Ιστορίες μιας κοινωνίας σε παρακμή

Ενα σπονδυλωτό έργο γύρω από δέκα σκοτεινές μυστικές και αδιέξοδες σχέσεις 

• Της Χριστινας Σανουδου, Η Καθημερινή, 12/6/2010

Δέκα ιστορίες σκοτεινών μυστικών και αδιέξοδων σχέσεων. Δέκα «παράθυρα» σε μια σκοτεινή καθημερινότητα, κατασκευασμένα με απλά υλικά, αρκετή φαντασία και τα έργα νέων Ελλήνων εικαστικών. Ενα κόκκινο μπαλόνι οδηγεί το κοινό από το ένα σύντομο επεισόδιο στο άλλο, καθώς μία μία οι νοητές σκηνές φωτίζονται και οι ηθοποιοί ζωντανεύουν. Η παραγωγή «Αυτό το παιδί» είναι ταυτόχρονα ένα θεατρικό δρώμενο με φόντο πίνακες, γλυπτά και εγκαταστάσεις, και μια φουάρ σύγχρονης τέχνης. Οι ονειρικές –ή εφιαλτικές– ιστορίες του Γάλλου συγγραφέα Jo� Pommerat, βασισμένες σε αληθινές συνεντεύξεις με κατοίκους φτωχών κατοικιών της Νορμανδίας, μετατρέπονται σε ένα εντελώς πρωτότυπο θέαμα, χάρη σε μία σύλληψη της σκηνοθέτιδος Φρόσως Λύτρα, η οποία οραματίστηκε κάτι σαν μία «θεατρική dogville». Ο σκηνογράφος Μανώλης Παντελιδάκης σχεδίασε δέκα μικροσκοπικούς κόσμους μέσα στον αχανή χώρο του Κτιρίου 56 στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», και 14 Ελληνες καλλιτέχνες ανέλαβαν να τους δώσουν σάρκα και οστά, προσφέροντας υπάρχοντα έργα τους ή δημιουργώντας καινούργια, υπό την εικαστική επιμέλεια της Ιριδας Κρητικού.
«Εχω ένα παρελθόν με παραστάσεις που δεν γίνονται σε θέατρα, αλλά σε χώρους φυσικούς ή ουδέτερους», εξηγεί η Φρόσω Λύτρα. «Η πρώτη μου παράσταση ήταν σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό, στην Τρίπολη, και χρησιμοποίησα αληθινά τρένα. Η δεύτερη, σε έναν τεράστιο χώρο, όπου εγκατέστησα μια λίμνη. Στην τρίτη, έστησα ένα αληθινό καμπαρέ». Ετσι, το σπονδυλωτό έργο του Γάλλου συγγραφέα, μεταφρασμένο στα ελληνικά από τη Μαριάννα Κάλμπαρη, η οποία και πρωταγωνιστεί σε μία από τις ιστορίες, μεταμορφώνεται στη «μακέτα μιας κοινωνίας σε παρακμή», αναφέρει η σκηνοθέτις.

Μια έγκυος γυναίκα που υπόσχεται να αλλάξει τα πάντα στη ζωή της, ένας γιος που απαξιώνει τον πατέρα του και μια νεαρή μητέρα, η οποία είναι ανίκανη να φροντίσει το μωρό της, είναι μερικοί από τους βασανισμένους, και συχνά κυνικούς, ήρωες. Οι συμμετέχοντες ηθοποιοί –ανάμεσα τους οι Αντίνοος Αλμπάνης, Βίκυ Βολιώτη, Λήδα Ματσάγγου, Βάνα Πεφάνη και Εύρη Σοφρωνιάδου– τους ενσαρκώνουν λιτά και με διάθεση αυτοσχεδιασμού, όπως αρμόζει σε απλούς καθημερινούς ανθρώπους.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι πολλοί από τους συντελεστές της παράστασης συμμετέχουν ανιδιοτελώς.
Οι εικαστικοί κλήθηκαν να διαλέξουν το επεισόδιο που τους εξέφραζε περισσότερο και να το πλαισιώσουν με τα έργα τους, τα οποία άλλοτε είναι κεντρικό κομμάτι του σκηνικού και άλλοτε λειτουργούν πιο πολύ ως διακοσμητικό στοιχείο. Ετσι, η Μαρία Τσάγκαρη και ο Κώστας Παππάς ζωγράφισαν τους μαυροπίνακες, μπροστά στους οποίους ένα κορίτσι –παιδί χωρισμένων γονιών– δηλώνει στον πατέρα της ότι οι λίγες ώρες που περνάει μαζί του κάθε βδομάδα την αφήνουν παγερά αδιάφορη.
Μια από τις πιο έντονες στιγμές του έργου είναι η σκηνή όπου δύο γυναίκες καλούνται να αναγνωρίσουν ένα νεκρό αγόρι στο κρεβάτι ενός νεκροτομείου. Το σκηνικό φέρει την υπογραφή του Γιώργου Τσεριώνη, τα έργα του οποίου συχνά διερευνούν «το όριο ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο». Ενας πίνακας, που απεικονίζει δύο γυναίκες, και μία κορνίζα, μέσα στην οποία παίζουν δύο ηθοποιοί, είναι η πρόταση της Αλεξίας Ευσταθοπούλου για άλλη μία σκηνή σύγκρουσης: Μία μητέρα επικρίνει την κόρη της, η οποία αν και μικρότερη σε ηλικία, δεν διαθέτει τίποτα από τη λάμψη και την κομψότητά της.
Το σύνολο συμπληρώνεται με έργα βίντεο της Αννας Αμπαριώτου, εικαστικές παρεμβάσεις σε διάφορα σημεία του χώρου και απρόσμενους αυτοσχεδιασμούς, που υπογραμμίζουν τον πειραματικό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Συμμετέχουν, επίσης, οι εικαστικοί Μάριος Βουτσινάς, Ανδρέας Γεωργιάδης, Σάββας Γεωργιάδης, Κωνσταντίνος Εσσλιν, Γιάννης Μπεκιάρης, Χαρίτωνας Μπεκιάρης, Ελενα Παπαδημητρίου, Κώστας Παππάς, Βασίλης Σούλης, καθώς και οι ηθοποιοί Λάμπρος Γιώτης, Διαμαντής Καραναστάσης, Γιάννης Στεφόπουλος, Νεκτάριος Λουκιανός και Ζέτη Φίτσιου. Τα περισσότερα σκετς διαρκούν λιγότερο από δέκα λεπτά, και οι θεατές επιλέγουν αν θέλουν να καθίσουν ή να τα παρακολουθήσουν όρθιοι.
Μια συμπαραγωγή του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, η παράσταση, συνεχίζεται από Τετάρτη έως Κυριακή μέχρι τις 15 Ιουλίου στο Κτίριο 56 του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».