Saturday, May 31, 2008

Tα επαγγέλματα της σάτιρας

ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΤΑ ΝΕΑ, 31/5/2008
Είναι ενδεικτικό ότι η εμφάνιση των επαγγελμάτων αυτών στο μυθιστόρημα ή στη δραματουργία γίνεται συναρτήσει της κοινωνικής, της οικονομικής ή της πολιτικής στάθμης ή φάσης εξέλιξης ενός λαού. Ο δικηγόρος π.χ. είναι μαζί με τον παπά από τους πρώτους λειτουργούς που έγιναν κοινωνικοί τύποι αντικείμενα της θεατρικής σάτιρας.
Ήδη από τον 15ο αιώνα στη Γαλλία έχουμε λαϊκές φάρσες που ξεσκεπάζουν τον απατεώνα δικηγόρο και τον ασελγή παπά. Αν σκεφτεί κανείς πως βρισκόμαστε χρονικά στην αρχή της Αναγέννησης, όταν καταρρέουν τα ταμπού του Μεσαίωνα κι όταν ειδικά στη Γαλλία έχει αρχίσει να ωριμάζει η απεξάρτηση του Κράτους από την Εκκλησία, κι όταν σκεφτεί επίσης κανείς πως σχηματίζονται οι πρώτοι πυρήνες μιας αστικής αντίληψης για την οικονομία και αχνοχαράζουν οι πρώτοι νόμοι της ελεύθερης διακίνησης των προϊόντων με τον σχηματισμό των μηχανισμών της αγοράς, είναι φυσικό το επάγγελμα του δικηγόρου ως διαμεσολαβητή και αυθεντικού ερμηνευτή των νόμων της συναλλαγής να εξαίρεται και ήδη να διαπιστώνονται κάποιες παρεκκλίσεις από το ηθικά παραδεκτό μοντέλο. Το ίδιο και στην Εκκλησία, και μάλιστα μετά τη μεταρρύθμιση, η κριτική του καθολικισμού γίνεται εντονότερη μαζί με τις δογματικές αντιθέσεις.
Στην παλαιότερη φάρσα της Ευρώπης, μια γαλλική σάτιρα των δικηγόρων, τη «Φάρσα του δικηγόρου Πατλέν», ο τετραπέρατος μικροψεύτης και μικροαπατεώνας δικηγοράκος βρίσκει τον δάσκαλό του από έναν ορεσείβιο τσοπάνο που αποδείχνεται πιο απατεώνας και πιο έξυπνος από τον νομικό του σύμβουλο! Σε τολμηρές φάρσες, πάλι γαλλικές, με ήρωες παπάδες, η ακόρεστη ερωτικά παπαδιά συνευρίσκεται με τον διάκο δίπλα στο κρεβάτι του ετοιμοθάνατου παπά, ο οποίος εκλαμβάνει τις ερωτικές κραυγές σαν τους διαβόλους που ήρθαν να πάρουν την ψυχή του!... [συνεχίζεται]

No comments: