Ολοι οι πρωταγωνιστές του Θηβαϊκού Κύκλου είναι παρόντες στις «Φοίνισσες» του Ευριπίδη. Πρόσωπα μοιραία όπως η μητέρα-σύζυγος, οι γιοι που αλληλοσπαράσσονται για το θρόνο, η κόρη που εναντιώθηκε στους νόμους της πόλης πληρώνοντας με τη ζωή της, ο άτεγκτος βασιλιάς, ο μάντης των δεινών ακόμα και ο ταλαίπωρος Οιδίποδας.
Οι «Φοίνισσες» δεν παίζονται συχνά. Κι αυτό γιατί ως έργο συνόλου δεν ευνοεί τις πρωταγωνίστριες που πάντα ποντάρουν στους μεγάλους ρόλους... Ο Σπύρος Ευαγγγελάτος, όμως, το επέλεξε και το παρουσιάζει σε μετάφραση Κ. Χ. Μύρη την Παρασκευή και το Σάββατο στην Επίδαυρο συνεργαζόμενος ξανά, ύστερα από 10 χρόνια, με τον Θάνο Μικρούτσικο.Το Αμφί-Θέατρο», έπειτα από απουσία δύο χρόνων, επιστρέφει στο αρχαίο θέατρο. Ο Σπ. Ευαγγελάτος έκανε εκεί το ντεμπούτο του το 1972 σε ηλικία 32 ετών με την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή. Αλλά τότε, μαζί του ντεμπουτάρισαν κι αυτοί που τώρα τον ξανασυναντούν στις «Φοίνισσες»: ο Κ. Χ. Μύρης ως μεταφραστής, ο σκηνογράφος Γιώργος Πάτσας και οι Αντιγόνη Βαλάκου, Πέτρος Φυσσούν στους ρόλους.«Ο χώρος με άντεξε όλα αυτά τα χρόνια» λέει ο σκηνοθέτης. «Η δική μου προσπάθεια επικεντρώνεται στη συνέχεια της παλιάς παράδοσης του Εθνικού Θεάτρου, της Σχολής Πολίτη, Ροντήρη, Μινωτή. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει πιο φιλόδοξος στόχος για ένα σκηνοθέτη, νέο ή παλιό, πέρα από την προβολή του νοήματος του έργου. Ολα τ' άλλα είναι εύκολα. Με φωτισμούς, μουσικές κι ένα-δυο βίντεο κάνεις παράσταση ακόμα και με τον τηλεφωνικό κατάλογο...»Για να προβληθεί η διαχρονικότητα του ευριπιδικού μηνύματος, η δράση τοποθετήθηκε σε χώρο «απειλητικό», έναν εγκαταλελειμμένο σιδηροδρομικό σταθμό με κυρίαρχη την αίσθηση της ερημιάς, της μελαγχολίας, του συνωστισμού επιβατών. Ενας σταθμός που μπορεί να συμβολίζει την αναχώρηση για το μέτωπο αγαπημένων προσώπων αλλά και την άφιξη ιταμών εισβολέων. Τα κοστούμια είναι σύγχρονα. Απλά φορέματα για την Ιοκάστη και την Αντιγόνη, στρατιωτικές στολές παραλλαγής για τους Ετεοκλή και Πολυνείκη. Οι Φοίνισσες, μετανάστριες από την Φοινίκη, ταμένες να γίνουν ιέρειες στον ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, εγκλωβίστηκαν από τον πόλεμο στη Θήβα. Τώρα αυτές οι Ανατολίτισσες αποτελούν τον 13μελή χορό, ντυμένες με σαλβάρια.
Εναντίον του Εμφυλίου
Ανάμεσα σε ράγες, κιβώτια και αποσκευές, οι Ιοκάστη (Αντιγόνη Βαλάκου), Κρέων (Στέφανος Κυριακίδης), Αντιγόνη (Τζίνη Παπαδοπούλου), Πολυνείκης (Νικόλας Παπαγιάννης), Ετεοκλής (Θανάσης Κουρλαμπάς), Τειρεσίας (Κώστας Αθανασόπουλος), Οιδίπους (Πέτρος Φυσσούν), Παιδαγωγός (Σπύρος Μαβίδης), Αγγελιαφόρος (Δημήτρης Παπανικολάου), Μενοικεύς (Κωνσταντίνος Φάμης) ζωντανεύουν το μύθο: Τα δυο αδέλφια αλληλοσκοτώνονται, η Ιοκάστη αυτοκτονεί, ο Οιδίποδας εξορίζεται και η Αντιγόνη, αντί να παντρευτεί τον Αίμονα, ακολουθεί το τυφλό πατέρα της.«Το έργο εναντιώνεται στον πόλεμο, κυρίως κατά της ειδεχθέστερης μορφής του, του εμφυλίου. Επίσης, συγχρονίζεται τραγικά με τους χαλεπούς καιρούς μας. Λέμε και ξαναλέμε πόσο επίκαιροι είναι οι τραγικοί ποιητές. Οπως ευφυώς είπε ο γερμανός θεατρολόγος Ζίγκφριντ Μέλχιγκερ, "οι αρχαίοι Ελληνες έγραφαν για μία και μόνον παράσταση, για μια βραδιά κι όχι για την αιωνιότητα όπως κάποιοι άλλοι", εννοώντας τον Γκαίτε... Εργα γραμμένα σε στίχο επέβαλλαν ύφος και ήθος, ενώ συμπύκνωναν με μοναδικό τρόπο σπουδαία νοήματα πανανθρώπινης και οικουμενικής αξίας όπως αποδεικνύεται. Αλλά και τα πρόσωπα έγιναν σύμβολα. Το σχόλιο-κριτική απέναντι στο θείον δεν λείπει, ούτε τα ψήγματα χιούμορ και ειρωνείας, αγαπημένη συνήθεια του Ευριπίδη. Για παράδειγμα ο Τειρεσίας λέει κάπου: "Περπατάω πολύ και προχωρώ λίγο"»... Ο Θ. Μικρούτσικος δηλώνει θαυμαστής του Σπ. Ευαγγελάτου πολύ πριν συνεργαστούν οι δυο τους σε πέντε παραστάσεις αρχαίου δράματος.«Οι νέοι θεατρόφιλοι της εποχής μου καταλαβαίναμε τι συμβαίνει στο ευρωπαϊκό θέατρο αμέσως μετά τον Μάη του '68, μέσα από τις δικές του παραστάσεις. Αν και νέος, είχε αφομοιώσει σύγχρονα ρεύματα και θεατρικές φόρμες, προτείνοντας από τότε τον δικό του τρόπο. Στη μακρά πορεία μου στο θέατρο (έχω γράψει μουσική για πάνω από 80 θεατρικές παραγωγές εδώ και στο εξωτερικό), δεν έχω ξανασυναντήσει τέτοιον οξυδερκή αναλυτή του αρχαίου δράματος. Κι επειδή πιστεύω βαθύτατα ότι η θεατρική μουσική είναι μουσική υπό "περιορισμό" (πρέπει ν' ακολουθεί συνεχώς τις απαιτήσεις του κειμένου και του σκηνοθέτη), χαίρομαι να "περιορίζομαι" από έναν βαθύτατο γνώστη της φιλολογικής και θεατρικής πράξης».Της ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία / 7, 20/07/2008
No comments:
Post a Comment