Saturday, July 2, 2011

Υψηλές προσδοκίες για τον Ριχάρδο Γ'

  • Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 1 Ιουλίου 2011 
  • Της ΧΡΥΣΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ 
Οι διθυραμβικές κριτικές που δημοσιεύτηκαν χθες στις βρετανικές εφημερίδες για τον «Ριχάρδο Γ'» του Σαμ Μέντες, από το Θέατρο Ολντ Βικ, δεν μας προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη. 

 
Ο Κέβιν Σπέισι στην παράσταση «Ριχάρδος Γ'» του Σαμ Μέντες Με τα ονόματα στην παραγωγή του Μέντες ως σκηνοθέτη, και, κυρίως, του χολιγουντιανού σταρ Κέβιν Σπέισι στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ένα μέτριο αποτέλεσμα θα ήταν μη αναμενόμενο. Τις θεατρικές επιδόσεις του βραβευμένου με Οσκαρ για την ταινία «American Beauty», Σαμ Μέντες, έχουμε διαπιστώσει ιδίοις όμμασι πριν από δύο χρόνια, όταν παρουσίασε στην Επίδαυρο το επίσης σεξπιρικό, «Χειμωνιάτικο παραμύθι» με τον Ιθαν Χοκ. Ο Κέβιν Σπέισι, που είναι και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Ολντ Βικ, εκείνη την ημέρα βρισκόταν ανάμεσα στο κοινό.

  • Στην Επίδαυρο
Αυτό που κατάφεραν, πάντως, τα χθεσινά σχόλια είναι να τσιγκλίσουν την ανυπομονησία μας για την παράσταση που θα έρθει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στις 29 και 30 Ιουλίου, και είναι, αναμφισβήτητα, το φετινό πολιτιστικό χάι λάιτ. Να θυμίσουμε ότι ο «Ριχάρδος Γ'» ανεβαίνει στο πλαίσιο του «Bridge Project», που συνδυάζει τη λονδρέζικη θεατρική παράδοση με τη νεΰορκέζικη πρωτοπορία.
Ο κριτικός της «Γκάρντιαν», Μάικλ Μπίλινγκτον, ενθουσιάστηκε. Ξεκινά το άρθρο του ως εξής: «Ο Σαμ Μέντες υπογράφει μια διαυγή και συνεκτική παραγωγή, με σύγχρονα κοστούμια, όπου ο πρωταγωνιστής γίνεται ένα αυταρχικό αρχέτυπο». Ο Σπέισι βγαίνει στη σκηνή κουτσαίνοντας, στηριζόμενος σ' ένα μπαστούνι, με το ένα πόδι να υποστηρίζεται με έναν μεταλλικό βραχίονα, και χάρτινο στέμμα.
Γι' αυτόν, τα μοντέρνα ρούχα της παράστασης παραπέμπουν στο «πώς οι σημερινοί δικτάτορες αναζητούν αναληθή θεσμική αξιοπιστία και γίνονται ικανοί χειραγωγοί των μίντια». Βέβαια, ο Μπίλινγκτον δεν στέκεται πολύ στα πολιτικά της παράστασης. «Θα θυμάμαι λιγότερο», ομολογεί, «τον Ριχάρδο του Σπέισι για την πολιτική του ενορατικότητα στον κόσμο του Καντάφι και του Μουμπάρακ, και περισσότερο για την ψυχολογική κατανόηση της μοναξιάς».
Ξεκαθαρίζει από την αρχή ότι «η πραγματική αναστάτωση και ο ενθουσιασμός πηγάζουν από την κεντρική δυνατή ερμηνεία του Κέβιν Σπέισι».
«Ο Σπέισι», γράφει, «δεν ανατρέπει ριζοσπαστικά το πρότυπο του Λόρενς Ολίβιε ως Ριχάρδος ο Σατανικός γελοτωποιός, όπως έκαναν ο Αντονι Σερ ή ο Ιαν Μακ Κέλεν. Αυτό που μας προσφέρει είναι οι δικές του διακριτικές παραλλαγές: ένας Ριχάρδος του οποίου το πηγαίο κωμικό μπρίο συνδυάζεται μ' έναν πόθο για εξουσία, γεννημένο από το έντονο μίσος για τον εαυτό του».
Η φράση που χρησιμοποιεί, «παίζει με κάθε ίνα της ύπαρξης του», τα λέει όλα. Ο Σπέισι για να τα βγάλει πέρα με τον ρόλο έκανε μερικές θυσίες. Οπως ομολογεί στο πρόγραμμα της παράστασης, για να αντεπεξέλθει στη σωματικότητα και τις συναισθηματικές απαιτήσεις του ρόλου, αναγκάστηκε να κόψει το τσιγάρο και το ποτό. Αυτό θα πει πειθαρχία.
Αυτό που κυρίως έμεινε στον Μπίλινγκτον είναι τα μάτια του Σπέισι. «Αποκαλύπτουν το βάθος της απέχθειας του Ριχάρδου για τον εαυτό του, όταν η Λαίδη Αν ενδίδει στο φλερτ του και βλέπει σε αυτόν -αυτό που δεν μπορεί να δει ο ίδιος- έναν υπέροχο άνθρωπο». Αλλά η στιγμή που του έμεινε ανεξίτηλη στη μνήμη είναι στην αρχή της δεύτερης πράξης, όταν ο Ριχάρδος Γ' παίρνει το θρόνο. Και εξηγεί γιατί: «Τα μάτια του Σπέισι εκφράζουν τη στιγμαία θριαμβολογία, που μέσα σε δευτερόλεπτα μεταλλάσσεται σε μια ασίγαστη ανασφάλεια».
Ηλεκτρισμένη ερμηνεία
Ο Πολ Τέιλορ του «Ιντεπέντεντ» χαρακτηρίζει την παράσταση «ανατριχιαστική» και λέει πως άξιζαν τα 12 χρόνια αναμονής που μεσολάβησαν από το «American Beauty», την τελευταία συνεργασία Μέντες-Σπέισι, που σφραγίστηκε με Οσκαρ και για τους δύο. Ο Τσαρλς Σπένσερ της «Τελέγκραφ» γράφει ότι όταν γνωρίσεις τον Κέβιν Σπέισι από κοντά, διακρίνεις πάνω του μια ανησυχία, και ότι πίσω από τη γοητεία του κρύβεται κάτι τρομακτικότερο. Αυτή ακριβώς την ποιότητά του επιστρατεύει σε «μια ηλεκτρισμένη ερμηνεία».
Με λίγα λόγια, ο Ριχάρδος του Κέβιν Σπέισι κλέβει την παράσταση. Ο Μπίλινγκτον ανοίγει και μια παρένθεση, για να τονίσει ότι και οι γυναικείες ερμηνείες είναι εξαιρετικές. Αλλά αφήνεται και πάλι να τον τραβήξει η δίνη της μαγνητικής ερμηνείας του σπουδαίου Αμερικανού ηθοποιού. «Οταν γραφτεί η ιστορία του Ολντ Βικ επί των ημερών του Σπέισι, υποψιάζομαι ότι η παράσταση που θα θυμόμαστε πιο ζωντανά θα είναι ο Ριχάρδος του, παρατημένος να αιωρείται σαν τον τσακισμένο Μουσολίνι», καταλήγει.

No comments: