίασε, τη θεατρική περίοδο 2007 - 2008, 18 παραγωγές σε επτά διαφορετικές σκηνές. Παράλληλα, ταξίδεψε στο εξωτερικό, με την «Ηλέκτρα» και τον «Προμηθέα Δεσμώτη». Τρεις παραγωγές του ήταν ανάμεσα στις 20 παραστάσεις που επέλεξε το «Σύστημα Αθήνα». Συζητήσεις, εικαστικές δράσεις, θεατρικά εργαστήρια, προσκλήσεις διάσημων συγγραφέων, αναζήτηση νέων καλλιτεχνών είναι ενδεικτικές δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη περίοδο και θα συνεχιστούν. Σύνολο εισιτηρίων (συμπεριλαμβανομένων εισιτηρίων Εργατικής Εστίας και συνδρομών): 110.000. Σύνολο εισπράξεων: 1.640.000. [Ριζοσπάστης, 22/5/2008]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

15/4/2008

-- Τέλος και αρχή παραστάσεων

11/10/2007

-- Πολυδιάστατο ρεπερτόριο

30/9/2007

-- Χειμερινό «άρωμα» αθηναϊκού θεάτρου

7/9/2003

-- Πορεύονται κατά... θέατρον

26/4/2000

-- Το «Θέατρο του Νότου» στο βορρά

ΠΙΤΕΡ & ΙΡΙΝΑ ΜΠΡΟΥΚ

Συνέντευξη με την κόρη του

Λακωνικός και ευθύβολος είναι ο λόγος του Πήτερ Μπρουκ, του σκηνοθέτη που ενέπνευσε και συνεχίζει να εμπνέει στα 83 του χρόνια, με το έργο και τη στάση του στο θεατρικό «γίγνεσθαι» άλλους καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο, και πρώτη την κόρη του, Ιρίνα, η οποία στις 22 όπως και στις 23 και 24 Μαΐου, ανεβάζει στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», την παράσταση «Περιμένοντας το Όνειρο», ελεύθερη μεταφορά του «Όνειρου Καλοκαιρινής Νύχτας», σε σκηνοθεσία δική της, με ανδρικό θίασο, όπως στην εποχή του Σαίξπηρ.

Ο κορυφαίος Άγγλος σκηνοθέτης, παρουσίασε στο ίδιο αθηναϊκό θέατρο την παράσταση Warum Warum, που έκανε πρόσφατα πρεμιέρα στη Ζυρίχη, αμφισβητώντας τα θεατρικά δεδομένα και θέτοντας νέα ερωτήματα.

Την Τετάρτη, ομολόγησε με κέφι, δείχνοντας να το χαίρεται, ότι παρ' όλο που η κόρη του σκηνοθετεί 11 χρόνια στο θέατρο, πρώτη φορά δίνουν από κοινού συνέντευξη.

«Όσο προχωρούν τα χρόνια, οι παραστάσεις σας γίνονται όλο και πιο μίνιμαλ, στρέφονται περισσότερο σε λογοτεχνικά κείμενα παρά σε θεατρικά. Εξηγήστε μας τον λόγο», ήταν η πρώτη ερώτηση που τέθηκε στον Πήτερ Μπρουκ, στη συνένετευξη Τύπου που παρέθεσε μαζί με την Ιρίνα Μπρουκ.

«Όταν είσαι νέος, επιθυμείς να βουτήξεις σε κάθε μορφή ζωής, να πάρεις γεύση από εμπειρίες κι όχι να τις ακους από άλλους. Γι' αυτό κι όταν ξεκίνησα, με συνέπαιρνε καθε είδους θέατρο. Μετά, σταδιακά, ανακάλυψα ότι τίποτε από αυτά,- μεγάλες παραγωγές, θεαματικές παραστάσεις, κωμωδίες κ.λπ. ,- δεν μ΄ενδιέφερε. Μου αρέσει να τα βλέπω, αλλά όταν τα κάνουν οι άλλοι κι όχι εγώ», απάντησε ο Πήτερ Μπρουκ και συμπλήρωσε:

«Είναι όπως και το φαγητό. Θέλεις να απολαύσεις ένα πλούσιο γεύμα, αλλά κάποιες φορές, κι ένα κομμάτι καρότο, όπως εγώ μόλις τώρα».

Για τις παραστάσεις της κόρης του δήλωσε ότι του αρέσει που διαπιστώνει ότι αυτό που φέρνει η Ιρίνα στο κοινό, είναι «η χαρά και η ανθρωπιά».

Η Ιρίνα Μπρουκ, κόρη του σκηνοθέτη Πήτερ Μπρουκ και της ηθοποιού Νατάσας Πάρις, γεννήθηκε στο Παρίσι και έζησε μεταξύΑγγλίας και Γαλλίας. Ξεκίνησε την καριέρα της ως ηθοποιός και παρέμεινε σε αυτό το χώρο για 20 χρόνια, πριν στραφεί στη σκηνοθεσία.

Πόσο την επηρέασε η δουλειά του πατέρα της στη σκηνοθεσία; ήταν αυθόρμητα η ερώτηση που προέκυψε, δεδομένου μάλιστα ότι η παράσταση του Πήτερ Μπρουκ, πριν χρόνια, «Όνειρο Θερινής Νύχτας», έχει καταγραφεί στην ιστορία του παγκόσμιου θεάτρου.

«Ισως υποσυνείδητα, κάποιες στιγμές ξεπηδούν φράσεις και εικόνες εκείνης της παράστασης, την οποία έβλεπα κάθε βράδυ, ήμουν φανατική οπαδός, σε μια ηλικία πολύ μικρή, μόλις 6 ετών. Μικρή, γύριζα με τον πατέρα μου σε παραστάσεις στην Αφρική, στο Ιράν, σε χωριά.Τα θεάματα που ανέβαζε δεν ήταν υπερπαραγωγές, δεν είχαν ιδιαίτερα σκηνικά, ούτε κοστούμια. Ολα ήταν λιτά, οι ηθοποιοί ήταν διαφόρων εθνικοτήτων. Αυτή ήταν η καλλιέργειά μου στο θέατρο, με αυτά μεγάλωσα και φυσικά, αφού με ρωτάτε, έχω αυτές τις καταβολές», απαντά η Ιρίνα Μπρουκ.

«Βέβαια, κάνω διαφορετικά πράγματα από τον πατέρα μου, στο θέατρο», συνεχίζει η ίδια.

Το «Περιμένοντας το Ονειρο», είναι μια ελεύθερη μεταφορά του έργου του Σαίξπηρ, με έξι άνδρες ηθοποιούς, και ανεβαίνει στα γαλλικά, με ελληνικούς υπέρτιτλους, δεδομένου ότι ξεκίνησε σαν μια λιτή και απλή παραγωγή, που πρωτοπαρουσιάστηκε στη γαλλική ύπαιθρο και αργότερα σε άλλους ανοιχτούς χώρους, στη Γαλλία και την Ελβετία, όπως και στο παρισινό Μπουφ ντι Νορ.

Το έργο ξεκινά με μια απεργία εξαιτίας της οποίας δεν φθάνει στον προορισμό του κανείς από την παραγωγή της παράστασης που πρόκειται να ανεβεί. Ούτε ο θίασος, ούτε τα σκηνικά, ούτε τα κοστούμια, κανείς, παρά μόνον έξι από τους ηθοποιούς του θιάσου, οι οποίοι και θα υποδυθούν τους ρόλους όλων.

ΑΠΕ - ΜΠΕ, Τετάρτη, 21.05.08

Γ. Χουβαρδάς: Δεύτερη χρονιά στο Εθνικό Θέατρο

«Κι αν είναι τρελό, έχει τη μέθοδό του»

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ. Ελευθεροτυπία, 21/5/2008

«Κι αν είναι τρέλα, έχει τη μέθοδό της», λέει ο Πολώνιος στον Αμλετ. Μια φράση που υιοθετεί για την ερχόμενη περίοδο το Εθνικό Θέατρο, απευθυνόμενο προφανώς και στον εαυτό του και στο κοινό του. Το νέο μότο της πρώτης κρατικής σκηνής δεν αποδίδει όμως πράγματι την ταυτότητα του νέου της προγράμματος. Γιατί το διακρίνει ίσως μεμονωμένη... τρέλα, αλλά το χαρακτηρίζει η αυστηρή μέθοδος.

Σύσσωμη η «εθνική» ομάδα της πρώτης κρατικής σκηνής

Ο Γιάννης Χουβαρδάς στη δεύτερη χρονιά του στο «τιμόνι» του Εθνικού Θεάτρου έχτισε ένα εξισορροπητικό, πλουραλιστικό ρεπερτόριο που χαρακτηρίζεται από μεθοδικό κεντρικό σχεδιασμό του: εμπεριέχει από το ακραία πειραματικό μέχρι το εμπορικό θέαμα, που μάλλον πέρσι εξέλιπε, συμπεριλαμβανομένων όλων των ενδιάμεσων διακυμάνσεων. Μεγάλη η γκάμα και των σκηνοθετικών υπογραφών: από το Γερμανό Γιόσι Βίλερ μέχρι τον Γιάννη Κακλέα.

«Πιστεύουμε, η περίοδος που έρχεται, να αποτελέσει σταθμό», είπε χωρίς περιστροφές ο Γιάννης Χουβαρδάς ανακοινώνοντας τις 17 παραστάσεις τού 2008-2009 (πέρσι ήταν 18). Θα ξεκινήσει στη Νέα Σκηνή του Τσίλερ (24 Οκτωβρίου) με τον «Ρομπέρτο Τσούκο» και θα εξακτινωθεί σε συνολικά έξι σκηνές: τις δύο (Κεντρική και Νέα) του Τσίλερ, το Κοτοπούλη-Ρεξ, το Παιδικό Στέκι και τις δύο σκηνές του Σύγχρονου Θεάτρου Αθηνών. «Η περσινή περίοδος έδωσε το στίγμα της καλλιτεχνικής διεύθυνσης και της νέας εποχής. Είμαστε σε ασφαλή, χαμηλή πτήση που θα παίρνει σταδιακά ολοένα και περισσότερο ύψος. Με τη βοήθεια όλων θα απογειωθούμε», είπε ο Χουβαρδάς. Θα βοηθήσουν και τα θυρανοίξια του ανακαινισμένου κι εκσυγχρονισμένου κτηρίου Τσίλερ στην Αγ. Κωνσταντίνου με τις δύο σκηνές.

Η αναπληρώτρια καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού, Εφη Θεοδώρου, και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Γ. Χουβαρδάς, στην ανακοίνωση του ρεπερτορίου για το 2008-2009

«Δεν εξαρτάται από εμάς το αν θα ξεκινήσουμε στην Κεντρική Σκηνή την ημερομηνία στην οποία δεσμευτήκαμε (24 Οκτωβρίου για τη Νέα Σκηνή και 28 Νοεμβρίου για την Κεντρική), αλλά από τον εργολάβο και τις εκάστοτε συγκυρίες», επισήμανε ο Χουβαρδάς. «Το μεγάλο στοίχημα παραμένει η Κεντρική Σκηνή, αφού η Νέα δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις και θα είναι έτοιμη στην ώρα της. Εχει, όμως, πολύ μεγάλη σημασία για το Εθνικό, για το ΥΠΠΟ αλλά και για το κοινό το Εθνικό να ανοίξει στην ώρα του», προσέθεσε.

Ως προς το ύφος των σκηνών, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού ξεκαθαρίζει: «Θέλαμε να είναι σε κάθε σκηνή ενιαίο, αλλά συγχρόνως να γίνεται ένα παιχνίδι. Σχεδόν παντού παίζουμε με τον κανόνα και την εξαίρεση».

Ετσι θα δούμε:

* Στην Κεντρική Σκηνή (Τσίλερ) τον «κανόνα» του κλασικού ρεπερτορίου με την «εξαίρεση» της ανατρεπτικής δουλειάς του Κωνσταντίνου Ρήγου.

* Στη Νέα Σκηνή (Τσίλερ) ξένο σύγχρονο ρεπερτόριο μέσα από παραστάσεις ερευνητικές, με την «εξαίρεση» ενός ελληνικού έργου («Φορτουνάτος»).

* Στο «Κοτοπούλη-Ρεξ» παραστάσεις «μεγάλων κειμένων ευρύτερης αποδοχής», ενώ η Β' σκηνή του Σύγχρονου Θεάτρου Αθήνας θα είναι αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στο νέο ελληνικό έργο.

Στο χειμερινό ρεπερτόριο διαπιστώνεται επίσης ότι:

* Δημιουργείται από πέρσι ένας σχεδόν μόνιμος «πυρήνας» σκηνοθετών: Εφη Θεοδώρου, Δ. Λιγνάδης, Κ. Ρήγος, Ακ. Καραζήσης, Μάρθα Φριντζήλα, Κατερίνα Ευαγγελάτου και Β. Μαυρογεωργίου -παραμένει και στο Παιδικό Στέκι.

* Δημιουργείται, επίσης από πέρσι, ένας πυρήνας από την Α' εθνική των ηθοποιών (Ν. Κουρής, Γ. Περλέγκας, Στεφανία Γουλιώτη, Θέμις Μπαζάκα, Μαρία Ναυπλιώτου, Μαρία Σκουλά κ.ά.).

* Εγκαινιάζεται για πρώτη φορά στη νεότερη ιστορία της πρώτης κρατικής σκηνής το εναλλασσόμενο ρεπερτόριο. Η αρχή θα γίνει στη Νέα Σκηνή. Ενδεχομένως να επεκταθεί και στην Κεντρική.

* Καταργείται η Πειραματική Σκηνή. «Την αντικαθιστά η έννοια του πειράματος και της έρευνας που διαχέεται αδιακρίτως σε όλες τις σκηνές του Εθνικού», δικαιολογεί την απόφαση ο Γ. Χουβαρδάς. «Δεν είμαι της άποψης ενός "γκέτο" παρουσίασης των πειραματικών παραστάσεων».

* Δίνεται έμφαση στο νέο ελληνικό κείμενο. Θα παρουσιαστούν τέσσερα, τα περισσότερα από τα οποία είναι παραγγελίες του Εθνικού: των Α. Καραζήση, Γ. Μαυριτσάκη, Κ. Ρήγου και Λ. Κιτσοπούλου.

* Συνεχίζονται οι νέες δράσεις και τα «ανοίγματα» προς άλλες τέχνες, που εγκαινιάστηκαν το 2007-08 («Κοινή Θέα», φεστιβάλ Αναγνώσεων, θεματικές προβολές σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου κ.ά.).

Σπριντάραμε λίγο πριν από το νήμα

Θετικός ο απολογισμός της πρώτης χρονιάς του Γ. Χουβαρδά στο τιμόνι του Εθνικού. Πρώτη στις εισπράξεις η «Ωραιότερη ιστορία του κόσμου», πρώτο σε πληρότητα το «Bossa Nova»

«Υπήρξαν πολλά σκαμπανεβάσματα την πρώτη χρονιά», παραδέχεται ο Γ. Χουβαρδάς.

«Μετά τους δυο-τρεις πρώτους μήνες τα πράγματα πήραν την πάνω βόλτα. Κι ενώ, όταν ξεκινήσαμε, υπολειπόμασταν πολύ από την τελευταία περίοδο του Νίκου Κούρκουλου, φτάσαμε να την πλησιάζουμε. Στο φίνις τα πράγματα δείχνουν ισορροπημένα και με θετικό αποτέλεσμα. Γνωρίζω ότι όλα τα πυρά ήταν συγκεντρωμένα κατά του "Εμπόρου του Λας Βέγκας" και ότι θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα αν είχαμε στην αρχή της σεζόν και όχι στο τέλος τον Βογιατζή, στη μέση τον Ρήγο και στο τέλος τον "Εμπορο"».

Τη χειμερινή περίοδο 2007-2008 το κατώφλι του Εθνικού πέρασαν 134.000 θεατές και το σύνολο των εισπράξεων ανήλθε στα 1.640.000 ευρώ.

Ο μέσος όρος πληρότητας των σκηνών άγγιξε το 71%. «Πρωταθλητές» αναδείχθηκαν οι: «Bossa Nova» (118%), «Rainbow» (105%), «Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ» (95%), «Ο άσχημος» (94%), «Ο Ηλίθιος» (88%), «Λιωμένο βούτυρο» (87%), «Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου» (79%), «Πλαστελίνη» (78%), «Στο βυθό» (76%). Πρώτοι στις εισπράξεις: «Η ωραιότερη ιστορία του κόσμου» του Μαυρογεωργίου, η «Bossa Nova» και «Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ».

Ρεπερτόριο 2008-9

Κτήριο Τσίλερ-Κεντρική Σκηνή

* «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» του Χόρβατ. Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς (28 Νοεμβρίου).

* «Ο κλήρος του μεσημεριού» του Κλοντέλ. Διασκευή - σκηνοθεσία: Γιόσι Βίλερ (13 Φεβρουαρίου).

* «Ο Τιτανικός» σε σύλληψη - σκηνοθεσία - χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου (13 Μαρτίου).

Νέα Σκηνή - «Νίκος Κούρκουλος»

* «Ρομπέρτο Τσούκο» του Μπερνάρ Μαρί Κολτές. Σκηνοθεσία: Εφη Θεοδώρου (24 Οκτωβρίου).

* «Μακμπέθ επί δύο» του Σέξπιρ. Διασκευή -σκηνοθεσία: Δημήτρης Λιγνάδης (21 Νοεμβρίου).

* «Φάουστ» του Γκέτε. Διασκευή - σκηνοθεσία: Γιώργος Γάλλος, Βασίλης Μαυρογεωργίου, Αργύρης Ξάφης, Ομάδα «Blitz», Ηρώ Χιώτη (30 Ιανουαρίου).

* «Φορτουνάτος» του Μάρκου Αντώνιου Φώσκολου. Σκηνοθεσία: Μάρθα Φριντζήλα (27 Φεβρουαρίου).

Θέατρο «Rex»-Σκηνή Κοτοπούλη

* «Το ημέρωμα της στρίγγλας» του Σέξπιρ. Μετάφραση - σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης (31 Οκτωβρίου).

* «Το ημερολόγιο ενός απατεώνα» του Οστρόφσκι. Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας (6 Φεβρουαρίου).

* «Ο εφιάλτης της ευτυχίας» της Ζιστίν ντελ Κορτ. Σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς (29 Απριλίου).

Σκηνή Παξινού-Παιδικό Στέκι

* «Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» του Λούις Κάρολ. Διασκευή - σκηνοθεσία: Βασίλης Μαυρογεωργίου-Αστερόπη Λαζαρίδου (18 Οκτωβρίου).

Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας - Α' Σκηνή

* «Το ξύπνημα της άνοιξης» του Βέντεκιντ. Σκηνοθεσία: Νίκος Μαστοράκης (14 Νοεμβρίου).

* Ατιτλο ακόμη νέο έργο του Ακύλλα Καραζήση. Σκηνοθεσία: Α. Καραζήσης (20 Φεβρουαρίου).

Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας - Β' Σκηνή

**«Βόλφγκανγκ» του Γιάννη Μαυριτσάκη. Σκηνοθεσία: Κατερίνα Ευαγγελάτου (7 Νοεμβρίου).

*«Μαιρούλα» της Λένας Κιτσοπούλου. Σκηνοθεσία: Λένα Κιτσοπούλου - Μαρία Πρωτόπαπα (6 Μαρτίου).

* «Η σονάτα του σεληνόφωτος» του Γιάννη Ρίτσου. Σκηνοθεσία: Ηλίας Γιαννακάκης (27 Μαρτίου).

ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ: Ανώμαλη προσγείωση, δύσκολη απογείωση

Παρουσιάστηκαν χθες ο απολογισμός της χρονιάς που τελειώνει και το πρόγραμμα της σεζόν 2008-2009, που περιλαμβάνει 16 έργα

Σε πτήσεις πιο ψηλά ελπίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Γιάννης Χουβαρδάς

Οι συντελεστές των παραστάσεων της επόμενης περιόδου στο Εθνικό Θέατρο φωτογραφήθηκαν χθες στο φουαγέ του Κοτοπούλη-Ρεξ

«Ξεκινήσαμε δύσκολα» είπε ο Γιάννης Χουβαρδάς για την πρώτη του χρονιά ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου που είχε διπλό χαρακτήρα: απολογιστικό και εξαγγελτικό. «Ηταν απότομη η προσγείωση στην πίστα του Εθνικού, αλλά με τη βοήθεια όλων απογειωθήκαμε. Τώρα είμαστε σε μια ασφαλή χαμηλή πτήση. Ελπίζουμε να πάμε πιο ψηλά» . Πάντα με την αναπληρώτρια Εφη Θεοδώρου στο πλάι του, μίλησε για τα πεπραγμένα και για αυτά που έρχονται, ενώ τόνισε ότι το προσεχές φθινόπωρο θα είναι έτοιμο το ανακαινισμένο κτίριο Τσίλερ, ώστε το Εθνικό Θέατρο να επιστρέψει εκεί όπου ανήκει. «Στην αρχή θα μεταφερθούν οι υπηρεσίες μας. Μετά θα λειτουργήσει η Νέα Σκηνή, που είναι ένα καινούργιο κτίσμα και θα ονομάζεται “Νίκος Κούρκουλος” και τελευταία θα κάνει πρεμιέρα η Κεντρική Σκηνή, η οποία θα φιλοξενεί παραστάσεις υψηλών προδιαγραφών».

Με δεκαέξι έργα (δύο λιγότερα από την τρέχουσα σεζόν) και με στόχο να μειωθούν και άλλο «προς όφελος της ποιότητας», όπως είπε ο Γιάννης Χουβαρδάς, το Εθνικό συνδυάζει το κλασικό με το σύγχρονο, το ξένο (που κυριαρχεί) με το ελληνικό, ενώ επιχειρείται στη Νέα Σκηνή το εναλλασσόμενο ρεπερτόριο. Του χρόνου θα παιχθεί και το νεοελληνικό έργο που θα προκύψει από τον διαγωνισμό που συνδιοργάνωσε με τη Γραμματεία Νέας Γενιάς. Χωρίς την Πειραματική Σκηνή, μιας που όπως εξήγησε «μετά την αποχώρηση του Στάθη Λιβαθινού, εξέλιπε ο ιθύνων νους», και με τη σκέψη ότι «πειραματικό και αντισυμβατικό ανέβασμα μπορεί να γίνει σε κάθε σκηνή», το Εθνικό με τον Γιάννη Χουβαρδά στο τιμόνι ετοιμάζεται για τη σεζόν 2008- 2009 κοιτάζοντας τα πράγματα «από τη θετική πλευρά και όχι από την αρνητική»... [ ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ, το βημα, 21/5/2008]

ΣΤΟ ΚΤΙΡΙΟ ΤΣΙΛΕΡ ΑΠΟ ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ

Επιστροφή ύστερα από 11 χρόνια «σιωπής»

Οι τελευταίες καθυστερήσεις για το Μέγαρο Τσίλερ μετράνε από τον Οκτώβριο του 2007.
Τελικά θα αρχίσει να παραδίδεται τμηματικά στο Εθνικό Θέατρο από τον Σεπτέμβριο και αν δεν υπάρξουν νέες καθυστερήσεις, το Εθνικό θα εγκαινιάσει το νέο κτίριο στη Νέα Σκηνή και τον Νοέμβριο στην Κεντρική Σκηνή (εδώ, σκηνή από την παράσταση «Rainbow» που παίζεται στο γιαπί... Τσίλερ)

Η Οδύσσεια αποκατάστασης του κτιρίου Τσίλερ τελειώνει για να αρχίσει η νέα εποχή στο Εθνικό Θέατρο, με 16 παραγωγές

Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει. Η επόμενη χρονιά θα είναι ιστορική για το Εθνικό Θέατρο, το οποίο θα επανακτήσει το κτίριο Τσίλερ έπειτα από 11 χρόνια «σιωπής». Ακόμα κι αν υπάρξουν νέες καθυστερήσεις (στο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου έχει γίνει υπέρβαση δύο ετών), δεν μπορούν να ανατρέψουν την παράδοσή του στο Εθνικό Θέατρο.

Το μέγα έργο της αναστήλωσης, ανακαίνισης, εκσυγχρονισμού και επέκτασης με νέα πτέρυγα (επί της οδού Μενάνδρου) του Μεγάρου Τσίλερ οφείλει πολλά στον μόχθο του Νίκου Κούρκουλου (με απόφαση του Δ.Σ. η Νέα Σκηνή θα φέρει το όνομά του). Ο Γιάννης Χουβαρδάς, ο οποίος το παρέλαβε σε κρίσιμη φάση, με διαφυγόντα κέρδη και προβλήματα, το οδηγεί στην τελική ευθεία. Το επόμενο ζήτημα είναι τι θα στεγαστεί κάτω από τη λαμπρή στέγη. Πόσο ελκυστικό, εξελιγμένο και προωθημένο θα είναι το ρεπερτόριο, ώστε το καλλιτεχνικό πρόγραμμα να σταθεροποιήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου στο Εθνικό, αλλά και να ανανεώσει το κοινό του. Γιατί, με τέτοιο θεατρικό πληθωρισμό, τόσες παραστάσεις, τόσες προκλήσεις που επιδιώκουν να μας καταπλήξουν , λησμονήσαμε σχεδόν, πως ουκ εν τω πολλώ το ευ. Μας το θύμισε ο ίδιος ο Χουβαρδάς, παρ΄ ότι πέρυσι, στον πρώτο χρόνο της θητείας του ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, ήταν εκείνος που ζόρισε τόσο την παραγωγή ώστε να ακουστούν κραδασμοί από έναν γιγαντισμό πάνω σε ισχνά θεμέλια.

Φέτος, όμως, περιορίζει κατά δύο τις παραγωγές (από 18 γίνονται 16), ξενοικιάζει τα δύο θέατρα, Κάππα και Από Μηχανής, καταργεί ως τίτλο την Πειραματική Σκηνή, αλλά διατηρεί για έναν χρόνο τις δύο σκηνές του Σύγχρονου Θεάτρου. Φυσικά δεν κάνει πίσω στην προσπάθειά του να ανανεώσει το καλλιτεχνικό προφίλ του θεάτρου, να το κάνει περισσότερο ερευνητικό, κόντρα στην ομοιομορφία και στις συμβατικές σκηνικές αφηγήσεις. Επικίνδυνη μετάβαση για το καινούργιο που ακόμα δεν ξεπρόβαλε.

«Η φετινή χρονιά ξεκίνησε δύσκολα. Για μένα ήταν εξαιρετικά απότομη η προσγείωση στην πίστα. Αλλά καταφέραμε και απογειωθήκαμε», είπε ο Γιάννης Χουβαρδάς, κάνοντας την αυτοκριτική του, προφανώς όχι για να αθωώσει τις επιλογές του, αλλά για να ανασυστήσει μέρος από την απολεσθείσα εμπιστοσύνη.

