Saturday, May 28, 2011

Βασίλης Τσιβιλίκας: Βάζει φωτιά στη "Λυσιστράτη"

Δίκαια θεωρείται ο ευπατρίδης του ελληνικού θεάτρου. Η αβρότητα, η σεμνότητα και η ευγένεια είναι συνώνυμά του. Είναι ο ηθοποιός που γελάς περισσότερο με τις εκφράσεις του χωρίς καν να χρειαστεί να ανοίξει το στόμα του. «Το ’χει» που λέει και η νεολαία.

Φέτος βάζει και πάλι στοίχημα, αυτή τη φορά κόντρα στην κρίση, ενώνοντας τις δυνάμεις του με σπουδαίους ηθοποιούς (Θύμιος Καρακατσάνης, Γιώργος Κωνσταντίνου, Γιώργος Παρτσαλάκης, Βάσια Τριφύλλη, Κώστας Βουτσάς) για να ανεβάσουν την παράσταση «Λυσιστράτη» του Αριστοφάνη, που θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα 25 Ιουνίου στο Κατράκειο Θέατρο Πειραιά. Αυτός ο γελαστός, υπερκινητικός και χαρισματικός ηθοποιός, που κάνει όλους να αναρωτιούνται «καλά, πόσων χρόνων είναι ο άνθρωπος;», μίλησε στην «Espresso της Κυριακής» για τον εαυτό του και το θέατρο...



- Εξι καταξιωμένοι πρωταγωνιστές ενώνουν τις δυνάμεις τους και βάζουν ένα κοινό στοίχημα. Η παράσταση «Λυσιστράτη», στην οποία πρωταγωνιστείτε, αναμένεται να αποτελέσει το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός του καλοκαιριού.
Η κρίση δεν είναι μόνον οικονομική, είναι και καλλιτεχνική. Αυτός ο θίασος δεν είναι η πυξίδα που δείχνει τον Βορρά της επιτυχίας και μόνο, δείχνει και τη συσπείρωση καλλιτεχνικών δυνάμεων. Το ελληνικό θέατρο έχει ρίζες, έχει άποψη κατακτημένη από πολύ μεγάλους καλλιτέχνες απ’ αρχής του. Με απλά λόγια, δεν δείχνουμε μόνο πώς θα αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση μνημονίου, αλλά πώς θα αντιμετωπίσουμε και ένα άλλο μνημόνιο που έχει επικαθήσει στον σβέρκο της ελληνικής τέχνης, όλα αυτά τα ξενόφερτα δήθεν καλλιτεχνικά καινούργια ρεύματα.
- Πείτε μου με δυο λόγια για τον ρόλο σας.
Εγώ παίζω τη Μυρίνη, είναι η ανάφτρα του έργου, η κούκλα που προβάλλεται από την ομάδα των γυναικών για να τρελάνει τον άνδρα της, να τον ανάψει έως εκεί που δεν παίρνει χωρίς να τον σβήσει, ούτως ώστε να υποκύψουν στο αίτημά τους «έρωτας και όχι πόλεμος»... Οπως βλέπετε, αυτό είναι ένα αίτημα αριστοφανικό και δεν είναι ένα αίτημα του Βιετνάμ!
- Τι ήταν αυτό που λατρέψατε στην ηθοποιία;
Λάτρεψα την επικοινωνία με τον κόσμο. Την ηθοποιία τη βρήκα μετά. Εψαχνα απελπισμένα και κατάλαβα ότι η σωτηρία της ψυχής μου είναι η επαφή με το κοινό. Πιο πρόσφορο ήταν λοιπόν το θέατρο για να μπορώ να επικοινωνώ και μετά άρχισα να σκέπτομαι τι είναι αυτή η τέχνη, τι είναι οι ρόλοι και πού εγώ θα κατατάξω τον εαυτόν μου σ’ αυτήν την ιστορία.
- Υπήρξε κάποιο πρόσωπο που θεωρούσατε ως πρότυπο και κάποιο που σας παρακίνησε να γίνετε ηθοποιός;
Η Ελλη Λαμπέτη και ο Δημήτρης Χορν, αυτοί ήταν οι άνθρωποι που με γοητεύσαν στη σκηνή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν εξετίμησα τη δουλειά και την παρουσία πολλών άλλων, αλλά ομολογώ ότι η παράσταση του «Βροχοποιού» το 1956, παιδάκι τότε, μου έφερε τα μέσα έξω.
- Σας αγάπησαν οι άνθρωποι του θεάτρου;
Ναι, είμαι ένας άνθρωπος που αγαπήθηκα πολύ από τους ανθρώπους του και μου έδωσαν πολλές και καλές ευκαιρίες. Δεν θα σταματήσω να λέω ευχαριστώ σε αυτούς που ζουν και πάντα στη μνήμη αυτών που φύγαμε αφήνω ένα δάκρυ.
- Πιστεύετε ότι κάποια στιγμή θεατρικά παραστρατήσατε στην καριέρα σας;
Οχι, ποτέ, γιατί από την ώρα που συνειδητοποίησα, λίγο πριν τελειώσω το τρίτο έτος της δραματικής σχολής, ότι εγώ είμαι για την κωμωδία, ήμουν γεμάτος και πολύ ευτυχής. Η κωμωδία εξάλλου είναι ένας πολύ μεγάλος χώρος, αρχίζει από τον Αριστοφάνη και φθάνει ώς τις φιγούρες του Καραγκιόζη.

