Αποκαλύψεως Ασκηση

• Τη Μεγάλη Εβδομάδα στο θέατρο της οδού Φραγκούδη 

Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, Ελευθεροτυπία, Σάββατο 16 Απριλίου 2011 Την «Αποκάλυψιν Ιωάννου» και, μάλιστα, στο πρωτότυπο, στην ελληνιστική κοινή, ανεβάζει τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας ο Περικλής Μουστάκης στο θέατρο «Ασκηση». Ερμηνεύει και σκηνοθετεί ο ίδιος, συνοδεία του πιανίστα Αλέξανδρου Κούρου.

Ο Περικλής Μουστάκης παρέα μ' ένα πιάνο θα «ερμηνεύσει» το πρωτότυπο, στην ελληνιστική κοινή

Ο στόχος του δεν είναι φυσικά καθαρά θρησκευτικός, αλλά έχει να κάνει με την αναζήτηση της πνευματικότητας, η οποία βρίσκεται έτσι κι αλλιώς στον πυρήνα της θεατρικής δραστηριότητάς του. «Ολες οι θρησκείες είναι το απόλυτο της πνευματικότητας», λέει. «Εάν απουσιάζει η πνευματική προϋπόθεση, το θέατρο δεν με αφορά».

Πώς πήρε όμως τη γενναία απόφαση να ασχοληθεί με την Αποκάλυψι; «Στις μέρες μας ο κυρίαρχος λόγος είναι καθαρά χρηστικός. Το κείμενο αυτό αποκαλύπτει το προφανές: την ηθική υπόσταση του λόγου, την ιερότητα του σκέπτεσθαι και τη βαθιά πνευματικότητα που ανοίγει ορίζοντες επικοινωνίας και φαντασίας, η οποία τείνει πλέον να εξαφανιστεί».
Η σχέση του με το κείμενο κρατά πολλά χρόνια. «Είναι ένα από τα βιβλία που καθόρισαν τη σκέψη μου. Το θεωρώ έτσι κι αλλιώς μήτρα της σύγχρονης τέχνης». Γι' αυτό και είχε επιχειρήσει ακόμη ένα ανέβασμά του, το 1993 στο θέατρο «Φούρνος», με εντελώς διαφορετικό τρόπο.

Πώς, όμως, θεατροποιεί κανείς την «Αποκάλυψι»; «Νομίζω πως δεν γίνεται θέατρο. Γι' αυτό και η παράσταση λειτουργεί περισσότερο ακουστικά. Κάθε προσπάθεια εικονογράφησής της θα ήταν άλλωστε ατόπημα», απαντά. Ετσι, επέλεξε να τοποθετήσει τη «δράση» μέσα σε μια αίθουσα αναμονής, όπου δύο άνθρωποι ανακαλύπτουν τυχαία το κείμενο της Αποκαλύψεως. «Συνειδητοποιούν, τότε, την πνευματική τους ένδεια, την ατέλειά τους και την κοινωνούν μέσα από λιτές σωματικές δραστηριότητες».

• Καλό-Κακό

Στην παράσταση ακούγονται σχεδόν τα τρία τέταρτα του κειμένου -παραλείπεται το πρώτο, που αναφέρεται στις Επτά Εκκλησίες, και μένει ολόκληρο το δεύτερο, που αφορά τη διαμάχη Καλού-Κακού. «Εκεί προκύπτει το ερώτημα: τα γεγονότα λαμβάνουν χώρα στην Ιστορία ή στα βάθη του πνεύματος; Και εάν λαμβάνουν χώρα στην Ιστορία πρόκειται για γεγονότα περασμένα ή για γεγονότα που ακόμη επίκεινται;», διερωτάται ο σκηνοθέτης για να καταλήξει: «Είναι ένα κείμενο πολύ ανοιχτό που δεν πρόκειται ποτέ να τελειώσει, παρ' ότι είναι εσχατολογικό».

• Εύκολη γλώσσα

Ο Περικλής Μουστάκης αποφάσισε να διατηρήσει την ελληνιστική κοινή, για την «καταπληκτική μουσικότητά της». Πρόκειται για μια γλώσσα που γίνεται σχετικά εύκολα κατανοητή, αφού πρόκειται για τη δημοτική τής εποχής. «Προσπάθησα να βρώ τη ρυθμολογία της. Και τελικά μέσα από αυτή τη ρυθμολογία, αναδύεται ανάγλυφη και όλη η ηθική υπόσταση του έργου».

Δεν τρέφει αυταπάτες: «Πιστεύω εκ προοιμίου ότι όλα αυτά τα εγχειρήματα έχουν πολύ μικρότερο αντίκρισμα στο κοινό. Χρειάζεται φοβερή υπομονή και επιμονή. Ομως έστω και ένας να είναι αυτός που μπορεί να ταραχθεί, αξίζει τον κόπο για τον καλλιτέχνη να δημιουργεί συνέχεια και να υπομένει».

Αυτή ακριβώς η πνευματικότητα είναι μια από τις βασικές επιδιώξεις του κάνοντας θέατρο. «Η πνευματικότητα είναι ένα εγκεφαλικό πανηγύρι και το θέατρο είναι το καλύτερο μέσο για να εκδηλωθεί», εκτιμά. Με την ομάδα του «Ασκηση», που φέτος συμπληρώνει πέντε χρόνια ζωής στο ομώνυμο θεατράκι στην Καλλιθέα, καταπιάνεται με έργα του κλασικού ρεπερτορίου, βλέποντάς τα μέσα από μια σύγχρονη ματιά. «Βυσσινόκηπος», «Τα παιχνίδια σφαγής», «Επισκέψεις», καθώς και το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» (συνεχίζεται έως τις 8 Μαΐου) έχουν αποσπάσει ενθουσιώδεις κριτικές. «Είμαι ικανοποιημένος ποιοτικά και όχι ποσοτικά. Αλλωστε, ποτέ δεν πίστεψα πως θα είχα εμπορική επιτυχία. Παρ' όλο που κάποιες παραγωγές μας, βοηθούμενες από κριτικές, πήγαν εξαιρετικά. Τίθεται όμως άλλο ένα θέμα: οι παραστάσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με μια καθοδήγηση».

Με τι αισθήματα θέλει να αποχωρήσει το κοινό από την «Αποκάλυψι»; «Με ακριβώς αυτή την ανάγκη να "μιλήσουμε" μιαν άλλη γλώσσα. Να μη μας τρώει από το πρωί ώς το βράδυ πόσα πληρώσαμε στην τράπεζα ή τι γίνεται με το ΔΝΤ, αλλά να υπάρξει ένα άλλο βάθος στα πράγματα».*

* Θέατρο «Ασκηση» (Φραγκούδη 18-20, όπισθεν Παντείου, 210-9236992). Παραστάσεις: Μ. Δευτέρα έως Μ. Πέμπτη και 3-5/5 στις 9 μ.μ. Εισ.: 20, 13 ευρώ