Γράφει η Έλενα Δ. Χατζηιωάννου, ΤΑ ΝΕΑ, Σάββατο, 25 Οκτωβρίου 2008
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΕΡΤΗΣ ΑΝΑΝΕΩΝΕΤΑΙ ΦΕΤΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΙΟ ΚΟΝΤΡΑ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ ΤΟΥ. ΘΑ ΤΟ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥΦΡΙΝΤΡΙΧ ΝΤΙΡΕΝΜΑΤ «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΗΡΑΙΑΣ ΚΥΡΙΑΣ» ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
Γεννημένος στην Αθήνα, φοίτησε στη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» κι αμέσως ο Κουν τον έχρισε πρωταγωνιστή δίπλα στη Μελίνα Μερκούρη, στο «Γλυκό πουλί της νιότης». Σαράντα οκτώ χρόνια μετά, παραμένει αδιαφιλονίκητος πρωταγωνιστής του ελληνικού θεάτρου. Ένα φαινόμενο αντοχής και φρεσκάδας. Γοητευτικός, με προσωπικό στυλ και ύφος, με ωραίο φιζίκ και φωνή ιδιαίτερη, συγκαταλέγεται στους ελάχιστους μοντέρνους ηθοποιούς της παλιάς γενιάς. Είναι εκλεκτικός σε όλες τις εκφάνσεις της δουλειάς του. Εμφανίζεται σε σίριαλ, παίζει στο σινεμά (μόλις τελείωσε τα γυρίσματα της ταινίας του Τώνη Λυκουρέση «Σκλάβοι στα δεσμά τους», βασισμένη στο μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη) και ανανεώνεται μέσα από τους θεατρικούς ρόλους του.
«Θέλω να αισθάνομαι ότι οι δουλειές που επιλέγω μου λειτουργούν. Να μιλάμε την ίδια γλώσσα με τον σκηνοθέτη και τον θίασο. Να μ΄ αρέσει το έργο και ο ρόλος που θα παίξω. Η φετινή συνεργασία με την Μπέτυ Αρβανίτη, τον Στάθη Λιβαθινό και τους συναδέλφους τα έχει όλα αυτά. Σ΄ ένα έργο εξαιρετικό και μ΄ έναν ρόλο που, παρ΄ ότι αρχικά έδειχνε ότι δεν μου πάει και πολύ, με ενδιέφερε. Κάνω έναν εξηνταπεντάρη μπακάλη, έναν πρώην λαϊκό γκόμενο, τον Άλφρεντ Ιλ. Στα νιάτα του είχε σχέση με την Κυρία, η οποία επιστρέφει στην άσημη κωμόπολη, έπειτα από 45 χρόνια. Ο τόπος τους βρίσκεται σε κατάπτωση. Ανεργία, φτώχεια, κατάντια. Η επιστροφή της δισεκατομμυριούχου "Γηραιάς Κυρίας" τούς δίνει ελπίδα. Μοιάζει να είναι η λύση στη φτώχεια τους. Αγοράζουν με πίστωση, προσβλέποντας στη γενναιοδωρία της. Κατά τη διάρκεια του έργου, αποκαλύπτεται πως τα έχει αγοράσει όλα. Προσδοκώντας στα λεφτά της, περιμένουν από τον Ιλ να ξυπνήσει τον παλιό της έρωτα και να την επηρεάσει ώστε να κάνει μια μεγάλη δωρεά στον τόπο τους. Με τη διαφορά ότι εκείνη, για τους δικούς της λόγους, βάζει όρους. Θα τους ξελασπώσει, με την προϋπόθεση να σκοτώσουν τον Ιλ. Μια τραγικοκωμωδία, αφού οι αντιστάσεις, ακόμα και των δικών του, κάμπτονται. Φτάνουν στο σημείο να τον παρακαλούν να αυτοκτονήσει. Του δίνουν και το πιστόλι!».
Το πολιτικοοικονομικό μομέντουμ της εποχής, όπου η πίεση σε χαμηλά εισοδήματα είναι μεγάλη, κάνει αυτή τη θεατρική παραβολή, γραμμένη το 1952, εξαιρετικά επίκαιρη.
«Το έργο μιλάει για την ηθική διαφθορά σε σχέση με το χρήμα. Όταν μάλιστα ζεις στην απόλυτη φτώχεια, αυτή βρίσκει έδαφος να εισχωρήσει. Τα οικονομικά προβλήματα πιέζουν, με σχεδόν κυνικό τρόπο, τους ανθρώπους που έχουν σκύψει το κεφάλι. Ο Ντίρενματ αντιμετωπίζει αυτό το θέμα με κοφτερό χιούμορ, πικρή ειρωνεία και γκροτέσκ στοιχεία». Παγκόσμια ύφεση, υπουργικές μπίζνες, σκάνδαλα και ιερές συναλλαγές, golden boys, τραπεζική κρίση στα πρόθυρα του πανικού. Πώς αντιδρά σε όλα αυτά;
«Σαν φαύλος κύκλος είναι που δεν έχει τέλος, αφού δεν πρόκειται να σταματήσουν ποτέ.
Υπάρχουν εποχές, που ακόμα κι όταν δεν παίρνουμε είδηση του τι γίνεται, συμβαίνουν τέρατα. Μπορεί να βρίσκονται κάποιες λύσεις. Αλλά εν τω μεταξύ, ο κόσμος παρασύρεται, πανικοβάλλεται. Σιγά σιγά σταματάει να ελπίζει. Αυτό είναι το χειρότερο. Στην τωρινή κρίση, ο μεσαίος άνθρωπος ανησυχεί βασικά για τις όποιες καταθέσεις του. Τι και πόσο θα χάσει. Προσωπικά, δεν με απασχολεί. Αν είναι να γίνει το κραχ, θα γίνει. Έχω μια απλοϊκή φιλοσοφία ζωής, που ναι μεν δεν γίνεται αβασάνιστα, αλλά μη νομίζεις ότι είναι και έπειτα από ώριμη σκέψη και διαβάσματα. Βάζω τον εαυτό μου στη θέση των άλλων. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν περάσει τα πάνδεινα. Ας τα περάσω κι εγώ. Κι αν έρθει κάτι ανάποδα, το αποδέχομαι. Σχεδόν μοιρολατρικά. Γενικά, δεν μπαίνω σε διαδικασίες ψυχανάλυσης. Ώσπου να ψάξω απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα, θα ΄χω πεθάνει. Λειτουργώ όπως είμαι. Θέλω να μη χαλάσει αυτή η απλή αντίληψη που έχω για τη ζωή. Δεν είμαι αδιάφορος, αλλά δεν μ΄ αρέσει να πιέζω τα πράγματα».
«Θέλω να αισθάνομαι ότι οι δουλειές που επιλέγω μου λειτουργούν. Να μιλάμε την ίδια γλώσσα με τον σκηνοθέτη και τον θίασο. Να μ΄ αρέσει το έργο και ο ρόλος που θα παίξω. Η φετινή συνεργασία με την Μπέτυ Αρβανίτη, τον Στάθη Λιβαθινό και τους συναδέλφους τα έχει όλα αυτά. Σ΄ ένα έργο εξαιρετικό και μ΄ έναν ρόλο που, παρ΄ ότι αρχικά έδειχνε ότι δεν μου πάει και πολύ, με ενδιέφερε. Κάνω έναν εξηνταπεντάρη μπακάλη, έναν πρώην λαϊκό γκόμενο, τον Άλφρεντ Ιλ. Στα νιάτα του είχε σχέση με την Κυρία, η οποία επιστρέφει στην άσημη κωμόπολη, έπειτα από 45 χρόνια. Ο τόπος τους βρίσκεται σε κατάπτωση. Ανεργία, φτώχεια, κατάντια. Η επιστροφή της δισεκατομμυριούχου "Γηραιάς Κυρίας" τούς δίνει ελπίδα. Μοιάζει να είναι η λύση στη φτώχεια τους. Αγοράζουν με πίστωση, προσβλέποντας στη γενναιοδωρία της. Κατά τη διάρκεια του έργου, αποκαλύπτεται πως τα έχει αγοράσει όλα. Προσδοκώντας στα λεφτά της, περιμένουν από τον Ιλ να ξυπνήσει τον παλιό της έρωτα και να την επηρεάσει ώστε να κάνει μια μεγάλη δωρεά στον τόπο τους. Με τη διαφορά ότι εκείνη, για τους δικούς της λόγους, βάζει όρους. Θα τους ξελασπώσει, με την προϋπόθεση να σκοτώσουν τον Ιλ. Μια τραγικοκωμωδία, αφού οι αντιστάσεις, ακόμα και των δικών του, κάμπτονται. Φτάνουν στο σημείο να τον παρακαλούν να αυτοκτονήσει. Του δίνουν και το πιστόλι!».
Το πολιτικοοικονομικό μομέντουμ της εποχής, όπου η πίεση σε χαμηλά εισοδήματα είναι μεγάλη, κάνει αυτή τη θεατρική παραβολή, γραμμένη το 1952, εξαιρετικά επίκαιρη.
«Το έργο μιλάει για την ηθική διαφθορά σε σχέση με το χρήμα. Όταν μάλιστα ζεις στην απόλυτη φτώχεια, αυτή βρίσκει έδαφος να εισχωρήσει. Τα οικονομικά προβλήματα πιέζουν, με σχεδόν κυνικό τρόπο, τους ανθρώπους που έχουν σκύψει το κεφάλι. Ο Ντίρενματ αντιμετωπίζει αυτό το θέμα με κοφτερό χιούμορ, πικρή ειρωνεία και γκροτέσκ στοιχεία». Παγκόσμια ύφεση, υπουργικές μπίζνες, σκάνδαλα και ιερές συναλλαγές, golden boys, τραπεζική κρίση στα πρόθυρα του πανικού. Πώς αντιδρά σε όλα αυτά;
«Σαν φαύλος κύκλος είναι που δεν έχει τέλος, αφού δεν πρόκειται να σταματήσουν ποτέ.
Υπάρχουν εποχές, που ακόμα κι όταν δεν παίρνουμε είδηση του τι γίνεται, συμβαίνουν τέρατα. Μπορεί να βρίσκονται κάποιες λύσεις. Αλλά εν τω μεταξύ, ο κόσμος παρασύρεται, πανικοβάλλεται. Σιγά σιγά σταματάει να ελπίζει. Αυτό είναι το χειρότερο. Στην τωρινή κρίση, ο μεσαίος άνθρωπος ανησυχεί βασικά για τις όποιες καταθέσεις του. Τι και πόσο θα χάσει. Προσωπικά, δεν με απασχολεί. Αν είναι να γίνει το κραχ, θα γίνει. Έχω μια απλοϊκή φιλοσοφία ζωής, που ναι μεν δεν γίνεται αβασάνιστα, αλλά μη νομίζεις ότι είναι και έπειτα από ώριμη σκέψη και διαβάσματα. Βάζω τον εαυτό μου στη θέση των άλλων. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν περάσει τα πάνδεινα. Ας τα περάσω κι εγώ. Κι αν έρθει κάτι ανάποδα, το αποδέχομαι. Σχεδόν μοιρολατρικά. Γενικά, δεν μπαίνω σε διαδικασίες ψυχανάλυσης. Ώσπου να ψάξω απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα, θα ΄χω πεθάνει. Λειτουργώ όπως είμαι. Θέλω να μη χαλάσει αυτή η απλή αντίληψη που έχω για τη ζωή. Δεν είμαι αδιάφορος, αλλά δεν μ΄ αρέσει να πιέζω τα πράγματα».
info
«Η επιστροφή της Γηραιάς Κυρίας», σε μετάφραση Γιώργου Δεπάστα και σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, θα παρουσιαστεί μέσα Νοεμβρίου στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας (Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη, τηλ. 210-8838.727).
- Συμβαίνει κάτι στην Αθήνα σήμερα που περιμένει να τον εκπλήξει;
Κανείς δεν σέβεται τον άλλο. Οδηγείς και βρίζεις. Περπατάς και σε βρίζουν. Φταίει και το γεγονός πως πυκνοκατοικήθηκε ασφυκτικά. Θυμάμαι τις βραδιές μετά τις πρόβες που κάναμε με τη Λαμπέτη στη "Μικρή μας Πόλη", στο "Διονύσια".
Πόσο απολαμβάναμε τις διαδρομές μας έως τον Άγιο Νικόλαο και τα Εξάρχεια, είτε συνοδεύοντας κάποιον είτε για να κουβεντιάσουμε περπατώντας στους άδειους δρόμους αργά αργά, ήρεμα. Τώρα πάνε αυτά. Δεν περιμένω θετικές εκπλήξεις. Ίσως μόνο από το θέατρο.
Βλέπω ωραία πράγματα και πιστεύω ότι η νέα γενιά είναι καλύτερη από τη δική μου, πιο ενημερωμένη, πιο ανήσυχη, πιο προβληματισμένη. Παλιά υπήρχαν μόνο το "Θέατρο Τέχνης" και το Εθνικό. Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλά. Καλύτερα και αθλιότερα».
- Ομπάμα ή Μακέιν;
«ΔΕΝ ΚΑΙΓΟΜΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ»
Ένας ηθοποιός που όχι απλώς αντέχει στον χρόνο αλλά διεκδικεί με την παρουσία του στη σκηνή τον θαυμασμό και την εκτίμηση της συντεχνίας, πώς διαχειρίζεται τις φιλοδοξίες του;«Δεν καίγομαι για τη μεγάλη ερμηνεία. Μακάρι να είναι σημαντική. Δουλεύω για να είναι καλή. Αλλά αυτό είναι ανεξάρτητο από τη φιλοδοξία. Δεν παίρνω πρωτοβουλίες, δεν είμαι μπροστάρης, δεν είμαι ανταγωνιστικός. Από τη στιγμή που δεν μπαίνω σε τακτικές να κάνω αυτό που θα ήταν ωφέλιμο ή το άλλο που θα ήταν χρήσιμο, το ενδιαφέρον μου βρίσκεται στις συνεργασίες. Να, τώρα, στο έργο του Ντίρενματ που μ΄ αρέσει πολύ και περνάμε καλά στις πρόβες, η προσπάθεια και η ευχή μου είναι να κάνουμε μια καλή παράσταση. Συνολικά. Μακάρι να είμαι κι εγώ καλός. Χωρίς άγχος, αλλά με πολύ τρακ. Το τρακ δεν αλλάζει. Είναι κομμάτι του χαρακτήρα μου, της ανασφάλειάς μου».
No comments:
Post a Comment