Saturday, April 14, 2012

Neil MacGregor interview: Shakespeare's Restless World: a history in objects


In 'A History of the World in 100 Objects’, Neil MacGregor showed how things can vividly illuminate their times. As he turns his attention to the age of the Bard, he introduces some of the items featured in his new Radio 4 series.

Anonymous portrait of William Shakespeare Photo: ALAMY

The Telegraph, 13 Apr 2012
'Did you know that part of Shakespeare’s money comes from the fact that he has a share in the catering franchise which no other playwright has? That’s why he makes money and Marlowe and Jonson don’t.”
That’s Neil MacGregor’s opening gambit in our stimulating conversation about Shakespeare’s Restless World, the title and the subject of his new BBC Radio 4 series. In two sentences, he blows away the idea of Britain’s most famous playwright as a subject of dusty, academic study and turns him into a man with a passion for the theatre – and an eye for the main chance. It is characteristic of MacGregor’s ability to bring history to life.

Οι ιστορίες του Dario Fo

Μάκης Προβατάς 
  • Το παιδί που έδινε παραστάσεις στα τρένα, όταν μεγάλωσε, όρισε το ιταλικό θέατρο και την ευρωπαϊκή σκέψη
TO BHMA:  03/04/2012,
Didascalo. Ετσι τον αποκαλούν αυτοί που είναι δίπλα του και οι περισσότεροι άνθρωποι της τέχνης στην Ιταλία. Ή απλώς «Ντάριο», με το μικρό του όνομα, όπως ακούσαμε να τον φωνάζουν όλοι ανεξαιρέτως, μικροί και μεγάλοι, οι οποίοι τον έβλεπαν στην έκθεση ζωγραφικής με έργα του, η οποία εγκαινιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στο Μιλάνο. Διδάσκαλος με όλη τη σημασία της λέξης. Σε κάθε κίνησή του, σε κάθε φράση του, από την πρώτη απάντησή του, μας μετέδωσε τη δική του μοναδική ματιά για τα πράγματα, μιλώντας μας άμεσα και χωρίς καμία ειρωνεία.

Θεατροποιημένος Ζολά




Το μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά «Τερέζα Ρακέν» (ο ίδιος ο Ζολά το διασκεύασε σε θεατρικό έργο) θα ανεβάσει το «Υπόγειο» του«Θεάτρου Τέχνης» στις19/4, για λίγες παραστάσεις. Το μυθιστόρημα (γνωστό από τον κινηματογράφο και την όπερα) εκδόθηκε το 1867 και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, καθώς θεωρήθηκε τολμηρό, ακραίο, «χυδαίο» και «πορνογράφημα».

Δ. Δημητριάδης επί... δύο



Το έργο του Δημήτρη Δημητριάδη «Insenso», ανεβαίνει στη σκηνή του Nixon, το Μάη 2012, σε σκηνοθεσία του Eμμανουήλ Κουτσουρέλη. Πρόκειται για ένα μονόλογο, εμπνευσμένο από τη γνωστή ταινία του Λουκίνο Βισκόντι Senso (1954), τον οποίο ο συγγραφέας χαρακτηρίζει ως «μια όπερα χωρίς μουσική».
Με αφορμή την ηρωίδα του Βισκόντι ο Δημητριάδης δημιουργεί ένα νέο έργο, με θέμα τη συνέχεια του προσωπικού δράματος της ηρωίδας και κατ' επέκταση την αγωνία του ανθρώπου απέναντι στον έρωτα, την προδοσία και το ανέφικτο της ένωσης. Το έργο αποδίδεται με μια σύγχρονη σκηνοθετική προσέγγιση από δύο ηθοποιούς, την Σταμάτινα Παπαμιχάλη και την Εύα Ψυλλάκη.
«Οσο ατελής κι αν είναι ο άνθρωπος όταν δίνει όσα δίνει είναι πολλά για έναν άλλον άνθρωπο. Είναι πολλά όταν αυτός παίρνει όσα θέλει. Οσα δίνει ο άνθρωπος είναι πολλά όταν τα παίρνει ένας άνθρωπος όσα θέλει. Ενας άνθρωπος είναι πολύς για έναν άνθρωπο. Τίποτε περισσότερο δεν υπάρχει για τον άνθρωπο από έναν άνθρωπο. Τίποτε δεν γεμίζει τον άνθρωπο όσο ένας άνθρωπος».

Με την ψυχή της μηχανής



ΤΖΙΓΚΑ ΒΕΡΤΟΦ: «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ»
Ενας «βωβός ύμνος» για όλους τους σινεφίλ, στους κινηματογράφους από τις 19 του Απρίλη
Χαρακτηρίστηκε ως «ένα απ' τα αξεπέραστα αριστουργήματα του Σοβιετικού κινηματογράφου», ως «το πείραμα που δημιούργησε μια διεθνή γλώσσα στον κινηματογράφο», ως «βωβός ύμνος για όλους τους σινεφίλ», «ένα μάθημα για τη δύναμη της κινηματογράφησης». Ο λόγος για το αριστούργημα του Τζίγκα Βερτόφ «Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή» (Σοβιετική Ενωση, 1929, Ασπρόμαυρη, Βωβή), το οποίο η NEW STAR παρουσιάζει, από τις 19 του Απρίλη στους κινηματογράφους.
Ο δημιουργός που εξέφρασε με ρηξικέλευθο τρόπο στον κινηματογράφο, τα ιδεολογικά, αισθητικά και πολιτικά αιτήματα της νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας, ένας από τους σημαντικότερους θεμελιωτές του σοβιετικού, αλλά και του παγκόσμιου ντοκιμαντέρ, ο εξέχων «μαχητής» της «στρατιάς» των καλλιτεχνών, διανοουμένων, θεωρητικών και δημιουργών που συγκρότησαν αυτό που αργότερα θα καταγραφόταν στην Ιστορία της Τέχνης ως «σοβιετική πρωτοπορία», συμπυκνώνει την πρόθεσή του στο θεωρητικό του έργομανιφέστο «Εμείς», 1922 σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Εμείς αποκαλύπτουμε τις ψυχές των μηχανών, είμαστε ερωτευμένοι με τον εργάτη στον τόρνο, με τον αγρότη στο τρακτέρ, με το μηχανικό στη μαούνα. Σε κάθε μηχανική δουλειά φέρνουμε τη χαρά της δημιουργίας. Εμείς συνάπτουμε ειρήνη ανάμεσα στον άνθρωπο και τη μηχανή. Διαπαιδαγωγούμε τον νέο άνθρωπο (...).

"Ξεπεσμένος Δερβίσης" και άλλα, στο "Κνωσός"


Πολενάκης Λ.
Η ΑΥΓΗ: 15/04/2012
Στο προηγούμενο σημείωμα θέλησα να ιχνηλατήσω πώς και γιατί "χαρίστηκε" στη συντήρηση ο μεγάλος Παπαδιαμάντης, λόγω κυρίως της γλώσσας του, ενώ αυτό δεν ισχύει. Οι κοινωνικές και πολιτικές του θέσεις είναι, αντίθετα κοντά μας. Τάσσεται υπέρ του πολιτικού γάμου, στέκει αλληλέγγυος με τις καταπιεσμένες γυναίκες, είναι υπέρ των ξένων, μισεί τον εθνικισμό, χτυπά ανελέητα την πλουτοκρατία.
Παπαδιαμάντης και γλώσσα, μέρος δεύτερο
Η καθαρεύουσα της αφήγησης και η δημοτική των διαλόγων του, αποτελούν το υφάδι και το στημόνι ενός κάθετου αρχαϊκού "αργαλειού", και μιας ιδιότυπης γλώσσας - γραφής, που δεν είναι καθαρεύουσα. Είναι "Παπαδιαμαντική": ένα κάθετο, αιχμηρό, αδαμάντινο εργαλείο που "σκηνοθετεί" τις γραφές του ανέφικτου. Ένα "μοντέρνο" θεατρικό προσωπείο - εργαλείο, θα το έλεγα καλύτερα, διά του οποίου σκηνοθετεί σε βάθος χρόνου τις γραφές του ο πρώτος "μοντέρνος" δημιουργός μας. Φτιάχνει απαράμιλλες ιδεομορφές (imagos) καταργώντας τα όρια μεταξύ "αφηγηματικού ρεαλισμού" και "ονειρικού πραγματισμού", πριν απ' τον Φρόυντ!

Γιώργος Κοτανίδης: Ποιος θα πει σήμερα "όλοι μαζί, τώρα";


Συνέντευξη στον Σπύρο Κακουριώτη, Η ΑΥΓΗ: 15/04/2012
Στη δραματική σχολή κάποιοι ήμασταν ήδη πολιτικοποιημένοι. Το γεγονός ότι κάναμε μια παράσταση που έβαλε στο επίκεντρό της το πολιτικό στοιχείο, την Όπερα του ζητιάνου, έδωσε μια άλλη διάσταση στα πράγματα

Ο Γιώργος Κοτανίδης υπήρξε συνδημιουργός ενός θεατρικού σχήματος το οποίο αποτέλεσε σημείο αναφοράς στη μεταπολίτευση, του "Ελεύθερου Θεάτρου", που παραμένει ζωντανό στη μνήμη των θεατρόφιλων ακόμη και σήμερα, πάνω από 35 χρόνια μετά τη διάλυσή του. Όπως και άλλα μέλη του σχήματος, στα τέλη της δικτατορίας, αλλά και στη συνέχεια, παραμένει στρατευμένος στην υπόθεση της επαναστατικής Αριστεράς, ως στέλεχος, τότε, του ΕΚΚΕ... Θέατρο και επανάσταση χορεύουν ένα γοητευτικό ταγκό, γεμάτο ένταση, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του Όλοι μαζί, τώρα! (Καστανιώτης), μια σημαντική μαρτυρία, πολιτική και καλλιτεχνική, για τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Σήμερα μπορεί να κρίνει τα γεγονότα εκείνα με την εμπειρία των χρόνων που πέρασαν, όμως δεν παύει ούτε στιγμή να παραμένει αριστερός: "Είμαι με το δίκιο, με τους φτωχούς και τους αδύναμους. Είτε ως επαναστάτης είτε ως Δον Κιχώτης", θα πει σε κάποια στιγμή της κουβέντας μας... Όμως η κριτική του ματιά, ακόμη και απέναντι στον εαυτό του, είναι διαρκής: "...Λέω μέσα μου: αυτό που γράφω έχει κάτι από την ψυχή μου και την επόμενη στιγμή λέω: ποιον αφορούν αυτά; Μήπως δεν αφορούν κανέναν;"

Σωτήρης Χατζάκης: Ο διανοούμενος οφείλει να είναι ομολογητής της περιπέτειας του πάσχοντος συνανθρώπου


Η ΑΥΓΗ: 15/04/2012

συνέντευξη στην Πόλυ Κρημνιώτη
Το πολιτικό προσωπικό της Ευρώπης δεν μπορεί να ανταποκριθεί στην κρίση. Αντιδρούν ως πολιτικοί νάνοι οι οποίοι πουλάνε τσαμπουκά στα "γουρούνια" Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και από την άλλη κάνουν βαθιές επικύψεις στη βία του χρήματος αγνοώντας όλη τη δημοκρατική παράδοση της Ευρώπης, τη Γαλλική Επανάσταση, τις αρχές του Διαφωτισμού, τον ανθρωποκεντρισμό, αλλά και την Ευρώπη της λογοτεχνίας, της ποίησης και της τέχνης, δηλαδή των οραμάτων

"Όταν αγαπάς τον άνθρωπο, συγκινείσαι από οράματα ή αφηγήματα που τον θέλουν υγιή, εκπαιδευμένο, μορφωμένο και ευτυχισμένο", λέει ο Σωτήρης Χατζάκης και υπενθυμίζει διαρκώς ότι "το θέατρο ετυμολογικά παράγεται από το θάτερον, δηλαδή θέατρο ετέρου", διευκρινίζοντας ότι "πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους άλλους". Σ' αυτές τις σύντομες φράσεις συμπυκνώνει όχι μόνο τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει τη διαχείριση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή, αλλά και τη στάση του απέναντι στην κοινότητα. Στα δυόμισι χρόνια που διοικεί το ΚΘΒΕ έχει επιτύχει συμμάζεμα των οικονομικών του θεάτρου χωρίς καλλιτεχνικές εκπτώσεις, έχει βρεθεί στο πλάι των εργαζομένων και των διεκδικήσεών τους, έχει παράλληλα υιοθετήσει μια πολιτική αλληλεγγύης φέρνοντας τη θεατρική τέχνη δίπλα στον συνάνθρωπο. "Δεν είναι δυνατό να περιμένουμε το 3012 να γίνει η επανάσταση για να σιτίσουμε τους ανθρώπους που λιμοκτονούν τώρα", τονίζει με νόημα.
Αυτοπροσδιορίζεται ως "διανοούμενος ελευθέρας βοσκής". Ωστόσο δεν αποποιείται την ιδιότητα του πολίτη σε οποιαδήποτε θέση βρεθεί στον δημόσιο βίο. Μ' αυτή την ιδιότητα μιλάει και τονίζει μία - μία τις λέξεις όταν λέει: "Αυτός ο πολίτης είναι θυμωμένος και θεωρεί τον 77χρονο πατέρα του". Μοιραία η κουβέντα μας ξεκινά από την αυτοκτονία του Δημήτρη Χριστούλα. Εξίσου μοιραία διασταυρώνεται με την Αριστερά. "Είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή σ' αυτή τη συγκυρία να αιτούμαστε την ενότητα της Αριστεράς; Αυτό από μόνο του είναι σουρεαλιστικό και θλιβερό ταυτόχρονα", λέει κι ακούγεται όντως θυμωμένος.
Ο Σωτήρης Χατζάκης μιλάει για όλα. Για το θέατρο και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, για τους Έλληνες διανοούμενους, για το ευρωπαϊκό πολιτικό προσωπικό και το απωλεσθέν πνευματικό όραμα της Ευρώπης, για τη δική του πολιτική στο ΚΘΒΕ, για τη στάση του απέναντι στην τέχνη, για την κοινωνική διάσταση της τέχνης αλλά και για τον ρόλο του διανοούμενο σε εποχές βαθιάς κρίσης. Μα περισσότερο απ' όλα επιμένει στο βασικό συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης. "Η συνείδηση", λέει, "είναι σαν ένα κεράκι που αν είναι αναμμένο, φωτίζει τον πολυέλαιο του σύμπαντος, αν σβήσει, τότε ο άνθρωπος είναι άδειος και κλειστός σαν εκκλησία τη νύχτα. Διαλέγετε και παίρνετε".

Άνοδος και πτώση της πόλης Μαχαγκόνυ



[Λουκάκος Κ., Η ΑΥΓΗ: 15/04/2012]. Η συνεργασία του Βασιλικού Θεάτρου της Μαδρίτης με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για την αναβίωση της εκτενούς εκδοχής της όπερας του Κουρτ Βάιλ «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόνυ» αποτελεί καρπό διορατικής πολιτικής συμμαχιών του προέδρου του ΟΜΜΑ, Ιωάννη Μάνου, εν όψει των ιλιγγιωδών περικοπών προϋπολογισμού τους οποίους οφείλει να διαχειρισθεί ο Οργανισμός. Παράλληλα δεν οριοθετείται απαραιτήτως από τον αναμφισβήτητα συμβολικό χαρακτήρα που εκπέμπεται αναφορικά με την ομοίως απειλητική για Ελλάδα και Ισπανία κρίση δανεισμού, αλλά -κυρίως- επιτρέπει μια πληρέστερη αποτίμηση του Βάιλ ως συνθέτη όπερας, από τον πρωτόλειο «Πρωταγωνιστή» της Δρέσδης του 1925, μέσω του πρώτου «Μαχαγκόνυ» (Μπάντεν - Μπάντεν 1927), μέχρι τα χρόνια του Μπρόντγουέη.
Στο Μέγαρο Μουσικής
Σε κάθε περίπτωση, οι αθηναϊκές παραστάσεις, όπως και εκείνες στην Ισπανία που προηγήθηκαν, δικαίωσαν την παραγωγή της ταλαντούχου ομάδας, που, υπό την ευρέως γνωστή επωνυμία La Fura dels Baus, έχει ήδη στο διόλου ευκαταφρόνητο ενεργητικό της μια βαγκνερική Τετραλογία από τις επιτυχέστερες των τελευταίων ετών. Το ανέβασμα στην αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη» (13.03.2012) διακρίθηκε από υψηλό βαθμό επαγγελματισμού στην πραγμάτωσή του: με αφετηρία ένα αποκρουστικό σκηνικό, κατόρθωσε να οικοδομήσει ένα αποτέλεσμα με αισθητικό στίγμα και εντυπωσιακά ταμπλώ βιβάν. Επιστέγασμα η μαρξιστικά ερυθρόμορφη σκηνή του φινάλε με τα αντιμαχόμενα πανώ των συνθημάτων της σήψης και της κάθαρσης.

«Ελεφας», μια άσκηση ήθους



Ενας νέος Ελληνας συγγραφέας θα παρουσιαστεί από τις 20/4 μέχρι τις 27/5, στο Αθηναϊκό Κοινό, με το πρώτο του θεατρικό έργο, από το Θέατρο «Στοά». Πρόκειται για τον Κώστα Μποσταντζόγλου, μέλος θεατρικής οικογένειας, γιος του Μποστ και αδελφός του ηθοποιού Γιάννη Μποσταντζόγλου. Το έργο του «Ο Ελεφας» θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια κωμωδία, ένα βουκολικό δράμα, μια μαύρη κωμωδία ή μια σύγχρονη τραγωδία.

Friday, April 13, 2012

Οι Εύθυμες Χήρες της ζωής μου και εκείνη η κατά Δημήτρη Λιγνάδη


Του Ανδρεα Ρικακη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 13/4/2012
Νομίζω ότι πρώτη ήταν εκείνη στην οποία με οδήγησε η καθόλου εύθυμη χήρα νόνα μου. Στην Εθνική Λυρική Σκηνή με την εντυπωσιακή κ. Γαλανού. Αργότερα έφτασε η πεντάξανθη κ. Ζαχαράτου, αλλά κάπου στα ’50s εμένα μου καρφώθηκε η πανύψηλη, πανέμορφη μπαλαρίνα Λιλή Μπερδέ sur pointes! Χαμός με τη Λάνα Τάρνερ στο σινεμά, και τον Αργεντίνο γόη Φερνάντο Λάμας. Εκείνη μόλις είχε χωρίσει έναν από τους… 8 συζύγους της, τον παίδαρο Λεξ Μπάρκερ (Ταρζάν μετά τον Βαϊσμίλερ) που παρηγορήθηκε νυμφευόμενος την τέως σύζυγο του Λάμας, καλλονή σταρ Αρλίν Νταλ. Τι χολιγουντιανό θέμα για εύθυμες χήρες! Εφτασαν και τα βινύλια με τη Σβάρτσκοπφ κι αργότερα τη Σάδερλαντ - που την είδαμε και στην ΤV στην αποχαιρετιστήριά της από το Σίδνεϊ. Ομως στην TV, παλιότερα, είχαμε απολαύσει και την κατά Λιούμπιτς κινηματογραφική, ασπρόμαυρη, «Χήρα» της Ζανέτ ΜακΝτόναλντ.

«Κήπος Στάχτες» σε νεοκλασικό στον Κολωνό

22 θεατές κάθε φορά έχουν την ευκαιρία να πενθήσουν χαμογελώντας τον 20ό αιώνα
Ο «Κήπος Στάχτες - Από το βελούδινο άλμπουμ του 20ού αιώνα» είναι θεατρική μεταφορά της τριλογίας του Ντανίλο Κις «Το οικογενειακό μας τσίρκο»
Ο «Κήπος Στάχτες - Από το βελούδινο άλμπουμ του 20ού αιώνα» είναι θεατρική μεταφορά της τριλογίας του Ντανίλο Κις «Το οικογενειακό μας τσίρκο»
Ουγγαρία. Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Ενα παιδί, ο μικρός Αντρέα Σαμ, μετρά τον κόσμο με μνήμες, απώλειες και ταξίδια. Με τη βαθιά μελαγχολία του πατέρα, παραδομένου σε κρίσεις τρέλας, αδικαιολόγητες απουσίες και πυρετώδεις εμπνεύσεις. Με την καρτερικότητα της μητέρας, θλιμμένης μοίρας ενός αβέβαιου πεπρωμένου. Με κιτρινισμένες φωτογραφίες και φθαρμένα οικογενειακά κειμήλια, corpus delicti των παλιών ένδοξων οικογενειακών στιγμών. Με τη γλυκόπικρη ιεροτελεστία του ταξιδιού με τρένο, σημαδεμένη από μυρωδιές ναφθαλίνης, βανίλιας και κολόνιας. Με το αίνιγμα του θανάτου και τον πόνο του πρώτου έρωτα. Με τον κήπο των ονείρων που γρήγορα μπορεί να γίνει στάχτες σ' έναν κατακερματισμένο από τον πόλεμο κόσμο που δεν προσδοκά κανένα θαύμα.

Πρεμιέρα 6 Ιουλίου με «Οιδίποδα Τύραννο» στην Επίδαυρο

ΠΟΤΕ ΘΑ ΔΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Με την κορυφαία τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίποδας Τύραννος» θα ανοίξει το φετινό πρόγραμμα της Επιδαύρου με το δίδυμο Αιμίλιος Χειλάκης-Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης επί σκηνής, σε μια παράσταση-έκπληξη που αποτελείται αποκλειστικά από άντρες, σε σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις (6, 7/7).
Ο Κων. Μαρκουλάκης θα πρωταγωνιστήσει με τον Αιμ. Χειλάκη στον «Οιδίποδα Τύραννο»
Ο Κων. Μαρκουλάκης θα πρωταγωνιστήσει με τον Αιμ. Χειλάκη στον «Οιδίποδα Τύραννο»
Με την κορυφαία τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίποδας Τύραννος» θα ανοίξει το φετινό πρόγραμμα της Επιδαύρου με το δίδυμο Αιμίλιος Χειλάκης-Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης επί σκηνής, σε μια παράσταση-έκπληξη που αποτελείται αποκλειστικά από άντρες, σε σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις (6, 7/7). Την τιμητική του θα έχει στους φετινούς χαλεπούς καιρούς ο Αριστοφάνης, αφού τέσσερις έμπειροι σκηνοθέτες επέλεξαν τις σατιρικές του κωμωδίες για την κάθοδό τους στην Επίδαυρο: τις «Νεφέλες» ο Νίκος Μαστοράκης (13, 14/7), τους «Ιππή» ο Σταμάτης Φασουλής (20, 21/7), τους «Ορνιθες» ο Γιάννης Κακλέας (10, 11/8) και τις «Εκκλησιάζουσες» ο Βαγγέλης Θοδωρόπουλος (17, 18/8). Στις κωμωδίες αυτές το κοινό της Επιδαύρου θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει μερικούς από τους πιο αγαπημένους του ηθοποιούς σε πρωταγωνιστικούς ρόλους.

ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΣΤΟ ELIART: Ο Πινόκιο ψάχνει την αλήθεια και μια αγκαλιά


  • «Ο ήρωας είναι ο κατ' ουσίαν αθώος μέσα σε μια κίβδηλη κοινωνία», λέει ο Λ. Γιώτης, που ανεβάζει μια διασκευή του γνωστού παραμυθιού

Η παράσταση, μέσα από τον ξύλινο Πινόκιο στα χέρια του μάστορα Τζεπέτο, αναφέρεται στο φως και το σκοτάδι της γονεϊκής αγάπης που μπορεί να φτάσει στην κακοποίηση
Η παράσταση, μέσα από τον ξύλινο Πινόκιο στα χέρια του μάστορα Τζεπέτο, αναφέρεται στο φως και το σκοτάδι της γονεϊκής αγάπης που μπορεί να φτάσει στην κακοποίηση
«Πινόκιο σήμερα μπορεί να είναι οποιοσδήποτε άνθρωπος, άντρας ή γυναίκα, νέος ή μεγαλύτερος που προσπαθεί να διατηρήσει ζωντανή τη δική του αλήθεια μέσα σε έναν κόσμο διαρκούς εξαπάτησης» λέει ο σκηνοθέτης ψυχίατρος- δραματοθεραπευτής, Λάμπρος Γιώτης, που τελευταία έχει εντρυφήσει εις βάθος στο θέμα του Πινόκιο.

ΟΜΑΔΑ «PEQUOD» «Βιβλίο» της μεταπολεμικής Ελλάδας


«Βιβλίο» της μεταπολεμικής Ελλάδας
Μια σκέψη πάνω στο παρελθόν μας, αλλά και στην ιστορία της σημερινής νέας γενιάς. Η μετανάστευση και η αναζήτηση της προσωπικής ταυτότητας, μέσα από τη ματιά μιας ταλαντούχας ομάδας. Η ομάδα «Pequod» μεταφέρει στο θεατρικό σανίδι ένα μυθιστόρημα-σταθμό της μεταπολεμικής Ελλάδας, «Το διπλό βιβλίο» του Δημήτρη Χατζή, από τις 18 του μήνα έως τις 6 Μαΐου (εκτός Δευτέρας και Τρίτης), στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών.

«Ψευδαισθήσεις», πρεμιέρα στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων


Αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο να περιμένουμε μετά το Πάσχα κάποιες από τις πιο σημαντικές θεατρικές πρεμιέρες της χρονιάς. Οπως το τι θα παρουσιάσει το Θέατρο Οδού Κυκλάδων του Λευτέρη Βογιατζή... Η πρεμιέρα έχει ανακοινωθεί για την ερχόμενη Παρασκευή (20/4), γεγονός που αναμένουν με ανυπομονησία κοινό και κριτικοί, αφού φέτος ο Βογιατζής γιορτάζει τα τριάντα χρόνια του Θεάτρου Οδού Κυκλάδων από την πρώτη του παράσταση «Η Σπασμένη στάμνα» τον Απρίλιο του 1982.

Monday, April 9, 2012

Η Κέιτ Μπλάνσετ κατακτά την Ευρώπη


Επιμέλεια: Δημήτρης Πολιτάκης
ΤΑ ΝΕΑ: Σάββατο 07 Απριλίου 2012
  • Η διάσημη αυστραλή σταρ πρωταγωνιστεί στο πάντα επίκαιρο έργο του Γερμανού Μπότο Στράους «Μεγάλο και Μικρό», σε τέσσερις ευρωπαϊκές θεατρικές σκηνές 
«Πού πήγαν τα σύνορα της χώρας μου;» αναρωτιέται προφητικά κάποια στιγμή η Κέιτ Μπλάνσετ στον ρόλο της Λότε Κότα, κεντρικής ηρωίδας του έργου του Γερμανού Μπότο Στράους «Μεγάλο και Μικρό». Είκοσι πέντε χρόνια μετά το παρθενικό ανέβασμα του έργου στη (Δυτική τότε) Γερμανία σε σκηνοθεσία του Πέτερ Στάιν, η παραγωγή της Θεατρικής Εταιρείας του Σίδνεϊ, που παίζεται αυτές τις μέρες στο Παρίσι με πρωταγωνίστρια τη διάσημη αυστραλή σταρ (κάτοχο ενός Οσκαρ και υποψήφια άλλες πέντε φορές), αποτελεί ένα από τα μεγάλα θεατρικά γεγονότα της χρονιάς. Το «Μεγάλο και Μικρό», το οποίο θεωρείται από τα πιο σημαντικά έργα της σύγχρονης μεταμοντέρνας γερμανικής δραματουργίας, εστιάζει στην αγωνιώδη αλλά ενδεχομένως μάταιη διαδρομή - αναζήτηση μιας αστής σε βαθιά προσωπική κρίση, από τον εναρκτήριο μονόλογο στο μπαλκόνι ενός θερέτρου στο Μαρόκο ώς την τελευταία σκηνή σ' ένα ιατρείο, όπου ανακοινώνει ότι «είναι εντελώς καλά». Αυτό όμως κάθε άλλο παρά ξεκάθαρο μοιάζει στον θεατή, ο οποίος κατά τη διάρκεια των δέκα κεφαλαίων - ή «σταθμών», όπως τα αποκαλεί ο σκηνοθέτης της παράστασης Μπένεντικτ Αντριους - αναρωτιέται ποιος τελικά έχει παραφρονήσει: η Λότε ή η κοινωνία που την περιβάλλει; Τα κεντρικά θέματα του έργου - αποξένωση, αδυναμία επικοινωνίας, περιφρόνηση για τις αστικές αξίες - τονίζονται από μια σειρά πρωτόγονων ίσως, για τη δική μας εποχή, εργαλείων επικοινωνίας (τηλέφωνα, τηλεοπτικές οθόνες), τα οποία εντείνουν την αδυναμία της ηρωίδας να επικοινωνήσει.

Sunday, April 8, 2012

Ο «Θείος Βάνιας» του Τσέχοφ



The Print Room
www.the-print-room.org
«Uncle Vanya». Ο «Θείος Βάνιας» του Τσέχοφ παρουσιάζεται σε νέα αγγλική μετάφραση του Μάικ Πούλτον, σκηνοθετημένος από τη Λούσι Μπέιλι. Οι κριτικοί υποδέχτηκαν την παράσταση με θερμούς επαίνους, σημειώνοντας ότι η μετάφραση, η σκηνοθεσία και οι ερμηνείες των ηθοποιών αναδεικνύουν τόσο τα κωμικά όσο και τα δραματικά στοιχεία του έργου, εμβαθύνοντας με συμπάθεια στους ανεκπλήρωτους πόθους, στη μεμψιμοιρία και στις αδιέξοδες συγκρούσεις των ηρώων. Πρωταγωνιστούν ο Ιαν Γκλεν στον ρόλο του Βάνια, ο Γουίλιαμ Χιούστον (γιατρός Αστρόφ), ο Ντέιβιντ Γέλαντ (καθηγητής Σερεμπιάκοφ), η Λουσίντα Μίλγουορντ (Ελένα), η Σαρλότ Εμερσον (Σόνια) και ο Ντέιβιντ Σο-Πάρκερ (Τελέγκιν). Εως τις 28 Απριλίου.

Ο λόγος είναι η αρχή και το τέλος


Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη παράσταση της «Σκηνής», ο Λευτέρης Βογιατζής παλεύει με τις λέξεις ακόμη μια φορά
  • Της Μαριας Kατσουνακη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 8 Aπριλίου 2012

Η πρώτη παράσταση της Εταιρείας Θεάτρου «Η Σκηνή» με τη «Σπασμένη στάμνα» του Χάινριχ φον Κλάιστ ήταν στις 20 Μαρτίου του 1982. Πέρασαν τριάντα χρόνια. Μια εποχή. Ο τότε 20χρονος θεατής είναι σημερινός 50άρης, έχει διασχίσει την Ελλάδα της μεταπολίτευσης για να συγκρουστεί βίαια με την Ελλάδα της κρίσης και έχει πολλά να θυμηθεί από το Θέατρο της οδού Κυκλάδων του Λευτέρη Βογιατζή. Εναν χώρο υποβλητικό στην απλότητά του, παραστάσεις - γεγονότα, ακόμη και αν διαφωνούσες, συζητήσεις στο φουαγιέ, στις εξόδους της παρέας ή σε κοινωνικές συναθροίσεις για τη σκηνοθετική δεινότητα του Λ. Βογιατζή. Τα καλλιτεχνικά κουτσομπολιά για τις εντάσεις που προέκυπταν από τις συνεργασίες του, την τελειοθηρία του, ήταν ανάμεσα στα πιο προσφιλή θέματα. Οι διαμάχες ανάμεσα στα υπέρ και τα κατά που προκαλεί κάθε ζωντανός οργανισμός που δοκιμάζει, διακινδυνεύει, καινοτομεί, απεχθάνεται τον εφησυχασμό και το δείχνει με κάθε τρόπο, κράτησαν επί 30 χρόνια τη «Σκηνή» και τη συνέχειά της τη «νέα Σκηνή» (1988) στα πρωτοσέλιδα της πολιτιστικής επικαιρότητας. Η οδός Κυκλάδων, εργαστήρι και θύλακας. Χειροκροτούσαμε με πάθος, θυμώναμε, φεύγαμε πλουσιότεροι, ποτέ φτωχότεροι. Ηταν -και θα συνεχίσει να είναι- ένα σταθερό ετήσιο ραντεβού.

Περιγράφοντας ή ανασκάπτοντας


Αν κάθε εποχή δεν αναμετριέται στο σώμα των κλασικών, τι κλασικοί θα ήταν;

  • Της Αννυς Kολτσιδοπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 8 Aπριλίου 2012
ΕΡΡΙΚΟΣ ΙΨΕΝ: Η κυρά της θάλασσας, σκην: Γιώργος Βούρος - Μαίρη Βιδάλη, θέατρο: Διάχρονο

Είναι συγκινητικοί κάποιοι ηθοποιοί που φτιάχνουν και συντηρούν -με θυσίες συχνά και δίχως επιχορηγήσεις- την περιφερειακή σκηνούλα τους, το εργαστηριάκι τους, τον μικροθεατρόκοσμό τους. Αποφεύγουν καινοτόμες απόπειρες, προτιμούν τις νεανικές, ρομαντικές τους απόψεις και πορεύονται με ησυχία, τάξη, σχετική ασφάλεια και προσωπική δουλειά. Οχι μόνον θιασαρχική και πρωταγωνιστική, αλλά και διδακτική και μεταφραστική και σκηνοθετική, όπως και δουλειά δημοσίων σχέσεων. Πραγματικά συγκινητικοί, το λέω και το εννοώ. Τα υποκοριστικά ωστόσο προκύπτουν μοιραία ως αποτέλεσμα μιας στάσης συντήρησης, αλλιώς ενός συμπαθέστατου σκηνικού μικροαστισμού - συχνά παγίδα για το κοινό. Το Διάχρονο Θέατρο της Μαίρης Βιδάλη έχει αρκετά από αυτά τα χαρακτηριστικά. Μπαίνοντας στον μικρό, θερμό, υπόγειο χώρο με τα κόκκινα καθίσματα, τη μικρή σκηνή έμφορτη από λουλούδια, γιρλάντες, πρασινάδες του κήπου των Βάνγκελ και ξεφυλλίζοντας προγράμματα, μπροσούρες, φυλλάδια, ήξερα περίπου τι Ιψεν και τι «Κυρά της θάλασσας» θα δω. Μια παράσταση περιγραφική και συχνά μελοδραματική. Σώζονται κάπως οι διαθέτοντες ένστικτο (Μαρία Μαλλούχου και ίσως ο Βύρων Κολάσης) διαισθανόμενοι όσα καλύπτει ο επιφανειακός νατουραλισμός του έργου, αναγκαίος για το 1888, περιττός 124 χρόνια μετά. Η μετάφραση της Εύας Γεωργουσοπούλου ισορρόπησε ανάμεσα στην παραδοσιακή απόδοση (ψυχολογικός νατουραλισμός) και στη σύγχρονη (ζώντες ρυθμοί). Η σκηνοθεσία των Γ. Βούρου / Μ. Βιδάλη, με την εμμονή της να περιγράφει τα πάντα και να μην αφήνει τίποτε έξω από τον φράχτη του ευκόλως εννοουμένου, εξαφάνισε το μεγαλειώδες ιψενικό εκτόπισμα. Δηλαδή μια σύγχρονη, οικουμενική εκδοχή της τραγικότητας του ανθρώπου στην αναζήτησή του για ελευθερία, αυτοδιάθεση, ευθύνη, αυτοεπιβεβαίωση. Τη στιγμή που στις παγκόσμιες σκηνές έχει αναδυθεί ένας Ιψεν ανατρεπτικός, αμφισβητίας του ίδιου του «καλοφτιαγμένου, αστικού έργου» και των κωδίκων του, δεν μπορεί να ενδιαφέρει -πέρα από τη στενή γειτονιά- μια «κυρά της θάλασσας» παράφορη, νευρωτική και νεραϊδοπαρμένη, πνιγμένη στις δαντέλες, τα πέπλα, την αισθητική και τον ιδεαλισμό του 19ου αιώνα. Η κόρη του φαροφύλακα, μεγαλωμένη μέσα στις μεταπτώσεις και αντιφάσεις της ανοιχτής θάλασσας (σύμβολο της ανοιχτής κοινωνίας;) δεν γίνεται να περιορίζεται υποκριτικά στα κλειστά, μελοδραματικά φιορδ μιας, προστατευμένης από συγκρούσεις, σκηνικής άποψης. Το ότι ο Ξένος, αυτό το νεκραναστημένο σύμβολο - βαρίδι από την καταπακτή του παρελθόντος, πατάει τόσο σάρκινος και καθημερινός τη σκηνή αντί να στέκει στον φράχτη, όριο του υπαρκτού - ανύπαρκτου, είναι χαρακτηριστικό αυτής της άποψης. Στον τάφο του Ιψεν υπάρχει μια αξίνα. Σύμβολο κάποιου που ανέσκαψε βαθιά τα πράγματα. Εδώ, η αξίνα έμεινε ανενεργή.


ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΟΦ: Θείος Βάνιας - Σκηνές από τη ζωή στην ύπαιθρο, σκην.: Εκτορας Λυγίζος, Δημήτρης Καρατζάς, θέατρο: Νέου Κόσμου

Η απόσταση από τη νορβηγική λουτρόπολη και τη βίλα του δρος Βάνγκελ στη ρωσική ύπαιθρο και το υποστατικό του Σερεμπριακόφ δεν είναι μεγάλη. Απροσμέτρητη όμως η απόσταση ανάμεσα στις ερμηνευτικές ματιές. Η ομάδα Grasshopper σε συμπαραγωγή με το Θέατρο του Νέου Κόσμου παρουσίασε αυτό το σπαραχτικό αριστούργημα ανθρώπινης φθοράς και αδιεξόδων με ματιά αφαιρετική και ρηξικέλευθη. Τρεις ηθοποιοί ερμηνεύουν και αφηγούνται («είπε ο Αστρόφ... είπε η Μαρίνα») τους εννέα ρόλους φέρνοντας στην επιφάνεια νευρασθενικές εντάσεις, ακυρωμένες ζωές, ατελέσφορους έρωτες, φθόνους ισόβιους, πολέμους με τα... φώτα, ό,τι στοιχειοθετούν τέλος πάντων για την ομάδα συγγραφέας, έργο και πρόσωπα, επιχειρώντας ταυτόχρονα ένα «τράβελινγκ» στην υπόθεση. Ο υποψιασμένος θεατής θα γοητευτεί. Αλλος θα πλήξει. Η σκηνοθεσία των Εκτορα Λυγίζου / Δημήτρη Καρατζά, βασισμένη στην ανυπέρβλητη ώς τώρα μετάφραση της Χρύσας Προκοπάκη, έσκαψε αισθήσεις, ατμόσφαιρες, καταστάσεις μέσα από διαλόγους που συχνά έμοιαζαν πρωτάκουστοι! Εύστοχος, αστείος, συχνά υπερβολικός σε ανδρικούς και γυναικείους ρόλους ο Εκτορας Λυγίζος, εξαιρετικός ως Βάνια ο Θύμιος Κούκιος, αποκαλυπτική η Ελίνα Ρίζου στην αντιπαράθεση, τις εξομολόγησεις, τις ακαριαίες συναισθηματικές μεταπτώσεις Σόνιας και Ελένας. Μια βραδιά ενδιαφέρουσα με φόντο το λιτότατο και άκρως παραπεμπτικό σκηνικό της Κλειώς Μπομπότη στο Δώμα του αεικίνητου αυτού θεάτρου.

«Τερέζα Ρακέν» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης

Το διάσημο μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά «Τερέζα Ρακέν», διασκευασμένο ειδικά για τοΥπόγειο του Θεάτρου Τέχνης και για τους τέσσερις ηθοποιούς της παράστασης, ανεβαίνει στη σκηνή του Υπογείου (Πεσμαζόγλου 5), την Πέμπτη 19 Απριλίου και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, σε διασκευή και σκηνοθεσία της Αθανασίας ΚαραγιαννοπούλουΤο σκοτεινό μυθιστόρημα του Εμίλ Ζολά, μια ιστορία για έναν παράνομο έρωτα με εγκληματικές συνέπειες, πρωτοπαρουσιάστηκε το 1867 και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων καθώς θεωρήθηκε τολμηρό, ακραίο και από άλλους «χυδαίο» ή απλώς πορνογράφημα. 

Μια σκοτεινή γυναίκα, η Τερέζα, είναι χρόνια παντρεμένη με τον ασθενικό Καμίγ. Μένουν στο Παρίσι μαζί με την μητέρα του, την κυρία Ρακέν, και συντηρούν ένα μαγαζί. Σε μια από τις καθιερωμένες συγκεντρώσεις για ντόμινο, στο σπίτι των Ρακέν, εμφανίζεται ο παλιός φίλος του Καμίγ, ο ζωγράφος Λωράν. Ένα άγριο πάθος γεννιέται ανάμεσα στην Τερέζα και το Λωράν που οδηγεί στη δολοφονία του συζύγου της. Οι δύο εραστές – υπεράνω πάσης υποψίας- κατορθώνουν να παντρευτούν, μετά το θάνατο του Καμίγ, με τις ευλογίες της κυρίας Ρακέν, αλλά και των φίλων τους. Οι δύο εγκληματίες ξεφεύγουν από τη δικαιοσύνη. Υπάρχει, όμως, μια τιμωρία πιο φριχτή κι από τη θανατική ποινή. Μια τιμωρία που την επιβάλλει η ίδια μας η συνείδηση... 


Το θέμα της «Τερέζ Ρακέν» (πρωτότυπος τίτλος) έγινε αγαπημένο αντικείμενο της μετέπειτα λογοτεχνίας, του θεάτρου αλλά και του κινηματογράφου. Με τον ίδιο τίτλο έγινε θεατρικό (από τον Εμίλ Ζολά), θεατρική διασκευή και όπερα. Πολλές ταινίες και τηλεοπτικές σειρές βασίστηκαν στην ακριβή ιστορία του Ζολά, από τη βωβή Τερέζ Ρακέν του Ζακ Φέηντερ μέχρι το «Ο Ταχυδρόμος χτυπά δύο φορές» του Τζέημς Κέη ή την κορεατική «Δίψα» του Παρκ Τσαν Γουκ.