ΛΙΡ ΚΑΙ ΤΡΕΛΟΣ ΣΕ ΕΝΑ

Κι αυτά...

Ο Στίβεν Ρία και το ψόφιο άλογο, σύμβολο ότι η αμερικανική Αγρια Δύση δεν υπάρχει πια. Πάνω, ο θεατρικός συγγραφέας Σαμ Σέπαρντ

Η αυλαία του Public Theater στη Νέα Υόρκη σηκώθηκε τη Δευτέρα 15 Ιουλίου, για να αποκαλύψει στο κέντρο της σκηνής ένα... ψόφιο άλογο, με τα τέσσερα πόδια τεντωμένα στον αέρα. Δύο φτυαριές χώμα πετάγονται στον αέρα μπροστά του. Μετά, ένα φτυάρι πετιέται έξω από τον λάκκο και το ακολουθεί ο Στίβεν Ρία (γνωστός από το «Παιχνίδι των λυγμών» του Νιλ Τζόρνταν και από το «V for Vendetta» των Γουατσόφσκι). Πρωταγωνιστεί στο θεατρικό που έγραψε και σκηνοθετεί ο Σαμ Σέπαρντ, με τίτλο «Kicking a dead horse» [«Κλοτσώντας ένα ψόφιο άλογο»]. Υποδύεται έναν έμπορο έργων μοντέρνας τέχνης από το Μανχάταν, που ένα πρωί, απογοητευμένος από τη ζωή του, πετάει τα έργα τέχνης από το παράθυρο στο πεζοδρόμιο της Παρκ Αβενιου, παρατάει καριέρα και τον μισοναυαγισμένο γάμο του και φεύγει για την αμερικανική Αγρια Δύση. Εκεί όπου, κατ' αυτόν και κατά το γουέστερν-κλισέ, η αμόλυντη ερημιά και η σκληρή ζωή θα τον επαναφέρουν στην ισορροπημένη και ειλικρινή ζωή.

Αγοράζει και φοράει όλον τον εξοπλισμό του παραδοσιακού καουμπόι: καπέλο, σπιρούνια και άλογο. Το τελευταίο τον απογοητεύει όταν σωριάζεται και ψοφάει κάτω από τον καυτό ήλιο, αφήνοντάς τον να καταριέται τον δυτικό πολιτισμό και την επίδρασή του στην αμερικανική απεραντοσύνη. Αποφασίζει να μην αφήσει όρνεα και αρπακτικά να κατασπαράξουν το πτώμα και προσπαθεί να το θάψει, μαζί με την πίστη του στις παραδοσιακές αμερικανικές αξίες και τις ψευδαισθήσεις της Αμερικής για την ταυτότητα και τα ιδανικά της.

«Είναι ένα τεράστιο θέμα», λέει ο Ρία στους «Νιου Γιορκ Τάιμς». «Κάπως σαν το βασιλιά Λιρ, αλλά να πρέπει να παίζεις και τον Τρελό ταυτόχρονα». Στις επιρροές του έργου προσθέτει τον «Αμλετ» και τον Μπέκετ. Στα παράδοξα του ρόλου του, το ότι έπρεπε να μάθει να ρίχνει λάσο.

Ο Σαμ Σέπαρντ με τη σειρά του λέει πως «είναι παραπάνω από ένα τα πράγματα που κάνουν τον Στίβεν μεγάλο ηθοποιό. Γιατί μεγάλωσε στο Μπέλφαστ κατά τη διάρκεια της περιόδου που οι Ιρλανδοί αναφέρουν ως "Ταραχές", έχει περάσει πολλά, και αυτό φαίνεται στο πρόσωπό του».

Ο Ρία, που κουβαλάει όλη την παράσταση, αφού, εκτός από το ψοφίμι, εμφανίζεται ελάχιστα και μια νεαρή γυναικεία μορφή, είναι γιος οδηγού λεωφορείου στη Βόρεια Ιρλανδία που μεγάλωσε σαν προτεστάντης, πήρε υποτροφία για το Πανεπιστήμιο της Βασίλισσας, στο Μπέλφαστ, και παντρεύτηκε μια καθολική-μέλος του ΙΡΑ, που φυλακίστηκε αργότερα για βομβιστική επίθεση. Τώρα, δηλώνει πως «η βρετανική κατάκτηση της Ιρλανδίας ήταν το πρότυπο για την αμερικανική κατάκτηση (της Δύσης), της οποίας η μοντέρνα εκδοχή είναι το Ιράκ. Ο γνήσιος κέλτικος πολιτισμός εξωθήθηκε όλο και πιο δυτικά, όπως οι Ινδιάνοι της Αμερικής».

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 23/07/2008