ΦΙΝΑΛΕ ΣΕ ΣΚΗΝΙΚΟ... ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ

Ανατρεπτική με έντονα βαλκανικό άρωμα η παράσταση του σκηνοθέτη από την ΠΓΔΜ

Για τον Σλόμπονταν Ούνκοφσκι οι «θεοί» έρχονται κατόπιν εορτής. Κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά στην περιοχή μας, παλαιότερα και πρόσφατα. Στο Σεράγεβο και στη Βοσνία, στο Κόσοβο και στην Πρίστινα αλλά και στο Αφγανιστάν, στη Ραμάλα κ.α.

Ετσι ο Βαλκάνιος «Ορέστης» του, που παρουσιάστηκε την Τρίτη από το ΚΘΒΕ στο Θέατρο Δάσους της Θεσσαλονίκης, ήταν ανατρεπτικός αλλά και πολιτικός. Στον «Ορέστη» του Ευριπίδη η τραγωδία έχει σκηνικό... ελληνικής ταινίας, με τους γάμους του Ορέστη με την Ερμιόνη και του Πυλάδη με την Ηλέκτρα. Στον δικό του «Ορέστη» ο Ούνκοφσκι κάνει την ανατροπή. Ο Τυνδάρεως μετατρέπει τη σκηνή σε πλατεία του... Σεράγεβο.

Με ένα σύγχρονο επαναληπτικό όπλο τους θερίζει όλους, σπέρνοντας νεκρούς επί σκηνής, ίσως μόνο ο Ορέστης του ξεφεύγει, επιχειρώντας την ύβρη απέναντι στους «θεούς». Και στη συνέχεια ένας υποχθόνιος τυμβωρύχος σκυλεύει τους νεκρούς.

Δεν είναι μόνο το αίμα των Ατρειδών που στάζει αδιάκοπα. Είναι και το δικό μας, σαν να μας περισσεύει, λέει η Γκάγκα Ρόσιστς, που έκανε τη δραματουργική επεξεργασία της μετάφρασης του «Ορέστη» του Ευριπίδη από τον Γιώργο Χειμωνά και αποτελεί την πιο στενή συνεργάτιδα του σκηνοθέτη από την ΠΓΔΜ.

«Ποιος θεός μάς τιμώρησε ώστε να μην μπορούμε να μάθουμε ούτε από τον μύθο ούτε από την ιστορία;», είναι το ερώτημα που αφήνουν μαζί με τον Ούνκοφσκι να στροβιλίζει τα μυαλά μας, σπέρνοντας Ερινύες. «Πρέπει οι άνθρωποι να σωπαίνουν, ακόμα κι αν δεν μπορούν να σκοτώσουν τους θεούς;».

Σπεύδουμε να διευκρινίσουμε για κάποιους μονίμως καχύποπτους ότι ο Σλόμπονταν Ούνκοφσκι, πρώην υπουργός Πολιτισμού της ΠΓΔΜ την περίοδο του Κίρο Γκλιγκόροφ -ένα τυχαίο πέρασμα λέει ο ίδιος- όπως και στις προηγούμενες δουλειές του στην Ελλάδα επιβεβαίωσε την ευρύτητα της σκέψης και το ήθος του. Καμία έστω υποψία προπαγάνδας, αν και ο ίδιος δεν κρύβει την αγωνία του για τη σημερινή βασανιστική σχέση και πορεία ανάμεσα στις δύο χώρες: «Σαν μια σκιά να αιωρείται από πάνω μου, σαν σύννεφο».

Και το κοινό της Θεσσαλονίκης, χωρίς κανέναν επίσημο, που παρακολούθησε την παράσταση της πρεμιέρας -περί τα 1.500 άτομα- τον υποδέχθηκε χωρίς το παραμικρό παρατράγουδο κάποιου ανόητου, με εκείνη την τρυφερότητα που αξίζει σε έναν πραγματικό δημιουργό και καλλιτέχνη και τον χειροκρότησε. Μια πρεμιέρα έχει πάντα τα προβλήματά της. Και χάσματα θα έχει και «δεμένη» όπως πρέπει δεν μπορεί να είναι και όλοι οι ηθοποιοί δεν είναι το ίδιο έτοιμοι. Επιπλέον το εγχείρημα του ανοικτού ελληνικού θεάτρου είναι μεγάλο και φάνηκε πως είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία για τον Σλ. Ούνκοφσκι.

Οσον αφορά τους ηθοποιούς, οι Θεσσαλονικείς Λυδία Φωτοπούλου, Αλέκος Συσσοβίτης και Αγγελική Παπαθεμελή -η τελευταία ήταν η έκπληξη στον ρόλο του... Φρυγία- ήταν αυτοί που συγκέντρωσαν τα περισσότερα χειροκροτήματα του κοινού.

[Χ.Τ., ΕΘΝΟΣ, 11/07/2008]