Καλοκαιρινά φεστιβάλ χωρίς λάμψη

Η κρίση και ο «Καλλικράτης» οδηγούν καθιερωμένες εκδηλώσεις σε μαρασμό και άλλες σε αναβολή έπειτα από πολλά χρόνια

• Της Σαντρας Βουλγαρη, Η Καθημερινή, 12/6/2010

«Μα φυσικά και θα γίνει! Προβλήματα, περικοπές; Χρειάζεται να αναφέρουμε το οικονομικό; Το θέμα είναι τετριμμένο...». Οι φωνές στην άλλη άκρη της γραμμής ακούγονται το λιγότερο αγανακτισμένες. Με παραπέμπουν από το ένα γραφείο στο άλλο, καθώς περιμένω να συνδεθώ με το δημαρχείο, με πάνε πάλι πίσω στη γραμματεία, με γυρνούν ξανά στο δημαρχείο κι άντε πάλι από την αρχή. Μέχρι να βγάλω άκρη σε ένα ερώτημα που συζητιέται και απασχολεί; Πώς θα διαμορφωθεί φέτος το τοπίο των καλοκαιρινών φεστιβάλ σε Αθήνα και επαρχία; Εν μέσω κρίσης και αναμονής της «καλλικρατικής» συγχώνευσης δήμων, οι θεσμοί πολιτιστικών εκδηλώσεων που έχουμε συνηθίσει να μας συντροφεύουν τα τελευταία χρόνια θα συνεχίσουν να υπάρχουν;

Στις πρώτες ειδήσεις περιέχονται, βεβαίως, τα αρνητικά, όσα δεν θα γίνουν. Το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Αθήνας, ένα από τα κορυφαία γεγονότα που διοργάνωσε για οκτώ χρόνια ο Πολιτισμικός Οργανισμός του Δήμου Αθηναίων, μαθαίνουμε ότι δεν θα γίνει μέσω μια ψυχρής ανακοίνωσης που έγραψε η καλλιτεχνική διευθύντριά του Μαργκώ Περδίκη - Αρχοντάκη («λόγω της κρίσης θα προσπαθήσουμε να βρούμε οικονομικότερους τρόπους διοργάνωσής του»). Την ίδια ώρα, διαφημίσεις με συναυλίες Μουσικών Συνόλων του δήμου σε διάφορους χώρους της Αθήνας τραβούν την προσοχή. Τα Φεστιβάλ των Δήμων Βύρωνα και Υμηττού, όπως τα ξέραμε σε δύο δόσεις, καθιερωμένα events του καλοκαιριού στην Αθήνα, δεν θα πραγματοποιηθούν λόγω της επικείμενης συγχώνευσης των δήμων, ενώ μια αποχαιρετιστήρια συναυλία θα δοθεί τον Σεπτέμβριο εν αναμονή του μελλοντικού νέου Φεστιβάλ Βύρωνα - Υμηττού - Δάφνης, όπως θα ονομαστεί.

Επιπλέον, το κορυφαίο στο είδος του Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής του Ναυπλίου κινδυνεύει σοβαρά να μην πραγματοποιηθεί, λόγω οικονομικών προβλημάτων. Αυτό βεβαίως ισχύει για όλα τα φεστιβάλ, όπως εξηγεί υπεύθυνος στον Δήμο Ελευσίνας. «Σε σχέση με τα φετινά Αισχύλεια όλα βαίνουν καλώς, το πρόγραμμα έχει ολοκληρωθεί. Παίζει ρόλο ο σωστός προγραμματισμός. Υπάρχει, βεβαίως, το χειρότερο σενάριο, δηλαδή η στάση πληρωμών. Τότε ευελπιστούμε μήπως βοηθήσουν οι χορηγοί...», αναφέρουν εκπρόσωποι του δήμου.

Πάντως, σε γενικές γραμμές, παρά τις καθυστερήσεις, τις κωλυσιεργίες, τις περικοπές ημερών και σχημάτων, καθώς και πολλών προβλημάτων, οικονομικών και οργανωτικών, τα πολιτιστικά φεστιβάλ Αθήνας και επαρχίας συνεχίζουν να υπάρχουν.
Φυσικά, δεν τολμούν να ρισκάρουν προσκαλώντας πολλά μεγάλα ονόματα, ενώ πετούν το μπαλάκι στα ελληνικά σχήματα παραχωρώντας τους τον χώρο του θεάτρου τους, αφήνοντάς τους μόνους να καθορίσουν εκείνοι την τιμή του εισιτηρίου και την τύχη της παράστασης... Εκτός του θέματος βρίσκονται τα φεστιβάλ ιδιωτικής πρωτοβουλίας, όπως το Sani Festival Jazz, το Φεστιβάλ Νάξου στον Πύργο Μπαζαίου (με φετινό τίτλο «Less is More»!) κ. ά. που ναι μεν έχουν υποστεί μειώσεις στον προϋπολογισμό και έχουν κάνει κοψίματα στα budget επικοινωνίας και προβολής, αλλά μέχρι εκεί.

• Ρίσκο τα μεγάλα ονόματα

Ισως τελικά το φετινό καλοκαίρι να αποκαλύψει ποιοι δήμοι πραγματικά ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και ποιοι κάνουν σωστές επιλογές, αφού με δεδομένο ένα κατά πολύ μικρότερο προϋπολογισμό από πέρυσι, ο καθένας θα επιλέξει φειδωλά με ποιον τρόπο θα χρησιμοποιήσει τα χρήματά του: θα φτιάξει δρόμους, πλατείες, θα κάνει έργα ή θα παρουσιάσει παραστάσεις; Απ’ την άλλη, οι θεατές, κάτοικοι των δήμων θα πληρώσουν (ακόμη κι ένα μειωμένο εισιτήριο της τάξεως των 10-15 ευρώ) για να παρακολουθήσουν μια συναυλία ή ένα θεατρικό; Θα φανεί. Ως τεστ αντιστάσεων και αγάπης για την τέχνη είναι ο πιο αισιόδοξος τρόπος για να δούμε την κατάσταση. Ως κραυγή βοηθείας λίγο πριν από την πλήρη κατάρρευση των δήμων είναι ο χειρότερος, αφού προφανώς μεταξύ του κοινού που αποδεδειγμένα έχει δημιουργηθεί και των καλλιτεχνών, εκ των οποίων αρκετοί είναι διατεθειμένοι να κάνουν καλύτερες τιμές για να συμμετάσχουν και να συνεχίσει η διοργάνωση των φεστιβάλ, υπάρχει ένας μηχανισμός υπό διάλυση.
Είναι γνωστό ότι ο «Καλλικράτης» έχει φέρει τα πάνω-κάτω, οικονομική ευχέρεια δεν υπάρχει, πολλές συμβάσεις τελειώνουν και το ερώτημα του ποιος αναλαμβάνει τις διάφορες αρμοδιότητες σε κάθε δήμο προκαλεί ένα κυκεώνα καθυστερήσεων και προστριβών, συνηθισμένων για το ελληνικό κρατικό σύστημα. «Εχει σημασία η διαχείριση των επιλογών ενός δήμου, είναι θέμα χειρισμού», αναφέρει ο Βαγγέλης Σίμος, αντιδήμαρχος Πολιτιστικών του Δήμου Πετρούπολης, που συνεχίζει φέτος τη διοργάνωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Πέτρας. «Είναι ρίσκο. Εντάξει, τα μεγάλα ονόματα έχουν ρίξει τις τιμές τους, αλλά πόσο να πέσουν; Το σκέφτεσαι και με την μειωμένη τιμή να καλέσεις κάποιους που δεν πήγαν τόσο καλά τον χειμώνα. Πάντως, στο δικό μας φετινό πρόγραμμα έχουμε και συναυλίες Χατζηγιάννη, Παπακωνσταντίνου, Πασχαλίδη, Locomondo και πολύ θέατρο, καλά ονόματα. Επίσης, έχουμε εντάξει αρκετές ερασιτεχνικές ομάδες. Το ενοίκιο για το θέατρο το έχουμε ρίξει. Για να δούμε, θα έρθει ο κόσμος;».

• Προγραμματισμός με 20.000 ευρώ!

«Θα διατηρήσουμε την ταυτότητά του ως Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού, την έδρα του στην Τεχνόπολη αλλά και σε κλειστούς χώρους, προσδίδοντας νέα στοιχεία», αναφέρει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση που έγραψε καθοδήγησιν του Δήμου Αθηναίων η Μαργκώ Περδίκη Αρχοντάκη, καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού. Ενός θεσμού ο οποίος είχε σημειώσει επιτυχία τα τελευταία χρόνια, προσκαλώντας κορυφαίες ομάδες σύγχρονου χορού από το εξωτερικό και που υποτίθεται ότι πιθανόν να πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο.
Παρασκηνιακά μαθαίνουμε ότι επί μήνες η Μαργκώ Περδίκη προσπαθούσε να συναντήσει τους εκπροσώπους του Δήμου Αθηναίων, οι οποίοι τη ρώτησαν εάν θα μπορούσε να πραγματοποιήσει το φεστιβάλ με 20.000 ευρώ, ποσό που σαφώς δεν φτάνει για να καλύψει τις βασικές ανάγκες ενός τέτοιου θεσμού. Παρ’ όλα αυτά, οι υπόλοιπες εκδηλώσεις του δήμου συνεχίζονται κανονικά...

• Μαχόμαστε πεισματικά

Με περικοπές στη χρονική διάρκειά του, αλλά και στα διεθνή μεγάλα συγκροτήματα που καλεί θα πραγματοποιηθεί αισίως το 17ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας (14-21/7). Η καλλιτεχνική διευθύντρια Βίκυ Μαραγκοπούλου λέει στην «Κ»: «Χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια ούτως ώστε το Φεστιβάλ Καλαμάτας φέτος να μη χάσει τη συγκεκριμένη ποιότητα και δυναμική του μέσα στην αγωνία να λειτουργήσουμε με ακόμη μεγαλύτερη οικονομία στο οικονομικό πλαίσιο που μας έχουν θέσει. Επιπλέον τη φετινή χρονιά έχουμε να αντιμετωπίσουμε πρόσθετες γραφειοκρατικές διαδικασίες, οι οποίες δυσχεραίνουν τη δουλειά μας. Σε μια περίοδο κρίσης με τόσο αρνητικές επιπτώσεις και ανατροπές στη ζωή μας πεισματικά μαχόμαστε γι’ αυτά που η τέχνη έχει να προσφέρει».