Αγλαΐα Παππά: «Ξανάζησα τις καταλήψεις του '80»

Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / 7 - 24/08/2008

Ο λαχνός έπεσε στην Αγλαΐα Παππά. Το δικό της κομμάτι, η αγγελική ρήση, όταν άρχισε να γίνεται τρίγλωσση, τράβηξε το ισχυρό κύμα αποδοκιμασίας των θεατών της Επιδαύρου.

Και τα έβγαλε πέρα παλικαρίσια. Στεκόταν ακίνητη μ' ένα χαμόγελο -προκλητικό θα το έλεγες για την περίσταση- λες και το περίμενε, λες κι είχε κρυμμένο άσο στο μανίκι της. Κι όταν το τρίγλωσσο ολοκληρώθηκε, πέταξε την μπέρτα της, έκανε δυο βήματα πίσω και ορμητικά ήρθε μπροστά στην ορχήστρα για να κάνει τον επίλογο της αγγελικής ρήσης με στίχους που λες κι απαντούσαν στα γιούχα: «Οσοι για σοφοί περνάνε είναι ένοχοι της μεγαλύτερης αφροσύνης»...

• -Πότε συνειδητοποιήσατε ότι κάτι κακό θα συμβεί;

«Νιώθω τα πρώτα κύματα όταν μπαίνω, στήνω τον προβολέα σαν να πρόκειται να γίνει τηλεοπτική κάλυψη και πέφτω στα πόδια της Μήδειας. Ο Αγγελιοφόρος αφηγείται την απόλυτη καταστροφή ενός ολόκληρου βασιλείου, όχι απλά τον θάνατο του Κρέοντα και της Γλαύκης. Μια είδηση που μεταδίδεται στην εποχή της παγκοσμιοποίησης από τα τηλεοπτικά δίκτυα σε πολλές γλώσσες δημιουργώντας σύγχυση. Γι' αυτό και το τρίγλωσσο. Οταν έρχεται δίπλα μου η Αλεξία Καλτσίκη λέγοντας το κείμενο στα γαλλικά η κατάσταση φορτίζεται. Οταν προστίθεται ο Βασίλης Κουκαλάνι με το αγγλικό γίνεται χαμός. Αυτός που εσύ έζησες στο κοίλον κι εγώ στην ορχήστρα».

• -Πώς το βιώσατε εσείς στην ορχήστρα;

«Θέλω να πω στους θεατές ένα μεγάλο, ειλικρινέστατο ευχαριστώ! Το εννοώ απολύτως. Σ' αυτή τη φάση της ζωής μου, στην ηλικία μου, θυμήθηκα ότι ακόμα έχω πάθος, αγωνιστικότητα. Μέσα σ' αυτό τον ελάχιστο χρόνο μου διαμήνυσαν ότι είμαι ζωντανή. Θυμήθηκα ότι αυτή τη δουλειά, που συχνά αντιλαμβανόμαστε με επιπολαιότητα, την αγαπώ».

• -Το προκλητικό σας χαμόγελο τι σήμαινε;

«Ηταν το χαμόγελο ενός ανθρώπου που βρίσκεται στη μάχη και δεν υπάρχει περίπτωση να παραδοθεί. Ηταν το χαμόγελο της γενιάς μου, των φοιτητικών κινητοποιήσεων της δεκαετίας του '80. Ενιωσα ξανά τις στιγμές των καταλήψεων και καταχάρηκα...»

• Σαν να είχαν παραταχθεί τα ΜΑΤ απέναντί σας;

«Μη λέμε ηρωικά πράγματα και παρεξηγηθούμε. Λέω ότι η αδρεναλίνη μου έπιασε κόκκινο. Είχα πολλούς απέναντί μου, ένιωθα απίστευτη δύναμη. Δεν φοβόμουν. Ακόμα και να κατέβαιναν στην ορχήστρα, να μ' έδεναν, να με έπαιρναν σηκωτή, εγώ θα συνέχιζα να φωνάζω».

• Είχατε μια προκλητική στάση...

«Απλώς θυμήθηκα και αντέδρασα. Σαν να έλεγα: "Φύγετε απ' το σκοτάδι κι ελάτε εδώ στο φως, όλοι μαζί. Στον προβολέα που έστησα και σεις γελούσατε". Ε, ναι, το χάρηκα όλο αυτό. Τόσα χρόνια ζούμε σ' ένα θέατρο σαλονάτο. Λέμε και ξαναλέμε ότι πρόκειται για επαναστατική διαδικασία. Ας είναι λοιπόν μ' όποιον τρόπο καταλαβαίνει κανείς».

