Της ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΑΤΖΙΡΗ, Ελευθεροτυπία / 2, 12/07/2008
Από την παράσταση του «Αμλετ», όπως την παρουσίασε η νεοϋορκέζικη ομάδα «Wooster Group» |
Τριάντα χρόνια τώρα, η περίφημη νεοϋορκέζικη ομάδα αποσυναρμολογεί θεατρικά κείμενα και χλευάζει καθιερωμένα αισθητικά δόγματα με απαράμιλλη ανθεκτικότητα. Στην Πειραιώς φέτος ξαναείδαμε τη μασίφ τεχνολογική θεατρική μηχανή του μακροβιότερου πειραματικού θεάτρου στον κόσμο, για πρώτη φορά σε ένα έργο του Σέξπιρ.Ατελείωτα μέτρα καλωδίων, μικρόφωνα, κρυφές κάμερες, οθόνες και μόνιτορ, τηλεχειριστήρια, μεταλλικές κατασκευές και παραβάν από πλεξιγκλάς, συνθέτουν το προσφιλές χάι-τεκ μιλιέ των WOOSTER «επανδρώνοντάς» το με ηλεκτρονικές ομιλίες, περίπλοκους ψηφιακούς ήχους, μουσική στη διαπασών και την πρόκληση ενός αγώνα δρόμου διαφορετικών εποχών, ζωντανού και κινηματογραφημένου θεάτρου, πρωτοποριακού και κλασικού, ιαμβικού πεντάμετρου και ηλεκτρονικής γλώσσας του 21ου αιώνα. Ελίζαμπεθ Λεκόντ, μόνιμη σκηνοθέτις της ομάδας - «με την τεχνολογία αποκλείεται να φύγει κανείς ανικανοποίητος».Κανείς δεν πρόκειται να ανακαλύψει τον απόλυτο «Αμλετ», επομένως η παιγνιώδης από- και ανασύνθεση του παζλ συνιστά μια «τρέλα» στα μέτρα ενός θρυμματισμένου, σύγχρονου κοινού μειωμένης υπομονής με παραστάσεις λόγου, αλλά ανεκτικότερο με την εικονοποιία, την περφόρμανς, τα πολυμέσα. Βέβαια και η αβανγκάρντ γερνάει, αφού προηγουμένως το 'χει παρακάνει, αφήνοντας ανοιχτά οδυνηρά ερωτήματα, όπως «τι θα μείνει από το θέατρο στο μέλλον;», «τι σημαίνει ακόμη η ζωντανή παρουσία στο θέατρο;» Λεκόντ: «Δεν είμαι διανοούμενη, δεν θέλω να σημαίνω τίποτε, προσπαθώ απλά να περνάω καλά».Κρίνοντας από το εκστατικό σοφιστικέ καραόκε, λέξη - λέξη, με μπούσουλα τη θρυλική Μπρόντγουεϊ παράσταση του 1964, σε σκηνοθεσία Τζον Γκίλγουντ (Αμλετ του 1936), με έναν υπεροπτικό και εκρηκτικά αρρενωπό Ρίτσαρντ Μπάρτον - Αμλετ, οι 13 ηθοποιοί φαίνοναι να διασκεδάζουν φοβερά παίζοντας τις ρεπλίκες σε πομπώδεις ηχογραφημένους και ζωντανούς ελισαβετιανούς διαλόγους, που αντηχούν διπλοί και τριπλοί σαν ραδιοσταθμός με παράσιτα.Ο Σκοτ Σέπαρντ στον ρόλο του μελαγχολικού Δανού πρίγκιπα, είναι ένας ακατάβλητος, κοκκινότριχος ήρωας, που κυνηγά με μανία και θαυμαστή ακρίβεια τις χειρονομίες και τον ρυθμό της εικόνας στη μεγάλη κεντρική οθόνη. Στο γρήγορο, στο φλου ή στο ρελαντί, είναι εντυπωσιακή η σχολαστική προσπάθεια όλων να συντονιστούν με την ταχύτητα των μαυρόασπρων πλάνων, θυμίζοντας σε στιγμές μαριονέτες, όπως τινάζονται σπασμωδικά δεξιά-αριστερά.Δύσκολα πράματα, δεδομένου ότι πολλοί και κυρίως ο Μπάρτον φαντάζουν σαν οφθαλμαπάτη, έτσι όπως εμφανίζονται και εξαφανίζονται μέσα στο αχνό ακουστικό φόντο -σαν κυριολεκτική μεταφορά της ευχής του Αμλετ «αυτή η στέρεη σάρκα, ας έλιωνε, επιτέλους!».Τη χιουμοριστική διάθεση, στα χνάρια σλάπστικ α λα Μαρξ Μπράδερς, ολοκληρώνουν οι Ρόζενκραντς και Γκίλντενστερν, δύο γελοία ανθρωπάκια σε πλισέ φούστες και, φυσικά, η τρομερή σκιά Νοσφεράτου του νεκρού Βασιλιά.Ο ζωντανός θίασος είναι απλώς το κέλυφος των κινηματογραφημένων ρόλων, χωρίς ελευθερίες ξεστρατίσματος σε πιο προσωπικές ερμηνευτικές αποχρώσεις. Πλην ορισμένων, που υποδύονται περισσότερα πρόσωπα και έχουν περιθώρια για πιο συγκινημένες καταστάσεις, όπως ο Αρις Φλιακος - Κλαύδιος και η αστραφτερή βετεράνος της ομάδας Κέιτ Βαλκ - Γερτρούδη - Οφηλία. Τότε το γνώριμο κείμενο φαντάζει σαν καινούργιο. Τον υπόλοιπο χρόνο, όταν μπλοκάρει η κακόηχη και θαμπή κόπια, οι ηθοποιοί ασχολούνται με το κινητό τους, ξεφυλλίζουν περιοδικά ή χαζεύουν αποσπάσματα από άλλους «Αμλετ»...Η παράσταση δυναμιτίζει μια ισχυρή περιέργεια για τον «Αμλετ» του '64 και, σε στιγμές, μια ερεθιστική διανοητική ευχαρίστηση. Ωστόσο, σταδιακά επέρχεται η ακατανίκητη νάρκωση, οπότε φράσεις όπως «Times are out of joint» και «more matter than art», είτε μας προσπερνούν σαν παρεμπιπτόντως, είτε δένουν με την αίσθηση της βραδιάς.*
No comments:
Post a Comment