Ένας δυναμικός θίασος υποστηρίζει το ρεπερτόριο που θα πραγματοποιηθεί στις έξι αίθουσες των τριών κτιρίων του Εθνικού (Τσίλερ, Ρεξ και Σύγχρονο Θέατρο). Ενώ δεν απουσιάζουν ηθοποιοί της παλιάς και παλιότερης γενιάς, είναι έντονη η παρουσία τών κάτω των 50. Ανάμεσά τους: Αλέκα Παΐζη, Γιάννης Βογιατζής, Αλέξανδρος Μυλωνάς, Δημήτρης Πιατάς, Σοφία Σεϊρλή, Φιλαρέτη Κομνηνού, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Άκης Σακελλαρίου, Γιάννης Νταλιάννης, Νίκος Καραθάνος, Αμαλία Μουτούση, Νίκος Κουρής, Αιμίλιος Χειλάκης, Χρήστος Λούλης, Γιάννος Περλέγκας, Εύη Σαουλίδου, Δήμητρα Ματσούκα, Στεφανία Γουλιώτη, Κόρα Καρβούνη, Λαέρτης Βασιλείου κ.ά. [ ΤηςΈλενας Δ. Χατζηιωάννου, Τα Νέα, 21/5/2008]

«Αρτούρο Ούι - Πρώτο Σχεδίασμα» από την ομάδα «Σχεδία»

Μπρεχτ «Αρτούρο Ούι»

Μια εφημερίδα, ένα κανάλι αποκαλύπτει την αλήθεια; Η εμπειρία λέει: Ισως ή μερικές φορές. Ποιος τα ελέγχει; Ποια είναι τα κριτήρια της δίκαιης ή άδικης κρίσης; Μπορεί κάποιος να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων χωρίς να έχει εκλεγεί; Πόση συνενοχή πρέπει να έχει κάποιος για να συμμετέχει στα κοινά και να λέγεται πολίτης;

Αυτά τα ερωτήματα οδήγησαν την ομάδα «Σχεδία» να ανεβάσει (28/5-9/6), το μπρεχτικό έργο «Αρτούρο Ούι - Πρώτο Σχεδίασμα», σε σκηνοθεσία Βασίλη Κανελλόπουλου, στο θέατρο «Σχεδία» (Βουτάδων 34, Γκάζι). Σκηνοθεσία: Βασίλης Κανελλόπουλος. Μετάφραση: Μπενέτα Οικονόμου - Βασίλης Κανελλόπουλος. Σκηνικά - κοστούμια: Οδυσσέας Καψάλως. Παίζουν: Ελένη Μακρή, Ντίνος Ποντικόπουλος, Χάικ Κασαρτζιάν, Κώστας Γεραντώνης, Ανδρονίκη Αβδελιώτη, Κωνσταντίνα Μάρα και Τζίνα Αποστολοπούλου.

«Με το έργο», επισημαίνει η ομάδα, «προσπαθούμε να εμβαθύνουμε στο ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος λήψης των αποφάσεων μιας πολιτείας. Ο Μπρεχτ αποκαλύπτει ότι η πολιτεία δεν είναι επιχείρηση, άρα βασικός της στόχος δεν είναι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων της και η μεγιστοποίηση του κέρδους. Οταν γίνεται επιχείρηση, τότε το "καλό όνομα" έχει μεγαλύτερη αξία από τους θεσμούς. Τότε οι θεσμοί δεν το ελέγχουν, ούτε συνδράμουν την κοινωνία ενάντια στην όποια αδικία υφίσταται. Οπου δεν υπάρχουν κανόνες ή όπου ατονούν, ισχύει ο νόμος της ζούγκλας, με τους ανθρώπους στο ρόλο του ζώου».

Δάφνη Σκούρα: «Βαθιές είναι οι ρίζες»

Βαθύρριζη ... καλλιτεχνική πορεία

«Βαθιές είναι οι ρίζες», τιτλοφορείται το βιβλίο της ηθοποιού Δάφνης Σκούρα - Μαχαίρα (εκδόσεις «Προσκήνιο»), το οποίο παρουσιάστηκε στο κατάμεστο θέατρο «Αλφα» (19/5).

Η Δάφνη Σκούρα πήρε τα «φώτα» της υποκριτικής στη σχολή της Μαρίκας Κοτοπούλη, συμμετέχοντας από δεκατριών ετών στις παραστάσεις της. Σημαντικότερη θεωρεί τη συνεργασία της με το θίασο του Μάνου Κατράκη («Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο»), στο περίφημο αντιρατσιστικό έργο «Βαθιές είναι οι ρίζες», το οποίο τιτλοδοτεί το βιβλίο της. Πρωταγωνίστησε σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες, ενώ ιδιαίτερη επιτυχία είχε στις ραδιοφωνικές ποιητικές και θεατρικές βραδιές της ΕΡΑ. Παράλληλα με το θέατρο, ανέπτυξε δραστηριότητα στο φιλειρηνικό κίνημα, στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη και στον αντιδικτατορικό αγώνα.

Το βιβλίο της, όπως ανέφεραν οι παρουσιαστές του - Στέφανος Ληναίος, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Αγγελος Σιδεράτος (εκδότης)- ενώ αναφέρεται στην προσωπική θεατρική διαδρομή της συγγραφέως, δεν είναι αυτοβιογραφικό, καθώς αφορά στις ρίζες του νεοελληνικού θεάτρου, στην προεπαναστατική «αφετηρία» του στις παροικίες των Ελλήνων στις παραδουνάβιες και σε ευρωπαϊκές χώρες, στη μετεπαναστατική εμφάνιση των πρώτων ελληνικών θιάσων και στη μέχρι σήμερα εξέλιξή του.

Ο Κ. Γεωργουσόπουλος επισήμανε την προσφορά της Δ. Σκούρα στην καταγραφή των κοινωνικών, πολιτικών και ιστορικών «θεμελίων» του νεοελληνικού θεάτρου, ενώ ο Στ. Ληναίος τόνισε ότι με αυτό το βιβλίο η συγγραφέας «γράφει ιστορία». Τη βραδιά έκλεισε η ηθοποιός Λήδα Πρωτοψάλτη, διαβάζοντας ποιήματα της Δ. Σκούρα.

Wolfgang Borchert... Έξω από την πόρτα

Ο Γερμανός ποιητής, πεζογράφος, και θεατρικός συγγραφέας Βόλφγκανγκ Μπόρχερτ [Wolfgang Borchert, 20/5/1921 – 20/11/1947], έγραψε το Laterne, Nachte und Sterne [=Lantern, Night and Stars, 1946], αλλά έγινε γνωστός μετά το θάνατό του με το έργο Draussen vor der Tür [= Ο Περιθωριακός. Έξω από την πόρτα, 1947]. Είχε γραφτεί για να παιχτεί από το ραδιόφωνο και ήταν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα μεταπολεμικού γερμανικού θεατρικού έργου, με εξπρεσιονιστικά στοιχεία. Ανέβηκε στο Kammerspiele του Αμβούργου, στις 21 Νοεμβρίου 1947. Στην Ελλάδα το ανέβασε το Μάρτιο του 1966 στο Θέατρο Νέας Ιωνίας ο Γιώργος Μιχαηλίδης. Παίχτηκε και το Φεβρουάριο του 1981 από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε σκηνοθεσία Πάνου Χαρίτογλου.

Τι είναι το Έξω από την πόρτα: Ένας άνθρωπος γυρίζει στην Γερμανία, όπου ο πόλεμος έχει τελειώσει και η σακατεμένη ζωή προσπαθεί να σταθεί μέσα στα συντρίμμια. Έξω από την πόρτα τον περιμένει το σπίτι του, η Γερμανία. Μια Γερμανία ματωμένη, ανήμπορη, σχεδόν νεκρή. Κουβαλώντας πίσω του έντεκα νεκρούς συντρόφους, δεν θα τολμήσει να ανοίξει και να την κοιτάξει κατάματα. Μέσα στην κρύα νύχτα και στη βροχή θα πέσει κι αυτός στα βρώμικα νερά του Έλβα, όπως και τόσοι άλλοι και θα πνιγεί μαζί με τις ευθύνες και τα φαντάσματα που κουβάλησε μαζί του. Μέχρι να βρει όμως τη λύτρωση στην αυτοκτονία, τιμωρεί όλους εκείνους που έστειλαν τα εκατομμύρια των νέων να γίνουν βορά των κανονιών.

Ο Βόλφανγκ Μπόρχερτ δίνει μέσα από το έργο του την προσωπική του φορτισμένη εμπειρία από τον πόλεμο και βγάζει μια απελπισμένη αντιπολεμική κραυγή για την τραγική αγωνία της γενιάς του, που φορτώθηκε τα λάθη της χιτλερικής παραφροσύνης και προδομένη, προσπάθησε να ανασυντάξει τα απομεινάρια του ανθρωπισμού ανάμεσα στα ερείπια της βαρβαρότητας. Με τις ιδιαίτερες μορφές και τα χαρακτηριστικά που παίρνουν οι ήρωες, το έργο παρουσιάζει τα παράπονα, το μίσος και τον αγώνα ανάμεσα σε δύο γενιές: τη νέα γενιά που γυρίζει από το μέτωπο και την προηγούμενη, που ήδη έχει ξεπεράσει τον πόλεμο και έχει βολευτεί. Το 'Έξω από την πόρτα' είναι ένα αντιπολεμικό μανιφέστο, που στηλιτεύει την άκριτη επιλογή του πολέμου σαν φαινόμενο κοινωνικής μεταλλαγής, παρουσιάζοντας με ρεαλισμό τα φοβερά αποτελέσματα μιας ήττας στις ανθρώπινες υπάρξεις.