• Πριν από την παράσταση αρνηθήκατε να μιλήσετε. Είπατε χαρακτηριστικά ότι αν είχε μια χρησιμότητα η γνώμη σας θα ήταν μετά από την πρεμιέρα. Σαν να ξέρατε τι θα συμβεί;

«Ας πούμε. Ο,τι κι αν έλεγα πριν δεν θα είχε σημασία. Η δουλειά μου ήταν να παίξω αυτό που μου ζητήθηκε. Η αντίδραση του κοινού συνδέεται με διάφορα. Δεν ξέρω τι περίμενε πάντως, συχνά οι μεγάλες προσδοκίες δεν εκπληρώνονται».

• Επαιξαν κάποιο ρόλο οι προκλητικές δηλώσεις του σκηνοθέτη;

«Μα την αλήθεια είπε. Αυτήν που όλοι οι ηθοποιοί συνομολογούμε μεταξύ μας. Μήπως δεν έχουμε έλλειψη παιδείας; Η διαφορά είναι πως όταν μας τα λέει κάποιος ξένος δυσανασχετούμε. Οπως η μάνα θεωρεί δίκαιο να μαλώνει το παιδί της αλλά γίνεται θηρίο με κάποιον που το κρίνει. Ο Βασίλιεφ σκέπτεται και ζει έξω από διπλωματίες. Δεν είναι σαλονάτος σκηνοθέτης. Δεν λέει πολλά αλλά όταν μιλήσει δεν σκέφτεται ποιους θα ενοχλήσει. Εξι μήνες βρίσκομαι μαζί του περισσότερες ώρες απ' ό,τι με την οικογένειά μου. Αν κάπου υπήρξε άδικος, είναι στα παράπονά του σχετικά με το επίπεδο παραγωγής. Πιστεύω πως του δόθηκε ό,τι ζήτησε. Και μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει το οικονομικό πλαφόν της Ρωσίας ή της Γαλλίας».

• Τι επεδίωκε με τη συγκεκριμένη παράσταση;

«Ο Βασίλιεφ ήξερε καλά τι θα έκανε πριν πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα. Είχε όλο το έργο στο κεφάλι του, τίποτα δεν του βγήκε στην πορεία. Οδήγησε τους ηθοποιούς μέσα από τους δικούς του δρόμους. Ηταν σημαντικό να ξέρουμε γιατί κάνουμε κάθε τι. Περάσαμε άπειρο χρόνο αναλύοντας και προσπαθώντας να οικειοποιηθούμε το περιεχόμενο του έργου, παρά την πρακτική του στησίματος. Καταλαβαίνω ότι αρκετά πράγματα της παράστασης δεν ήταν εύκολα στην ανάγνωσή τους. Συζητώντας με τον Καραθάνο μαζί του για τα χορικά, έμεινε ενεός όταν του είπαμε ότι οι μυθολογικές ιστορίες δεν είναι ευρέως γνωστές στην Ελλάδα. Ετσι, απόρησε όταν στο σεμινάριο για τον Πλάτωνα ανάμεσα σε 48 ανθρώπους μόνο τρεις-τέσσερις γνώριζαν τον Ιωνα, τον Κρίτωνα...».

• Δεν νιώσατε θυμωμένη μ' αυτό το κοινό;

«Καθόλου. Εκαναν άριστα που αντέδρασαν. Το κοινό είναι ένας καλός "αντίπαλος" και πρέπει να τον αναζητούμε όπως και στα παιχνίδια τον καλό παίκτη. Να τελειώνουμε με τον καθωσπρεπισμό. Αλλά ας αφήσουμε το κοινό. Εγώ ένα ερώτημα απευθύνω στους "ειδικούς". Γιατί η "Μήδεια" του Μίλερ, που παρουσίασε πέρσι ο Βασίλεφ με την ίδια ιδιαίτερη εκφορά λόγου -χαρακτηριστικό στοιχείο της δουλειάς του- αποθεώθηκε κι όταν το βλέπουν, σε μικρότερη κλίμακα, από μια ελληνίδα ηθοποιό το αποδοκιμάζουν;»