ΠΡΕΜΙΕΡΑ
Η ιστορία του θρυλικού μιούζικαλ του οποίου την επετειακή μορφή θα δούμε στου Γουδή
ΣΑΚΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Το ΒΗΜΑ, 31/08/2008
Ηταν ακόμη 1949 όταν γεννήθηκε στο μυαλό του αμερικανού χορογράφου Τζερόμ Ρόμπινς η ιδέα για το «Πρότζεκτ Ρωμαίος», όπως θα ονομαζόταν τα επόμενα χρόνια από την εκλεκτή παρέα του και τον ίδιο το έργο που έμελλε να γράψει ιστορία στον χώρο των μιούζικαλ ως «West Side Story». Ο φίλος του Ρόμπινς, δημοφιλής ηθοποιός Μοντγκόμερι Κλιφτ ζήτησε τις συμβουλές του ώστε να βγει από το αδιέξοδο που βρισκόταν και να παρουσιάσει έναν «φρέσκο» Ρωμαίο στο ανέβασμα του ομώνυμου έργου του Σαίξπηρ. «Πραγματικά δεν έχω ιδέα για το πώς θα υποδυθώ αυτόν τον χαρακτήρα. Ο τύπος είναι εντελώς απαθής» έλεγε στον Ρόμπινς, στο μυαλό του οποίου άστραψε η ιδέα της μεταφοράς του γνωστού έργου στη σύγχρονη εποχή και μάλιστα σε μια δύσκολη γειτονιά της Νέας Υόρκης όπως ήταν το Lower East Side όπου οι συμμορίες και η ανάλογη βία ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της. Ο Ρόμπινς εκείνη την περίοδο ήταν πιο γνωστός για το μονόπρακτο μπαλέτο «Fancy Free», αποτέλεσμα της συνεργασίας του με τον ανερχόμενο και πολυσυζητημένο μαέστρο και συνθέτη Λέοναρντ Μπερνστάιν. Η πρεμιέρα του πραγματοποιήθηκε το 1944 και εντυπωσίασε με τις χορογραφίες του - ένας συνδυασμός κλασικού και μοντέρνου χορού -, αλλά και με την τζαζ μουσική του που ακροβατούσε στα όρια της κλασικής. Την ίδια χρονιά ανέβασαν και το μιούζικαλ «On The Town» βασισμένο στο «Fancy Free».
Ετσι, όταν Ρόμπινς απευθύνθηκε στον Μπερνστάιν για την υλοποίηση της ιδέας του, ήταν κάτι αναμενόμενο. Ο Μπερνστάιν μέσα από τις σημειώσεις του λέει σχετικά με τη συνάντηση εκείνη: «Ο Τζέρι με επισκέφθηκε σήμερα (6 Ιανουαρίου 1949) με μία τρομερή ιδέα: μία μοντέρνα εκδοχή του "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" με σκηνικό μια φτωχογειτονιά της Νέας Υόρκης... Αλλά πιο σημαντικό από όλα είναι να επιχειρήσουμε να γράψουμε ένα μιούζικαλ χρησιμοποιώντας τεχνικές της μουσικής κωμωδίας αφηγούμενοι μία τραγική ιστορία χωρίς όμως το μελοδραματικό τέλος μιας όπερας. Είναι άραγε δυνατόν; Κανένας δεν το έχει προσπαθήσει ως σήμερα».
Στην πρώτη συνάντηση βρέθηκε στο ίδιο δωμάτιο και ο σεναριογράφος -συγγραφέας Αρθουρ Λόρεντς ο οποίος, σύμφωνα με τον Μπερνστάιν, ήταν ο καταλληλότερος για ένα τέτοιου είδους πρότζεκτ. Οι συναντήσεις που ακολούθησαν ήταν θυελλώδεις καθώς ταυτόχρονα με τις πρώτες ιδέες βγήκαν στο τραπέζι και οι πρώτες διαφωνίες, κυρίως για το σενάριο όπου ο Μπερνστάιν δεν ήθελε η διαμάχη των συμμοριών να είναι θρησκευτική όπως αρχικά είχε γράψει ο Ρόμπινς. Ο Λόρεντς σε ένα ξέσπασμά του δήλωσε μπροστά στον έκπληκτο Μπερνστάιν: «Δεν πρόκειται να γράψω το λιμπρέτο για μια αναθεματισμένη όπερα του Μπερνστάιν». Οι παράλληλες ενασχολήσεις όλων, και κυρίως του Μπερνστάιν που προσπαθούσε να παραλάβει διακαώς τα ηνία της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Νέας Υόρκης από τον Δημήτρη Μητρόπουλο, άφησαν την ιδέα στα συρτάρια για αρκετά χρόνια.
Το καλοκαίρι του 1955 ο Τζερόμ Ρόμπινς επανέρχεται δριμύτερος και αποφασισμένος να βρει παραγωγούς για το δύσκολο εγχείρημά τους. Σε αυτό το σημείο και βλέποντας ότι δεν έχουν γράψει παρά δύο-τρεις σκηνές, ο Μπερνστάιν δηλώνει ότι δεν μπορεί να γράφει ταυτόχρονα και το λιμπρέτο, και τότε του εμφανίζουν τον άσημο λιμπρετίστα Στίβεν Σόντχαϊμ για να λύσει το πρόβλημα. Μία λύση που όπως αποδείχτηκε, τόσο από τη δουλειά του για το «West Side Story» όσο και από τη μετέπειτα λαμπρή καριέρα του (το «Sweeney Todd» είναι δικό του), ήταν η καλύτερη επιλογή. Στην παρέα προστίθεται και ο επίσης φίλος του Ρόμπινς, Ολιβερ Σμιθ, ο οποίος επιμελείται τα σκηνικά και η μια εξαιρετική ιδέα διαδέχεται την άλλη. Περισσότερους από έξι μήνες χρειάστηκαν για την ανεύρεση του σωστού καστ και την τελευταία στιγμή, ενώ όλα ήταν έτοιμα, η παραγωγός Σέριλ Κρόουφορντ αποχωρεί αφήνοντας τον θίασο στα κρύα του λουτρού.
1 Νέα Υόρκη, Αύγουστος 1957: Ο θίασος εν ώρα ηχογράφησης 2 Ο αμερικανός συνθέτης Λέοναρντ Μπερνστάιν (1918-1990) έξω από το National Theatre στην Ουάσιγκτον, όπου ένα πανό ανακοινώνει «West Side Story: ένα νέο μιούζικαλ», την 1η Σεπτεμβρίου 1957 3 Στιγμιότυπο από την πρώτη παράσταση του «West Side Story», το 1957 4 Συνάντηση κορυφής: από αριστερά, Στίβεν Σόντχαϊμ (στίχοι), Αρθουρ Λόρεντς (κείμενο), Χαλ Πρινς (παραγωγός), Ρόμπερτ Γκρίφιθς (καθιστός, παραγωγός), Λέοναρντ Μπερνστάιν (μουσική) και Τζερόμ Ρόμπινς (σκηνοθεσία - χορογραφία) 5 Νέα Υόρκη: η πρεμιέρα του «West Side Story» στο Rivoli Theatre προσείλκυσε πλήθη θεατών και κέρδισε εγκωμιαστικές κριτικές
Τελικώς η πρώτη παράσταση του μιούζικαλ - πριν από την επίσημη στο Μπρόντγουεϊ - ανέβηκε στις 19 Αυγούστου 1957 στην Ουάσιγκτον και πήγε πολύ καλά, όχι όμως και η δεύτερη που έγινε στη Φιλαδέλφεια όπου «η κριτική ήταν αρνητική ως φαρμακερή». Οι κριτικές για την πρεμιέρα στο Winter Garden Theatre στο Μπρόντγουεϊ - με τον Λάρι Κεντ στον ρόλο του Τόνι, την Κάρολ Λόρενς ως Μαρία και την καταπληκτική Τσίτα Ριβέρα στον ρόλο της Πορτορικάνας Ανίτας - όπως είχε προβλεφθεί ήταν διχασμένες. Ο Φρανκ Αστον από τη «New York Telegram» και τη «Sun» χαρακτήρισε το σόου έναν «συνδυασμό τέρψης για τα μάτια, απόλαυσης για τα αφτιά και επίκλησης στη συνείδηση του θεατή». Ο Τζον Τσάπμαν από την «Daily News» έγραψε ότι «Το αμερικανικό θέατρο έκανε ένα ριψοκίνδυνο βήμα προς τα εμπρός χθες το βράδυ. Είδαμε ένα εντελώς καινούργιο είδος μουσικού θεάτρου με μουσική που είναι συναρπαστικά περίπλοκη και μελωδικά σαγηνευτική». Ο Μπρουκ Ατκινσον από τους «Times» όμως δεν φαίνεται ότι είχε τις ίδιες απόψεις και έγραψε σχετικά, ότι «το θέμα του έργου δεν είναι ευχάριστο, αλλά καταφέρνει να δοθεί με έναν όμορφο τρόπο. Είναι μία λαμπερή δουλειά που παίρνει τα σκουπίδια του δρόμου και με μαγικό τρόπο τα μετατρέπει σε τέχνη». Ούτε και τα βραβεία που κέρδισε αρχικά ήταν εντυπωσιακά, αν και είχε αρκετές υποψηφιότητες για Τόνι. Τελικώς κέρδισε μόνο ένα ο Τζερόμ Ρόμπινς για τη σκηνοθεσία του.
Ωστόσο η ιστορία των Jets και των Sharks, η ανολοκλήρωτη αγάπη του Τόνι και της Μαρίας λατρεύτηκε από το κοινό σχεδόν αμέσως. Οι αρχικές 734 παραστάσεις στο Μπρόντγουεϊ αλλά και η συγκλονιστική επιτυχία που ακολούθησε στο Her Majesty's Theatre στο West End του Λονδίνου, με 1.039 παραστάσεις, αποδεικνύουν την αυτόματη αγάπη του κοινού με το έργο. Οι συντελεστές του μιούζικαλ όμως δικαιώθηκαν απόλυτα, όταν ο Τζερόμ Ρόμπινς αποφάσισε να το μεταφέρει στον κινηματογράφο κερδίζοντας συνολικά 10 Οσκαρ, συμπεριλαμβανομένου του βραβείου «καλύτερης ταινίας». Την ίδια επιτυχία είχε φυσικά και το σάουντρακ της ταινίας, που παρέμεινε για 54 εβδομάδες (χρόνος ρεκόρ) στο Νο 1 των αμερικανικών τσαρτ, και πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά με τραγούδια όπως τα «Something's Coming», «Maria», «America», «Somewhere» και «Ι Feel Pretty». Η μουσική του Μπερνστάιν θεωρείται θρίαμβος στην ιστορία της σύγχρονης μουσικής, ένα αριστούργημα βασισμένο στον συνδυασμό στοιχείων από την αμερικανική τζαζ, την κλασική μουσική και τους λατινοαμερικανικούς ρυθμούς.
Η παράσταση του «West Side Story» που θα πραγματοποιηθεί στο θέατρο Badminton από τις 10 ως τις 29 Σεπτεμβρίου και την οποία παρακολούθησα στο Sadler's Wells του Λονδίνου, στο πλαίσιο της παγκόσμιας περιοδείας για τα 50 χρόνια από την πρεμιέρα του έργου, είναι ίσως η καλύτερη εκδοχή από τις πολλές που έγιναν μέσα στα χρόνια. Αυτό κυρίως γιατί την αναβίωση της αυθεντικής χορογραφίας αλλά και τη σκηνοθεσία που έχει αναλάβει ο Τζόι Μακ Νίλι, χορευτής που εκπαιδεύτηκε από τον ίδιο τον Τζερόμ Ρόμπινς και ο οποίος χόρεψε στο «West Side Story» υπό τις οδηγίες του, τις οποίες και μεταφέρει αυτούσιες στη σκηνή σήμερα. Το καστ είναι εξαιρετικό και συντέθηκε όπως ήταν αναμενόμενο έπειτα από πολλές ακροάσεις. Η Χιλιανή Ελίσα Κόρντομπα είναι ακριβώς αυτό το εύθραυστο και ταυτόχρονα δυνατό και γοητευτικό πλάσμα που απαιτεί ο ρόλος της Μαρίας, διαθέτει όμως εξαιρετική λάιτ σοπράνο φωνή. Ο Αμερικανός Σκοτ Σάσμαν είναι γεννημένος για Τόνι με επίσης πολύ όμορφη τενόρο φωνή, αλλά εκεί που μένει μαγεμένος ο θεατής είναι όταν αντικρίζει την Ονίκα Φίλιπς, αυτήν την εξαιρετική χορεύτρια, τραγουδίστρια και ηθοποιό που υποδύεται την Ανίτα και η οποία σε συνεπαίρνει άλλοτε με την αγριότητα και τη σπιρτάδα της και άλλοτε με την τρυφερότητα, όπως συμβαίνει στην περίφημη σκηνή του βιασμού. Επί σκηνής, τέλος, βρίσκεται 26μελής ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Ντόναλντ Τσαν, συνεργάτη του Μπερνσταίν, ο οποίος γνωρίζει όσο λίγοι το έργο.
Οι παραστάσεις του «West Side Story» θα πραγματοποιηθούν στο θέατρο Badminton από τις 10 ως τις 29 Σεπτεμβρίου. Πληροφορίες - κρατήσεις εισιτηρίων: www. ticketnet. gr/ και 210 8840.600.
No comments:
Post a Comment