Monday, July 7, 2008

ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΑΞΙΑΣ

ΓNΩMH

H Γουίννι είναι ακινητοποιημένη, εγκλωβισμένη σε ένα λόφο από πλάκες μπετόν, ορατά είναι μόνο το κεφάλι και τα χέρια της. Από τη θέση αυτή η ηρωίδα του Μπέκετ επιχειρεί να μιλήσει για τον εαυτό της, την προσωπική ιστορία της, τον χρόνο, τη φθορά, αποφεύγοντας «τα λόγια τα μεγάλα». Αναρωτιέται, αγνοεί, προσπαθεί να κατανοήσει, επαναλαμβάνει και επαναλαμβάνεται. Η γλώσσα, ένας ήχος. Το νόημα των λέξεων υπαγορεύεται από τη μουσικότητα και τον ρυθμό της εκφοράς.

Η παράσταση με τις «Ευτυχισμένες μέρες» του Μπέκετ στην Επίδαυρο, από το Εθνικό Θέατρο της Μεγάλης Βρετανίας, με τη Φιόνα Σο στον ρόλο της Γουίνι (ξεχωριστή εμπειρία), είναι μια χορογραφία της καθημερινότητας.
Κυριακή βράδυ, στην Πειραιώς 260. Ο Ματς Εκ και η Ανα Λαγκούνα, ο Μπαρίσνικοφ και η Ανα Λαγκούνα. Δυο ζευγάρια χορευτών και χορογράφων -στα 60 τους πια- αφηγούνται με το σώμα μνήμες και εμπειρίες, περπατούν, αγγίζονται, παίζουν, συγκρούονται, «πατούν» σε αισθήσεις, σε όνειρα, σε μικρές ιστορίες, ασήμαντα περιστατικά. Κάποια στιγμή η Λαγκούνα θα κρυφτεί κάτω από ένα μεγάλο χαλί, αφήνοντας μόνο το κεφάλι ακάλυπτο. Αφουγκράζεται και αντιδράει. Αποδοχή, άρνηση, τόλμη. Θυμίζει τη Γουίνι.
Πώς σωματοποιείται ο λόγος ή πώς χορογραφούνται οι λέξεις; Οι δύο παραστάσεις, που «διασταυρώθηκαν» στο Φεστιβάλ αυτό το Σαββατοκύριακο, λιτές και απογυμνωμένες, προσεγγίζουν μέσα από την αοριστία και την πολυσημία κειμένου και κίνησης την ίδια «οργανωμένη σύγχυση» (έκφραση που είχε χρησιμοποιήσει ο Μπέκετ για να περιγράψει τη Γουίνι).
Είναι περίεργο πώς ένα θεατρικό έργο, από τα κορυφαία του 20ού αιώνα, και μια χορευτική συνάντηση («Τρία ντουέτα»), με πρόσωπα που ανήκουν στην ιστορία του χορού, «λοξοκοιτούν» το ένα το άλλο, σε έναν αναπάντεχο διάλογο, όπου η σιωπή κερδίζει έδαφος και οι παύσεις δεν είναι απλώς ένα σημείο στίξης. Οι ήρωες του Μπέκετ, όπως και οι τρεις χορευτές βρίσκονται στη μέση του πουθενά. Ο χρόνος είναι απροσδιόριστος, δεν αφορά κανέναν. «Τίποτα δεν αλλάζει», λέει η Γουίνι καθώς υποδέχεται με χαρά «άλλη μια ευτυχισμένη μέρα». Η συνύπαρξη Λαγκούνα - Ματς Εκ κρατάει ελάχιστα, μια στιγμή, όσο για να ξεδιπλωθεί ένα χάδι. Συνοδοιπορούν για λίγα λεπτά και ύστερα, ποιος ξέρει. Από πού έρχονται και προς τα πού πηγαίνουν. Η σχέση ανάμεσα στη Λαγκούνα και τον Μπαρίσνικοφ είναι πιο στέρεη. Οχι φευγαλέα ή ανέφελη. Τα σώματά τους δημιουργούν ένα σύμπαν. Οπως και της Γουίνι το «θαμμένο», μέχρι τη μέση, σώμα. Παλεύει με τις λέξεις όπως οι χορευτές με την κίνηση. «Η αισθητική του Μπέκετ εναντιώνεται στη φόρμα και προσβλέπει στην απεικόνιση της ύπαρξης, η οποία είναι εκ προοιμίου χαοτική», υποστηρίζει ο Λόρενς Χάρβεϊ. Οι χορογραφίες του Ματς Εκ συμπλέουν. Κινούνται λες στο ίδιο μπεκετικό τοπίο. Αφαιρούν οτιδήποτε πλεονάζει, δοκιμάζουν και επαναξιολογούν, επαναδιαπραγματεύονται αρχές, αξίες και συνήθειες. Η ιστορία της Γουίνι παραμένει ανοιχτή ή ατελής. Με την ίδια γλώσσα «μίλησε» και ο Μπαρίσνικοφ.
Tης Μαρίας Κατσουνάκη, Η Καθημερινή, 08/07/2008

No comments: