ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΡΛΟΟΥ: «Ζούμε μια καλλιτεχνική τρομοκρατία»

Της Έλενας Δ. Χατζηιωάννου, ΤΑ ΝΕΑ: Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2008

Μια τολμηρή επιλογή κάνει ο Δημήτρης Τάρλοου με τις «Βάκχες» που θα ανεβάσει στο θέατρό του «Πορεία», με Έλληνες και ξένους συνεργάτες

Στο ευρύ μωσαϊκό έργων από το σύγχρονο και κλασικό, ελληνικό και ξένο δραματολόγιο που παρουσιάζεται κάθε χρόνο στις αθηναϊκές σκηνές, η ψηφίδα που ξεχωρίζει φέτος είναι η τραγωδία του Ευριπίδη «Βάκχες». Για πολλούς λόγους. Ανεβαίνει σε κλειστό χώρο, στο θέατρο «Πορεία», από ξένο σκηνοθέτη και πολυπολιτισμικό θίασο. Η Αυστριακή Ρενάτε Τζετ, αν και άπειρη στο αρχαίο δράμα, είναι μια πλήρης καλλιτέχνις του θεάτρου (ηθοποιός, σκηνοθέτις, σκηνογράφος), δυναμική, ανήσυχη και ταυτόχρονα κατασταλαγμένη. Το επιτελείο της (φωτιστής, μουσικός, χορογράφος), επίσης ξένοι, έχουν συνεργαστεί με τα πιο ζωντανά θέατρα της Ευρώπης. Πρόσθετο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μεικτός θίασος, στον οποίο συμμετέχουν δύο προσωπικότητες της ευρωπαϊκής σκηνής, ο Βlaine Reininger και ο Jurgen Stossinger. Κι όλα αυτά στη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά.

Ο Δημήτρης Τάρλοου ηθοποιός, παραγωγός και καλλιτεχνικός διευθυντής του «Πορεία», χαρακτηρίζει το θέατρό του «τόπο συνάντησης και συμφιλίωσης σημαντικών καλλιτεχνών από όλους τους χώρους». Η κυρίαρχη πάντως εντύπωση είναι πως οι φιλοδοξίες του δεν ασφυκτιούν στα όρια μιας προσωπικής ερμηνείας ή στο κυνήγι θεαματικής επιτυχίας. Καθώς κάθε κοινό βρίσκει την παράσταση που του αξίζει, το δέλεαρ για τον Τάρλοου είναι η ενδιαφέρουσα παράσταση που κάνει ένα βήμα μπροστά. Πάντως ξένος σκηνοθέτης σε τραγωδία και, μάλιστα σε κλειστό χώρο, μοιάζει με θεατρικό ανέκδοτο. Ειδικά μετά το φετινό καλοκαίρι.

ΙΝFΟ: «Βάκχες» στο θέατρο «Πορεία» (3ης Σεπτεμβρίου και Τρικόρφων, τηλ. 210 8210082). Πρεμιέρα: 21 Νοεμβρίου.

«Αντιτίθεμαι σε όλα αυτά που επιβάλλονται. Στον πόλεμο που γίνεται για τους ξένους σκηνοθέτες που σκηνοθετούν τα "δικά μας έργα". Δεν μ΄ αρέσει αυτό το κλίμα τρομοκρατίας. Είμαστε εγκλωβισμένοι στα στερεότυπα. Υπαίθριο σινεμά το καλοκαίρι, αρχαίο δράμα σε υπαίθρια θέατρα και Έλληνας σκηνοθέτης, που ξέρει. Δεν είναι έτσι το θέατρο. Πεποίθησή μου είναι πως πρέπει να ασχολούμαστε με ό,τι και όποιους μάς κάνει κέφι, μας ανοίγει τη σκέψη, τη φαντασία, τα όρια. Εδώ κι ένα χρόνο προετοιμάζω αυτή την παραγωγή. Η ελευθερία που προέρχεται μέσα από αυτή τη γυναικεία σοφία βρίσκει στη μέθοδο δουλειάς της Ρενάτε Τζετ το πεδίο όπου μπορεί να αναπτύξει τον προβληματισμό του αρχαίου κειμένου. Πώς βλέπει τη σύγχρονη Ελλάδα ένας Κεντροευρωπαίος; Τι σημαίνει βακχεία σήμερα, τι σημαίνει εξουσία τώρα; Τι σημαίνει Διόνυσος, τι Πενθέας; Από την εμπειρία της συνεργασίας μας (σκηνοθέτησε την παράσταση "Τhe man who"), πιστεύω πως μπορεί να το προσεγγίσει αυτό στις "Βάκχες". Ξέρω τι όραμα έχει για το θέατρο. Πως επιθυμεί να συνεργάζεται με ηθοποιούς που θέλουν να μιλήσουν προσωπικά μέσα από ένα ρόλο κι όχι απλώς να παίζουν καλά. Ένας τρόπος εργασίας που αφορά την αλήθεια του ηθοποιού. Το έργο προσφέρεται γι΄ αυτό. Υπάρχει μια μετάβαση από τον κόσμο του συμβατικού στον κόσμο του επέκεινα, που μόνο έτσι μπορεί να παρουσιαστεί. Άλλωστε, δεν επιλέγω ποτέ ανθρώπους που κάνουν μοντερνιές». Για την επιλογή της μετάφρασης του Γιώργου Χειμωνά, η σκηνοθέτις λέει πως «δίνει στο αρχαίο ελληνικό κείμενο τη δύναμη και την αμεσότητα που χρειάζεται σήμερα, ώστε να αντιμετωπίσουμε έναν κόσμο απόγνωσης, απελπισίας και ανθρώπινων τραγωδιών».

• Αλλά σε ποια γλώσσα θα μιλάνε οι ξένοι ηθοποιοί;

«Ό,τι ειπωθεί θα είναι στα ελληνικά. Κατ΄ αρχάς ο Διόνυσος για μας είναι ένας ξένος περίεργος που έρχεται να χαλάσει την ηρεμία της συντηρητικής Θήβας. Τον ρόλο ερμηνεύουν δύο ηθοποιοί. Ο Νίκος Ελευθεριάδης και ο σπουδαίος μουσικός- ηθοποιός Βlaine Reininger, ένας ξένος από το Σαν Φρανσίσκο, που έχει ένα παιδί στην Ελλάδα, ζει εδώ και στην Ευρώπη. Τον Τειρεσία ερμηνεύει ο Jurgern Stossinger. Ένας εβδομηνταπεντάρης καταξιωμένος Αυστριακός ηθοποιός που μας κάνει την τιμή να παίζει στο θέατρό μας. Αγαπάει πολύ την Ελλάδα, έχει περάσει 13 καλοκαίρια στη Χρυσή, στο Γαϊδουρονήσι, έχει μάθει ελληνικά. Η φιγούρα του, η αφοσίωσή του, η μεταφυσική του είναι συγκλονιστική».

Τη διανομή ολοκληρώνουν οι Ιωάννα Κανελλοπούλου, Εύα Κεχαγιά, Ελίτα Κουνάδη (χορός Βακχών), Γιώργος Μωρόγιαννης (Κάδμος), Δημήτρης Τάρλοου (Πενθέας), Απόστολος Πελεκάνος (Άγγελος), Ναταλία Καποδίστρια (Αγαύη).

Με αισθητική Πικάσο και Νταλί

Ανάμεσα στην πρόθεση, στην πρόταση και στην ενηλικίωση, ποιες είναι οι προτεραιότητες της παράστασης; Τι προωθεί, τι καλλιεργεί, κυρίως ποιες αξίες θέλει να υπερασπιστεί;

«Ο τρόπος ερμηνείας έχει ιδιαίτερο βάρος για τον καθένα μας», λέει ο Δημήτρης Τάρλοου. «Ο στόχος δεν είναι να παίξουμε καλά. Αλλά αυτό που θα αποκαλυφθεί να έρχεται από κάτι πολύ βαθύ και προσωπικό. Να το αντλείς από το δικό σου πηγάδι.

Πάντα το ενδιαφέρον είναι κατά πόσο μπορείς να εκφράσεις κάτι για τον εαυτό σου. Οι καλλιτέχνες που ζουν και κοιμούνται με την τέχνη το ίδιο πράγμα επιθυμούν: την αλήθεια την προσωπική, που συνδέεται με την αλήθεια του ρόλου. Στη δική μας παράσταση, κλειστού χώρου, ο χορός των Βακχών δεν είναι μπούγιο. Είναι τρεις οντότητες, οι πρωταγωνίστριες του έργου. Δεν θα είναι καταθλιπτικές, με παράξενη όψη, αλλά έντονες, φωτεινές, περίεργες με την αισθητική του Πικάσο, του Ματίς, του Νταλί. Η βακχεία των Μαινάδων δεν είναι κάτι έξαλλο- το ακραίο συμβαίνει εκτός σκηνής, στον Κιθαιρώνα- αλλά ένα επίπεδο συνείδησης. Επί σκηνής θα υπάρχει ένα ψυχικό τοπίο που θα παραπέμπει στο παλάτι, χώρο χθόνιο και ιερό με αρκετά επίπεδα, τα οποία θα αποκαλύπτουν το βάθος του έργου. Ένα ερμητικό σκηνικό για τον Πενθέα, που έχει μείνει μόνος στο παλάτι- ελπίζω να εκφράσω κάτι για το κλείσιμό μου, απέναντι στον κόσμο».