«Να πεθάνεις ή να σκοτωθείς;»

Προ-βολες

• Tης Σαντυς Τσαντακη, Η Καθημερινή, Πέμπτη, 31 Mαρτίου 2011

«Το μόνο που δεν μου άρεσε στην παράσταση ήταν όταν μιλούσαν για τον θάνατο...». Η μεγάλη μου κόρη ήταν απόλυτη όταν βγαίναμε από την παράσταση «Ο τυχερός στρατιώτης» στο θέατρο Πόρτα, αν και δεν θέλησε να συνεχίσει τη σκέψη της όταν είδε ότι οι φίλες της παρέας ήταν μάλλον πιο ψύχραιμες. «Ε, δηλαδή, δεν μου άρεσε εκεί στο ποτάμι...»

Για κανέναν δεν είναι εύκολο να μιλάει για τον θάνατο. Ειδικά όταν πρόκειται για μια παιδική, θεατρική παράσταση -στις 3 το μεσημέρι- δύσκολα μπορείς να προσεγγίσεις ένα θέμα τόσο ευαίσθητο.

Η Ξένια Καλογεροπούλου και ο Θωμάς Μοσχόπουλος πάντως το επιχείρησαν. Ηταν η πρώτη φορά και για μένα όμως που έβλεπα μια ιστορία που έδειχνε με τόσο παραστατικό τρόπο τι θα γινόταν αν δεν πέθαινε κανείς, με αφορμή ένα ρώσικο, λαϊκό παραμύθι. Τι θα γινόταν αν ο θάνατος φυλακιζόταν μέσα σε ένα κίτρινο σακί και γερνούσαμε, γερνούσαμε, γερνούσαμε, πληθαίναμε, βαραίναμε όλοι μαζί...

Στην αρχή οι έξι ηθοποιοί, γνώριμοι σε εμάς από το θέατρο για ενήλικες, εξηγούσαν με αναμμένα φώτα ότι δεν είχε έρθει «ο αρμόδιος» για να τους βοηθήσει. Μας προέτρεψαν να γυρίσουμε σπίτια μας. Αφού αναζήτησαν τον αρμόδιο ανάμεσα στο κοινό, και διαπίστωσαν από ερωτήσεις σε θεατές ότι υπήρχαν άνθρωποι που είχαν έρθει από πολύ μακριά, από το Ελληνικό και την Ελευσίνα, η δίωρη παράσταση άρχισε.

Παράσταση που θα μπορούσε να κοπεί και στη μία ώρα. Στο διάλειμμα. Οταν άναψαν τα φώτα και η πιο «θετική» της ομάδας μας είπε «και ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα...» Ενώ μας προέτρεψαν και πάλι να φύγουμε, τελικά η παράσταση -φυσικά- συνεχίστηκε. Και το καλύτερο ήταν το δεύτερο μέρος. Το οποίο αποφορτιζόταν κάθε τόσο με τα φώτα να ανοίγουν, να το κουβεντιάζουμε, να ξαναβυθιζόμαστε.

Οπως είπε ένα παιδί της πρώτης δημοτικού, «στην αρχή είναι ένα παραμύθι παραμυθένιο, αλλά το πιο καταπληκτικό είναι μετά το διάλειμμα, γιατί εκεί είναι πάλι ένα παραμύθι αλλά πιο καλύτερο από το πρώτο...» Τα παιδιά προβληματίζονται. Ξέρουν ότι υπάρχει θάνατος. Τον βλέπουν, τον ακούν, τον συναντούν στα βιβλία, στις ταινίες. Η μικρή μου κόρη με ρώτησε λίγες ημέρες μετά την παράσταση. «Καλύτερα είναι να πεθάνεις ή να σκοτωθείς;» Πώς λέμε «δεν έχω ιδέα» στα ρώσικα;