Η μπαλαρίνα (Αννα Λιοναράκη) και ο Στάλιν (Γιάννης Μόρτζος) 
  • ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΧΡΥΣΑ ΝΑΝΟΥ
    Κυριακή, 24 Απριλίου 2011 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Ο Στάλιν, πανίσχυρος ηγέτης της Σοβιετικής Ενωσης για περίπου ένα τέταρτο του αιώνα, που επέβαλε καθεστώς τρόμου στη χώρα του, ενώ ως επικεφαλής της ρωσικής πολεμικής μηχανής συνέβαλε στην ήττα της Γερμανίας στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ανοίγει την πόρτα του σπιτιού του και μας καλεί σε... δείπνο. Στη Θεσσαλονίκη και στο Δημοτικό Θέατρο «Ανετον» ανεβαίνει από αύριο η παράσταση «Δείπνο με το Σύντροφο Στάλιν» με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Μόρτζο, μετά την επιτυχημένη πορεία της στο Θέατρο «Τέσσερις Εποχές» στην Αθήνα, το χειμώνα.
Πρόκειται για μια παράσταση - φαντασίωση για την ιδιωτική ζωή του «Πατέρα των Λαών», όπως την οραματίστηκε ο Ιον Ντρούτσε, ο Μολδαβός συγγραφέας του έργου. Κάποιο χειμωνιάτικο βράδυ ο Στάλιν καλεί στη βίλα του, στα περίχωρα της Μόσχας, μια νεαρή ηθοποιό και μπαλαρίνα του θεάτρου Μπολσόι (Αννα Λιοναράκη). Η νεαρή καλλιτέχνις, πανέμορφη, καλλίφωνη και εύθραυστη, παρουσιάζεται ενώπιον του Στάλιν και του τραγουδά -αφού εκείνος της το ζητά- ενώ πασχίζει να του αποδείξει την πίστη της στο πρόσωπό του. Παρών είναι ο υπηρέτης του Στάλιν (Πέτρος Ξεκούκης), ένας ιδιότροπος λακές, που εκτελεί στωικά τις διαταγές, αρπάζοντας πού και πού κάποιο από τα πλούσια εδέσματα του τραπεζιού.
Το έργο, γραμμένο το 2004, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση (από τα ρωσικά) της Παυλίνας Γαλανοπούλου. «Το βρήκα όταν παίχτηκε πριν από τέσσερα χρόνια στη Μόσχα, στο πλαίσιο εκδηλώσεων προς τιμήν του Στάλιν. Πρόκειται για πολύ σύγχρονο έργο με όλα τα καλά στοιχεία του θεάτρου: καταπληκτικοί διάλογοι, ωραία διαγραφή χαρακτήρων και σασπένς που αγγίζει τα όρια του θρίλερ», εξηγεί στον «ΑτΚ» ο Γιάννης Μόρτζος, που εκτός από τον κεντρικό ρόλο υπογράφει και τη σκηνοθεσία. «Μέσα από το κείμενο ξετυλίγεται με μαεστρία ο χαρακτήρας του μεγάλου ηγέτη στο σπίτι του - δεν είναι ένα έργο με το οποίο ο Στάλιν έρχεται σε συζήτηση με πολιτικά πρόσωπα. Με την είσοδο της πανέμορφης μπαλαρίνας ξετυλίγεται μία ιστορία που κινείται μεταξύ ρεαλισμού, φαντασίας, εξπρεσιονισμού και σουρεαλισμού. Το ενδιαφέρον είναι επίσης ότι υπάρχει ανάμειξη του δραματικού και του κωμικού στοιχείου - σε όλη τη διάρκεια του έργου το ένα καβαλάει το άλλο. Θέλω να ψυχαγωγηθεί ο θεατής αλλά και να προβληματιστεί. Το χάχανο μόνο δεν λέει τίποτα».
  • Ποιος είναι ο Στάλιν του έργου;
Ο Στάλιν είχε την εξής ιδιαιτερότητα: δεν κυκλοφορούσε στον κόσμο, δεν τον έβλεπε ο λαός να περπατάει. Από το σπίτι του πήγαινε με αυτοκίνητο στο Κρεμλίνο. Στις παρελάσεις εμφανιζόταν από τη μέση και πάνω. Ο συγγραφέας θέλησε να δει τον Στάλιν μέσα από την ψυχοσύνθεσή του. Μέσα από το ρόλο βλέπει κανείς ότι ο Στάλιν ήταν ανθρωποφοβικός, ένας κλειστός τύπος με απεριόριστες ιδιοτροπίες με λανθασμένη αίσθηση του καιρού του. Νόμιζε ότι η νεολαία είχε γαλουχηθεί με το μαρξισμό - λενινισμό και όμως διαπίστωνε με έκπληξη ότι πολλοί νέοι ήθελαν να πιστέψουν στο Θεό - αυτό για τον Στάλιν ήταν απαράδεκτο. Οταν η κοπέλα στο έργο λέει «έχει ο Θεός», αυτός γίνεται έξαλλος και οδηγούνται σε μία δραματική σκηνή. «Είναι αυτονόητο πως ό,τι λέω εγώ είναι το σωστό», λέει ο Στάλιν. Δεν δέχεται αντιρρήσεις. Ο Ντρούτσε θέλησε να τον αποδομήσει, να δείξει ότι μέσα στο μεγαλείο της δύναμής του ήταν ένας άνθρωπος κοινός, απλός χωρίς τίποτα ιδιαίτερο, ένας άνθρωπος απρόβλεπτος. Νομίζω ότι ο θεατής που έχει διαβάσει για τα εγκλήματα του Στάλιν θα καταλάβει ότι αυτός ο άνθρωπος ήταν ικανός για όλα, αφού και μέσα στο σπίτι του αυτήν τη συμπεριφορά ακολουθούσε. Πάντως ακόμη και «σταλινικοί» αποδέχτηκαν το έργο, δεν το απέρριψαν, λίγοι μου είπαν ότι βρήκαν πως υπερβάλλει σε ορισμένα σημεία.
  • Ποια στοιχεία σας παίδεψαν;
Ασχολήθηκα πολύ με την αμφίεση του Στάλιν, η στολή είναι ακριβώς η ίδια, όπως και οι μπότες, τις οποίες φορούσε πάντα. Δεν με ενδιέφερε να κάνω τη φάτσα του ακριβώς ούτε να μιμηθώ κάποιες κινήσεις του. Παίζω θέατρο, δεν κάνω ρεπορτάζ. Είδα πολλά ντοκιμαντέρ για τον Στάλιν και ξεσήκωσα το περίφημο μουστάκι του. Με κάποιον τρόπο τον γελοιογράφησα, χωρίς να σημαίνει ότι τον έκανα καρικατούρα. Του έδωσα ρεαλιστική χροιά για να φαίνεται το πρόσωπό του, που ήταν γλυκό και σκοτεινό μαζί. Ηταν εραστής ο Στάλιν, οι γυναίκες τον θαύμαζαν ως πατερούλη, αλλά εξέπεμπε και σεξ απίλ.
  • Πώς σας φάνηκε η σεζόν που πέρασε στην Αθήνα;
Ηταν ο πρώτος δύσκολος χειμώνας στα 47 χρόνια που κάνω θέατρο. Μας τσάκισαν οι διαδηλώσεις στην Αθήνα και τα οικονομικά μέτρα. Εχει πέσει η ψυχολογία του κόσμου, που δεν βλέπει τίποτα μπροστά του. Αυτό είχε αντανάκλαση και στο θέαμα, γιατί αν δεν έχεις κέφι να πας θέατρο, δεν πηγαίνεις. Είναι ενδεικτικό ότι για πρώτη φορά τα εργατικά εισιτήρια δεν εξαντλήθηκαν. Ο κόσμος δεν έχει κέφι. Από την πλευρά μου κάνω αυστηρή κριτική σε όσα συμβαίνουν, γιατί αυτό πρέπει να κάνουμε εμείς οι καλλιτέχνες, όταν βλέπουμε πράγματα που γίνονται με προχειρότητα και συνεχώς ανακαλούνται. Εχουμε υποχρέωση να δώσουμε στο λαό να καταλάβει ότι η δυσκολία είναι για όλους και μπορεί να ξεπεραστεί αν όλοι βάλουμε το χεράκι μας. Δεν υπάρχει άλλη λύση. Η οργή δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα. Μην περιμένουμε να έχουμε εδώ γεγονότα Β. Αφρικής. Είμαστε δημοκρατικός λαός, πολιτισμένος και το μόνο που ζητάμε είναι να έχουμε καλούς κυβερνήτες.
  • Τη μουσική της παράστασης έγραψε ο Διονύσης Τσακνής. Τα σκηνικά και τα κοστούμια ετοίμασε η Λαμπρινή Καρδαρά. Βοηθός σκηνοθέτη η Μάχη Παπαδοπούλου. Η παράσταση ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο «Ανετον» (Παρασκευοπούλου 42, τηλ. 2310/869869) καθημερινά στις 21.15, ενώ το Σάββατο στις 18.15 και στις 21.15.