Στην Επίδαυρο - Κριτική Νίκος Α. Δοντάς Μαγευτικό θέαμα βασισμένο σε ιδεολογικό πλαίσιο άλλης εποχής παρουσίασε η Πίνα Μπάους στις 19 Ιουλίου στην Επίδαυρο. Το Ελληνικό Φεστιβάλ φιλοξένησε την όπερα του Γκλουκ «Ορφέας και Ευρυδίκη» στην ποιητική παραγωγή που η Γερμανίδα χορογράφος πρωτοπαρουσίασε το 1975 και ξαναδούλεψε το 2005 για την Οπερα του Παρισιού. Η Μπάους δεν επεξεργάστηκε μόνο τα εκτενή χορωδιακά και τα καθαρά χορευτικά μέρη του έργου. Ανέδειξε τον χορό ισότιμο συνομιλητή με τη λυρική τέχνη. Επλασε για καθέναν από τους τρεις φωνητικούς ρόλους του έργου, τον Ορφέα, την Ευρυδίκη και τον Ερωτα, ένα χορευτικό ταίρι, που έδινε σχήμα και κίνηση στο συναίσθημα. Καθώς οι χορευτές απευθύνονταν στους τραγουδιστές –και το αντίστροφο- διασφαλιζόταν η ενότητα και ο διάλογος ανάμεσα στις δύο ομάδες.
Το 1975 η Μπάους επέλεξε να προσεγγίσει την όπερα μέσα από την τότε ήδη αναχρονιστική οπτική του ρομαντισμού, που όμως στη Γερμανία ήταν ακόμα ισχυρή. Κορυφαίο παράδειγμα αυτής της σχολής υπήρξε η σκηνοθεσία του «Ορφέα» από τον Βίλαντ Βάγκνερ (Μόναχο, 1953). Στόχος ήταν η έμφαση στο τραγικό στοιχείο του μύθου. Φυσικά, αφαιρώντας τη λαμπερή εισαγωγή και την ευτυχή κατάληξη, το έργο προσγράφεται σε διαφορετικό ιδεολογικό πλαίσιο: Παρακάμπτεται ο χαρακτήρας του ως επετειακού δρώμενου προς τιμήν κάποιου ευγενούς και, κυρίως, αγνοείται το γεγονός ότι το ευχάριστο τέλος στο οποίο ο Ερωτας παρεμβαίνει και ανταμείβει τον Ορφέα για τη δύναμη των αισθημάτων του απηχεί τα ιδεώδη της εποχής του Διαφωτισμού σχετικά με τη μεγαλοψυχία. Η επιλογή απόδοσης του κειμένου στα γερμανικά παραπέμπει προφανώς στο ίδιο ιδεολογικό πλαίσιο. Θα μπορούσε κανείς να δεχτεί την «ιστορική» πλέον αυτή προσέγγιση αν οι δημιουργοί της δεν την υπονόμευαν με δύο ανακόλουθες επιλογές: Αφενός την «ιστορικά ενημερωμένη» απόδοση της μουσικής, αίφνης, από όργανα εποχής του Γκλουκ, αφετέρου την επιλογή ερμηνευτών διαφορετικού φύλου στον κεντρικό ρόλο. Αν η Μπάους ήθελε οπωσδήποτε άνδρα χορευτή (κατά το πρότυπο του ρομαντισμού, πάντα), μπορούσε να επιλέξει την παρισινή εκδοχή της όπερας, που προβλέπει τενόρο Ορφέα, αντί πρωταγωνιστή με «θηλυκό» ηχόχρωμα μεσοφώνου.
Στον κεντρικό ρόλο η Μαρία Ρικάρντα Βέσελινγκ υπήρξε εκφραστική, ευαίσθητη, απέριττη. Λαμπερός ήταν ο Ερωτας της Σουνάι Ιμ, ενώ η Ευρυδίκη της Σβετλάνας Ντόνεβα διέθετε ταιριαστή δραματική ένταση. Εξαιρετικά έπαιξε η ορχήστρα και θαυμάσια τραγούδησε η χορωδία Μπαλτάζαρ Νόιμαν υπό την λεπτομερώς επεξεργασμένη διεύθυνση του Τόμας Χένγκελμπροκ. Εφέτος, αμφότερα τα σύνολα τοποθετήθηκαν εύστοχα, εμπρός από την σκηνή. Ακατανόητη επιλογή η Επίδαυρος, αφού το ηθελημένα περίκλειστο σκηνικό της παράστασης αγνοούσε τον περιβάλλοντα ιστορικό χώρο.
No comments:
Post a Comment