Η ΜΕΣΕΥΡΩΠΗ ΤΟΥ ΧΟΡΒΑΤ

ΠΑΡΙΣΙ. Αν και διαφωνούν για την ποιότητα της παράστασης («επιτυχία» τη χαρακτηρίζει ένας, «δεν περνάει τη ράμπα» αποφαίνεται άλλος), οι κριτικοί επικροτούν την απόφαση της Comedie-Francaise να ανεβάσει το Διαζύγιο του Φίγκαρο του Εντεν φον Χόρβατ (1901-38). Από τα λιγότερο γνωστά και σπανίως παιζόμενα έργα του ούγγρου συγγραφέα (σε αντίθεση με τις Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης που παίζονται ήδη από το Εθνικό μας Θέατρο και που είναι ίσως το γνωστότερό του) η πικρή αυτή κωμωδία αποτελεί είδος συνέχειας των Γάμων του Φίγκαρο του Μπομαρσέ [Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais, 1732-99], με τον οποίο ο θίασος έχει παλαιότατη ιστορική σχέση. Με τους ήρωες του Μπομαρσέ πολύ διαφορετικούς από ό,τι τους ξέραμε, το ίδιο και τις καταστάσεις, το έργο απηχεί με σαφήνεια μια κρίσιμη φάση της ζωής του συγγραφέα αλλά και μεγάλου μέρους της Μεσευρώπης εκείνου του καιρού. Η επανάσταση, η οποία στο τέλος των Γάμων του Φίγκαρο ήταν απλώς προαίσθημα, τώρα έχει πλέον συντελεστεί και ο κόμης με την κόμισσα Αλμαβίβα είναι κατατρεγμένοι εξόριστοι μαζί με τους υπηρέτες τους, τον Φίγκαρο και τη σύζυγό του Σουζάννα, οι οποίοι τελικά παίρνουν διαζύγιο. Δύο χρόνια μετά τη συγγραφή του έργου (1936) ο Χόρβατ, έχοντας πάρει και αυτός τον δρόμο της εξορίας λόγω της ναζιστικής λαίλαπας, βρισκόταν στο Παρίσι περιμένοντας να αναχωρήσει για την Αμερική, όταν μια μέρα, στον δρόμο, ξέσπασε καταιγίδα, και ένα κλωνάρι που έσπασε από ένα δέντρο έπεσε στο κεφάλι του και τον σκότωσε. Ως τις 19 Ιουλίου. [Ars... Brevis, Αναστασία Ζενάκου, Το Βήμα, 29/06/2008]