Sunday, July 13, 2008

ΡΕΝΑΤΕ ΤΖΕΤ«ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΗ ΘΕΑ ΜΕΣΑ ΜΑΣ»

Κάθε συνέντευξη κρύβει και από μία –αδημοσίευτη– ιστορία στο φόντο της. Η συνάντησή μου με τη Ρενάτε Τζετ ήταν αποτέλεσμα σχεδόν Νοελ-Καουαρντικής (sic) σύμπτωσης, επιβεβαιώνοντας το κλισέ ότι η ζωή γράφει τα καλύτερα έργα.

Σκηνή Πρώτη: Βρίσκομαι στη Θεσσαλονίκη σε μια τετ α τετ συνάντηση με τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι, ο οποίος σκηνοθετεί αυτή την εβδομάδα (16-18/7) στο Φεστιβάλ Αθηνών το «Κρουμ». Ο αρχικά λιγομίλητος και «δύσκολος» Πολωνός σκηνοθέτης έχει αποδειχτεί στη συνέχεια χειμαρρώδης συνομιλητής και η κουβέντα μας διαρκεί περισσότερο από το αναμενόμενο. Η ώρα κυλά ευχάριστα, αλλά στο μεταξύ εγώ έχω αργήσει για το επόμενο επαγγελματικό ραντεβού μου με την αυστριακής καταγωγής ηθοποιό και σκηνοθέτιδα Ρενάτε Τζετ.
Σκηνή Δεύτερη: Βγαίνω στο δρόμο για να πάρω ένα ταξί αλλά επί 10 λεπτά δεν υπάρχει κανένα διαθέσιμο. Προσπαθώ να επικοινωνήσω με το βοηθό της Τζετ για να ενημερώσω για την αργοπορία μου, αλλά το τηλέφωνό του είναι κλειστό. Οταν η απελπισία με έχει εντελώς καταβάλει, σταματά επιτέλους μπροστά μου ένα ταξί με έναν επιβάτη ήδη μέσα. «Πηγαίνω στο ξενοδοχείο Holiday Inn» λέω, μπας και ξεγελάσω όλους τους νόμους του Μέρφι. «Μπείτε. Κι εμείς εκεί πάμε» λέει ο ταξιτζής. Μπαίνω πριν αλλάξει γνώμη ή κατεύθυνση ο ταξιτζής και γυρίζω να ευχαριστήσω το συνεπιβάτη μου για το μοίρασμα της κούρσας. «Ευχαρι… Είστε η Ρενάτε Τζετ» λέω περισσότερο για να πείσω τον εαυτό μου παρά για να επιβεβαιώσω την ταυτότητά της. «Είσαι η Ιωάννα» λέει έχοντας ήδη σκάσει στα γέλια με το απρόσμενο των νόμων των πιθανοτήτων. «Μόλις ρωτούσα τον οδηγό πόσο απέχουμε από το ξενοδοχείο γιατί έχω αργήσει σ’ ένα επαγγελματικό ραντεβού… και να, το ραντεβού μου με βρίσκει μες στο ταξί. Μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν αυτά» λέει εντυπωσιασμένη από τη συγκυρία.
Σκηνή Τρίτη: Πλέον καθόμαστε στις Τσέστερφιλντ πολυθρόνες στο λόμπι του ξενοδοχείου της και μιλάμε για τις εντυπώσεις της από το ελληνικό θέατρο, τη συνεργασία της με τον Τζορτζ Ταμπόρι και τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι, την παράσταση που ετοιμάζει με την Μπέτυ Αρβανίτη και τον Χρήστο Στέργιογλου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, τις ελληνικές λέξεις που ξέρει:
«Κουαρτέτο»: «Δύο ηθοποιοί, η Μπέτυ Αρβανίτη και ο Χρήστος Στέργιογλου, υποδύονται τέσσερα πρόσωπα. Ανακαλύπτουν τους εαυτούς τους, αλλάζουν φύλο, επιθυμούν, αποπλανούν, αγαπούν, θυσιάζουν, βασανίζουν, σκοτώνουν. “Η αγάπη είναι δυνατή σαν το θάνατο”. Ενα παιχνίδι χωρίς όρια. Η γλώσσα είναι το μπαλάκι. Είναι η συμβίωση μία ακόμα ψύχωση; Ο Χάινερ Μίλερ καταδύεται στα βαθύτερα στρώματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Πίσω από λέξεις γεμάτες κυνισμό και ωμή βία κρύβεται η αγάπη, στη σκιά της ταφόπλακας της ήττας του έρωτα. Την περιοχή αυτής της σκιάς με ενδιαφέρει να διερευνήσω».
Τέχνη: «Στη δεκαετία του ’80 βυθιστήκαμε στο βάθος της τέχνης μας και στα σκοτάδια του εαυτού μας. Μετά κάποιοι από εμάς πήγαν στους “ναούς” του θεάτρου κι εγώ έμεινα στις “κατακόμβες”. Στη συνέχεια προσχώρησα κι εγώ στα σκοτάδια των θεατρικών “ναών”, μέχρι που συνάντησα τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι. Με τον Κριστόφ μπορούσα να νιώσω την ένταση των σκοτεινών μονοπατιών της υποκριτικής και ταυτόχρονα το φως τού να μπορείς να είσαι ο εαυτός σου και να μιλάς για τον εαυτό σου».