- Πόσο δύσκολο είναι για έναν ηθοποιό να κάνει τον κόσμο να γελάει;
Είναι από πάρα πολύ δύσκολο έως αδύνατον αλλά και παρά πολύ απλό και εύκολο. Αν κάνεις το λάθος και πεις ότι το γέλιο προκύπτει από τεχνάσματα, από μηχανισμούς, τότε θα δεις ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο. Το γέλιο βγαίνει από το πάθος, όπως βγαίνει και το δράμα. Γενικά, εάν δεν πάσχεις επάνω στη σκηνή, δεν πρόκειται να βγει ούτε γέλιο ούτε δάκρυ.
- Πιστεύετε ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να κάνουν λίγες και προσεγμένες δουλειές;
Εδώ θα μπλέξουμε με αυτό το θέμα. Στο θέατρο δεν πληρωνόμαστε μόνον εμείς οι ηθοποιοί. Υπάρχουν είκοσι επτά διαφορετικά επαγγέλματα για να ξεκινήσει ένα έργο. Οταν λοιπόν αποκτήσεις τη δύναμη να συντηρείς είτε μόνος σου είτε με άλλους συναδέλφους ένα θέατρο, θεωρώ λίγο αριστοκρατικό έως ελιτίστικο να λες κάνω προσεγμένες δουλειές. Εγώ δεν αισθάνθηκα ποτέ αριστοκράτης αλλά εργάτης του θεάτρου και είμαι υποχρεωμένος και προς τους άλλους συναδέλφους και τους άλλους επαγγελματίες που ζουν από ένα θέατρο αλλά και προς το κοινό να είμαι στη θέση μου. Εγώ είμαι στρατιώτης του θεάτρου.
- Πολλοί ηθοποιοί εγκαταλείπουν τον χώρο εύκολα. Κατά τη γνώμη σας, οι σημερινοί ηθοποιοί είναι ταλαντούχοι και τι θα τους συμβουλεύατε;
Στην Ελλάδα δεν έλειψε το ταλέντο. Απλώς, παρασυρόμαστε από μόδες. Το ταλέντο δυστυχώς των νεότερων γενιών συνθλίβεται και δεν βρίσκει χώρο να ωριμάσει στους περισσοτέρους, γιατί ο χώρος που αγαπήσανε και του δοθήκανε, η τηλεόραση, δεν είναι κατάλληλος για ωρίμανση ταλέντων. Αγαπήσανε αυτό το μέσον και πολύ λιγότερο το θέατρο, και αυτό θα το πληρώσουν στο μέλλον. Ενας ταλαντούχος άνθρωπος ποτέ δεν θα χαθεί, αλλά σκεφθείτε αυτά τα δέκα δεκαπέντε χρόνια να τα είχαν περάσει σε θιάσους με πεπειραμένους ηθοποιούς… Εκεί γίνεται η μαθητεία. Εχοντας λοιπόν χαθεί η μαθητεία τόσων ετών, φοβάμαι ότι δύσκολα θα την αναπληρώσουν. Πιστεύω ότι ελάχιστοι άνθρωποι θα σωθούν και θα προχωρήσουν στον χώρο μας χωρίς τη μαθητεία.
- Υποστηρίζετε ότι πρέπει να επανέλθει η άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ηθοποιών που ίσχυε στο παρελθόν;
Το φωνάζω είκοσι πέντε χρόνια, επειδή τυγχάνει να είμαι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Θεάτρου και πάντα ήμουν συνδικαλιστής. Δυστυχώς, διάφορες αγκυλώσεις δεν επιτρέψανε την επαναφορά. Ο κλάδος μας δεν νομίζω να αντέξει πάνω από πέντε χρόνια. Θα έχουμε αυτόνομες παρουσίες δέκα δώδεκα χιλιάδων ανθρώπων που θα περιφέρονται, όπως οι ήρωες του «Περιμένοντας τον Γκοντό», ζητώντας έναν ρόλο, έναν μισθό, ακόμα και έναν δημοσιογράφο να τους πάρει μια συνέντευξη.
- Πιστεύετε ότι αυτά που ζήσατε εσείς θα τα ζήσουν οι επόμενες γενιές ηθοποιών;
Εμείς ζήσαμε πολλά, ζήσαμε πολύ ενδιαφέρουσες εποχές, αλλά τις παλέψαμε, δεν συμπεριφερθήκαμε σαν κακομαθημένα παιδιά. Βιώσαμε τις καταστάσεις, τις καταλάβαμε, τις αντιμετωπίσαμε. Εδώ φοβάμαι ότι αυτή η διαδικασία τούς είναι άγνωστη. Οι νεότερες γενιές πολύ γρήγορα μας θεώρησαν πεθαμένους και θέλησαν να οδηγήσουν το πλοίο αυτές. Είναι κοινό λάθος παλαιοτέρων και νεοτέρων που δεν τους προστατέψαμε.
- Αν είχατε ένα μαγικό ραβδί, τι θα αλλάζατε σε αυτή τη χώρα;
Θα τους μετέδιδα τη λαϊκή σοφία, όπως τη μάθαμε εμείς από τις παλαιότερες γενιές, ότι τα πράγματα έχουν μια αξία όχι μόνον υλική αλλά και ηθική. Οι παλαιότεροι το έλεγαν «τσίπα». Πρέπει να ξαναβρούμε την τσίπα μας, γιατί έχει επικρατήσει ότι το «ξετσίπωτο» δεν είναι κακό.
- Δεδομένης της οικονομικής κρίσης, ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα τόσα πολλά θέατρα στη χώρα μας;Το ελληνικό θέατρο έχει την τύχη του Τιτανικού και το λέω με πόνο ψυχής. Πόσοι ήταν οι χαμένοι και πόσοι θα διασωθούν; Το 30%; Αυτή θα είναι και η μοίρα των ανθρώπων του ελληνικού θεάτρου. Το θέατρο ωστόσο δεν θα πεθάνει, όπως δεν θα πεθάνει και η Ελλάδα.

  • «Το θέατρο μια μέρα θα μου πει: “δεν κάθεσαι σήμερα στο σπίτι σου;”»
- Υπήρξαν και δυσάρεστες στιγμές στη σκηνή του θεάτρου;
Είναι μοιραίο για όλους τους θεατρίνους. Εγώ κήδεψα και τους δύο γονείς μου και είχα διπλή παράσταση και τις δύο φορές. Φρόντισα να μην το μάθει κανένας από το θέατρο, γιατί, εάν έβλεπα στα μάτια τους τη στενοχώρια και τη συμπαράσταση, δεν υπήρχε περίπτωση να παίξω. Το μάθανε τυχαία ύστερα από μέρες. Επίσης, μια φορά, ήταν ανήμερα Χριστουγέννων, με δύο πάλι παραστάσεις, ο γιος μου, μικρός τότε, βρήκε ένα μπουκάλι με νέφτι και το ήπιε νομίζοντας ότι είναι νερό. Τον μετέφερε η μητέρα του στο «Αγλαΐα Κυριακού» χωρίς εμένα. Και το δυσκολότερο όλων είναι ότι αναγκάστηκα να παίξω στη σκηνή σε τέσσερις παραστάσεις με καθετήρα.
- Τα talent show σόου πώς τα βλέπετε; Θα συμμετείχατε ως κριτική επιτροπή;
Εγώ αρνούμαι να κάνω οντισιόν! Αστειεύεσαι; Να βλέπω τετρακόσια αγόρια και τριακόσια πενήντα κορίτσια να συνωστίζονται για έναν έρμο ρόλο δεν το αντέχει η ψυχή μου. Οχι, δεν μπορώ να το κάνω.
- Εσείς ξέρετε πότε θα αφήσετε το θέατρο;
Οχι, αυτό το γνωρίζει μόνο το θέατρο. Εγώ δεν το γνωρίζω. Μια μέρα, θα μου πει: «δεν κάθεσαι σήμερα στο σπίτι σου;».

  • ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΟΣΜΑΝΗΣ, ESPRESSO,

No comments: