Πείραμα πρώτο, πλατεία Θεάτρου

• Ελευθεροτυπία, Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011
• Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ
• Η «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΤΕΒΗΚΕ ΣΤΟ ΔΡΟΜO

Το θέατρο βγήκε στο δρόμο. Αλλά απ' ό,τι φαίνεται ο κόσμος φοβάται να κατεβεί ακόμη και στις έξι το απόγευμα στην πλατεία Θεάτρου. Εναν χώρο στιγματισμένο από μαχαιρώματα, επιθέσεις, διακίνηση ναρκωτικών και την εικόνα ημιθανών που σέρνονται με μια σύριγγα στο χέρι.

Οι τέσσερις ηθοποιοί πάσχιζαν να ερμηνεύσουν όλους τους ρόλους της τραγωδίας, εν μέσω φωνών, θορύβων και για ένα πολύ μικρό κοινό...

Το τελευταίο διάστημα όμως έχει «καθαρίσει», τουλάχιστον από τη διακίνηση. Η πειραματική «Αντιγόνη» του Εθνικού Θεάτρου, που κατέβασε χθες το υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων, σε μία από τις «διακεκαυμένες ζώνες» της πόλης, δεν είχε την αναμενόμενη απήχηση. Το θέατρο μπορεί να ξαναγύρισε στην πλατεία Θεάτρου, εκεί όπου κάποτε βρισκόταν μια από τις πρώτες σκηνές της Αθήνας, αλλά ούτε οι μόνιμοι κάτοικοι δεν το τίμησαν. Φόβος; Αδιαφορία;

Μία μόνο κάτοικος, η κυρία Κορίνη, έσπευσε να καλωσορίσει το σκηνοθέτη Τάκη Τζαμαργιά και τους ηθοποιούς. «Είναι πολύ σημαντικό που είσαστε εδώ», τους είπε. «Το ήξερα όμως ότι δεν θα έχει κόσμο. Βήμα βήμα θα αρχίσουν οι άνθρωποι να ξανακυκλοφορούν. Να ξαναέρθετε», τους προέτρεψε.

Ενώ η γειτονιά ζούσε τους γνώριμους ρυθμούς της (Κινέζοι περνούσαν με τα καρότσια τους, Πακιστανοί με σακουλάκια γεμάτα μπαχάρια και λαχανικά κι ένας ρακοσυλλέκτης ήταν απορροφημένος στο ξεψάχνισμα των σκουπιδιών), μια ομάδα νέων παιδιών -σπουδαστές δραματικών σχολών, ηθοποιοί, δημοσιογράφοι- περίμεναν καθισμένοι στα σκαλάκια της Διπλαρείου Βιοτεχνικής Σχολής να αρχίσει η παράσταση.

Τρεις κάμερες είχαν ήδη στηθεί απέναντι από ένα κασετόφωνο, 16 σχολικές καρέκλες κι ένα θρανίο στο πεζοδρόμιο της Διπλαρείου, το σκηνικό εντός του οποίου οι Ηρώ Μπέζου, Προκόπης Αγαθοκλής, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος και Αμαλία Τσεκούρα, φορώντας τα casual ρουχαλάκια τους, θα αναβίωναν με σύγχρονο μινιμαλιστικό τρόπο τον τραγικό μύθο. Παραπλανώντας ακόμη και Αθηναίους που περνώντας δεν καταλάβαιναν ότι παίζεται θέατρο!

Στο κοινό, γύρω στα 35-40 άτομα, υπήρχε και μία ηλικιωμένη Ελληνίδα θεατής, η κ. Κούρτη, που ήρθε με τα πόδια στην πλατεία Θεάτρου από τα Εξάρχεια. «Δεν φοβάμαι καθόλου», μας είπε καθώς στεκόταν καμαρωτή δίπλα από μια χαρούμενη παρέα από το Μπανγκλαντές, η οποία αν και δεν καταλάβαινε γρυ ελληνικά και δεν γνώριζε το μύθο της Αντιγόνης, παρέμεινε όρθια αφοσιωμένη στην παράσταση. Σε αντίθεση με δύο νεαρούς Αφγανούς, οι οποίοι ήλθαν, είδαν και απήλθαν στα 5 λεπτά. Μια υπερκινητική ομάδα Μαροκινών κοντοστάθηκαν απλά για να τραβήξουν φωτογραφίες με το κινητό τους. Την ίδια στιγμή, στην απέναντι γωνία, δύο αστυνομικοί έκαναν σωματικό έλεγχο σε έναν δίμετρο μαύρο, πετώντας με μανία στο δρόμο την κόκα-κόλα του. Οι φωνές των διερχόμενων μεταναστών διασταυρώνονταν σαν πυρά με εκείνες των ηθοποιών. Ενταση προκλήθηκε μόνο όταν ένα αλλοδαπός με λευκή κελεμπία προσπάθησε να μοιράσει φυλλάδια και να μιλήσει για τον Αλλάχ -στο μονόλογο του Κρέοντα!-, αλλά το κοινό τον έδιωξε γιουχάροντάς τον.

«Ο στόχος μας δεν επετεύχθη», παραδέχτηκε η εκπρόσωπος του Εθνικού Θεάτρου Εφη Θεοδώρου. «Δύσκολα έρχεται κανείς σε περιοχές σαν αυτές. Οι άνθρωποι έχουν τρομάξει».

«Στόχος μας ήταν να υπάρξει μια δυναμική παρέμβαση σε μια προβληματική περιοχή. Ηταν μια μεγάλη πρόκληση για όλους. Από τη μικρή συμμετοχή φαίνεται ότι ο χώρος της πλατείας Θεάτρου είναι αρκετά στιγματισμένος. Είμαστε λίγο βολεμένοι στην ασφάλειά μας. Μας έπαιρναν τηλέφωνο και μας έλεγαν "θέλουμε να δούμε την παράσταση, αλλά σε άλλο χώρο"», αποκαλύπτει ο σκηνοθέτης Τζαμαργιάς.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Πολιτισμού έκανε λόγο για «μια πρώτη μαγιά», αισιοδοξώντας για το μέλλον. «Ζητήσαμε κι εμείς να έρθουν στις πιο κακόφημες περιοχές».

Τα πράγματα αναμένεται να είναι ευκολότερα και η προσέλευση μεγαλύτερη στο Τροχόσπιτο του Φεστιβάλ Αθηνών που θα στηθεί για ένα μικτό θέαμα που ετοιμάζει το Εθνικό Θέατρο το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου στην πλατεία Μοναστηρακίου, ή στην πλατεία Κοτζιά. «Είχαμε σκεφτεί αρχικά την Ομόνοια, αλλά καταλάβαμε ότι ο χώρος δεν ενδείκνυται», σύμφωνα με τη Εφη Θεοδώρου.**