Θέατρο: «Ηθελα να γίνω ηθοποιός υποσυνείδητα από πολύ μικρή, χωρίς να γνωρίζω φυσικά πού θα με οδηγούσε αυτό. Ο Τζορτζ Ταμπόρι με έκανε να συνειδητοποιήσω πού με πήγαινε αυτή η επιλογή μου. Το θέατρο υπάρχει στις ζωές μας για να μας οδηγεί πέρα από τη χωματερή αυτού του κόσμου. Το θέατρο ανοίγει τη θέα μέσα μας κι έξω μας».
Κάθαρση: «Δεν μπορώ να διανοηθώ καλό θέατρο χωρίς κάθαρση. Επειτα από μια πραγματικά καλή παράσταση βγαίνεις από το θέατρο καλύτερος άνθρωπος, με μεγαλύτερη γνώση και κατανόηση για τον εαυτό σου, τον κόσμο, τη φύση, την αγάπη. Η τέχνη μπορεί να μας βοηθήσει να αντικρίσουμε τις πιο σκοτεινές πτυχές μας. Κι εμείς ως καλλιτέχνες έχουμε το καθήκον να φωτίσουμε σοβαρά ζητήματα που αφορούν την ανθρώπινη φύση, το περιβάλλον, την αυτογνωσία μας».
Ελλάδα: «Από το λίγο που έχω δουλέψει στην Αθήνα, έχω καταλήξει ότι ο τρόπος δουλειάς εδώ είναι αρκετά διαφορετικός σε σχέση με το γερμανικό θέατρο, όπου διατίθενται αρκετά μεγάλα κονδύλια. Ουσιαστικά όταν δουλεύεις σε μια ξένη χώρα έχεις να αντιμετωπίσεις μια διαφορετική κουλτούρα και κατ’ επέκταση ένα διαφορετικό τρόπο εργασίας. Για μένα ήταν πολύ σημαντικό να εργαστώ στον τόπο όπου γεννήθηκαν το θέατρο και η δυτική φιλοσοφία».
Ελληνικό θέατρο: «Στο ελληνικό θέατρο νομίζω πως υπάρχει η ανάγκη για μεγαλύτερο ρεαλισμό στη σκηνή. Το ελληνικό κλίμα επηρεάζει σαφώς και την καλλιτεχνική δημιουργία. Δεν είναι τυχαίο πως οι Ελληνες ηθοποιοί είναι πολύ ανοιχτοί. Σε κάποιες ελληνικές παραστάσεις όμως δεν έχω δει το θεατρικό δρώμενο να έχει αναφορές στην πραγματικότητα, στο τι συμβαίνει εκτός θεάτρου».
Δύσκολο: «Στη Γερμανία το θέατρο είναι μια κλειστή φόρμα, όπου υπάρχει διάθεση για πειραματισμό. Στη Γερμανία αισθάνομαι ότι το θέατρο έχει γίνει πολύ κυνικό, σχεδόν “κανιβαλικό”. Μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε νιώθω ότι ακόμα δεν έχω βρει μια πόρτα για να μπω στον κόσμο του γερμανόφωνου θεάτρου. Ισως και να φοβάμαι να μπω… Ισως το σύστημα να είναι τόσο ισχυρό, που δεν μπορείς να το αλλάξεις…»
Νερό: «Πρέπει να ψάξεις για νερό για να βρεις έστω και λίγο. Και ξέρεις; Πάντα βρίσκεις νερό. Η δική μου πηγή τροφοδοτείται από το θέατρο. Το θέατρο είναι αυτό που με κάνει “πλούσια”. Αν δεν υπήρχε το θέατρο στη ζωή μου, τώρα θα ήμουν μια δυστυχισμένη γυναίκα, παντρεμένη με τέσσερα παιδιά, κάπου στην αυστριακή επαρχία».
Σκύλος: «Λατρεύω τα ζώα και ειδικά τους σκύλους. Οταν κάναμε πρόβες στην Ανδρο, περπατούσα κάποια στιγμή στο δρόμο με τη σκυλίτσα μου, και άκουσα μέσα από έναν κάδο σκουπιδιών κάτι ανάμεσα σε κλάμα μωρού και σκυλιού. Ανοίγω τον κάδο και βλέπω μέσα πεταμένα πέντε σκυλάκια. Τα πήρα μαζί μου και ταξίδεψα μετά το τέλος των προβών με έξι σκυλιά από την Ηγουμενίτσα ως την Ιταλία. Κι όταν έγιναν πέντε μηνών, τα μοίρασα σε φίλους».
Διάλογος: «Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον χωρίς διάλογο. Τη σημασία του διαλόγου, το να σέβομαι και να αποδέχομαι τον άλλον, τα έμαθα μεγαλώνοντας. Στο θέατρο πρέπει να ανοίγεις διάλογο με το κοινό, αλλιώς είναι σαν να μιλάς σε τοίχο. Βέβαια συχνά η αμεσότητα αυτή μπορεί να σοκάρει το θεατή, που έχει μάθει να καταναλώνει τέχνη και όχι να τη νιώθει.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ

Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, 4-5/7 στις 21:00.
Το Σχολείον (Χώρος Β), 15-20/7 στις 21:00.
Κρατήσεις εισιτηρίων: Πανεπιστημίου 39
(τηλ. 210 3272000) ή στο
site www.greekfestival.gr.
Τιμές εισιτηρίων: €20, €10 (μειωμ.).
Χορηγοί Επικοινωνίας: ΕΤ, City 99,5

[Από την Ιωάννα Μπλάτσου, φωτό: Stefan Okolowicz, Ελεύθερος Τύπος, 12/07/2008]

No comments: