Θεατές σε... έναν γάμο

Η ταινία του Μπέργκμαν γίνεται θέατρο από τον διάσημο Βέλγο Ιβο Βαν Χόβε με τον θεατή κυριολεκτικά μέσα στο σκηνικό σε απόσταση αναπνοής από τους ηθοποιούς 

Μια διεισδυτική ματιά στη ζωή και στη σχέση ενός αστικού ζευγαριού, κατά τη διάρκεια μιας εικοσαετίας, αποτελεί η ταινία-ορόσημο του Ινγκμαρ Μπέργκμαν «Σκηνές από έναν γάμο». Η ταινία βγαίνει από το σελιλόιντ, γίνεται θέατρο και παρουσιάζεται σε μια ιδιαίτερη θεατρική μεταφορά από τον εμπνευσμένο σκηνοθέτη Ιβο Βαν Χόβε και το ιστορικό «Τονίλγκρουπ» του Αμστερνταμ, στις 27, 28, 29 και 30 Απριλίου, στην Κεντρική Σκηνή της «Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών». Η παράσταση, διάρκειας περίπου 4 ωρών, είναι στα ολλανδικά με ελληνικούς υπέρτιτλους.

Οι πρωταγωνιστές, ο Γιόχαν είναι καθηγητής πανεπιστημίου και η Μαριάννα δικηγόρος με εξειδίκευση στα διαζύγια.

Οι πρωταγωνιστές του έργου, ο Γιόχαν είναι καθηγητής πανεπιστημίου και η Μαριάννα δικηγόρος με εξειδίκευση στα διαζύγια. Εχουν πετυχημένες καριέρες και ευημερία, και φαίνεται να έχουν και τον τέλειο γάμο. Μια μέρα όμως καταλαβαίνουν ότι κάτι τους διαφεύγει.

Ενα βράδυ υποδέχονται ένα φιλικό ζευγάρι που βρίσκεται στα πρόθυρα του διαζυγίου που σαν να τους δείχνει τη μελλοντική προοπτική τους. Κούραση, ψέματα, εγωισμός και επιτέλους απιστία οδηγούν τη φαινομενικά ευτυχή οικογένεια στο διαζύγιο. Αλλά πολύ γρήγορα καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να ζήσουν ο ένας χωρίς τον άλλον, και έτσι ο χωρισμός τους απρόσμενα αναζωογονεί την αγάπη τους. Στην τελευταία σκηνή της ταινίας βλέπουμε τη Μαριάννα και τον Γιόχαν, ξαναπαντρεμένους και τους δύο, χρησιμοποιώντας την απουσία των συζύγων τους να συναντιούνται κρυφά στο εξοχικό των φίλων.

Ο Βαν Χόβε επιβάλλει στο σεναριακό υλικό μια δραματουργική δομή που λειτουργεί αποκαλυπτικά στη σκηνική του απόδοση. Ο σκηνοθέτης πολλαπλασιάζει τα πρόσωπα και τις αφηγηματικές γραμμές του Μπέργκμαν, υπογραμμίζοντας έτσι τον χαρακτήρα μιας αστικής μυθολογίας του έγγαμου βίου μέσα στο έργο. Οι επτά σκηνές του παρουσιάζονται σε τρεις παράλληλες και επάλληλες εκδοχές, από τρία ζευγάρια που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές ηλικίες του ανθρώπου: νεαρό, μεσήλικο και ηλικιωμένο ζευγάρι. Διατάξεις από θεατρικά πατάρια, ελάχιστα σκηνικά αντικείμενα και η καταλυτική παρουσία ενός θιάσου αξιώσεων, είναι αρκετά για την κατάδυση στο μπεργκμανικό σύμπαν, που εμποτίζεται ωστόσο με έντονο χιούμορ. Ο θεατής τοποθετείται πάνω στη σκηνή ή καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε διαφορετικούς χώρους, όπου η δράση εκτυλίσσεται ταυτόχρονα. Ζει μια μοναδική σκηνική εμπειρία, καθώς βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τους ηθοποιούς, κυριολεκτικά μέσα στο σκηνικό επινοημένο από τον σταθερό συνεργάτη του Βαν Χόβε, Γιαν Βερσβέιβελντ.

Ο Βέλγος Ιβο Βαν Χόβε, ένας από τους σημαντικότερους σήμερα σκηνοθέτες της παγκόσμιας σκηνής, με πυκνή παρουσία στα μεγαλύτερα θέατρα και φεστιβάλ στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, είναι από το 2001 διευθυντής του Τονίλγκρουπ του Αμστερνταμ, του μεγαλύτερου θεάτρου ρεπερτορίου της Ολλανδίας, με το οποίο επισκέπτεται για πρώτη φορά την Ελλάδα. Εχει σκηνοθετήσει για πολλούς θιάσους και έχει βραβευθεί επανειλημμένως για το έργο του.

• Ρεπερτόριο

Εκτός από την ενασχόλησή του με σημαντικά έργα του κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου («Φαίδρα», «Η τριλογία του Παραθερισμού», κ.ά.), τα τελευταία χρόνια έχει συστηματικά ασχοληθεί με τη σκηνική απόδοση σημαντικών κινηματογραφικών έργων, ειδικά του νέου κινηματογράφου των δεκαετιών του `60 και του `70: «Θεώρημα» του Παζολίνι, «Κραυγές και ψίθυροι» του Μπέργκμαν, «Νύχτα πρεμιέρας» του Κασσαβέτη, «Ο Ρόκο και τ' αδέλφια του» του Βισκόντι. Το ανέβασμα των «Σκηνών από έναν γάμο» (2005) ήταν το πρώτο του εγχείρημα σε σενάριο του Μπέργκμαν.

Η ταινία του Μπέργκμαν «Σκηνές από έναν γάμο» (1973) γυρίστηκε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα -μόνο σε τέσσερις μήνες-, θεωρείται όμως μία από τις κεντρικές στη φιλμογραφία του Σουηδού σκηνοθέτη. Ηταν τόσο συνεπαρμένος με τη ιστορία του Γιόχαν και της Μαριάννας (τους οποίους έπαιξαν οι αγαπημένοι του ηθοποιοί, Ερλαντ Γιόζεφσον και Λιβ Ούλμαν), που στο τέλος της κινηματογραφικής καριέρας του σκηνοθέτησε και γύρισε τη «Σαραμπάντα» (2003), όπου μας δείχνει τη ζωή τους μετά πολλά χρόνια.

• ΣΥΖΗΤΗΣΗ
Συνάντηση-συζήτηση με τον Ιβο Βαν Χόβε θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, 30 Απριλίου (17:00-19:00). Η εκδήλωση απευθύνεται σε επαγγελματίες ηθοποιούς, σκηνοθέτες και σπουδαστές/φοιτητές δραματικών σχολών. Η είσοδος είναι δωρεάν και θα τηρείται σειρά προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων εισόδου ξεκινά 1 ώρα πριν από την εκδήλωση.

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 21/4/011