Sunday, October 12, 2008

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ

Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι εργασίες ανακαίνισης της πρώτης Σκηνής της χώρας στην Αγίου Κωνσταντίνου

Το ΒΗΜΑ, 12/10/2008 * σελ. 12-13

Μια βόλτα στο εργοτάξιο του Εθνικού

Εργασίες με πυρετώδεις ρυθμούς για να ολοκληρωθεί το έργο της ριζικής ανακαίνισης της πρώτης σκηνής της χώρας ενώ πιέζουν οι προθεσμίες και οι πρεμιέρες

ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ


Πανοραμική όψη της Κεντρικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου, με τον πολυέλαιο να δεσπόζει στο ανακαινισμένο ταβάνι. Οι εργασίες στους εξώστες, στην πλατεία και στη σκηνή γίνονται με πυρετώδεις ρυθμούς


Τμηματικά θα παραδοθεί το ριζικά ανακαινισμένο κτίριο Τσίλερ του Εθνικού Θεάτρου στο κοινό, αρχής γενομένης από τη Νέα Σκηνή, τον προσεχή Νοέμβριο, ενώ η Κεντρική αναμένεται να κάνει πρεμιέρα τον Φεβρουάριο του 2009. Αν και το σύνολο του έργου θα τελειώσει με καθυστέρηση, αφού ο αρχικός χρόνος παράδοσης ήταν ο περασμένος Μάρτιος και επόμενη ημερομηνία ο τρέχων Οκτώβριος, η κατασκευάστρια εταιρεία κρίνει τις καθυστερήσεις «μηδενικές» για το μέγεθος του εγχειρήματος.

Μετά τις διαβεβαιώσεις της κατασκευάστριας εταιρείας Θόλος ΑΕ (θυγατρικής της Μηχανικής) τον περασμένο Δεκέμβριο, παρουσία του υπουργού Πολιτισμού Μιχάλη Λιάπη, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου προγραμμάτισε τη σεζόν 2008-2009 με το δεδομένο ότι το κτίριο Τσίλερ θα έχει παραδοθεί. Ωστόσο, όπως επισημαίνει προς «Το Βήμα» ο Γιάννης Χουβαρδάς, «από τα μέσα Αυγούστου φάνηκε το πρόβλημα, καθώς καταλάβαμε ότι δύσκολα θα ήταν έτοιμη η Κεντρική Σκηνή τον Νοέμβριο όπως είχε προγραμματιστεί». Οπότε προσανατολίστηκε σε άλλες λύσεις αναπροσαρμόζοντας τις ημερομηνίες, αλλά και κάνοντας χρήση του κτιρίου του Φεστιβάλ Αθηνών στην οδό Πειραιώς. Οσο για τη νέα Νέα Σκηνή, τονίζει: «Ξέρω ότι θα είναι έτοιμη τέλος Νοεμβρίου, οπότε η πρώτη πρεμιέρα θα δοθεί στις 21 ή στις 28 Νοεμβρίου». Για κάθε ενδεχόμενο, πάντως, ο Γιάννης Χουβαρδάς έχει προβλέψει σχέδια έκτακτης ανάγκης τα οποία «δεν υφίσταται λόγος ούτε να τα συζητάμε ούτε να τα λέμε. Πιστεύουμε ότι όλα θα γίνουν στην ώρα τους και μέσα στις τελικές προθεσμίες, με όριο την 31η Δεκεμβρίου 2008, κάτι που επιβεβαιώνουν και οι εργολάβοι, αλλά και οι τεχνικές μας υπηρεσίες» και καταλήγει ότι «δεν γίνεται να μην τηρηθούν οι ημερομηνίες και οι δεσμεύσεις, διότι τότε χάνονται χρήματα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια».

«Κάνουμε υπερπροσπάθεια για να μην πέσουμε έξω στις ημερομηνίες του Γ´ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Δουλεύουμε μέρα - νύχτα. Τι άλλο να πω...» λέει η αρχιτέκτων κυρία Λίνα Μπαντέκα, εργοταξιάρχης από την πλευρά της κατασκευάστριας εταιρείας - η αρχιτεκτονική μελέτη του Εθνικού Θεάτρου - Κτίριο Τσίλερ έγινε από το γραφείο Στούντιο 75. «Είναι άθλος που φθάσαμε ως εδώ, διότι βρήκαμε πάρα πολλά πράγματα που δεν τα περιμέναμε, όπως δάπεδα χωρίς καμία συνοχή στο κονίαμα, ενώ στη σκεπή ήταν σαπισμένα και όλα τα σίδερα. Σκεφθείτε ότι μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια είχε γίνει μόνο μία νέα μόνωση. Εγιναν πολύ μεγάλες επεμβάσεις, γι' αυτό και πιστεύω ότι οι καθυστερήσεις είναι κάτι παραπάνω από μηδενικές...».

Ποια είναι, όμως, σήμερα η κατάσταση στο Εθνικό Θέατρο; Πόσο ρεαλιστική είναι η έναρξη της λειτουργίας του στα τέλη Νοεμβρίου, χωρίς προβλήματα; Διότι πέρα από το κτιριακό, υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός στις δύο σκηνές - και κυρίως στην Κεντρική, που πρέπει να δουλέψει και να υπηρετήσει κάθε παράσταση.

Το τετράγωνο που ορίζεται από τις οδούς Μενάνδρου - Αγίου Κωνσταντίνου - Κουμουνδούρου - Σατωβριάνδου (συνολικής έκτασης 5.000 τ.μ.) είναι αυτή τη στιγμή ένα τεράστιο εργοτάξιο με 200 ανθρώπους οι οποίοι δουλεύουν σε έντονους ρυθμούς, μηχανικούς, εργάτες, ζωγράφους, συντηρητές. Εκεί, στον ανοικτό χώρο που βλέπει προς την Κουμουνδούρου, είναι εγκατεστημένα τα (μεταλλικά και πρόχειρα) γραφεία της Θόλος ΑΕ.

Ενοποίηση σκηνών


Σκαλωσιές παντού: Η Κεντρική Σκηνή θα παραδοθεί ως το τέλος του χρόνου


Η είσοδος του Εθνικού Θεάτρου θα είναι από την οδό Μενάνδρου - και όχι από την Αγίου Κωνσταντίνου. Αρχές Νοεμβρίου αναμένεται να ανοίξει η όψη του κτιρίου Τσίλερ επί της οδού Μενάνδρου και στο τέλος Νοεμβρίου η πρόσοψη της Αγίου Κωνσταντίνου. «Οταν φωτισθεί όλη αυτή η γωνία, τότε θα αρχίσει να φαίνεται...» λέει με καμάρι η Λίνα Μπαντέκα, η οποία μας ξενάγησε στους χώρους του εργοταξίου.

Στην Κεντρική Σκηνή, η σκηνή (διαστάσεων 17,60 Χ 21,40 μ. και ύψους 25 μ.) μοιάζει με ένα εργοστάσιο, ενώ ένα δάσος από συρματόσχοινα κρέμονται από ψηλά. Εχουν μπει τα βαγόνια της πίσω και της πλαϊνής σκηνής (διαστάσεων 13,90Χ18,30 μ.), ενώ λείπουν δύο ακόμη - το κάτω και αυτό που βρίσκεται στο άνοιγμα, στην μπούκα... «Υπολογίζουμε ότι γύρω στις 10 Νοεμβρίου θα μπει το δάπεδο, ενώ στην πλατεία τα καθίσματα προγραμματίζονται για τις αρχές Δεκεμβρίου». Τώρα επίσης «διαμορφώνονται οι εξώστες της κεντρικής αίθουσαςη οποία ξαφνικά θα φανεί... Αύριο θα τελειώσουν οι σιδεριές και θα μπουν τα ξύλα, ενώ μετά θα μπουν και τα πατώματα. Ο μεγάλος πολυέλαιος αναρτήθηκε μεν δοκιμαστικά αλλά θα τον κατεβάσουμε για να συντηρηθεί και θα επανέλθει πριν από τα εγκαίνια». Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι ο πολυέλαιος ανεβαίνει με ηλεκτρικό βαρούλκο και χρειάζεται τρεις ημέρες αποσυναρμολόγηση.

Αρα είναι εφικτή η πρεμιέρα τον Φεβρουάριο; «Ναι, αν όλα πάνε καλά» λέει η κυρία Λίνα Μπαντέκα. «Εγώ είμαι τεχνικός και πρέπει να λαμβάνω υπόψη μου κάθε παράγοντα, κάθε τι περίεργο. Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι - κρατάμε μια επιφύλαξη. Η σκηνή είναι τεράστια, η δεύτερη μεγαλύτερη μετά το Μέγαρο Μουσικής, και φτιάχνεται από τους ίδιους. Πρέπει λοιπόν όλο αυτό το εργοστάσιο της σκηνής να λειτουργήσει σωστά» εξηγεί.

Η Νέα Σκηνή «δουλεύεται φουλ για να είναι έτοιμη τέλος Νοεμβρίου», όπως επισημαίνει η ίδια, ενώ παράλληλα εργασίες γίνονται και σε ορισμένα καμαρίνια - μπαίνουν πλακάκια στα μπάνια, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους ηθοποιούς. «Θα έχει όμως πολλή σκόνη, κάτι που οι άνθρωποι του Εθνικού πιστεύουν ότι θα ξεπεράσουν. Ελπίζω ότι δεν θα υπάρξουν προβλήματα. Η Νέα Σκηνή είναι ένα εντελώς καινούργιο κτίριο, φτιαγμένο από τεχνητό λίθο, ένα υλικό που πρώτη φορά χρησιμοποιείται. Προχωράμε πολύ προσεκτικά». Σε ένα έντονο χρώμα τούβλου (κεραμιδί) η νέα Νέα Σκηνή των 300 τ.μ. θα δεσπόζει στον δεύτερο όροφο του κτιρίου προς την οδό Μενάνδρου.

Στον χώρο της παλαιάς Νέας Σκηνής θα λειτουργήσει το Φουαγέ και των δύο σκηνών. «Εκείνο στο οποίο επέμενε ο Νίκος Κούρκουλος» επανέρχεται η Λίνα Μπαντέκα «ήταν η πλήρης ενοποίηση των σκηνών, γι' αυτό και άνοιξαν πόρτες στο φουαγέ. Οι δύο σκηνές ενοποιούνται και στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο» και εξηγεί ότι επειδή το κτίριο της παλαιάς Νέας Σκηνής φτιάχτηκε μεταγενέστερα, το '50, δεν ήταν τόσο γερή κατασκευή όσο το κεντρικό.

Οσο για αυτό που γνωρίζαμε ως Φουαγέ της Κεντρικής Σκηνής, η παλαιά Αίθουσα Χορού, αναπαράγεται πλήρως γιατί «προς τα εκεί το κτίριο είχε ανοίξει... Εκεί βρίσκονται και τα μεταγενέστερα γύψινα, διότι από την αίθουσα επί εποχής Τσίλερ δεν διασώθηκε τίποτε. Τώρα είναι η τρίτη επέμβαση που κάνουμε. Μπορούσαμε όμως να την ξαναφτιάξουμε, διότι βρήκαμε και φωτογραφίες και ακουαρέλες του ίδιου του Τσίλερ. Η πρότασή μας όμως απορρίφθηκε από το ΥΠΠΟ. Η επέμβαση που κάνουμε τώρα είναι η αναπαραγωγή των γύψινων, με τους κίονες και τα χρυσά που δεν ταιριάζουν στο ύφος του κτιρίου».

Η είσοδος από την Κουμουνδούρου, η λεγόμενη Βασιλική Είσοδος, θα χρησιμοποιείται από τη διεύθυνση και το προσωπικό του Εθνικού, αλλά και από τους ηθοποιούς. Το υπόγειο γκαράζ παραμένει με την είσοδο από την οδό Κουμουνδούρου, ενώ η αυλή (προς την οδό Σατωβριάνδου) θα φτιαχτεί τελευταία: Μέσα εκεί θα στηθεί ένα μικρό υπαίθριο θεατράκι (η εναλλακτική σκέψη για τη δημιουργία ενός μουσείου απορρίφθηκε), μια πέργκολα, ενώ θα διατηρηθεί και μια αποθήκη η οποία κρίνεται χρήσιμη για τη λειτουργία του Εθνικού.

Οι τοιχογραφίες


Η Κεντρική Σκηνή μοιάζει σήμερα με ένα πυκνό δάσος από συρματόσχοινα που κρέμονται από ψηλά - Οι τοιχογραφίες στο Φουαγέ του πρώτου ορόφου αναδείχθηκαν από τους συντηρητές


Με την έναρξη των εργασιών ξεκίνησε και η δουλειά στις τοιχογραφίες: «Από την αρχή έγιναν τομές για να φανεί ποιες θα συντηρηθούν (πάντα σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού), ποιες αξίζει να κρατηθούν και ποιες όχι - κυρίως λόγω σαθρότητας του κονιάματος. Ετσι, στο φουαγέ του πρώτου ορόφου οι τοιχογραφίες αναδείχθηκαν, ενώ στου ισογείου δεν κατέστη δυνατό κάτι τέτοιο. Βρήκαμε επίσης και ακουαρέλες του Τσίλερ που είχε το Εθνικό, και έτσι όπου δεν μπορούσαμε να τις συντηρήσουμε, κάναμε αναπαραγωγή από το πρωτότυπο» σημειώνει η κυρία Μπαντέκα. «Επίσης, συντηρήσαμε τοιχογραφίες στη λεγόμενη Βασιλική Είσοδο με το κλιμακοστάσιό της και σε ένα μικρό φουαγέ μεταξύ της αίθουσας χορού και του βασιλικού θεωρείου, αλλά και ορισμένες οροφογραφίες».

Τέλος, το κόστος του έργου θα ξεπεράσει, σύμφωνα με την κατασκευάστρια εταιρεία Θόλος ΑΕ, κατά 10%-12% τον αρχικό προϋπολογισμό - και θα φθάσει στα 30 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ). «Κυριολεκτικά» καταλήγει η κυρία Μπαντέκα «το κτίριο Τσίλερ κατέρρεε, όπως πολύ σωστά είχε επισημάνει ο Νίκος Κούρκουλος, γιατί το ζούσε. Η πρωτοβουλία του ήταν καθοριστική για να ξεκινήσει το έργο. Ένα έργο όχι τόσο μεγάλο αλλά σύνθετο. Είναι η μεγαλύτερη επέμβαση που έχει γίνει σε μνημείο. Σκεφθείτε ότι ήλθε ένα μεταλλικό κτίριο εν επαφή σε ένα μνημείο, και το παλιό αγκάλιασε το μεταλλικό... Μιλάμε για 600 τόνους σίδερο. Δεν υπάρχει ενίσχυση που να μην έγινε σε αυτό το έργο. Ο,τι επέμβαση μπορεί να γίνει σε κτίριο, έγινε».

Το έργο, το οποίο ξεκίνησε το 2006, ολοκληρώνεται: «Πρέπει να είμαστε συνεπείς και το Εθνικό να δοθεί το συντομότερο δυνατό στο αθηναϊκό κοινό. Αλλά» υπογραμμίζει «χωρίς απολύτως καμία παραχώρηση, καμία έκπτωση στην ποιότητα. Αν δεν γίνει αυτό που πρέπει, το Εθνικό Θέατρο δεν παραδίδεται...».

No comments: