Το τέταρτο κουδούνι

• Του Γιώργου ∆.Κ. Σαρηγιάννη, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

Τον «Χορό του θανάτου» (1900) του Ογκουστ Στρίντµπεργκ – και συγκεκριµένα το Πρώτο Μέρος του, το ∆εύτερο σπάνια ανεβαίνει – θα παρουσιάσουν τον επόµενο χειµώνα 2011 / 2012 στο θέατρό τους «Αλµα» η Κατερίνα Μαραγκού κι ο Βίλης Ανδρέου. Με αφορµή και την επέτειο συµπλήρωσης 100 χρόνων απ’ το θάνατο (1912) του σουηδού συγγραφέα. Σε σκηνοθεσία Ιωάννας Μιχαλακοπούλου.

Στον ρόλο του Λοχαγού, του Εδγαρ – κατά την παλαιά (1930) αλλά άπαιχτη και εξαίρετη, κατά τις πληροφορίες µου, µετάφραση του Ι. Ε. Χρυσάφη που θα χρησιµοποιηθεί –, ο Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Αλίς η Κατερίνα Μαραγκού.

Το έργο – σ’ ένα αποµονωµένο νησί του σουηδικού αρχιπελάγους ένα ζευγάρι παντρεµένο είκοσι πέντε χρόνια, εκείνος λοχαγός, επικεφαλής της φρουράς του νησιού, εκείνη ηθοποιός που τα ’χει παρατήσει, µε τα παιδιά τους να σπουδάζουν µακριά, ασφυκτιούν και µε κάθε τρόπο πληγώνουν ο ένας τον άλλον ενώ η άφιξη του Κουρτ, φίλου τους και ξάδερφου της Αλίς, µε τον οποίο τους δένει ένα κοινό παρελθόν και κάποια µυστικά και ο οποίος εγκαθίσταται στο νησί ως διευθυντής του λοιµοκαθαρτηρίου, οδηγεί και τους τρεις σε ακραίες επιλογές – πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα µόλις τη σεζόν 1969 / 1970. Στο τότε θέατρο «Βεργή» απ’ τον θίασο Ελσας Βεργή - Μάνου Κατράκη σε σκηνοθεσία του. Το πιο πρόσφατο ελληνικό ανέβασµά του ήταν τον περσινό χειµώνα 2009 / 2010 στο «Studio Μαυροµιχάλη» απ’ την θεατρική οµάδα «Υστερόγραφο» σε σκηνοθεσία Γιώργου Γιανναράκου µε Αγγελική Λεµονή – έξοχη Αλίς –, Κώστα Χατζούδη, Σπύρο Ζουπάνο.

Σηµειώστε πως η συνεργασία Γιώργου Μιχαλακόπουλου - Κατερίνας Μαραγκού στο «Αλµα» ξεκίνησε το 2007 και µετράει δυο επιτυχίες ώς τώρα: «Τζον Γαβριήλ Μπόρκµαν» του Ιψεν σε σκηνοθεσία Γιώργου Μιχαλακόπουλου – παίχτηκε τις σεζόν 2007 / 2008 και 2008 / 2009 – και «Φθινοπωρινή ιστορία» του Αρµπούζοφ σε σκηνοθεσία Ιωάννας Μιχαλακοπούλου επίσης (παίχτηκε πέρσι και επαναλαµβάνεται φέτος).

Ηταν, όντως, η… «χαρά του ατζέντη», όπως είπε ο νέος – ίσως όχι στην ηλικία αλλά σίγουρα – στα µυαλά δήµαρχος της πόλης Γιάννης Μπουτάρης και µας µετέφερε απ’ την Θεσσαλονίκη η δική µας, η Βίκυ Χαρισοπούλου. Τα «∆ηµήτριά» της. Και δεν ήταν µόνο η χαρά των ατζέντηδων – ή, µάλλον, το αλώνι όπου αλώνιζαν και… και… Ηταν ένα άθλιο, ξεχειλωµένο συνονθύλευµα όπου συµφύρονταν, χωρίς κανένα σκεπτικό, µερικά σηµαντικά, ίσως, καλλιτεχνικά γεγονότα µαζί µε απερίγραπτη, τυχάρπαστη σαβούρα.

