Αυλαία παρά την κρίση

• ΤΗΣ ΕΦΗΣ ΜΑΡΙΝΟΥ, Επτά, Κυριακή 8 Μαΐου 2011

Είναι γνωστό πως δεν υπάρχει πια διάστημα χωρίς θέατρο ανάμεσα στην εκπνοή της χειμερινής περιόδου και τον ερχομό της καλοκαιρινής.

Σκηνή από την παράσταση «Μαρκησία ντε Σαντ»

Κάποτε η Κυριακή των Βαΐων σηματοδοτούσε το τέλος της σεζόν και μια ανάπαυλα μέχρι, τουλάχιστον, τον Ιούνιο. Τα τελευταία χρόνια οι παραστάσεις των μικρών θεατρικών ομάδων αλλά και το εναλλασσόμενο ρεπερτόριο επιχορηγούμενων ή μη θεάτρων εξαντλούν τα περιθώρια στους κλειστούς χώρους μέχρις ότου η ζέστη γίνεται πια δυσάρεστη.

Και φέτος καλοί σκηνοθέτες και ηθοποιοί συνενώνονται, διαλέγουν έργα, βραβευμένων μάλιστα συγγραφέων, και τα παρουσιάζουν σε ευέλικτες παραγωγές, κόντρα στην οικονομική κρίση, τη διάχυτη μιζέρια και κινδυνολογία για το μέλλον.

Σ' αυτή την κατηγορία ανήκουν τα έργα τριών συγγραφέων, δύο Αμερικανών και ενός Ιάπωνα, που θα δούμε μέσα στον Μάιο. Ο Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ και ο Μαρκ Τουέιν μας στέλνουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά, από την κόλαση στον παράδεισο. Ο πρώτος στον αδηφάγο κόσμο του Χόλιγουντ και ο δεύτερος στον ειρηνικό Κήπο της Εδέμ, ακριβώς την ώρα της Γένεσης. Ο Ιάπωνας Γιούκιο Μισίμα διαλέγει έναν sui generis τύπο, τον μαρκήσιο Ντε Σαντ, συστρατεύοντας γύρω του έξι κυρίες διαφορετικών τάξεων και αντιλήψεων.

* «Οι Χρυσοθήρες»... σκάβουν δέκα χρόνια στο θεατρικό τοπίο της Αθήνας ανασύροντας πρωτότυπα θεατρικά κείμενα και ανεβάζοντας έργα για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή. Ενα απ' αυτά είναι το έργο του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ «Τέσσερις σκύλοι και ένα κόκαλο» που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1993 στο «Manhattan Theatre Club» της Ν. Υόρκης (Οφ Μπρόντγουεϊ) σε σκηνοθεσία του συγγραφέα. Στις 20 Μαΐου ανεβαίνει στο «104-Κέντρο Λόγου και Τέχνης» σε μετάφραση-σκηνοθεσία Δημήτρη Φραγκιόγλου.

Τέσσερα είναι τα «σκυλιά» που διεκδικούν το «κόκαλο» της τέχνης: ένας νέος και αδέξιος θεατρικός συγγραφέας (Αντώνης Γκρίτσης), μια ανερχόμενη σταρ (Χριστίνα Παπαδάκη), μια ξεπεσμένη σταρ (Γεωργία Μαυρογεώργη) κι ένας παραγωγός (Αλέξανδρος Καλπακίδης) στα όρια της οικονομικής καταστροφής.

Ο άπειρος, αφελής σεναριογράφος Βίκτορ (οφ οφ Οφ Μπρόντγουεϊ) μόλις έχει μείνει ορφανός και δεν ξέρει πώς να αντιμετωπίσει τους ανταγωνισμούς που μαίνονται γύρω του. Πριν ξαναδεί το σενάριο πίνει μέχρι τελικής πτώσεως, ενώ ο σκυλοκαβγάς των δύο γυναικών καλά κρατεί.

* «Το Ημερολόγιο του Αδάμ και της Εύας» είναι η κλασική ιστορία της Γένεσης ιδωμένη μέσα από τη σαρκαστική ματιά του Μαρκ Τουέιν. Αυτήν ακριβώς την ιστορία σκηνοθετεί η Λίλλυ Μελεμέ στο «Συνεργείο».

Ο αμερικανός λογοτέχνης εμπνέεται από τον βιβλικό μύθο και ανασυνθέτει τη συνάντηση του πρώτου άνδρα (Βασίλης Ανδρέου) και της πρώτης γυναίκας (Αννα Κουτσαφτίκη) από καταβολής κόσμου. Στη συνέχεια καταγράφει με τη μορφή ημερολογίου και με ζουμερές λεπτομέρειες, τις πρώτες τους εμπειρίες και τα επακόλουθά τους...

Αλλοτε με χιούμορ κι άλλοτε με τρυφερότητα ο Τουέιν (Δημήτρης Μυλωνάς) ταξιδεύει στο χώρο και το χρόνο και παρακολουθεί τους ήρωές του, από τα πρώτα τους βήματα στον Κήπο της Εδέμ μέχρι τη σύγχρονη Νέα Υόρκη (σκηνικά-κοστούμια Αλεξάνδρα Σιάφκου-Αριστοτέλης Καρανάνος) αναζητώντας τα αίτια της ανεξάντλητης διαμάχης των δύο φύλων αλλά και το μυστικό συστατικό που μπορεί να ενώσει βαθιά δύο ψυχές με τα δεσμά της αιώνιας αγάπης...

Ως χειροποίητο μιούζικαλ «τσέπης» αυτοσυστήνεται η παράσταση, πλαισιωμένη από πρωτότυπη μουσική και τραγούδια («Παράξενες Μέρες») και ακροβατώντας ανάμεσα στο γέλιο και το δάκρυ, χωρίς να χάνει την ειρωνεία και το σαρκαστικό χιούμορ του.

* Εξι κυρίες πίνουν τσάι και μιλούν για σεξ χωρίς φόβο και χωρίς πάθος. Οχι, δεν είναι οι ξεκατινιασμένες «Real Housewives» αλλά η σύζυγος, η κουνιάδα, η πεθερά, η υπηρέτρια του μαρκήσιου Ντε Σαντ και μια πόρνη πολυτελείας, όλες στο πλευρό του φυλακισμένου Ντε Σαντ. Το έργο του βραβευμένου ιάπωνα συγγραφέα Γιούκιο Μισίμα «Μαρκησία Ντε Σαντ» παρουσιάζουν οι ομάδες «Αρ. Πρωτ. 217» και «Ρέον» στο θέατρο «Σφενδόνη» από την Τρίτη μέχρι και τις 11 Ιουνίου, σε μετάφραση Παναγιώτη Ευαγγελίδη και σκηνοθεσία Ορέστη Τάτση.

Η αντισυμβατική προσωπικότητα του μαρκήσιου Ντε Σαντ -φυλακισμένου για έκλυτη και ανήθικη ζωή- με φόντο τη Γαλλική Επανάσταση, δίνει το έναυσμα στις έξι γυναίκες -έχουν μοιραστεί όλες με τον αγαπημένο απόντα αυστηρά... προσωπικές στιγμές- να συγκρουστούν για την ηθική, τις κοινωνικές συμβάσεις, την ελευθερία και ν' αναζητήσουν τα όρια ανάμεσα στον καθωσπρεπισμό και την αξιοπρέπεια.

Ολες οι σκηνές (σκηνικά Κωνσταντίνου Ζαμάνη-κοστούμια Μπιάνκας Νικολαρεΐζη) διαδραματίζονται στο σαλόνι της κυρίας Ντε Μοντρέιγ, μητέρας της Ρενέ (Μαρία Τσιμά), συζύγου του μαρκήσιου Ντε Σαντ. Εκεί, η κυρία ντε Μοντρέιγ έχει προσκαλέσει την κόμισσα Ντε Σεν-Φον (Ανατολή Αθανασιάδου), μια διάσημη γυναίκα ελευθέρων ηθών και την καθωσπρέπει κυρία βαρόνη Σιμιάν (Πάνος Ροκίδης) να συνδράμουν τις προπάθειές της για τη σωτηρία του γαμπρού της. Το σεξτέτο του Μισίμα συμπληρώνουν η Ρενέ (Ελένη Καλαρά), η μικρή της αδελφή Αν (Βίκυ Καλπάκα) και η υπηρέτρια του σπιτιού Σαρλότ (Δάφνη Καφετζή).

«Η επιλογή του συγκεκριμένου κειμένου συνιστά πρόκληση διαλόγου για την ελευθερία, την κοινωνία και την ηθική, μπροστά στο τέλμα που βιώνουμε σήμερα» λέει ο σκηνοθέτης. «Αυτοί ήταν άλλωστε και οι λόγοι που οδήγησαν τον συγγραφέα το 1965 να γράψει το έργο. Η τραγωδία που σήμερα βιώνει η Ιαπωνία, η πυρηνική απειλή, που οφείλεται στην ανεξέλεγκτη εκβιομηχάνιση, επιβεβαιώνει τους φόβους του Μισίμα και κάνει το έργο του τόσο επίκαιρο».

Η «Μαρκησία Ντε Σαντ» αριθμεί πολλά ανεβάσματα στην Ιαπωνία, στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, τη Στοκχόλμη, όπου τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Ινγκμαρ Μπέργκμαν. Το 2009 ανέβηκε στο Λονδίνο με την Τζούντι Ντεντς στο ρόλο της μητέρας της μαρκησίας, ενώ στην Ελλάδα πρωτοπαρουσιάστηκε στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Μάγιας Λυμπεροπούλου.