Ο Marcel Achard...

Ο Γάλλος θεατρικός συγγραφέας Μαρσέλ Ασάρ [Marcel Achard], γεννήθηκε στο Sainte-Foy-lès-Lyon στις 5 Ιουλίου 1899 και απήλθε στις 4 Σεπτεμβρίου 1974 στο Παρίσι. Πέρασε από τη δημοσιογραφία και στο θέατρο «μπήκε» το 1922 με το έργο Celui qui vivait sa morte, αλλά η πρώτη του επιτυχία ήταν το 1923 με την κωμωδία Voulez – vous jouer avec moi? [=Θέλετε να παίξετε μαζί μου;] που ανέβηκε στο θέατρο L’ Atelier του Σαρλ Ντιλέν.

Πιο πολλά από τα έργα του παρουσιάστηκαν από τον Λουί Ζουβέ:
Malborough s’ en va-t’en guerre [=1924), The Beautiful Bargewoman [=1929), Domino [=1931), Petrus [=1933), The Woman In White [=1933), Le Corsaire [=Ο κουρσάρος, 1938), Adam [=1939), Auprés de ma blonde [=1946), Les compagnons de la Marjolaine [=1952), Le mal d'amour [=1955), Patate [=Πατάτα, 1957), L'idiote [=Ο βλάκας, 1962), Turlututu (1962), Eugène le mystérieux [=1963), Machin-Chouette [=1964), Gugusse [=1968), La débauche [=Η κραιπάλη, 1973 – ήταν το τελευταίο έργο του), Jean de la lune [=1929]…

Το 1959 έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας.

Ο Jean Cocteau...

O Γάλλος ποιητής, πεζογράφος, κριτικός, σκηνοθέτης, σκηνογράφος και θεατρικός συγγραφέας Ζαν Κοκτό [Jean Cocteau] γεννήθηκε στις 5 Ιουλίου 1889 και πέθανε στις 11 Οκτωβρίου 1963. Την πρώτη του ποιητική συλλογή τη δημοσίευσε σε ηλικία 17 χρόνων και γρήγορα έγινε μια αξιοπρόσεκτη φιγούρα στους γαλλικούς κύκλους των διανοουμένων.

Το δημοφιλές μυθιστόρημά του Les Enfants terribles [=Tα τρομερά παιδιά] δημοσιεύτηκε το 1929 κι έγινε ταινία στον κινηματογράφο το 1950. Συνεργάστηκε με διάσημους καλλιτέχνες της εποχής.

Με τον Στραβίνσκι συνεργάστηκε στον Οιδίποδα Τύραννο (1924), έγραψε μια αξιοπρόσεκτη εκδοχή της Αντιγόνης του Σοφοκλή που ανέβασε ο Ντιλέν το 1922.
Ακολούθησαν:
Ορφέας σε σκηνοθ. Πιτοέφ (1924),
Les Chevaliers de la table ronde [=Οι ιππότες της στρογγυλής τραπέζης, 1937),
Les parents terribles [=Oι τρομεροί γονείς, 1938),
Les monstres sacrés [=Tα ιερά τέρατα, 1940),
La machine à écrire [=H γραφομηχανή, 1941),
L’ aigle à deux tetes [=O δικέφαλος αετός, 1946),
La voix humaine [=Η ανθρώπινη φωνή, 1930),
Renaud et Armide (1943).

Χαρακτηριστικό είναι το έργο του La machine infernale [=H καταχθόνια μηχανή), που είναι βασισμένο στο μύθο του Οιδίποδα και ανέβηκε από τον Λουί Ζουβέ το 1934.

