Πέθανε ο Ιάκωβος Καμπανέλλης

Φτωχότερη από σήμερα η Ελλάδα και ο πνευματικός κόσμος

ΤΟ ΒΗΜΑ:  29/3/2011, 15:47

«Εβδομη μέρα της δημιουργίας», «Η Αυλή των θαυμάτων», «Ηλικία της νύχτας», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Το μεγάλο μας τσίρκο», «Βίβα Ασπασία», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι». Τα παραπάνω, είναι μερικά μόνο από τα θεατρικά έργα που αφήνει πίσω του ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας και δημοσιογράφος έφυγε από τη ζωή σήμερα, στις 13.50, στη μονάδα εντατικής θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου «Μητέρα» ύστερα από δίμηνη νοσηλεία.

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 1922 στη Νάξο. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1935, η οικογένειά του εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Νίκαια. Στην Κατοχή, αναμείχθηκε στην Αντίσταση αλλά το 1943 συνελήφθη από τους Γερμανούς και οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν όπου κρατήθηκε ως τις 5 Μαϊου 1945, οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις. Από τη συγκεκριμένη εμπειρία του έγραψε το γνωστό αφηγηματικό έργο «Μαουτχάουζεν» στο οποίο βασίστηκε ο ομότιτλος κύκλος τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη.

Οταν γύρισε στην Ελλάδα, οι παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν κατά τη σεζόν 1945-1946 τον συνάρπασαν. «Εκεί ανακάλυψα τον εαυτό μου και τον προορισμό μου» είχε δηλώσει σχετικά. Ωστόσο, το γεγονός ότι δεν είχε ολοκληρώσει τη γυμνασιακή του μόρφωση, τον εμπόδισε από το να σπουδάσει ηθοποιός. Ετσι, «μη έχοντας άλλη λύση για ν΄ανοίξει την κλειστή γι΄αυτόν πόρτα του θεάτρου, επιχειρεί να γράψει» όπως έχει ειπωθεί χαρακτηριστικά. Τον Καμπανέλλη ανακάλυψε ο Αδαμάντιος Λεμός. Συγκεκριμένα, το πρώτο του θεατρικό έργο ήταν ο "Χορός πάνω στα στάχυα" που παρουσιάσθηκε κατά την θερινή θεατρική περίοδο 1950 από τον θίασο Λεμού στο θέατρο «Διονύσια» της Καλλιθέας. Πέρα από τα έργα του για το θέατρο, έγραψε επίσης για τον κινηματογράφο ("Στέλλα", "Δράκος", "Αρπαγή της Περσεφόνης", "Το κανόνι και τ΄αηδόνι".

Η σχέση του έλληνα συγγραφέα με το εξωτερικό είναι παλιά. Εργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη έχουν ανέβει εκτός Ελλάδος από πολύ παλιά. Στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας ανέβηκε το «Ο δρόμος περνά από μέσα». Στο Γκέτεμποργκ της Σουηδίας, «Η αυλή των θαυμάτων». Στο Βερολίνο «Η γυναίκα και ο Λάθος». Στη Ρουμανία τα έργα «Οδυσσέα γύρισε σπίτι» και «Η αυλή των θαυμάτων». «Η πρώτη φορά ήταν σε πανεπιστημιακό θεάτρο της Βοστώνης, στα μέσα της δεκαετίας του ΄60 με το «Οδυσσέα», και αμέσως μετά από τους τελειοφοίτους της σχολής Ράινχαρντ στη Βιέννη, σε μετάφραση των φοιτητών ανέβηκε «Η αυλή των θαυμάτων» που στη συνέχεια μεταφέρθηε σε βιεννέζικη θεατρική σκηνή», έλεγε ο Καμπανέλλης στο Βήμα το 2004, όταν τρεις θίασοι, στην Ουάσινγκτον, την Αγκυρα και την πόλη του Μεξικού βρίσκονται ήδη στο στάδιο προετοιμασίας (κυρίως οι δύο πρώτοι) για τις πρεμιέρες τους. Ο ίδιος, πρωτίστως είχε αποδώσει την συγκυρία στην τύχη και την επιμονή κάποιων ανθρώπων που στήριξαν το έργο του.