Εφυγε από τη ζωή ο Ιάκωβος Καμπανέλλης

Αφησε πίσω του ένα πολυδιάστατο και ιδιαίτερα σημαντικό θεατρικό έργο καθώς και πολλά σενάρια για τον κινηματογράφο, με διασημότερο όλων τη «Στέλλα»

• Του Γιώργου Βαϊλάκη, Ημερησία, 30/3/2011

Εφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας Ιάκωβος Καμπανέλλης χθες το μεσημέρι σε ηλικία 89 ετών, έπειτα από δίμηνη νοσηλεία για νεφρική ανεπάρκεια στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ του Ομίλου «Υγεία». Αφησε πίσω του ένα πολυδιάστατο και ιδιαίτερα σημαντικό θεατρικό έργο για το οποίο -θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς- ότι θεμελίωσε το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, δικαιώνοντας τον τίτλο του «πατριάρχη του ελληνικού θεάτρου» που του είχαν απονείμει.

• Στη Νάξο

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης γεννήθηκε το 1922 στη Νάξο και άρχισε να γράφει θεατρικά έργα επειδή δεν τον δέχθηκαν στις εισαγωγικές εξετάσεις της δραματικής σχολής του «Θεάτρου Τέχνης». Το 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν, όπου κρατήθηκε μέχρι τις 5 Μαΐου 1945, οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις. Μετά την επιστροφή του συνήθιζε να παρακολουθεί παραστάσεις στο Θέατρο Τέχνης του Κουν. «Εκεί ανακάλυψα τον εαυτό μου και τον προορισμό μου», είχε πει χαρακτηριστικά.

Το πρώτο του έργο ανέβηκε το 1950 με τίτλο «Ο χορός πάνω στα στάχυα» για να ακολουθήσουν τα θεατρικά: «Η ηλικία της νύχτας», «Ο γορίλας και η Ορτανσία», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Βίβα Ασπασία», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», «Η αποικία των τιμωρημένων». Οσο για το αντιδικτατορικό του έργο «Το μεγάλο μας τσίρκο», γνώρισε τεράστια επιτυχία το 1973, στη διάρκεια της χούντας, με την Τζένη Καρέζη και τον Κώστα Καζάκο. Και ακόμη, έγραψε -μεταξύ άλλων- «Το κουκί και το ρεβίθι», «Ο εχθρός λαός», «Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα», «Ο μπαμπάς ο πόλεμος», «Ο αόρατος θίασος», «Γράμμα στον Ορέστη», «Ο δείπνος», «Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια», «Η τελευταία πράξη», «Η αυλή των θαυμάτων».

Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης έγραψε, όμως, και πολλά σενάρια για τον κινηματογράφο, με διασημότερο όλων, τη «Στέλλα» -έργο που το δημιούργησε για τη Μελίνα Μερκούρη. Δικά του είναι επίσης, «Το ποτάμι» του Νίκου Κούνδουρου, «Η αρπαγή της Περσεφόνης» του Γρηγόρη Γρηγορίου και «Κορίτσια στον ήλιο» του Βασίλη Γεωργιάδη.

• Στίχους

Η προσωπικότητά του ήταν πολυσχιδής αφού έγραψε στίχους για τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, του Μάνου Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Γιάννη Σπανού και του Νίκου Μαμαγκάκη, αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ κατά καιρούς διασκεύαζε θεατρικά έργα για το ραδιόφωνο. Τέλος, έγραψε και το θρυλικό «Μαουτχάουζεν», τις αναμνήσεις του από τον εγκλεισμό του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης των Ναζί. Εργα του έχουν μεταφραστεί σε πολυάριθμες γλώσσες και έχουν ανεβεί σε σκηνές σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Μάλιστα, το θεατρικό του «Η Αυλή των θαυμάτων» (1957) είναι εκείνο του που πολυμεταφράστηκε και που ανέβηκε το 1961 στο Workshop Theatre του Λονδίνου. Για ένα διάστημα διετέλεσε καθηγητής της Δραματικής Σχολής Κάρολος Κουν, ενώ υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.