Στα περισσότερα από τα έργα του πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο φίλος και σύντροφός του Ζαν Μαρέ. Τέσσερις θεατρικοί μονόλογοι του Ζαν Κοκτό –Στο Πανηγύρι, Η Ανθρώπινη Φωνή, Η Ψεύτρα, Το Φάντασμα της Μασσαλίας–, οι οποίοι είναι διάσπαρτοι από έξυπνες παγίδες και τολμηρές μπλόφες που ως σκοπό έχουν να τροφοδοτούν τα όνειρα, τις επιθυμίες για αλλαγή, τις αποδράσεις από το τέλμα των κοινωνικών και διαπροσωπικών σχέσεων, παρουσιάστηκαν με τον τίτλο «Αυτή ολομόναχη», το 2003, στο θ. Altera Pars (Αθήνα) - μετάφραση Μαρία Χριστοδουλίδου, σκηνοθεσία Πέτρος Νάκος, σκηνικά Μάνος Σγουρός, κοστ.ούμια Δέσποινα Χειμώνα, φωτ.-video art Διονύσης Ευθυμιόπουλος, επεξεργασία ήχου-εικόνας Νίκος Τσέκος, και στη διανομή: Μίνα Χειμώνα (Στο Πανηγύρι - Η Ανθρώπινη Φωνή), Έλενα Μπόντη (Η Ψεύτρα), Δέσποινα Πολυκανδρίτου (Το Φάντασμα της Μασσαλίας), Ηρακλής Μπριασούλης ("Αυτή Ολομόναχη..."). Το 2004, η Ανθρώπινη φωνή παίχτηκε από τη Θεατρική Ομάδα «Ονειροπόροι», στο Θέατρο ΚΕΑ και στον Πολυχώρο 8 Δυτικά – σκηνοθ. Μαρία Σπάτουλα, σκην.-κοστ. Μαργαρίτα Νικολοπούλου, μουσ. επιμ. Δημήτρης Αντωνίου, και στη διανομή: Ιωάννα Αντζουλή, Ελπίδα Γαζή, Τζένη Παπαζιού. Ωστόσο, κατά καιρούς έχουν παιχτεί τα μονόπρακτά του σε διάφορους συνδυασμούς.

Ο Κοκτό είχε επισκεφθεί τη χώρα μας τρεις φορές. Το 1936 ως ανταποκριτής της εφημερίδας Paris-Soir με τον τότε σύντροφο του Μαρσέλ Κιλ, το 1949 κατά τη διάρκεια μιας θεατρικής περιοδείας με τον αγαπημένο του ηθοποιό Ζαν Μαρέ [Jean Marais] και το 1952 κατά τη διάρκεια διακοπών του με τη θαλαμηγό «Ορφέας ΙΙ» της φίλης του Francine Weisweiller.

Έτρεφε βαθύτατη αγάπη για την ελληνική αρχαιότητα και τη μυθολογία. Κάτι που αναγνωρίστηκε και στην έκθεση που διοργανώθηκε στο Μουσείο Μπενάκη με 120 έργα από διάφορες όψεις των εικαστικών του αναζητήσεων: σχέδια και χαρακτικά, πίνακες ζωγραφικής, κεραμικά και κοσμήματα. [Δες και ΕΔΩ]

Jean Cocteau: timeless poet

Ο Neil Simon...

Ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Νιλ Σάιμον [Neil Simon], γεννήθηκε στις 4 Ιουλίου 1927 κι έτσι τα γενέθλιά του συμπίπτουν με την εθνική γιορτή της χώρας του... Πολλά από τα έργα του έγιναν δημοφιλή, παρά το γεγονός ότι η κριτική στην αρχή δεν τα αντιμετώπισε θετικά. Οι κωμωδίες του θίγουν θέματα της μεσοαστικής κοινωνίας. Έχει τιμηθεί με ένα σωρό βραβεία.

Μαζί με τον αδελφό του, τον Ντάνι Σάιμον [Danny Simon), έγραψε σκετς για το Μπροντγουέι, όπως: Catch a Star (1955) και New Faces of 1956. Η πρώτη μεγάλη κωμωδία του με τον τίτλο Come Blow Your Horn, το 1961, ήταν μια επιτυχία. Ύστερα έγραψε το Barefoot in the Park (1963) και το The Odd Couple [=Ένα παράξενο ζευγάρι), το 1965, με το οποίο καθιερώθηκε στη συνείδηση του κοινού ως ένας από τους πλέον επιτυχημένους κωμωδιογράφους στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Ακολούθησαν: Plaza Suite (1968), The Prisoner of Second Avenue [=Ο φυλακισμένος της 2ης Λεωφόρου, 1971), The Good Doctor [=Ο καλός γιατρός, 1973), God’s Favorite [=1974), Brighton Beach Memoirs [=1983), Biloxi Blues [=1984), Broadway Bound [=1986), Laughter on the 23d Floor [=1993), και 45 Seconds from Broadway [=45 δευτερόλεπτα από το Μπροντγουέι, 2001). Ασχολήθηκε με τη συγγραφή κινηματογραφικών σεναρίων και πολλά από τα θεατρικά έργα του διασκευάστηκαν για τον κινηματογράφο.

Το μιούζικαλ Σουίτ Τσάριτι το είχε ανεβάσει η Αλίκη Βουγιουκλάκη, διασκευασμένο με τον τίτλο «Καμπίρια» και το 1993 το έργο παρουσιάστηκε στο θέατρο Παρκ, σε σκηνοθεσία Τζον Σαρπ, σκηνικά Νίκου Πετρόπουλου, κοστούμια Αθηνά Ματίς, ενορχήστρωση Γιώργου Θεοδοσιάδη. Διανομή: Σμαρούλα Γιούλη, Χρήστος Πολίτης, Θάνος Καληώρας, Μαριάννα Τόλη, κ.α.

Επίσης ο θίασος "Επί Σκηνής" είχε παρουσιάσει την κωμωδία "Ξανά Μαζί" (The Sunshine Βοys), σε μετάφραση της Ζάννας Αρμάου. Η σκηνοθεσία της παράστασης είχε γίνει από τον Θανάση Θεολόγη, τα σκηνικά και τα κοστούμια από τον Μιχάλη Σδούγκο, ενώ το ομότιτλο τραγούδι της παράστασης "Ξανά Μαζί" το συνέθεσε και το ερμήνευε ο Σταμάτης Κραουνάκης σε στίχους του Γιάννη Ξανθούλη.

Στη διανομή: Γιώργος Παρτσαλάκης, Μαριάννα Τουμασάτου, Βασίλης Χαλακατεβάκης (και οι τρεις στη φωτογραφία), Μάγδα Πένσου, Λήδα Βεϊκου. Δύο βετεράνοι κωμικοί ηθοποιοί, ο Γουίλ Κλάρκ (Γιώργος Παρτσαλάκης) και ο Αλ Λιούις (Βασίλης Χαλακατεβάκης) θρυλικές μορφές στο παρελθόν καλούνται να αναβιώσουν την παλιά τους δόξα. Γνωστοί στο ευρύ κοινό ως ''Sunshine Βοys" συνυπήρξαν στη σκηνή για πολλά χρόνια γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία. Τη μέρα που ο Αλ Λιούις εντελώς ξαφνικά αναγκάζεται να εγκαταλείψει το θέατρο για μια πιο "ανθρώπινη δουλειά", ο Γουίλι Κλάρκ πολύ απλά παύει να υπάρχει. Ο Γουίλι Κλάρκ μένει ξεκρέμαστος. Χωρίς τον Αλ δεν υφίσταται το ντουέτο, η επιτυχία, η φιλία.

Ο Charles Laughton…

Ο Τσαρλς Λότον [Charles Laughton] γεννήθηκε Εγγλέζος, την 1 Ιουλίου 1899 και πέθανε Αμερικανός, στο Χόλιγουντ, στις 15 Δεκεμβρίου 1962. Έγινε πολίτης της Αμερικής το 1950. Έγινε γνωστός για τους ρόλους του σε ιστορικές ταινίες.

Η πρώτη ταινία στην οποία έπαιξε ήταν η The Old Dark House (1932) με τον Boris Karloff, αλλά ίσως τον θυμούνται οι περισσότεροι στην ταινία The Sign of the Cross του Cecil B. DeMille, όπου ερμήνευσε τον Νέρωνα. Κέρδισε μια τιμητική αναγνώριση όταν έπαιξε στην ταινία The Private Life of Henry VIII του Alexander Korda.

Έπαιξε στις ταινίες: White Woman (1933), The Barretts of Wimpole Street (1934), Les Misérables (1935 – ερμήνευσε τον Ιαβέρη), Mutiny on the Bounty (1935), Ruggles of Red Gap (1935), Rembrandt (1936) κ.α. Σπουδαία εμφάνιση έκανε και στην ταινία The Hunchback of Notre Dame (1939), ερμηνεύοντας τον Κουασιμόοδο.

Εγώ όμως, τον αναφέρω εδώ γιατί ο Λότον δούλεψε και στο θέατρο με επιτυχία. Το ντεμπούτο του το έκανε στο Λονδίνο, το 1926, στον Επιθεωρητή του Γκόγκολ. Έργα στα οποία έπαιξε: Μάκβεθ, Τρικυμία του Σέξπιρ, Βυσσινόκηπος του Τσέχοφ, κ.α. Συνδέθηκε με στενή φιλία με τον Μπέρτολτ Μπρεχτ. Σκηνοθέτησε τον Γαλιλαίο κι ερμήνευσε τον ομώνυμο ρόλο. Η πρεμιέρα του έργου, που ήταν η πρώτη φορά που παιζόταν στην αγγλική γλώσσα, έγινε το 1947 στο Λος Άντζελες.

[Λεζάντα: Πάνω, μια χαρακτηριστική φιγούρα του Λότον στο ρόλο του Κουασιμόοδου και κάτω, μια φωτογραφία του από τον Ρίτσαρντ Άβεντον]