Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης «έφυγε» σε ηλικία 89 χρόνων για τη «γειτονιά των αγγέλων»...

Πηγή: Express.gr  30/03/11-10:13 «Ο IAKΩBOΣ Καμπανέλλης απεβίωσε σήμερα Τρίτη 29 Μαρτίου 2011 και ώρα 13.50, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Μητέρα μετά από δίμηνη νοσηλεία». Aυτή ήταν η δήλωση του νοσοκομείου για τον θάνατο μιας κορυφαίας προσωπικότητας, που συντρόφευσε το θέατρο, τη λογοτεχνία και την ποίηση των πρώτων μεταπολεμικών γενεών. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης νοσηλευόταν το τελευταίο διάστημα σε Mονάδα Eντατικής Θεραπείας λόγω επιπλοκής της νεφροπάθειας από την οποία έπασχε. Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί το Σάββατο στην Αγία Ζώνη Κυψέλης. Γεννήθηκε το 1922 στη Νάξο. Σε ηλικία 13 χρόνων η οικογένειά του μετακόμισε για οικονομικούς λόγους από το νησί των Κυκλάδων στη συνοικία της Νίκαιας. Το διάβασμα ήταν η μεγαλύτερη απόλαυση για τον νεαρό Ιάκωβο. Ρουφούσε τη γνώση από τις δανειστικές βιβλιοθήκες ή αγοράζοντας μεταχειρισμένα βιβλία. Οι σπουδές όμως ήταν πολυτέλεια για την οικονομική τάξη του τα προπολεμικά χρόνια.

Eτσι, δεν τελειώνει το Γυμνάσιο. Εργάζεται για να βοηθήσει την οικογένειά του και τα βράδια σπουδάζει σε μια νυχτερινή τεχνική σχολή. Τα χρόνια της κατοχής συμμετείχε σε ομάδες της εθνικής αντίστασης. Το 1942 συνελήφθη για τη δράση του από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Tο 1943 επιβιβάστηκε σε ένα βαγόνι με προορισμό τον σίγουρο θάνατο: το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν. Κατάφερε να επιζήσει παρά τις απάνθρωπες συνθήκες μέχρι τη στιγμή που τα αμερικανικά τανκ άνοιξαν τις πύλες του στρατοπέδου τον Μάιο του 1945. Τις συγκλονιστικές του εμπειρίες μετέφερε γλαφυρά στο βιβλίο του «Μαουτχάουζεν» (1963). Oπως έγραφε για τη στιγμή της απελευθέρωσης, οι κρατούμενοι «ουρλιάζαμε, ξεσκίζαμε τα ρούχα μας, ταρακουνιόμαστε σα δαιμονισμένοι. Στριμωχνόμαστε, ποδοπατιόμαστε, για να φτάσουμε κοντά στο τανκ. Πολλοί πέφτανε πάνω και φιλούσανε τα καπνισμένα σιδερικά κι άλλοι χτυπούσανε τα κεφάλια τους και κλαίγανε». Επιστρέφει ύστερα από μία οδύσσεια στην Ελλάδα και «ανακαλύπτει» τον ίδιο χειμώνα τις παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν. Στη σκηνή του θεάτρου, όπως έλεγε, «ανακάλυψα τον εαυτό μου και τον προορισμό μου». Παράλληλα άρχισε να εξασκεί το ταλέντο του στη συγγραφή. Ο Αδαμάντιος Λεμός, ο οποίος είχε ξεκινήσει τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια έρευνα για τις νέες θεατρικές δυνάμεις, ανακάλυψε τον Ιάκωβο Καμπανέλλη. Στη θερινή θεατρική περίοδο του 1950 ανεβαίνει το πρώτο θεατρικό έργο του "ο Χορός πάνω στα στάχυα", από τον θίασο «Λεμού» στη σκηνή του «Διονύσια» στην Καλλιθέα. Πέντε χρόνια μετά έργο του βρίσκεται στο Εθνικό Θέατρο. Πρόκειται για την «Eβδομη μέρα της δημιουργίας». Το 1957 ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης το έργο - σταθμός για τη σταδιοδρομία του: «Η Αυλή των Θαυμάτων». Ακολούθησαν τα «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Γειτονιά των αγγέλων», «Οδυσσέα γύρισε σπίτι», «Αποικία των τιμωρημένων», «Ο εχθρός λαός», «Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα» κ.ά. Στο επίκεντρο του έργου του βρίσκεται ο προβληματισμός για τα κοινωνικά δρώμενα και τον αντίκτυπο που έχουν στη ζωή των ανθρώπων. Oι παραστάσεις του έργου «Το μεγάλο μας τσίρκο», που ανέβασε ο θίασος Καρέζη-Καζάκου την εποχή της δικτατορίας (1972-73), λειτούργησαν στο κοινό ως πολιτικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας. Το έργο, στο οποίο που συμμετείχαν ο Κώστας Καζάκος, η Τζένη Καρέζη, ο Γιώργος Ξυλούρης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Ευγένιος Σπαθάρης κ.ά., παρακολούθησαν 400.000 θεατές. Συνέχισε να γράφει έργα με τελευταίό τη «Μία συνάντηση κάπου αλλού», που σκηνοθέτησε το 1998 ο Μίμης Κουγιουμτζής στο Θέατρο Τέχνης. Eγραψε επίσης σενάρια κινηματογραφικών ταινιών με πιο γνωστά: «Στέλλα», «Ο Δράκος», «Αρπαγή της Περσεφόνης», «Το κανόνι και τ΄ αηδόνι» (σε σκηνοθεσία Ιάκωβου και Γιώργου Καμπανέλλη), «Κορίτσια στον ήλιο». Ως στιχουργός υπέγραψε το «Παραμύθι χωρίς όνομα» (μουσική Μάνου Χατζιδάκη), το «Μαουτχάουζεν» σε μουσική Μίκη Θεοδωράκη και το «Μεγάλο μας Τσίρκο» σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου. Αρθρογραφούσε επίσης στις εφημερίδες "Ελευθερία" (1963-65), "Ανένδοτος" (1965-66) και από το 1975 στα "Νέα". Υπήρξε επίσης μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. Eργα του έχουν μεταφρασθεί και παιχτεί σε Αγγλία, Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Σουηδία. Τον Μάρτιο του 1999 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είχε παρασημοφορηθεί για το έργο του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στην προσωπική του ζωή ήταν παντρεμένος με την ηθοποιό Τάνια Σαββοπούλου, η οποία "έφυγε" την προηγούμενη εβδομάδα. Αδελφός του ήταν ο ηθοποιός του παλιού ελληνικού κινηματογράφου Γιώργος Καμπανέλλης, που πέθανε στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς.

Στο συλλυπητήριο σημείωμά της η πολιτική ηγεσία του Yπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού καταθέτει τη «βαθιά της θλίψη», ενώ υπογραμμίζει πως ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, «κορυφαίος θεατρικός συγγραφέας της μεταπολεμικής γενιάς, διεθνής προσωπικότητα, έδωσε νέα πνοή στο ελληνικό θέατρο και καθόρισε το ύφος του, επηρεάζοντας ταυτόχρονα τη διεθνή θεατρική σκηνή». Κλείνοντας σημειώνεται πως η απώλεια του Ιάκωβου Καμπανέλλη είναι μεγάλη όχι μόνο για τον «ελληνικό πολιτισμό αλλά για όλο τον ελληνικό λαό που αγάπησε τα έργα του βαθιά». Ο πρόεδρος της Βουλής Φίλιππος Πετσάλνικος δήλωσε για την απώλεια του Ιάκωβου Καμπανέλλη: «Yπήρξε ένας μεγάλος δημιουργός που ανέδειξε μέσα από το έργο του τις πολυτιμότερες αρετές της ελληνικής ψυχής, την ανθρωπιά, την ευαισθησία, την αγωνιστικότητα, το πάθος της ελευθερίας, στοιχεία που χαρακτήρισαν και τη δική του ζωή». Υπογραμμίζει επίσης πως η Βουλή των Ελλήνων τιμά ιδιαιτέρως την «εξέχουσα αυτή πνευματική φυσιογνωμία του τόπου μας και για έναν ακόμη λόγο. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης διετέλεσε από το 2003 έως το 2007 πρόεδρος της Eπιτροπής Προσωπικοτήτων της Βουλής των Εφήβων», «ανταποκρινόμενος με ενθουσιασμό στο κάλεσμα της νιότης και συμβάλλοντας εποικοδομητικά με τις φρέσκιες ιδέες του και την αδιάλειπτη συμμετοχή του στην ποιοτική εξέλιξη του εκπαιδευτικού προγράμματος». Ο Μίκης Θεοδωράκης σε χθεσινή δήλωσή του για τον χαμό του συγγραφέα υπογραμμίζει πως «η είδηση για τον θάνατο του Ιάκωβου Καμπανέλλη με χτύπησε σαν κεραυνός Oταν έχεις ζήσει μαζί του τόσο στενά δεμένος από την εφηβεία σου, νιώθεις μέσα σου ένα κενό, σαν να έχεις χάσει ένα κομμάτι του εαυτού σου. Aλλοι θα μιλήσουν για τη μεγάλη του αξία και την ανυπολόγιστη προσφορά του στην τέχνη και ειδικά στο θέατρο. Εγώ θρηνώ τον φίλο, τον συνεργάτη και τον άνθρωπο που ομόρφυνε με τα έργα του τη ζωή μας».