- Του Σάκη Μαλαβάκη
- ΤΑ ΝΕΑ: Τρίτη 06 Σεπτεμβρίου 2011
Ιδεαλιστής και αληθινός αναμορφωτής του θεάτρου σύμφωνα με τον Καλλέργη, δημιουργός μιας εποχής για τον Ελύτη, ιερέας μιας μαγικής θρησκείας κατά τον Χατζιδάκι, ο Κάρολος Κουν ήταν πρωτίστως ένας άνθρωπος που μοχθούσε για το θέατρο και υπέφερε από την αγάπη του γι' αυτό. Αυτόν τον άνθρωπο που κρυβόταν πίσω και μέσα στον ιδιοφυή σκηνοθέτη μάς αποκαλύπτει ο νομικός Βίκτωρ Μελάς, φίλος παλιός και συνεργάτης του ως πρόεδρος επί 25 χρόνια της εταιρείας του Θεάτρου Τέχνης.
Στο βιβλίο με τις αναμνήσεις από την πολύχρονη γνωριμία τους παραθέτει δεκάδες άγνωστα στιγμιότυπα της ζωής τού Κουν, από την επεισοδιακή πρεμιέρα των «Ορνίθων» στο Ηρώδειο και το φιάσκο της επίσκεψής του στον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τσάτσο, ο οποίος δεν θέλησε να εμπλακεί στα ζητήματα της επιχορήγησης του Θεάτρου Τέχνης, ώς τη σύγκρουσή του με τον Χατζιδάκι, τη συνάντησή του με τον Ιονέσκο ή την ξαφνική αρρώστια του όταν επρόκειτο να παρουσιάσει τις «Βάκχες» στις Βρυξέλλες το 1977.
Τη νύχτα της 29 Αυγούστου 1959 μετά την πρώτη παράσταση των «Ορνίθων» στο Ηρώδειο, ο Κουν καθόταν σκεπτικός στο στέκι των συντελεστών του Θεάτρου στη Φωκίωνος Νέγρη.
Ο Μελάς τον παρουσιάζει στενοχωρημένο από τον διχασμό του κοινού, εκνευρισμένο (ίσως) με τον Χατζιδάκι που καθυστέρησε να παραδώσει το τελευταίο μέρος της μουσικής και αποφασισμένο να ξανανεβάσει τους «Ορνιθες» δίχως να αφήσει περιθώρια για κριτική, σοβαρή ή μη. Αργότερα, το 1962, στο παρισινό Φεστιβάλ του Θεάτρου των Εθνών όπου πρωτοανέβασε τους «νέους» «Ορνιθες», ο Κάρολος Κουν, αντί να βρίσκεται επί της υποδοχής όπως ο Τσαρούχης που «φορούσε σμόκιν για την περίσταση και είχε πάρει ύφος πολύ επίσημο», καθόταν ολομόναχος στην πλατεία, καπνίζοντας ακατάπαυστα «με τη μέθοδο που του ήταν προσφιλής, ανάβοντας το νέο τσιγάρο με το προηγούμενο».
Οταν πάλι έφθασε στην Ελλάδα ο κορυφαίος εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου Ευγένιος Ιονέσκο για να παρακολουθήσει στο Θέατρο Τέχνης την παράσταση του δικού του έργου «Ο βασιλιάς πεθαίνει», το πρόβλημα του Κουν δεν ήταν η παράσταση καθαυτή αλλά το «μετά». Τι θα κάνανε για να τον περιποιηθούνε; Πού θα τον πηγαίνανε; Ποιοι θα ήταν καλεσμένοι; Ακόμη και το πώς θα καθόντουσαν τον απασχολούσε!
Μέλος εδώ και είκοσι χρόνια του ΔΣ του ΜΙΕΤ, ο Μελάς στέκεται επίσης στους μεγάλους ενδοιασμούς που είχε ο Κουν όταν έπρεπε να αποδεχτεί, με τη χούντα να βρίσκεται στην εξουσία, χρήματα από το Ιδρυμα Φορντ ώστε να μπορέσει να συνεχίσει το έργο του δίχως περιορισμούς. Και σημειώνει πως όσο «αταλάντευτος στη συνέπειά του» ήταν ως σκηνοθέτης, άλλο τόσο ταπεινός ήταν στις σχέσεις του. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κρίση με τον Χατζιδάκι και η διαμάχη τους για τη μουσική των «Ορνίθων» που έφτασε ώς τα δικαστήρια δεν επηρέασε τη φιλία τους.
Αφοσιωμένος στην τέχνη του, ο Κουν ήταν διαρκώς αγχωμένος. Ενας άνθρωπος που «ποτέ δεν σταματούσε να δουλεύει, να σκέπτεται, να ξανασκέπτεται και να δημιουργεί». Οι μοναδικές στιγμές ηρεμίας γι' αυτόν ήταν αυτές που περνούσε στη «ζούγκλα» του, μια ταρατσούλα γεμάτη φυτά στο διαμέρισμα του Λυκαβηττού και Σόλωνος γωνία, παρέα με τον Ξανθία, έναν σκύλο δύστροπο και επιθετικό, στον οποίο είχε δώσει το όνομα του δούλου του Διόνυσου στους «Βατράχους». «Εμένα», δήλωνε αφοπλιστικά, «μου φτάνει ο Ξανθίας».
Ρώτησαν κάποτε τον Κουν πώς θα ήθελε να τον θυμούνται μετά τον θάνατό του. Κι εκείνος απάντησε: «Σαν κάποιον που έχει υπάρξει». Το σύντομο αυτό βιβλίο αποδεικνύει πως, όντως, αυτός ο μεγάλος δάσκαλος και δημιουργός άφησε το στίγμα του στη ζωή, ανεπιτήδευτα και κυρίως καθόλου σκηνοθετημένα.
No comments:
Post a Comment