Η αληθινή Οφηλία

 Βρετανοί επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ο Σέξπιρ εμπνεύστηκε από πραγματικό πρόσωπο 

Η πένα του Ουίλιαμ Σέξπιρ έσπρωξε την Οφηλία, τη διασημότερη θεατρική ηρωίδα, σε ένα ποτάμι. Και ο θάνατός της, για την ακρίβεια ο πνιγμός της, στοίχειωσε την παγκόσμια δραματουργία με ένα μεγάλο έρωτα και έβαλε την Οφηλία στο πάνθεον των καταραμένων ηρώων.

Πέντε αιώνες μετά τη γραφή του «Αμλετ», Βρετανοί επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ο Σέξπιρ εμπνεύστηκε το τραγικό τέλος της Οφηλίας από πραγματικό πρόσωπο, ένα κοριτσάκι δυόμισι ετών, την Τζέιν Σέξπιρ, πιθανόνατα ανιψιά του δραματουργού. 

Δεν πρόλαβε βέβαια να ζήσει κανένα μεγάλο έρωτα, ίσα που περπατούσε. Αλλά ένα σταβοπάτημά της, την ώρα που μάζευε καλαμπόκι, την έριξε στο ποτάμι και πνίγηκε. Στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας, ιστορικοί του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ξεψαχνίζουν τα ιατροδικαστικά αρχεία της εποχής των Τιδόρ. Ανάμεσα λοιπόν στους θανάτους είναι και αυτός της Τζέιν Σέξπιρ, στο ποτάμι Σάλαρπ, στο Γουρστερσάφ, είκοσι μόλις μόλις μίλια από το χωριό του Σέξπιρ, το Στράτφορντ. Το περιστατικό συνέβη το 1569, όταν ο Σέξπιρ ήταν μόλις πέντε ετών. Θα περνούσαν άλλα σαράντα χρόνια μέχρι να γράψει τον «Αμλετ».

Η Εμα Σμιθ, καθηγήτρια αγγλικής γλώσσας και λογοτεχνίας, υποστηρίζει τα εξής: «Ακόμη και αν η Τζέιν Σέξπιρ δεν είχε συγγενική σχέση με το συγγραφέα, το κοινό τους επίθετο ενδεχομένως έκανε την ιστορία αυτή να κολλήσει στο μυαλό του. Αυτό το γεγονός μάς υπενθυμίζει ότι μπορεί οι ιστορίες του Σέξπιρ να αντλούν από επιβεβαιωμένες λογοτεχνικές πηγές, αλλά έχουν συχνά ρίζες και στα κουτσομπολιά, στα επίγεια και στις ντόπιες λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής». 

Από το τεράστιο αρχείο, με 9.000 ιατροδικαστικές καταγραφές, τα περισσότερα θανατικά θυμίζουν ιστορίες των Μόντι Πάιθονς. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος, την ώρα που προσπαθούσε να βγάλει ένα βέλος από το τόξο του, το έστρεψε στο κεφάλι του, με θανατηφόρο φυσικά αποτέλεσμα. Ενας άλλος έλιωσε τα γεννητικά του όργανα την ώρα που έπαιζε ένα χριστουγεννιάτικο παιχνίδι. Οι ειδικοί έβγαλαν και ορισμένα συνολικά συμπεράσματα, σύμφωνα με τα οποία οι περισσότεροι θάνατοι είχαν γίνει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όταν οι άνθρωποι περνούσαν τον καιρό τους κυρίως στην ύπαιθρο. 

Δεν έχει βρεθεί άλλη περίπτωση με λογοτεχνικό ενδιαφέρον, όπως αυτή της Τζέιν Σέξπιρ. Βέβαια, ο Στίβεν Γκαν, ιστορικός της Οξφόρδης, αποκάλυψε ότι είναι καταγεγραμμένος ο θάνατος μιας κυρίας με το όνομα Ελίζαμπεθ Μπένετ. Ωρα είναι να μάθουμε ότι και η Τζέιν Οστιν εμπνεύστηκε την ηρωίδα της «Περηφάνιας και Προκατάληψης», αυτήν που ερωτεύτηκε ο κύριος Ντάρσι, από κουτσομπολιά.

• ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Ελευθεροτυπία, Τρίτη 14 Ιουνίου 2011