Γι’ αυτό και χαιρετίζω το χρονικό σφίξιµο του φεστιβάλ σε τρεις βδοµάδες παράλληλα µε την ανάθεση της οργάνωσής του σε τριµελή καλλιτεχνική επιτροπή που αποτελούν ο διεθνής µας πιανίστας και συντονιστής καλλιτεχνικού προγραµµατισµού του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης Γιώργος - Εµµανουήλ Λαζαρίδης, η θεατρολόγος Ιφιγένεια Ταξοπούλου κι ο χορογράφος Κωνσταντίνος Ρήγος. Και οι τρεις και Ξέρουν και Μπορούν. Ειδικά ως προς το θέατρο, όπου γνωρίζω καλύτερα τα πράγµατα, δεν έχω καµιά αµφιβολία για τις ικανότητες της Ιφιγένειας Ταξοπούλου. Που τις γνώρισα µέσα απ’ τη θέση της στο ΚΘΒΕ κι όλη της τη δραστηριότητά σε σχέση µε την Ενωση των Θεάτρων της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου και, κυρίως, µέσα απ’ τη διοργάνωση των Φεστιβάλ της Ενωσης και του Βραβείου στην Θεσσαλονίκη.

Ηµουν σίγουρος πως έτσι θα ενεργούσε ο Μπουτάρης. Και περιµένω περισσότερα. Καλή δύναµη! Και στα δικά µας, των χαµουτζήδων. Καιρός είναι…

Το ΕΚΕΘΕΧ ζει, αυτό µας οδηγεί! Θυµάστε το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού; Που ίδρυσε το υπουργείο Πολιτισµού επί Γιώργου Βουλγαράκη; Και που όλοι είχαµε πει πως θα παίξει ρόλο σηµαντικό για το µέλλον του θεάτρου και του χορού στον τόπο µας; Αλλά που ώσπου να το πούµε ο θεσµός άρχισε να φθίνει – δηλαδή άρχισαν να τον ροκανίζουν για να ακριβολογούµε; Και που όταν ο κ. Γερουλάνος ανέλαβε το υπουργείο Πολιτισµού µάθαµε πόσο ευρωβόρο ήταν το συγκεκριµένο ΕΚΕΘΕΧ; Και που γι’ αυτό και αποφασίστηκε η διάλυσή του; Αυτό.

Ξέρετε, όµως, πως, έναν χρόνο µετά τα περί φοβερής και τροµερής σπατάλης λεχθέντα, το ΕΚΕΘΕΧ δε λειτουργεί πια µεν, ∆ΕΝ έχει διαλυθεί δε; Και πως ακόµα – ναι, ΑΚΟΜΑ! – πληρώνουµε – ναι, εσείς, εγώ, όλοι µας, ναι, εν µέσω οικονοµικής κρίσης και συνεχών περικοπών – τα λειτουργικά του έξοδα; ∆ιότι, ναι, η περί της διάλυσής του νοµοθετική ρύθµιση ακόµα δεν έγινε απ’ το υπουργείο Πολιτισµού; Και µη χειρότερα!

Για τους άτυχους που δεν µπορέσαµε να γευτούµε τα είκοσι πέντε απογευµατινά θεατρικά αναλόγια µε την οµηρι κή «Ιλιάδα» σε µετάφραση ∆ηµήτρη Μαρωνίτη (– µια ραψωδία από µια εκλεκτή µας ηθοποιό κάθε Πέµπτη της χειµερινής σεζόν –, που οργάνωσε φέτος το Εθνικό Θέατρο, προνόησε η Ε(λληνική) ΡΑ(διοφωνία): οι ηµισκηνοθετηµένες αναγνώσεις ηχογραφήθηκαν και θα µεταδοθούν, σε χρόνο που θα ανακοινωθεί – φαντάζοµαι σύντοµα, στη βράση κολλάει το σίδερο… –, απ’ το ∆εύτερο Πρόγραµµά της (103,7 FM). Και απ’ την εκποµπή – µε τον… συγγενικό µε την παρούσα στήλη τίτλο – «Το Τρίτο Κουδούνι».

Η οποία εκποµπή – χαράς ευαγγέλια για τους θεατρόφιλους και πηγή συγκίνησης και αναµνήσεων κυρίως για όσους µεγαλώσαµε εκτός Αθήνας και αγαπήσαµε το θέατρο, στις δεκαετίες του ’50 και του ’60, µέσα, κυρίως, απ’ το ραδιόφωνο, και το «Θέατρο της Τετάρτης», και το «Θέατρο της Κυριακής», και «Τα φώτα της ράµπας» –, σε επιµέλεια και παραγωγή Γιώργου Ευσταθίου, ξεκίνησε την προπερασµένη ∆ευτέρα επαναφέροντας το άδικα ξεχασµένο ραδιοφωνικό θέατρο στο προσκήνιο.

Θα µεταδίδεται κάθε ∆ευτέρα στις εννιά το βράδυ προσφέροντας ειδικές για την εκποµπή παραγωγές ελληνικών και ξένων έργων από πρώτης τάξεως συντελεστές αλλά και ζωντανές ηχογραφήσεις σηµαντικών παραστάσεων όπως η «Αντιγόνη» του Λευτέρη Βογιατζή κι η «Ελένη» του Βασίλη Παπαβασιλείου. Καλοτάξιδη!

Σιωπηλά, διακριτικά, αποφασιστικά σταµάτησε ο σκηνοθέτης Γιάννης Μαργαρίτης  τη λειτουργία του «Θεάτρου της Ανοιξης» – τριάντα επτά χρόνια ιστορία είχε, απ’ το καλοκαίρι του ’77. Κι άφησε το φιλόξενο θεατράκι του Κεραµεικού, που πέρασε στα χέρια της Οµάδας «Νοσταλγία». Η οποία λατρεύει προφανώς την αγγλική γλώσσα. Γι’ αυτό και το µετονόµασε σε «Rabbithole», «κλείνοντας», λέει, «το µάτι στην “Αλίκη στη χώρα των θαυµάτων”». Η οποία, πάντως, έχει µεταφραστεί στα ελληνικά…
Προ 50ετίας

Το Εθνικό Θέατρο απεφάσισε να επαναλάβη τον «Πειρασµό» του Γρ. Ξενοπούλου, για δέκα παραστάσεις, ευθύς µετά την «Γέρµα» και πριν από την «Προκληθείσα σύζυγο», µε την οποία θα κλείση την εφετεινή περίοδο. Οι παραστάσεις της «Γέρµας» του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα θα συνεχισθούν µέχρι της Κυριακής 22 Απριλίου. Παράτασίς των αποκλείεται, δοθέντος ότι η πρωταγωνίστρια του έργου Αννα Συνοδινού είναι υποχρεωµένη να µετέχη εφ’ εξής καθηµερινών εξαντλητικών δοκιµών στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλέους και στις δύο «Ιφιγένειες» και τις «Φοίνισσες», που θα παιχθούν κατά τα επικείµενα Φεστιβάλ Επιδαύρου και Αθηνών. 10 Απριλίου 1961.

Κατά την εφετεινή εµφάνισιν της «∆ωδέκατης Αυλαίας», που ως γνωστόν θα γίνει στο θέατρο «Ελσας Βεργή» από τις 26 έως 30 Απριλίου [...] το έργο του Βαγγέλη Γκούφα «Επιστροφή του Ευεργέτη» σκηνοθετεί ο Γιώργος Γιαννίσης, τα σκηνικά και κοστούµια φιλοτεχνεί ο Γιάννης Μιγάδης η δε µουσική είναι του Θόδωρου Αντωνίου.

Λαµβάνουν µέρος οι Ρένα Γαλάνη, Λούλα Ιωαννίδου, Αση Μιχαηλίδου, Αννα Σουρέ και η µικρούλα Ματίνα (σ.σ. Καρρά), καθώς και οι Νίκος Βανδώρος, Κώστας Γεννατάς, Θάνος Γραµµένος, Νίκος ∆ρυµαίος, Βασίλης Καλαµαράς, Σπύρος Καλογήρου, Θανάσης Κεδράκας και Γιάννης Μαλλούχος.

8 Απριλίου 1961.