...Οπου δύο άντρες συναντιούνται
στο δρόμο, αν και κανονικά είναι αδύνατον να συναντηθούν, αλλά εδώ είναι
θέατρο και όλα μπορεί να συμβούν.
Ετσι αρχίζει προλογικά το θεατρικό του Ακη Δήμου Απόψε τρώμε
στης Ιοκάστης, εκδόσεις Αιγόκερως, Αθήνα 2008. Ανέβηκε σχετικά πρόσφατα
και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, απ' όσο ξέρω, πιθανότατα και αλλού.
Υπάρχει μια μερίδα κοινού που εάν πρόκειται να πάει θέατρο, θα προτιμήσει το είδος κωμωδία. Και γιατί όχι; Και Αριστοφάνη είχαμε και Μένανδρο και Πλαύτο, και πικρόχολα, και ηθοπλαστικά, και τοπογραφικά έργα. Οπως όλα τα είδη, κι αυτό διαθέτει τα άριστα και τα χείριστα επιμέρους δείγματά του. Το συγκεκριμένο έχει γραφτεί από άνθρωπο ευφυή και ταλαντούχο (η μια ιδιότητα μόνη της δεν αρκεί προκειμένου για την τέχνη), που δεν υποκύπτει στις συνήθεις ελληνικές σαχλαμάρες τάχα μου αριστοφανικού τύπου, με τις γυναικείες στριγκλιές και τους άντρες τραβεστί. Σπαρταριστό, εύστοχο, απολαυστικό, συστρεφόμενο και περιπλεκόμενο, έχει μέσα του παρελθόν και παρόν, ζωντανούς και πεθαμένους, που συνδιαλέγονται με άκρα φυσικότητα. Ακόμη κι αν περιοριστείτε στο γραπτό κείμενο, θα δείτε παράσταση.
Αλλά ο λόγος που το παραθέτει ο ποδηλάτης είναι πολυσχιδής. «Εδώ είναι θέατρο και όλα μπορεί να συμβούν». Πάρτε την αυτή τη φράση και σίγουρα έχετε και πού αλλού να την προβάλετε.
*************
Αυτή τη στιγμή δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο
(...)
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ: Ορια στο ΕΚΑΣ, αλλαγές θα έχουμε;
Λ. ΚΑΤΣΕΛΗ: Αυτή τη στιγμή δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο.
(.....)
Οι δύο προηγούμενες ατάκες ελέχθησαν προ κάποιου καιρού στην πρωινή ενημερωτική εκπομπή της ΝΕΤ του κυρίου Κώστα Αρβανίτη και της κυρίας Κατσίμη. Οπως μπορούμε να καταλάβουμε, προηγήθηκαν πολλά και ακολούθησαν κι άλλα πολλά, για ανεργία, επιδόματα κ.λπ., κ.λπ.
Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο.
Φράση-κλειδί για πολλές περιοχές της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής.
Την υπαγορεύει το δεξί ημισφαίριο του ανθρώπινου εγκέφαλου, που έχει να κάνει, υποστηρίζουν τεκμηριωμένα οι επιστήμονες, με το εδώ και τώρα.
Στη συνέχεια, έρχεται το αριστερό ημισφαίριο, του οποίου αρμοδιότητα είναι να συνδέει πάντα τις διαθέσιμες λεπτομέρειες με το παρελθόν και το μέλλον, έτσι ώστε η ανθρώπινη ύπαρξη να γίνει αυτοτελής και ξεχωριστή, να διακριθεί επομένως από τις υπόλοιπες. Αντί να κολυμπάει στη Νιρβάνα τού «εδώ και τώρα», που τη συναδερφώνει με όλα τα πλάσματα επί της γης, σκέφτεται φέρ' ειπείν: «Αγόρασε μπανάνες καθώς θα έρχεσαι στο σπίτι, γιατί πρέπει να τρώμε φρούτα είπε ο γιατρός, αν θέλουμε να διαθέτουμε κάλιο και νάτριο, ιχνοστοιχεία απαραίτητα για τον οργανισμό». Αυτό σημαίνει ξεχωριστός: Ο κόσμος καίγεται κι εσύ σκέφτεσαι αν άναψες τον θερμοσίφωνα για να έχει ζεστό νερό ο Γιωργάκης όταν γυρίσει σπίτι από τη θύρα 36.
Η κυρία Κατσέλη και το σύνολο των βουλευτών του Κοινοβουλίου (ασχέτως ιδεολογίας, και καλώς ασχέτως, αφού δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα) λειτουργεί με το δεξί ημισφαίριο. Το αριστερό έχει αίφνης ή παλαιόθεν, από αμέλεια ή δόλο, υποστεί ρήξη αγγείου και αιμορραγεί, οπότε μένει σε στάση, με ιατρική βοήθεια ή και όχι. Απομένει λοιπόν μόνο το δεξί ημισφαίριο, το οποίο, αγνοώντας μνήμη και ελπίδα (ήτοι παρελθόν και μέλλον), αποφασίζει ότι είμαστε ζωντανοί, ωραίοι και ευχαριστημένοι. Μπορεί όμως να μην είναι κι έτσι. Μπορεί να έχει αιμορραγήσει το δεξιό ημισφαίριο. Οπότε η κυρία Κατσέλη και οι συμπαρατασσόμενοι εντός και εκτός υπουργείων σκέφτονται ότι πρέπει να αγοράσουν μπανάνες καθώς επιστρέφουν από το υπουργείο ή από το Κοινοβούλιο στο σπίτι τους, ώστε να εξασφαλίσουν τα ιχνοστοιχεία της μακροημέρευσης. Μπορεί να έχουν την πεποίθηση, και πιθανόν να μη σφάλλουν, ότι είναι ξεχωριστοί και αποκομμένοι από το σύνολο της έμβιας ζωής.
Εν πάση περιπτώσει, η φράση «Αυτή τη στιγμή δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο» συνδυάζεται θαυμάσια με τον τίτλο του σημερινού Πεντάλ: Τίποτα δεν αποκλείει και τίποτα δεν υπόσχεται. Μπορεί ένας πεθαμένος να συναντηθεί μ' έναν ζωντανό, ένας φιλελεύθερος μ' έναν αριστερό, κ.ο.κ., «αν και κανονικά είναι αδύνατον να συναντηθούν, αλλά εδώ είναι θέατρο και όλα μπορεί να συμβούν».
Κρούσμα
XVI
Το κάποτε δύσκολα γίνεται τώρα
Ομως το τώρα είναι κιόλας κάποτε.
Δεν πέρασε στον νου μας πως θα 'ρθει -ποτέ-
μετανοίας καιρός και δεήσεως ώρα.
Η πρώτη στροφή, από ποίημα που περιλαμβάνεται στη συλλογή Κρούσμα του Δημήτρη Κοσμόπουλου. Ακούγεται χριστιανική, και μπορεί να είναι. Αλλά ο ποδηλάτης, που σπάνια έχει θρησκευτική μονοθεϊστική διάθεση, χαίρεται που μπορεί να την προτείνει για οποιουσδήποτε λόγους, αφού πρόκειται για κρούσμα ποίησης. Ο Κοσμόπουλος προτάσσει στη συλλογή του ένα απόσπασμα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, από τα Κρούσματα, έργο του 1903. Οι φαινομενικές ανορθογραφίες είναι επιλογή του Παπαδιαμάντη και της εποχής του.
Τα φαντάσματα ταύτα, στοιχειά, εξωτικά, λογιών-των- λογιών κρούσματα, δεν έπαυαν να εμφανίζονται τη νύκτα, να επισκέπτονται μελαγχωλικώς τα ερείπια, να περιφοιτώσιν εις τας κατεδαφισμένας οικίας (...) και να έχη να του διηγήται ότι είδε τόσα κρούσματα, τόσα στοιχεία εις το Ερημο Χωριό, και «δεν ίδρωσε το μάτι του».
φαινομενικά άσχετο προς τα προηγούμενα και διαλεκτικά φαιδρό
Στην «Ελευθεροτυπία» της 7ης Απριλίου του 2011 διάβασα σε στήλη της κυρίας Λένας Παγώνη το εξής: «Στην ανάγκη να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών στην ελληνική Βουλή αλλά και των επιδομάτων τους αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο μακρινό Αζερμπαϊτζάν, όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη».
Και αναρωτιέται ο ποδηλάτης. Επρεπε να πάει στο μακρινό Αζερμπαϊτζάν ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας για να αναφερθεί στην εν λόγω ανάγκη και από κει να στείλει μήνυμα στη μακρινή Ελλάδα; Επρεπε να το πει στους Αζερμπαϊτζανούς; Και δεν τον κοίταξαν περίεργα οι Αζερμπαϊτζανοί κάτοικοι του Αζερμπαϊτζάν; Δεν σκέφτηκαν οι άμοιροι με τα δικά τους προβλήματα γιατί μας τα λέει εμάς τούτος δω στην επίσημη επίσκεψη; Μήπως οι Ελληνες το συνηθίζουν να λένε τι πρέπει να κάνουν αφού βγουν από τη χώρα τους; Λες να διαθέτουμε εμείς αγωγό φυσικής δημοκρατίας, που μέσω Αρμενίας και Γεωργίας θα φτάσει στην Ελλάδα και, αφού συνάψουμε τη συμφέρουσα εμπορική συμφωνία, θα γίνουν οι βουλευτές τους όσοι και οι δικοί μας, ήτοι 147 σύνολο για πληθυσμό κοντά 9 εκατομμύρια; Οι Ελληνες δεν μας έχουν πάρει τ' αυτιά διαφημιζο-δυσφημιζόμενοι σαν λίκνο της δημοκρατίας από αρχαιοτάτων χρόνων; Μήπως δεν είναι οι ίδιοι; Λες το Κοινοβούλιο και οι Αρχοντες να υπαινίσσονται τον θεματοφύλακα αρχών και αξιών Σπαρτιάτη, τον Λεωνίδα και τους τριακόσιους του που ανοχύρωτοι και ατρόμητοι στις Θερμοπύλες βροντοφώναξαν το «μολών λαβέ» στον εισβολέα Ξέρξη, και τώρα, προκειμένου να διαφυλάξουν τον αριθμό τους και τα επιδόματά τους από τον μικροσυνταξιούχο αυτόχθονα, θα πέσουν μέχρις ενός με τις ασπίδες τους, καίτοι χωρίς χλαμύδα;
ΟΙ ΑΡΠΑΓΕΣ
(ρωσικό παραμύθι)
Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε άνθρωπός τις, ονόματι Κμιρ.
Υπομονετικά περίμενε καλύτερη ζωή. Η δυστυχία έκαψε το καλύβι του. Ετρεξε να ανταμώσει την τύχη.
Βρίσκει σακούλι με ρούβλια.
Αγοράζει άλογο, σκύλο, ντουφέκι, εικόνες,
λουλούδια, τρυγόνες.
Οσο κι αν προσπάθησε ευτυχισμένη ζωή δεν είδε.
Η φτώχεια τον ρήμαζε.
Οι Μοίρες τον φρόντιζαν. Τον έτρεφαν τον δάνειζαν
του έδιναν γέννημα να σπείρει. Εγραφαν τα χρέη.
Πικράθηκε ο Κμιρ.
Οι διοικητές του Τσάρου σφόδρα ταράχτηκαν.
Υστερα ήρθε ο Τσίτσικωφ, ο μαύρος έμπορας.
Αρπαξε την τελευταία πεντάρα του Κμιρ,
την ψυχούλα.
Γιώργος Κοζίας, Κόσμος χωρίς ταξιδιώτες, Στιγμή, Αθήνα 2007.
Υστερόγραφο του ποδηλάτη
Σκεφτείτε τίτλο Ταξιδιώτες χωρίς Κόσμο. *
No comments:
Post a Comment