Δημήτρης Καταλειφός: «Έμεινε γειτονιά το Παγκράτι»

Στα δάχτυλά του μόνιμα ένα τσιγάρο -ελαφρύ. «Μανιώδης καπνιστής», εξομολογείται. Μανιώδης και με το θέατρο, όπως αποδεικνύει η πορεία του. Ζεστός και τρυφερός σε μια κοινωνία όπου η τρυφερότητα εκφράζεται σπάνια, ο ηθοποιός Δημήτρης Καταλειφός μάς κάλεσε στη γειτονιά του, στο Παγκράτι.

«Δεν επέλεξα γειτονιά, επέλεξα το διαμέρισμα», εξομολογείται. «Αδειασε το διαμέρισμα ενός φίλου κι ήρθα. Ετσι βρέθηκα στο Παγκράτι. Σιγά σιγά άρχισα να δένομαι και τώρα πια έχω αρχίσει να την αγαπάω την περιοχή». Ο καφές ντεκαφεϊνέ, το τσιγάρο ανάβει και σβήνει, και οι εικόνες της γειτονιάς του ξεδιπλώνονται:

«Η πιο ωραία εικόνα είναι αυτή που βλέπω από το μπαλκόνι μου. Ο Λυκαβηττός, η πλατεία Προσκόπων και δυο-τρεις ακόμη πλατείες. Η πιο ωραία εικόνα είναι οι πλατείες. Η πλατεία Βαρνάβα, η πλατεία Πλαστήρα. Καθεμία έχει το δικό της χρώμα. Εχουν μια αίσθηση γειτονιάς που μας πάει πολλά χρόνια πίσω. Αυτό είναι κάτι πολύτιμο και εγώ το έχω ανάγκη».

Βγαίνουμε στους δρόμους της γειτονιάς. «Όλα εδώ είναι σε ανθρώπινη κλίμακα. Τα καταστήματα, τα μικρομάγαζα, τα πρακτορεία, τα φαρμακεία. Το Παγκράτι είναι κλασικό, δεν έχει αλλάξει μέσα στο χρόνο. Είναι αξία σταθερή και δεν… νεοπλουτίζει καθόλου. Να αυτός ο δρόμος, η Αρχελάου, με όλα αυτά τα μαγαζάκια, τα ταβερνάκια, τα μικρά ζαχαροπλαστεία, είναι μια μικρή πόλη. Εχεις μια αίσθηση στη γειτονιά μου πως δεν έχει γίνει μοντέρνα μέσα στο χρόνο. Υπάρχει εδώ πιο κάτω στην Αρχελάου ένα μπακάλικο, το οποίο προτιμώ, παρόλο που πολύ κοντά μου υπάρχει ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ. Μπορεί να έχουν πολύ ωραία πράγματα, αλλά με ζαλίζουν τα σούπερ μάρκετ. Το μικρό μπακάλικο το έχει ένας πατέρας με το γιο του. Εχουμε ανθρώπινες σχέσεις, κουβεντιάζουμε για το θέατρο, την παράσταση και βλέπεις ένα αληθινό ενδιαφέρον. Μου λένε τα νέα τους, πού πήγαν διακοπές. Υπάρχει μια ζεστασιά, η οποία αν χαθεί και αυτή θα είναι πολύ ψυχρά τα πράγματα».

Στη γειτονιά του ηθοποιού υπάρχουν μερικά από τα πιο γνωστά και παλιά στέκια καλλιτεχνών στην Αθήνα. «Στην πλατεία είναι ο ‘’Μαγεμένος Αυλός’’, η ταβέρνα του Ηλία, που κάνει τα κλασικά μπιφτέκια, και όλα αυτά τα μαγειρεία. Εκείνο όμως που αγαπώ περισσότερο είναι τα περίπτερα, γιατί ξενυχτάνε. Επειδή είμαι και μανιώδης καπνιστής… Είναι καταπληκτικό να ξέρεις ότι το περίπτερο ξενυχτάει για τσιγάρα και για ό,τι άλλο θες. Και στη γειτονιά μου υπάρχουν τρία. Το ένα, μάλιστα, το έχει μια οικογένεια αλλοδαπών». Μοιραία έρχεται η κουβέντα στους μετανάστες και την ασφάλεια στην περιοχή: «Εδώ έχουμε περισσότερη ασφάλεια από οποιαδήποτε περιοχή της Αθήνας. Ας πούμε στην Πειραιώς, όπου είναι το θέατρο, πηγαίνω σφιγμένος, η Σοφοκλέους είναι για να στρίβεις και να μην περνάς από εκεί… Το Παγκράτι δεν μου έχει δώσει τέτοια αίσθηση. Περπατάω και στις δύο και στις τρεις τη νύχτα και νιώθω ασφαλής».

Όσο για τους αλλοδαπούς στην περιοχή, οι περισσότεροι είναι Φιλιππινέζοι και, όπως λέει ο ηθοποιός, «το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό σου είναι αυτά τα υπόγεια στις πολυκατοικίες. Πολλά από αυτά, μάλιστα, πλημμυρίζουν κάθε φορά που βρέχει. Είναι μια άσχημη εικόνα να βλέπεις τα σπίτια να πλημμυρίζουν και τους μετανάστες να κουβαλούν τα πράγματά τους στο δρόμο. Από την άλλη, η γειτονιά ομόρφυνε με κάποια μαγαζάκια λιβανέζικα, αφρικανικά. Εχουν ενσωματωθεί εδώ και δεν είναι παραβατικοί».

Στους δρόμους βλέπουμε παντού παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Πάνω στα πεζοδρόμια. Ο ίδιος δεν οδηγεί αλλά για το θέμα του παρκαρίσματος έχει άποψη: «Το ξέρω από ανθρώπους που έρχονται να με δουν και μου λένε πόση ώρα ψάχνουν για να βρουν να παρκάρουν. Πολλές φορές προσπαθούν πάνω από μία ώρα».

Οσο για τα σκουπίδια, οι κάδοι ξεχειλίζουν και η ανακύκλωση είναι άγνωστη λέξη για την περιοχή. Τα κορναρίσματα και τα σπινιαρίσματα στη διαπασών, κάτι που δεν μένει ασχολίαστο: «Εχω την ατυχία να μένω σε έναν κεντρικό δρόμο. Εκεί ακούς τα πάντα, τους ήχους από τις τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα, τους καβγάδες, τις κόρνες. Εντάξει, δεν είναι όπως σαν να ζεις στην Πατησίων. Είναι λίγο καλύτερα. Με τον καιρό συνηθίζεις».

Αδιαφορία για το πράσινο

Τι λέει ο ηθοποιός για την περιβαλλοντική ευαισθησία πολιτών και πολιτικών

«Πέρυσι βλέπαμε τις φωτιές και είχαμε ένα σφίξιμο, παγώσαμε. Δεν τρέχουμε, όμως, να σβήσουμε τη φωτιά, όταν χρειαστεί, γιατί ο καθένας κοιτάει το μικρόκοσμό του. Πάσχουμε από αδιαφορία, και οι πολιτικοί και οι πολίτες. Από αυτό πάσχουμε όλοι οι Ελληνες».

Ο Δημήτρης Καταλειφός, μιλώντας για τις φωτιές που ταλαιπωρούν χρόνια τώρα τον Υμηττό, εκφράζει την ανησυχία του για την αδιαφορία των αρμοδίων, αλλά και του πολίτη, που συχνά αντιμετωπίζει αμήχανα οτιδήποτε συμβαίνει γύρω του.

Το άλσος

Για το Αλσος Παγκρατίου, σημείο αναφοράς για τη γειτονιά, και τα όσα έχουν ακουστεί κατά καιρούς για το σχεδιασμό ανάπλασής του, ο ηθοποιός λέει: «Κάποτε ήταν ένας χώρος πολύ αγαπητός. Εκεί ήταν και το Ελεύθερο Θέατρο. Σήμερα έχει εικόνα παραίτησης. Παρότι ο κ. Κακλαμάνης είχε πει ότι θα ασχοληθεί, δεν βλέπω να γίνεται κάτι. Δεν ξέρω αν πρέπει να γίνει θέατρο ή αναψυκτήριο. Αυτό έχει και τα υπέρ και τα κατά. Θέλει σκέψη. Το άλσος δεν έχει ζωντάνια, φωτισμό, δεν έχει απολύτως τίποτε. Αλλά και το Πάρκο Ριζάρη είναι ένας χώρος που μένει ανεκμετάλλευτος. Εκεί είναι η έξοδος του μετρό, δίπλα είναι το Βυζαντινό Μουσείο. Θα μπορούσε να είναι ένας καταπληκτικός χώρος».

Όπως λέει, το θέμα δεν είναι να ρίχνουμε ευθύνες στον πολίτη λέγοντας πως «ο Ελληνας δεν έχει παιδεία για πάρκα». «Δείτε ως παράδειγμα τον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου», σχολιάζει. «Είναι ένας ωραίος χώρος περιπάτου, που όλοι τον χρησιμοποιούν. Δεν καταλαβαίνω γιατί πιστεύουν πως ο κόσμος δεν αγκαλιάζει ένα πάρκο, όταν αυτό είναι ωραίο».

Για την αισθητική της πόλης, ο ηθοποιός σχολιάζει: «Αν είναι να κάνουν επεμβάσεις, όπως αυτές που έγιναν στις πλατείες του κέντρου, της Ομόνοιας για παράδειγμα, με το απίστευτο μπετόν, καλύτερα ας μένουν με αυτά τα ψωροχορτάρια. Παρατηρώ τις απέλπιδες προσπάθειες των δημάρχων να φυτεύουν λουλούδια σε γλάστρες, στη μέση των πλατειών και των πεζοδρομίων. Εντάξει, καλές είναι αλλά από ό,τι θυμάμαι κανένας δήμαρχος δεν έκανε κάτι ουσιαστικό. Θυμάμαι τον κ. Κακλαμάνη να λέει πως θα φυτέψει πλατάνια μέσα στην Αθήνα. Από όσο μπορώ να θυμηθώ -γιατί δεν ασχολούμαι με τα κοινά με τέτοιο τρόπο ώστε να είμαι απόλυτος- όσοι δήμαρχοι της Αθήνας ήταν και κάτοικοί της δεν έκαναν καλή δουλειά ούτε στη γειτονιά τους. Ως ένας απλός πολίτης, δεν έχω δει να αλλάζει κάτι στην καθημερινότητά μας. Ούτε έργα υποδομής έγιναν ούτε δεντροφύτευση ούτε χώροι για πάρκινγκ ούτε πεζοδρόμια. Δείτε την κατάσταση του Εθνικού Κήπου, δεν άλλαξε απολύτως τίποτε. Υπήρχε κι ένα καταπληκτικό καφενείο στο Καλλιμάρμαρο με πολύ όμορφη θέα. Πάει και αυτό…».

Στο σινεμά

Στη γειτονιά του Δημήτρη Καταλειφού υπάρχουν μερικά από τα παλαιότερα σινεμά της Αθήνας. Για ένα από αυτά, το «Οασις», μας λέει: «Είναι από τα αγαπημένα μου θερινά, το ‘’Οασις’’ στην Πρατίνου. Είναι ένας κήπος γύρω από πολύ τσιμέντο. Ομως, το ιδιαίτερο αυτού του χώρου είναι οι δύο ιδιοκτήτριές του. Είναι απίστευτα ευγενικές και γλυκές. Στο διάλειμμα προσφέρουν φιστίκια και πασατέμπο. Εχουν μια ευγένεια και μια αρχοντιά παλαιότερης εποχής. Και ξέρουν τόσα πράγματα για τον κινηματογράφο… Μακάρι να ζήσουν πολλά χρόνια και να το διατηρήσουν, μιας και οι εποχές είναι δύσκολες. Τα μικρά σινεμά είναι σαν ψυχές φωτισμένες. Ησυχα κι ανθρώπινα σου επιτρέπουν να δεις το διπλανό σου, να μιλήσεις, να χαμογελάσεις. Στα σινεμά μπορείς να δεις ένα κομμάτι των ανθρώπων της Αθήνας που δεν δέχονται να μαζικοποιηθούν».

ΚΑΡΑΔΗΜΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ, Ελεύθερος Τύπος, Παρασκευή, 26.09.08