ΚΡΙΣΕΙΣ ΚΙ ΕΠΙΚΡΙΣΕΙΣ

YΠOBOΛEIO

Του Βασίλη Αγγελικόπουλου, Η Καθημερινή, 06/07/2008

Εγώ είμαι με τους αρχαιολόγους όσον αφορά τη διαμάχη τους με Φεστιβάλ - σκηνοθέτες - σκηνογράφους. Η Τέχνη πρώτη απ’ όλους οφείλει να προστατεύει τα μνημεία της. Κανένα εφήμερο σκηνικό δεν δικαιούται και να γρατζουνίσει έστω αρχαία πέτρα. Αλλά: Ως Εκεί. Από τη στιγμή που ένα σκηνικό δεν βλάπτει το μνημείο, δεν έχουν καμιά δουλειά οι αρχαιολόγοι (και τα σχετικά όργανα) να ασχολούνται με την αισθητική του – πολύ περισσότερο να το απαγορεύουν. Καμία απολύτως.

Οσον αφορά την υπόθεση με το (ανεκδιήγητο κατά τη γνώμη μου – σκέτο κόμιξ) σκηνικό του χαϊνερμιλερικού «Φιλοκτήτη», που έκανε Τούρκο τον (ανατολικο)Γερμανό σκηνοθέτη Ματίας Λάνγκχοφ στη Μικρή Επίδαυρο, δεν φταίγανε τόσο οι αρχαιολόγοι, όσο η αρμόδια κρατική μηχανή. Που λειτούργησε αργά τα βόδια μ’, ως συνήθως. Και στο παραπέντε «τρεχάτε γειτόνοι, το παιδί δεν γλιτώνει».

Είχε όμως κι ένα καλό η καθυστερημένη έγκριση του σκηνικού: Μας γλίτωσε από ένα «ημίωρο ιντερμέδιο» λανγκχοφικής έμπνευσης, που αυτό κι αν θα μας έβγαζε μπιελάρ. Διότι σκυλοβαρεμένους μας έβγαλε έτσι κι αλλιώς η παράσταση. Μετά τον Μπέκετ στην Επίδαυρο, να κι ο Χάινερ Μίλερ στη Μικρή Επίδαυρο. Κι αυτός είναι κι ανοργασμικός, ούτε στο δαχτυλάκι του Μπέκετ. Υπερεκτιμημένος από τους κουλτουριάρηδες των δεκαετιών ’60-’70, δεν το συζητάω! Και παρωχημένος, παλιός, φλύαρος, κραυγαλέα άνισος. (Φαίνεται ότι δεν τον πάω;).

Αντε τώρα, καιρός και για καμιά Σάρα Κέιν στην Επίδαυρο. Το γελάς; Αυτοί που όφειλαν (ως λάτρεις τους) να προστατεύουν τέτοια κείμενα από ανοίκεια περιβάλλοντα, αυτοί πρώτοι τα βγάζουν (και τα βιάζουν) στις αρένες ανοιχτών αμφιθεάτρων. Κρυμμένοι πίσω από «πειστικά» (για τους αφελείς) επιχειρήματα του στυλ «το έργο κατάγεται από αρχαία τραγωδία» (περίπτωση Φιλοκτήτη) ή «ο Μπέκετ έχει χαρακτηριστεί απόγονος του Αισχύλου». Πρωτοπορία να σου πετύχει.

Οι ύμνοι που γράφτηκαν παντού για τη μουσική παράσταση του Κραουνάκη στο Ηρώδειο (της «Κ» κι εμού περιλαμβανομένων) ανταποκρίνονται μέχρι κεραίας στο γεγονός. Σοφή δοσολογία, απολαυστικό αποτέλεσμα. Το μόνο τρίωρο του Φεστιβάλ που δεν κούραζε. Γιατί τρώμε πάλι στο κεφάλι πολλά κι αδίκως τρίωρα και τετράωρα. Και πρέπει κάποια στιγμή το Φεστιβάλ να ψιθυρίσει στους ξαμολυμένους πια σκηνοθέτες ότι ουκ εν τω πολλώ το ευ. Ουκ. Δηλαδή, αγαπητέ Γιάννη Χουβαρδά, τι θα πάθαινε η επιτυχέστατη κατά τα άλλα παράστασή σας με τις «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» του Χόρβατ αν περιορίζατε κάπως τις μουσικοχορευτικές ούγιες, που ξαπέστειλαν τη διάρκεια στις 3,5 ώρες; Μα πέντε ώρες συνολικά, με πηγαινέλα, για να δεις μια παράσταση; Ημαρτον! Ασε δε άλλους σκηνοθέτες-βασανιστές που επιβάλλουν κλειστά τα (αθόρυβα) αιρκοντίσιον, σε αίθουσες περίκλειστες, με 37 βαθμούς έξω!

Πολύ ανεκτικό το βρίσκω το Φεστιβάλ σε όλα αυτά, και κάτι πρέπει να κάνει. Οπως το ίδιο (δηλώσεις Λούκου στα «Νέα») σκέφτεται (ορθότατα) να μειώσει τη διάρκειά του σε ενάμιση μήνα καθώς και την (καταιγιστική) πυκνότητα των εκδηλώσεών του, έτσι να (επι)βάλει μέτρο και στους σκηνοθέτες όσον αφορά τις συνθήκες… επιβίωσης των θεατών. Οχι «Φεστιβάλ είναι, κάνε ό,τι σου κατέβει».