Ενας άξιος Ελληνας

• Του Σωκρατη Tσιχλια, Η Καθημερινή, Kυριακή, 8 Mαϊου 2011

Tι κάνει άραγε 13.000 ανθρώπους να χειροκροτούν έναν ηθοποιό στην Επίδαυρο επί 15 λεπτά; Το ιλιγγιώδες ταλέντο αυτοσχεδιασμού που διέθετε ήταν άραγε αρκετό για να τους συνεγείρει; Μήπως ο κώδικας της κίνησής του, μοναδικός, που απαιτούσε διαρκή συμμετοχή κάθε μυός του σώματός του από το πρόσωπο μέχρι τα δάχτυλα, ήταν αυτό που ενθουσίασε;

Ή μήπως λειτούργησε καταλυτικά εκείνο το σχεδόν απαρατήρητο ράγισμα της φωνής που κάθε λίγο και λιγάκι καλούσε την κωμωδία στο δράμα και το δράμα στην κωμωδία; Ισως πάλι ήταν αρκετό το ήθος του ανθρώπου, παρόν και στη σκηνή. Ή μήπως όσοι ξέσπασαν εκείνο το θερινό βράδυ του 1995 σε παρατεταμένο χειροκρότημα, φωνάζοντας ρυθμικά «Βέγγος, Βέγγος», αποθέωναν τον καλύτερο «Τρυγαίο» από τον απόλυτο αριστοφανικό ηθοποιό;

Μπορεί να ήταν αυτά και άλλα τόσα που ξεσήκωσαν τους θεατές του αρχαίου θεάτρου, αλλά προπαντός ήταν η βαθιά αγάπη και ο θαυμασμός που έτρεφαν για τον συμπολίτη, τον συνάνθρωπο Θανάση Βέγγο. Ηταν δεμένοι, όπως και χιλιάδες άλλοι, με έναν δεσμό αόρατο, που αναπτύχθηκε από τότε που η πατρίδα έβγαινε από τα πέτρινα χρόνια και κράτησε ώς το τέλος.

Λατρέψαμε τον Βέγγο γιατί έπαιξε, αλλά κυρίως γιατί ήταν, ένας Ελληνας του μόχθου και του αισθήματος, της αξιοπρέπειας, της προκοπής και της καλοσύνης. Αγωνιστής και τρυφερός, πεισματάρης και γενναιόδωρος, φιλόδοξος και μετριόφρων, αθώος μα καθόλου αφελής, έντιμος και ανιδιοτελής. Σπάνια μπορούσαν να συμπυκνωθούν σε ένα διακεκριμένο πρόσωπο όλα εκείνα που κάνουν τον κόσμο να μένει άφωνος με την Ελλάδα, όλα εκείνα που μας έκαναν πάντα υπερήφανους.

Γι’ αυτό και η έκταση των αφιερωμάτων των μέσων ενημέρωσης που ακολούθησαν τον θάνατό του ξεπέρασαν κατά πολύ την αναφορά σε έναν μεγάλο κωμικό. Αντιθέτως, όρισαν ένα πρότυπο που μας συγκινεί και θα μας ανακουφίζει πάντα – ο Θανάσης ήταν από σπάνιο μέταλλο. Και από μια εποχή που η Ελλάδα ακόμη δεν είχε κατακτηθεί από τους κυνικούς και τους αεριτζήδες, τους αμοραλιστές και τα αρπακτικά, που μας έφτασαν στο χείλος της καταστροφής. Στην Ελλάδα του Βέγγου επιστρέφουμε ολοταχώς.