Sunday, September 7, 2008

Ο πόλεμος των Βάγκνερ

Οι δύο ετεροθαλείς αδελφές κατάφεραν να επικρατήσουν έναντι της εξαδέλφης τους στη μάχη της διαδοχής για το πηδάλιο του φημισμένου Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ. Το παρασκήνιο, οι ίντριγκες, οι προοπτικές



Η Εύα Βάγκνερ-Πασκιέ και η Καταρίνα Βάγκνερ, Αύγουστος 2008


Για τους παροικούντας την Ιερουσαλήμ, τους απανταχού φίλους του λυρικού θεάτρου εν προκειμένω, η υπόθεση της διαδοχής στην κορυφή του διάσημου Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ θα μπορούσε κάλλιστα να «τροφοδοτήσει» το λιμπρέτο μιας σύγχρονης όπερας βασισμένης, εν τούτοις, στην παλιά δοκιμασμένη συνταγή: πάθη και μίση, ίντριγκες και ανατροπές, φιλοδοξίες και συμφιλιώσεις. Οσο για το πολυπόθητο «χάπι εντ», αποτελεί, ως γνωστόν, μια εξέλιξη κάθε άλλο παρά δεδομένη στο είδος. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο ο χρόνος είναι αυτός που θα δείξει αν πράγματι η συμμαχία ανάμεσα στις ετεροθαλείς αδελφές Εύα Βάγκνερ-Πασκιέ και Καταρίνα Βάγκνερ η οποία κατάφερε να επικρατήσει έναντι της έτερης, αποτελούμενης από τη συνεπώνυμη εξαδέλφη τους Νίκι και τον περίφημο βέλγο ιμπρεσάριο Ζεράρ Μορτιέ θα μπορέσει πράγματι να διασφαλίσει την επιτυχημένη πορεία της διοργάνωσης στο μέλλον και δη εν μέσω μιας γενικότερα δύσκολης συγκυρίας για την Ευρώπη αλλά και ολόκληρο τον κόσμο.

Η αλήθεια είναι ότι, βλέποντας κάποιος τις πάμπολλες φωτογραφίες που «πλημμύρισαν» τον διεθνή Τύπο το τελευταίο διάστημα με τα πλατιά χαμόγελα τα οποία η 63χρονη Εύα και η 30χρονη Καταρίνα χάριζαν η μία στην άλλη υπό το συγκινημένο βλέμμα του 89χρονου πατέρα τους Βόλφγκανγκ - άρτι αποχωρήσαντος από την ηγεσία του Φεστιβάλ ύστερα από 57 συναπτά έτη - δύσκολα θα μπορούσε να πιστέψει πως μέχρι πριν από μερικούς μήνες οι δύο ετεροθαλείς αδελφές όχι μόνο ήταν αντίπαλες αλλά κυριολεκτικά είχαν... «βγάλει μαχαίρια». Τι τις οδήγησε στην πρόσφατη μεταστροφή; Η εκδοχή που τις θέλει την ανάγκη ποιούμενες φιλοτιμία προβάλλει μάλλον πειστικότερη από τις δηλώσεις του τύπου: «Καταλάβαμε πως η αυτή η διαμάχη δεν είχε νόημα και αποφασίσαμε να προχωρήσουμε ενωμένες, για το καλό της οικογένειας και του Φεστιβάλ».

  • Το χρονικό μιας απόφασης

Η απόφαση την οποία έλαβε την προηγούμενη Δευτέρα το 24μελές Ιδρυμα που διευθύνει τη διοργάνωση και όπου εκπροσωπούνται τόσο η ομοσπονδιακή γερμανική κυβέρνηση όσο και οι τοπικές αρχές και δη με το εντυπωσιακό αποτέλεσμα 22-0 και δύο αποχές θέτει τέρμα σε μια πολυετή, σκληρή ενδοοικογενειακή διαμάχη. Με δεδομένο το προχωρημένο της ηλικίας του ο Βόλφγκανγκ Βάγκνερ - εγγονός του συνθέτη και ιδρυτή της διοργάνωσης - είχε κληθεί να εγκαταλείψει την ηγεσία του Μπαϊρόιτ από το 2001. Ο ίδιος είχε τότε προσπαθήσει να προωθήσει στην ηγεσία τη δεύτερη σύζυγό του Γκούντρουν, μητέρα της νεαρής Καταρίνα, γεγονός που δεν απεδέχθη το Ιδρυμα τασσόμενο υπέρ της Εύας, κόρης του Βόλφγκανγκ από τον πρώτο γάμο του. Ο ηλικιωμένος Βάγκνερ είχε τότε αρνηθεί μετ' επιτάσεως, με αποτέλεσμα να παραμείνει ο ίδιος στην ηγεσία επικαλούμενος το ισόβιο συμβόλαιό του.

Το περασμένο καλοκαίρι η Καταρίνα Βάγκνερ - με αφορμή το σκηνοθετικό ντεμπούτο της στο Μπαϊρόιτ το οποίο εν τούτοις προκάλεσε έντονες αρνητικές αντιδράσεις - προβλήθηκε ιδιαιτέρως από τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης ως η αποκλειστική διάδοχος του πατέρα της, με τις ευλογίες του τελευταίου. Ωστόσο ο αιφνίδιος θάνατος της μητέρας της τον Νοέμβριο του 2007 - σε συνδυασμό με το ότι από μόνη της και με δεδομένο το νεαρό της ηλικίας της μάλλον δεν συγκέντρωνε τις απαιτούμενες ψήφους - φαίνεται πως άνοιξε τον δρόμο για την προσέγγιση με την ετεροθαλή αδελφή της.

  • Οι χαμένοι της μάχης

Με δεδομένο το γεγονός ότι από την ίδρυσή του ως σήμερα το Φεστιβάλ του Μπαϊρόιτ παραμένει αποκλειστικά οικογενειακή υπόθεση - γεγονός για το οποίο ουκ ολίγοι έχουν ανοιχτά εκφράσει τη δυσαρέσκειά τους - ένα ακόμη κομβικό πρόσωπο στη «μάχη» της διαδοχής υπήρξε η 63χρονη Νίκι Βάγκνερ. Κόρη του αδελφού του Βόλφγκανγκ Βάγκνερ Βίλαντ, με τον οποίο συνδιοικούσαν τη διοργάνωση έως το 1966 οπότε εκείνος πέθανε από καρκίνο, νυν διευθύντρια ενός Φεστιβάλ στη Βαϊμάρη, η Νίκι ουδέποτε έκρυψε τις φιλοδοξίες της για το Μπαϊρόιτ. Λίγες ημέρες πριν από τη λήψη της καθοριστικής απόφασης μάλιστα έβγαλε «άσο» από τον μανίκι. Ο λόγος, για τον «αιρετικό» Ζεράρ Μορτιέ, νυν διευθυντή της Οπερας του Παρισιού ως το 2009, οπότε αναλαμβάνει την αντίστοιχη θέση στην όπερα της πόλης της Νέας Υόρκης. Οι δυο τους συμμάχησαν παρουσιάζοντας μια κοινή πρόταση για το μέλλον του Φεστιβάλ η οποία, μεταξύ άλλων, περιελάμβανε τολμηρές συμπαραγωγές με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού αλλά και «πειραματικό άνοιγμα» σε συνθέτες πέραν του Βάγκνερ. Αμα τη ανακοινώσει του αποτελέσματος η Νίκι και ο Μορτιέ έκαναν λόγο για «προειλημμένη απόφαση», εξέφρασαν την άποψη ότι η δική τους πρόταση ουδέποτε εξετάστηκε σοβαρά αλλά βεβαίως δεν παρέλειψαν να ευχηθούν καλή επιτυχία στις νέες συνδιευθύντριες.

Οσο για τις τελευταίες οι προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι πολλές και σημαντικές. Καλλιτεχνική σύμβουλος του διάσημου γαλλικού Φεστιβάλ της Aix-En-Provence και της Μητροπολιτικής Οπερας της Νέας Υόρκης η Εύα διαθέτει πράγματι σημαντική πείρα. Η Καταρίνα, από την άλλη, έχει κατά καιρούς δηλώσει την επιθυμία της να «ανοιχτεί» το Φεστιβάλ περισσότερο στο νεανικό κοινό αλλά και να παρακολουθήσει τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις. Καθώς το πρόγραμμα της διοργάνωσης είναι στο μεγαλύτερο μέρος του «κλεισμένο» ως το 2015, θα ήταν μάταιο να περιμένει κανείς άμεσα θεαματικές αλλαγές. Η μόνη, προς το παρόν, άξια λόγου εξέλιξη - πέραν βεβαίως αυτής καθεαυτής της διαδοχής - είναι το ότι οι νέες «σιδηρές κυρίες» του Μπαϊρόιτ δεν θα διαθέτουν ισόβιο συμβόλαιο όπως ο πατέρας τους. Χαρακτηριστική η δήλωση ενός μέλους του ΔΣ μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος: «Δεν έχουμε καμία διάθεση να ξανατραβήξουμε τα ίδια. Το πάθημα έγινε μάθημα...»


[ΙΣΜΑ. Μ. ΤΟΥΛΑΤΟΥ, Το ΒΗΜΑ, 07/09/2008]

No comments: